장음표시 사용
591쪽
cui non semel in anno dulce sit vel in herbosis aggeribus sub divo, vel in amici pastoris tugurio discumbere, quamvis auratae trabe non impendeant, quamvis
moreos purpurea aulaea non vestiant Cuius tam ambitiosa sitis est, ut, praeter patulam gemmam Seu te ne aure nemore decertanteS, Polycleti opus, poculum
omne fastidiat' ut cuius tam Superba ameS, quae non interdum rustico convivio sedari queat, quam ViSperegrina Colchorum volucres non adsint, nec ignotis litoribus iactatus rhombus, interque duos pontes captus tiberinus lupus, cui veterum opinio palmam inter pisces tribuit Haec ergo quibus hi nauseatore nonnunquam raritatis lenocinio tentantur, mihi naturae boneficio Semper accepta sunt. Et si quando forsitan alternare libuerit, nec mihi iugis vivendi tenor placeat lautiora non respuam, Sed quae rarissime et magno redeant intervallo. Neve me frustra loqui putes, cum longe aliud sim dicturus ista sic accipies, ne fortassis incommodo
me conSulens, coquum meum mihi ante remiseris, quam pleno consilium coeperitis de summa rerum O-Strarum, quae nunc agitur. In quam, quaeSO aperite Bure et non repugnantos animos adhibete. Quod enim uni dico, omnibus dico, et cupio, has litteras, si fieri POSSit, per ora amicorum omnium circumferri, et siquis ibit istinc ad occidentem nuntius, Socrati nostro nominatim dirigi, ut omnes agnoscant vel sensu meos vo ineptias Multa quidem altius dici possunt; at non multa, nisi fallor, utilius. De hoc tamen vos videritis. Ego institutum sequar. Equidem aut omnino nihil culleo, ut, nisi iam viri Sumus, nunquam erimus nemo
592쪽
nobis blandiatur, nemo nos iuventutis appellatione de cipiat. - On sumus decrepiti. - Esto nec senes Simus at profecto nec pueri Tempus est puerilia relinquendi Tempus est, inquam' sset utinam, nec timn siisset. Sed mihi crede, transivit, et magna iam ex
parte post tergum est. Sed et aliquid reliqui esse non inficior. Id ne pari segnitie dilabatur celeriter occumrendum est. Alioquin eveniet nobis, quod vulgo sere
omnibus, ut adolescentiam respectantes, et in illam oculi ac mente conversi, senectutis in foveam incidamus atque ita demum iacentes illusique de naturae fragilitate deque aevi brevitate lamentemur, et serae querimoniae Theophrastum proseramus auctorem, Cicerone ac Sallusti et Seneca resistentibus, magnifice superandum. Quin arripimus hoc quantulumcumque quod restat, inque usu nostros vertimus ita ut secundum ipsius Senecae sententiam, quae Ciceronis ante suerat, quod sacere solent qui serius exeunt, et Volunt 1empus celeritate reparare, calcar addamus, cuius Ope eraSopiniones et fugientem hactenus beatam vitam, vel sub ipsum viae terminum, consequamur' unquam enim sero fit quod salutariter fit. am etsi reprehensionem dilatio mereatur, emendatio tamen laude digna os t. Certe, quod bonum est, intempestivum esse non potest. Alioquin bonum utique non est si tempestivum esse desiit qualem esse credimus poenitentiam defunctorum ad nihil iam nisi ad miseriae cumulum valituram cum contra non inefficax poenitentia senum sit. Non ero nos pudeat, quod multo ante decuit secisse, Vel nunc aggredi pudeat potius, ne nunc quidem. VR-riante capillo, turpe est variantia non firmare consilia.
