장음표시 사용
581쪽
s ri terga non vertere Mallem tranquilliora sed si ita sors tulerit, ad sepulcrum potiu pugnando peree- η niam, quam discam servire senex. Ad id sane quod de hereditate dicitur, hoc unum respondisse velim: o hic fige in me oculos, animumque Utinam h
, reditatem aliquam filiis dimitteremes Sed aliud volo meo debitum, aliud lato visum quod moestus dico :
siquidem, consus naturae ordine, filiorum meorum, omnium heres ero. Haec dicens undantes lacrimis oculos avertisti. Id quonam seu animi praesagio, seu Dei monitu dixeris, incertum quamvis vaticinari aliqua de natorum eventibus principes solere, testis est Divus Vespasianus, qui alterius natorum morti genuS, amborumque praenuntiavit imperium. Ego quidem die illo tamquam vel casu tibi elapsum, vel ab indignatione
prosectum, Verbum contempSi lateor, neque tantarum soro virium suspicatus sum. Post longum ero tempus, dum crebris filiorum mortibus quaeri fidem vaticinio viderem, rem inter amicos retuli inde in Vulgus Llasa est. Itaque sacrae memoriae Iohannes, romani decus cardinis et familiae tuae princeps, tribus iam ra- tribus deiunctis, evicit precibus extorsitque ut sibi rem totam ordine narrarem, quod cum invitus secissem, ille suspirans ait: Utinam genitor noster non tam Veridicus vates esset Eodem anno, serat illo primogeniti tui ac nepotum casu, magis ac magis horrere praesagium tuum coepit, donec ipse dolore consectus, ut arbitror, novissime moriendo, dictum patris tristi
quidem sed plena fide complevit. Quae res cunctis qui eam audivere mirabilis, mihi vero magis in dies horribilis ac stupenda est. eministi omnium, non dubito.
582쪽
Ego certe sic memini, ut adhuc sepulcrum illud marmoreum antiquum quod in angulo est, et cui uterque nostrum cubito insistebat, ad haec, et omnem tui habitum spectare Vocesque illas tuas his auribus audire mihi videar. Quae cum ita sint, non debet intolerabile damnum esse, quod tanto ante praeVisum est. Armat enim meditatio animum. Quid pateris quod non te passurum scires 2 emo plorat, filium se genuisse mortalem, nisi sit idem amens et propriae mortalitatis oblitus. Amamus nostri similes filios habere nihil vero magis est nostrum, quam insita atque indicta nascentibus conditio moriendi, sola omnium inseparabilis inhaerensque ossibus ac medullis. Quid ergo dolent homines in funeribus filiorum ' Prosecto non certum et publicum naturae debitum sed mortis insperatum ordinem. Hic tibi, quantum intelligi datur, nec improvisus nec ignoratus fuit Prima lugendi causa sublata est, inopini dolor vulneris. Aut igitur affectus tuos divino subdis imperio, quod docti omnes et bene instituti faciunt, et quaecumque tibi acciderunt tam praevidisti aequanimiter quam tulisti aut si sorte quoniam suum naturae ius eripere dissicile est gemitum reluctanti paternus
amor Vi expressit, tantum tamen tempus emuxit ex quo lugere primum coeperis, ut iam verisimile sit, lacrimas aruisse Lentescit enim tractu dolor, lentescit et gaudium; quodque unum habent bonum, humanarum passionum nulla perpetua est. Sed quoniam magnaS
res agentibus oratio longior invisa, finem faciam. Ut Vero non inhumani patris fuerit, pisiniae principium, si id pietas coegerit, humentibus oculis legisse Sic siccis finem luminibus perlegere, viri sortis erit et in-
583쪽