593쪽
LIBER OCTAVUS. - EPISTOLA I v. 425
Aggrediamur itaque iam tandem, et cogitemus acriter,
quo in statu res nostrae sunt nec OStrae solum res,
sed quorumcumque mortalium. Quid enim, quaeso, vita hominis, nisi natus exiguus et tenuis sum Vapor Se tit in se quisque quam putre, quam debile, quam caducum corpus inhabitet. Sed errore iam publico dissi mulamus, et imbecillitatis nostrae conscii diuturnitatem aeternitati proximam cupida mente concipimus. Sic est. Nemo est qui se moriturum credat im Vero, nemo est qui non se mortalem sciat; sed diem mortis, qui sorsan hodiernus est, in longum pro se quisque reiicit. Ita cuius maxime praesentiam timemus, eius absentiae maxime fidimus, cum nihil tam ambigue absit, nihil tam subito praesens fiat. Fallit miseros Aristotelicum illud ait enim: Quo longe sunt valde, non timentur. Sciunt enim omnes quod morientur; sed, quia non prope, nihil urant. Haec ille vir tantus in rhetoricis. Ego autem et nihil curare mortem homines lateor, et esse, quam idem dicit, incuriae causam non nego. Sed eam ipsam salsam esse concedo. Nam quid salsius, quam longe Valde mortem credere, quae ne unquam longe sit, vitae brevitas facit ut semper impendeat, supraque caput sit facit humanorum casuum mira vis, ineluctabilis eventus, infinita varietas' ihil ergo homines mortem curant: non quia est, sed quia creditur, longinqua Si enim scirent quam prope est quod necessario scirent, nisi ultro oculos averterent , puto vel timere mortem inciperent, Vel ita se virtutibus armarent, ut eam, ceu melioris vitae principium, merito non timerent. unc Vero quem invenies qui non Virtute abiecta, longae vitae spem arripiat ' Quae ut non allat, et ut sit vita
594쪽
longissima brevis erit, o in finem vitae Spes Vivendi, quamVis rata, quamvis nihil mentita sesellerit. Quem,
inquam mihi reperies qui non coaetaneis sui Se Super- victurum speret Ita cogitatus nostros actusque disponimus, quaSi nullus noster, Omnium Os heredes suturi simus cum interim nostra suos expectatores a
boat horeditas, et haud dubie alii alterutro sit necesse. Eripiamus nos huic ludibrio, et si ratio non OVet, moVeant nos exempla quae undique, vel nolentibus, oculis se offerunt, et, Vel exclusa, Se ingerunt, Vel ad missa, praecordiis insident; nec sacile, nisi contemptu impio ut oblivione mortifera, disseruntur. Delectat scire quid simus et quo imus, quis cunctante tergiVersan tosque manet exitus ' Intueamur alios; non lynceis oculis est opus aut illius acie qui a Lilybaei specula, digredientem portu Carthaginis classem Punicam numerabat. Iuxta respicere iube vicina ostia, contiguas domos, urbes ipsus quas incolimus nimis agi, ad proprios lares ac limina redeamus. Videbimus quam repente, Velut omnium ac umbra, praeteriit atque ab oculis nostris ovanuit quidquid in terris carius habebamus Amici qui pro nostra vita ituri ad mortem. Sire posceret, Videbantur, moestam nobis et nimi Solitariam morte sua vitam offecerunt. O illi nos hic perpetuo reliquere, Sed eodem properante praeVenere, o sorte sua in tempore usi sunt. Utemur nostra OS; nam, ut ait Flaccus
0mnes collem c0gimur omnium Versatur urna serius ociuSSors exitura.
Exivit ocius sors illorum, exibit nostra seriuS, Sed con-
595쪽
scslim. ulla mora est. Quantulum enim refert, Senexa iuvenis moriare Si ad finem Vitae respiciS, quae ubtima et communi omnium est senectus, Verum est illud nemo non seneae moritur: si ad Vitae spatium, nemo
non iuvenis; si ad opiniones, nemo non puer Verum istupraetereo tam multa enim occurrunt, ut vi propositum sequi possim Piget, et impedior gemitu, stringere numeris quos assectus intimos, quae dulcia pignora moeStu Sac pestilens, et ex omni saeculorum Serie eradendus, nobis annus hic abstulit Pauci, sateor, ex omni grege hominum, pauci admodum Superestis, cum quibus et vi- Vere eligam et mori non quod ego plures alios ab hac acie sechidam, nisi quos a nobis vel coniugium 'o occupatio vel aetas vel dissicultates aliae disiungunt, amarique iubent e longinquo. Neque vero nunc de Sulierioribus agitur, quorum benevolentia ortasse aliqua, conversatio nulla est obstat enim mutuo convictui disparitas fortunarum et amicitiarum Virus, insolentia,
dum vilescere metuentes, ador3ri expetunt, non amari.
Nos vero quid impedit, quominus has vitae reliquias, quantulaecumque Sunt, simul in pace animi bonarumque artium studiis transigamus, et si in laeto viximus, ut ait Seneca, moriamur in portu ' An quod uni quondam domino obsequentes secimus, id nobis Viventes non au-dobimus Plusque in nobis potuit servitutis studium, quam libertatis amor potuerit ' Etsi enim nobis ea servitus libertate qualibet gratior foret quod illius viri
optimi et in eo statu minime insolentis, assectio merebu-tur, tamen SSe Sub altero, parere alteri, alieno ViVO-ro, videri possunt Servitutis honestioris, verse autem liberiatis utique non sunt. En invisa licet, contigit -
596쪽
bertas, aliquantoque citius quam optavimus nostri sumus. Et animos quidem nosse omnium videor. An sal lor Impedimenta rerum sors omnia non novi, etsi mihi nihil in vobis occultum rear. Non sumus principes maris et terrae, ut Aristoteles ait nec oportet ad beatam vitam. Habemus autem quod sufficere possit animis modestis, seque componentibus ad naturam. Quin si singulis sat est, quid omnibus eventurum suspicemur, ubi vicissim alter alteri manum dabit, et quidquid necessitatis inciderit alterna ope supplebitur Abundabimus, mihi crede magisque sorsan invidia nobis quam inopia metuenda est. Quid igitur expectamus Quid mari et montibus fluminibusque distrahimur' Cur non tandem domus una coniungit quos olim iunxit unitas voluntatum Nisi quia nova quaelibet et insueta resu-gimus, multaque pollicitam spem dimittere, Vocantemque nos altius fortunam non audire, stultum credimus; cum multo sit stultius, contemptis rebus certis ac solidis in umbris inanibus spem habere. Ego quidem non conscientiae meae solum, sed praesentis epistolae testimonio, in vos culpam omnem retorqueo, quicumque
fueritis ad salubre consilium tardiores. Quin huc solutis seu praesectis occupationum laqueis, estinate Νeque mihi detur arrogantiae, quod trahere videar non sequi ad utrumlibet ex aequo paratus est animus. Si quis usquam irae nostrae locus est aptior, raptim adero non sum enim qui fidele consilium spernere soleam. ulli credo mortalium maior est vel fides volauctoritas amicorum. Si hic vestro iudicio praelatus
est quod vestrae latentur litterae , quid vos nunc etiam tenet' olito cupiditati aurem dare nunquam dicturn
597쪽
ost susscit semper nescio quid deerit. Hoc habet avaritia proprium ac pessimum insatiabilis est, et dum promittit absentia, praesentibus uti vetat. Haec habendi sitis nunquam plura quaerendo, sed pauciora concupiscendo sedabitur. Crede, non mihi, sed philosophis, quorum haec ad Vera divitias via est. Quod ad me attinet, cupiditatibus metam fixi, et oraculi loco meticum illud accipiens, semper avariι esset, ne ipSe u que Semper egeam, quod sequitur seci certum voto sinem petit, eumque iampridem, licet restantibus sortunae Ventis, attigi. ec verebor ne mihi segnitiem meus heres obiiciat. Mihi vivo, non sibi, et rerum
mearum cum amicis dominus, non negotiorum eius, qui nondum certe mihi noscitur, sum gestor Pro me
autem quid mihi tantopere laborandum Expedit expeditum esse impedito itinere gradientem. Quid nunc etiam inutiles et unestas sarcinulas cogitamus ' leganter ait Flaccus: Spatio brevi
Id ne autem de brevi aliqua vitae particula dictum putes et non de tota ita, alio loco ait idem
Vitae summa brevis Spem nos Veia inchoare longam.