domiti. Itaqii totum animum collige, Obsecro Q ingenti nisu fortunae ruentis incursum excipe. uisquis primum impetum pertulerit, victor erit; plures nimterrore, quam V superat. Sed quid ago' Quod suadeo implesse te spero. Id dumtaxat obtestor ac deprecor, ne unquam sorte ut est animus saepe curiosior eorum in quibus nullum iam, nisi memoriae, ius habet vetera memorando in OVas miserias relabaris, ac nimis indulgens patrio dolori, rescindas haerentium iam vulnerum cicatrices. Sine abiisse, quae ut redeant, impetrari nequit. An crucient, an delectent, in tua potestate situm est Vulgus te Orbum Senem miserum appellet, tu vulgus, ut solet, insanire et te felicem credito De utroque fortunae dolio gustasti scis quid sapiant laetum te dulcia fecerunt, amara cautum faciant, ut intelligas quorsum fidendum sit secundis. Videbas et olim, credo, sed hoc non negabis, nunquam e clarius Vidisse. Nullae sunt certiores Scholae, quam in quibus experie tia magistra est. Quod a multis audieras, vidisti, et aurium disciplinam oculis approbasti. Vides eam, de qua omnis sero mortalium sermo est, nihil esse Fortunam;
vides sabulam esse, quae Vulgo dicitur elicitas. Illam amisisti invenisti aliam certiorem atque solidiorem. Et quam, inquies, inter tot dolores mihi solicitatem ostentas ' Quam putas, nisi quam nemo tibi unquam, si nolis, eripiat Monstro tibi felicitatem contrariam
primae bonis tuis esse contentum scire, quibus ornatus videbaris, tua non fuisse discussis demum erroribus, Vera opinione assecutum, licet sero, ante omnia formidatum gentibus fortunae imperium non timere. Quid dicam amplius In hoc desino Nudus intrasti, nudus gre-
584쪽
dere; et illam humanarum, ut aiunt, rerum dominam celso animo contemne. Ocuit usque adeo, ut nocere iam non possit. Quid tum etiam cogitat, quid minatur 'Exhausit pharetram, exarmata est nec habet illa quod iaculetur, nec tu habes ubi de caeter seriaris. Vale.
FRANcISCUS PETRARCA OLYMPIO SUO S. P. D. Dolet se Parma abfuisse in adventu eius et amici, qui e Gallia
Nihil omni ex parte felix aut dulce, dum iVimus. Sentio quam improprie locutus sim : imo vero, dum non ViVimus cum enim vivere coeperimus, nihil nisi dulcissimum ac felicissimum erit. Ecce dum eo laetus ac redeo, exoptatissimum mihi tuum et illius amici optimi conspectum colloquiumque perdidi. Vix lacrimas continui, domum hodie reversus, ubi comperi, o Simul hic fuisse me visendi desiderio superatis Alpibus atque omni viarum asperitate calcata meque non in- Venis, magna Velut destitutos spe dolentes abiisse. Haec enim et famulorum vocibus perdidici, et litteris vestris, quas inter libellos meos tamquam eximiae dilectionis obsides reliquistis, et arrhabonem morae brevis et pignora redeundi. Sed quoniam dura leniorem in partem flectere, sapientis est, cogitemus id coelitus actum, ne me, ut Optabatis, invento, congressu amici servor ille tepesceret animorum, quo nunc, ut reor, per absentiam
585쪽
irritato, pro paucorum sorte dierum gaudio praerepto, multorum nobis annorum iucundita compensetur. De hoc tamen illa viderit, cuius adamantina duritie saepe humani consilii acies infirma retunditur. Certe ego sic mihi fingo, sic cogito, sic spero, et in hac spe multis obsessus laboribus conquiesco. De quo quid sentiam, quidve tibi suasurus sim, quod et magna res St, et nuntius hic sustinat, in diem alium disserre coactus
FRANCISCUM PETRARCA GLYMPIO SUO S. P. D. So nihil minus quam reditum in Gallias cogitare.