Ita est; non allitur nihil est verius. Etsi enim vitae huius angustias, quo possumus modo aetatum scilicet operosa distinctione laxemus, et in quantaslibet minutias dividamus, reduc tamen in unam cuncta congeriem, et curiosius scissa redintegrans, a primo ad ultimum, quam-
598쪽
vis longissimae, vitae diem totum simul monto complectere lateberis, summam huius rapidissimi temporis osse brevissimam. Huius ipsius, Si retro circumque respicimus, bona pars nobis exacta est. Colligamus nos igitur ad extrema Viarum, quodque non ambigitur,
duriora; abiecti Sque SuperVacui S necessaria teneamus
Quid procrastinamus ' Quid disserimus Dios diom,
mensis mensem sequitur, Atque in se sua per Vestigia VolVitur annus,
ut praeclare ait Maro desinendoque cincipit et nunquam sic desinit ut quiescat. Quis igitur expectandi modus Aut quis finis Canos iam comites senectutis et nuntios mortis, aspeximus. Quid amplius praestola mur'An, ut oculi sonio caligent, tremunt poplites terga curventur Primum, quis mathematicus tam longae nobis sponsor est vitae Esto, sit Petosiris sit oce psus sit Nigidius ex nostris, sit veritas demum ipsa quanta tamen amentia est, quod iustis in spatiis et cxcommodo fieri potest, inter angustias differre Praesertim quia ut vini et oloi, sic temporis et vitae, sae insundo lucet. Ad illam to cum superiora neglOXeri S r SerVare, ridiculum. Votum solet esse Viatoribus, ante noctem hospitari. Accingamur, obsecro, et pOS mult0Sitinerum labores, illi nos aeterno tandem hospitio praeparemus. In hoc vobis, luce mihi cariores fratres, Si quid in me opis aut consilii si, si quid obloctationis aut gratiae ex me sperari potest, si quid subsidii ex hi S rebuS, qua improprie meas dicunt, cum oriundo Sint denique me ipsum, quod sine arrogantia POSSum, libellos ut luo hortulos inoos offero, ut si quid est aliud.
599쪽
LIBER OCTAVUS. AEPISTOLA IV. 431
Sunt autem non pauca quorum indiget inops haec et mortalis vita, quae nominatim Stilo in Seri decor vetat. Ad extremum, ut in vota precesque desinam, inspirotutinam nobis consolator Spiritus in hoc saltem Donspirare, ut dum spiramus adhuc ad requiem aspiremus :et qui tota die suspiravimus, respiremus ad VeSperam.
FRANCISCUM PETRΛRCM LYMPIO SUO S. P. D. Prosequitur superioris epistolae argumentum.
Iam superiori pistolae anulum impresseram, dum Oece, nondum satiato animo, quaedam venturi dulcedo temporis, quam mente et tigilatione praeoccupo satigatum mihi restituit calamum, et cunctante nuntio, ne occasionem perderem, Sed ultro morae causa eXquirorem, admonuit Iuvat enim diu colloqui iuvat latori tuo, quo ipse experior, stimulos incutere. Si omnes igi tur beatam quaerimus vitam, neque ab hoc fine ulla usquam mortalium secta dissentit, quamquam quibus ad illam tramitibus pervenitur, multum soleat humarincuriositas altercari; si inquam, nobis est illa quam nocperdere poSSumus Si Velimus, nec perdere si possimuS, Velle possumus, ipsa cum anima solicitatis inseparabiliter adiuncta cupiditas si felicitatem ipsam scimus, Sine amicorum solatio, plenam hic non posse contingere
quid gaudiis nostris obstamus ' uidve omnium bonum impedit tarditas singulorum Venit equidem ad
600쪽
nos, ut ait Seneca, ex his quo amamus, etiam absentibus, gaudium sed id leve et evanidum Conspectus et praesentia et conversatio habent aliquid vivae voluptatis. Ea ergo quamprimum nobis arripienda est. Etenim, si obscoenae voluptatis philosophorum aliqui adeo Impetentes suerunt, ut ibi summam boni ponerent, et illam humanorum actuum dominam Statuentes, ipsius quoque virtutis sibi tribuerint famulatum quis erit tam ferro pectoris qui honestae voluptatis non capiatur illecebris, quam virtutis comes amicitia praestare potest' am quae, oro te, ita felicior aut laetior, quam cum illis degere, cum quibus te perfectus amor et mutua charitas unum secerint, indissolubili quodammodo, consensu unanimi rerum omnium adhibito ' Cum quibus tibi nil dissonum, nil occultum, sed concordes animi, serenae frontes, sermo Verax et inelaboratus, apertique etiam cogitatus ' Haec si nobis vita contigerit, nil amplius optabo et sicubi ceneratorem aut heredipetam alieno tumidum videbo, nullam mihi movebit invidiam, me quidem aestimatore, pauperrimuS: licet, ut Satyricus ait,
Possideat quantum rapuit Nero, montibus aurum Exaequei, nec amet quemquam, nec ametur ab ullo.
Ubi sane unum in locum convenerimus .... Quid enim et venturo prohibet gaudere Siquidem hoc meum habitaculum approbare videmini, nec immerito etenim, etsi non quale habet apud Virgilium Rex Latinus
Augustum, ingens, centum sublime columnis, at certe iucundum solitarium salubre, et profecto au'