Expectavi anxie necdum aut patiens nuntius, aut otiosus dies adsuit. Itaque simul concepta carptim explico, non quidem ex animi mei sententia movi enim orationis perpetuae quanta vis Ille orientalium fluviorum maximus, multis distinctus alveis, vides quam non modo permeabilis, sed etiam contemptibilis factus est. Sed pareamus tempori, sit libitum quod licet, quando quod os libitum non licet. Et quoniam nuntii huius haud sat explorata fides erat, unam dumtaxat epistolae tuae partem exequar, ubi reditum ad sontem orgiae dissuades, ut illam tibi solicitudinem eripiam. Videris enim mihi de hac re non mediocriter curare, nec immerito quod eo saepius Vocantem Socratem nostrum non audire non potui. Itaque victus tandem precibus
586쪽
spoponderana, Si tractata succederent, quibus et hono stus illic manendi color, et vitae necessaria quaererentur vitae, inquam, sodalium et multorum ad me illuc domore convenientium mea enim vila, non modo neces sariis instructa, sed vereor ne Supervacuis impedita sit , quo sibi libuisset secuturum, non ignarus quidem rerum harum et illarum; sed magnum ibi actonus ducem nostrum et Vos Omnes esse cogitans, quos mihi reliquo mors secisset, amoris Vestri vehit uncis quibusdam validissimis retrahebar. unc mutata sunt Omnia, et amicorum turba abiit, et dux noster obiit, et Socrates meus, qui solus ibi est, quamvis unus in mopossit omnia, quamvis inveteratae consuetudinis vi et ipse ibi esse, et omnes suos, mequeranteralios, Secum esse desideret nunquam tamen audebit, omni Spe abscissa, in ea nos terras accerSere, ubi Omne prorSus alienigenae atque hospites suturi simus. Neque enim hidus est hominibus, mortalia et caduca corpuSculntrahentibus, dicere, quod animae felices, corpore Olutae, apud Virgilium loquuntur
Nulli certa domus, lucis habitamu opaciS, Riparumque toros et prata recentia rixis Incolimu8.
Si enim ista susticerent, posset utique Clausa allis unde orgiae sons erumpit, nobis omnibus abunde riVulos nitentes et frondosa domos et herbosa cubilia mi nistraro. Sed plus aliquid exigit natura Philosophos quidem et poetas duros ac saxeos vulgus existimat: sed in hoc sallitur, ut in multis Carne enim sunt, humanitatem uoti notat, abiiciunt volupialos est autem
587쪽
LlBER OCTAVUS. - EPISTOLA Ill. 419
coria vel philosophicae Vel poeticipe meta necessitatis, quam praeterire SuSpectum sit. On est per se sum- ciens, ut ait Aristoteles, naturam speculari sed oporto et corpus sanum esse, et cibum et reliquum sumulatum existere;
Neque nini cantare sub antro Pierio thyrsumve potest contingere astVa Pauperias, atque aeris inops, quo nocte dieque Corpus eget,
ut Satyricus ait, magno ac perpetuo apud doctos hi losophici postlicique dogmatis consensu rerum, Sed verborum varietate multiplici. Igitur Clausa allis, ut coeptum Sequar, ad aliquod breve tempus, urbanarum voluptatum taedio affectis, ut olim, diverticula non ina
moena susticeret in longum certe nec promitteret nec 'SSaria, nec praestaret. Obi Sano, Si sapimus, non
in longum modo, sed in finem quoque prospiciendum cst, ut vitemus illud Senecae, quod humano generi sa-cit improperium, ubi ait de partibus vito cogitare omnes, neminem de tota Vere sic es enim et hoc est quod consilia nostra praecipitat, ut inter occupationestam varias miserandum simul et ridiculum ignoremus, quonam fluctuantis vitae gubernacula dirigamus. Scio Clausae Vallis optabilem aestivo praesertim tempore stationem; et si ulli unquam secessus ille gratus suit, mihi suisse ratissimum, decennis indicio est mora. Quod si apud te, imo vero apud alterum me, Sine iactantia gloriari licet pace montium ac sontium silvarumve aliquid usque nunc loco illi non dicam clarius, sed certe notius incolatu meo accedit Opinari ausim apud multos non minus illum meo nomine, quam suo
588쪽
miro licet sonte cognosci quod idcirco dixerim, ne quis dubitet, me illud rus nunc spernere, quod mihi meisque rebus aptissimum semper inveni, ubi Saepe curas urbanas rustica requie permutavi quod non tantum electione ipsa, sed agrestibus muris, et ut spero solidiore caemento, Verbis atque carminibus, illustrare pro viribus studui. Illic iuvat enim meminisse, Dicam meam coepi tanto impetu tantoque nisu animi, ut nunc limam per eadem reserens Vestigia, ipse meam audaciam, et magna operis undamenta quodammodo perhorrescam. Illic et epistolarum utriusque stili partem non exiguam, et paene totum Bucolicum carmen absolvi, quam brevi dierum spatio, si noris, stupeas. Nullus incus aut plus ocii praebuit aut stimulos acriores. Ex omnibus terris ac saeculis illustres viros in unum On-irahendi, illa mihi solitudo dedit animum solitariam vitam religiosumque otium, singula ibi singulis voluminibus perstringenda et laudanda suscepi. Denique iuvenilem aestum, qui me multos annos torruit, ut nosti, sperans illis umbraculis lenire, eo iam inde ab adolescentia saepe confugere, Velut in arcem munitissimam, solebam. Sed heu mihi incauto ipsa nempe remedia in exitium vertebantur Nam et his, quas mecum adduxeram, curis incendentibus, et in tanta solitudine nullo prorsus ad incendium accurrente, desperatius urebar itaque peros meum flamma cordis erumpens, miserabili, sed, ut quidam dixerunt, dulci murmure Valles coelumque complebat. Hinc illa vulgaria iuvenilium laborum meorum cantica, quorum hodie pudet ac poenitet, sed e dem morbo affectis, ut videmus, acceptissima. Quid multa Si quaecumque alibi, cum his quae ibi scripsi,
589쪽
conserantur, loca omnia locus ille, me iudico hactenus superet. Est igitur, eritque dum vixero, sedes illa mihi
gratissima, commemoratione iuvenilium curarum, quarum usque ad hanc aetatem in reliquiis elaboro. Verumtamen, nisi nosmet ipsos allimus, alia quaedam sunt viro tractanda, quam puero; et ego aliud illa aetatis non videram. Obstabat tamen recto iudicio caecus amor obstabat aetatis imbecillitas paupertasque consilii obstabat reverentia ducis nostri, sub quo Sse pluris erat quam libertas imo sine quo nec libertas, nec vitae iucunditas plena erat. Nunc et illum et quidquid dulce supererat uno paene naufragio amisimus; quodque sine suspirio dici nequit, virentissima olim laurus mea, vi repentinae tempestatis, exaruit quae una mihi non orgiam modo, sed uentiam Ticino secerat cariorem Velumque, quo oculi mei tegebantur, ablatum est, ut videam quid inter Vallem Clausam Venusini, et apertas Italiae valles collesque pulcherrimos et urbes amoenissimas ac florentissimas intersit, interque uni cum Sorgiae fluvium ac sontem, et tot lucidos sontes, tot vaga flumina, tot piscosos lacus, duo longe claris sima maria, Italiam curvis et speciosis anfractibus hinc inde vallantia ut reliquas naturae praestantissimas dotes sileam, atque in primis ingenia moresque hominum, de quibus non hic dicendi locus est. Et tamen vide quantum primae impressiones animis haereant, quantumVeconsuetudo longior possit in rebus omnibus. Ut enim, iuxta persectae legem amicitiae, omnes tibi pectoris mei fluctus aperiam, sensum hac in parte rationi rebellaniem Sentio, et lateor, vallem illam nunc vel maxime repudians Suspiro meque vel invitum nescio quis ο-
590쪽
corum amor Vellicat. Ibam Vero nunes longius: sodoxpectantis murmure nuntii admoneor ut dicam: Valo.
FRANCISCUS PETRARCU OLYMPIO SUO S. P. D. Enixe hortatur ut una cum amicis, contubernii et totius vitiae, communionem inire velit.
Omnis amor impatiens morae, festinationi appetens nec ulla tanta celeritas est, quae non tarditas sit amanti. Multa tibi hesterno die scripseram sed quoniam et multa Supererant, et exonerari animus ardebat, cum sortuitus nuntius non adesset, ad domestico me On verti. Et singulorum quidem obsequia trutinanti, ut intelligas quam ventri deditus sim, coquu primu Occurrit, quo Sine incommodo, im Vero non sine commodo carerem CoquuS, inquam, quod non te latet, apud maiores olim nostro Vilissimum antipium, victa demum Asia, in pretio haberi coeptum. Nunquam utinam armis Asiam vicissemus, ne unquam suis illa deliciis nos vicisset. Sed ad nostra sestino. Oquus ergo nunc mihi pro viatore uerit, villicus pro coquo Sci S me rustico apparatu et cibis agrestibus delectari, et in tenui victu solum cum Epicuro sentire, cui in hortulis et oleribus illius a se laudatae voluptati Summa reponitur. Saepe quidem rusticitati meae gratulor, quae mihi perpetuum fecit quod his delicatis ac lautis vicissitudo facit alturnum. Quis est enim tam sustidioso arrogans,