장음표시 사용
41쪽
Etsi munus flagitare, quanivis quis ostenderit, ne populus quidem solet nisi consiliatus, tamen ego CXSPQ-ctatione promissi tui moveor, ut adnioneam te, non Ut flagitem misi uiatoni ad te quattuor admonitore non nimis vereeundos nosti enim profecto os eius adulescentiori Academiae ex ea igitur media excitato miSi, qui metuo ne te forte flagitent; ego autem mandaVi, Ut rogarent. EXSPOetubam omnino iam diu meque sustinebam, ne ad te priu ipse quid scriberem quam aliquid
RUCEPiSSEm, Ut OSSem te remunerari quam simillimo munere. Sed uni tu tardius faceres, id est, ut ego interpretor, diligentius, teneri non potui quin coniunetioncm studiorum amoriSque nostri quo possem litterarum genere
desilararem feci igitur sermonem inter nos habitum in Cumano, Cum esset una Pomponius tibi dedi partis Antiochinas, quas a te probari intellexisse mihi videbar; mihi sumpsi Philonis puto fore ut, cum legeriS, mirere
nos id loeutos esse inter nos, quod numquam loeuti Sumu8 sed nosti morem dialogorum post hae autem, mi Varro, quam plurima, si videbitur, et de nobis inter nos; Sero forta88e, Od superiorum temporum fortuna rei publieae causam sustineat, hae ipsi praeStare debemu8. titillae utinam quietis temporibus atque aliquo Si non bono, at alieni erto statu civitatis hae inter nos studia CXercere OSSemus quamquam tum quidem vel aliae quaepiam rationes honestas nobis et euras et Aetionos darent nunc autem quid est sine iis stur vivere velimus
mihi vero eum his ipsis vix, his autem detraeti ne Vix
quidem. Sed nee oram et saepius migrationem temptionem selieiter evenire volo tuumque in ea re Onsilium Probo cura ut ValCRE.
42쪽
M. TULLII CICERONIS ACADEMICORUM POSTERIORUM AD M. VARRONEM
In hoc Academicorum posteriorum fragment post exordium, quo Cicero de instituto philosoplitae Latinis litteris illustrandae agit et sermonis instituendi occasionem demonStrat e I-3, Varro primum, inde a Socrate repetens uSque ad Arcesilam, Philosophiae rationem exponit, c. d 13; deinde Cicero ab Arcesila incipit et in Carneade desinit. Summa sermonis Varroniani nee
est Socratem primum Eoopisse de moribus magis quam de rerum natura disputare in qua sola superiores philosophi versati erant, atque in omnibus sermonibus usum esse illa είθωνε , qua nihil se
seire diceret nisi id ipsum, quod nihil sciret. Huius discipuli, Platonis, ausitoritate unam et consentientem duobus vocabulis philosophiae formam institutam esse, Academistorum et Peripatefieorum, qui certam et completam philosophiae formulam composuerint, sed Socraticum dubitationem et de omnibus rebus sine adsensione disputandi consuetudinem reliquerint, atque ita artem philosophiae essesterint e. o. Triplicem autem fuisse philosophandi rationem, unam de Vita et moribus, quae a natur peteretur, cui Parendum, in qua summum bonum quaerendum disterent, c. b. 6 de natura alteram, quae eontineretur effectione et materia, quam fingeret et formaret effectio, e T coli. e. 2 tertiam, quae in ratione et disserendo versaretur, duetam illam quidem a sensibus, sed ita, ut iudicium veritatis non tribueretur sensibus fallentibus, sed menti, quae Sola cerneret quod semper esset, simplex et unius modi et tale, quale Sset, quam J-ν appellavisset Plato. Omnem a sensibus ductam cognitionem opinabilem tantum esse, scientiam tantum in animi motionibus et rationibus inesse, e . . Aristotelem deinde primum ίδεα labefactasse, Theophrastum vitam beatam in sola virtute esse positum negasse, Stratonem totum se ad naturae obscuritatem contulisse, e .s Zenonem autem, diSciplinam corrigore conatum, plurima in tripliei illa ratione novasso, c. Io. II. Tum vero Zenoni
s opposui3se Arcesilam, rerum obseuritate Commotum, et OVO-
casse veterem illam omnibus de rebus dubitandi consuetudinem nihilque dixisse sciri posse, ne id ipsum quidem, quod Socrates excepisset, ef lib. II. c. 2d. Iane esse Academian novam appellatam et ad Carneadem perductam, C. 12.
43쪽
ACADEMICORUM POSTERIORUM I. I a.
Iii Cutianno nupor cum mestunt Attistus noster Sset, nunti:itum est nobis a II. Varrone, veniSSe cum Roma pridie vesperi et, nisi de via sessus esset, continuo ad nos venturum fuisse quod eum audissemus, nullam moram interponendum lautavimus quin videremus hominem nobiseum et studiis eisdem et vetustate intelliae coniunctum ita pie eonfestim nil iam ire PerreXimuS, nillumque eum ab eius villa abessemus, ipsum ad nos venientem vidimus, atque illum complexi, ut mos amicorum Ss, satis tum longo intervallo, ad suam villam reduximus.
hie pauea primo, atque ea Percontantibus nobis, ecquid 2
forte Roma novi, Attieus omitte i8ta, quae ne Percontari nec audire sine molestia possumus, quaeso, inquit et quaere potius, ecquid ipse novi silent enim diutius Musae nrronis quam solebant, nee tamen istum PSSare,
sed ehire quae Seribat existuno. minime vero; inquit ille intemperantis enim arbitror esse seribere quod oeculiari velis; sed habeo opus magnum in manibus idque iam pridem ad tune enim ipsum' - me autem distebat quaedam institui, quae et sunt magna sane et limantur a me politius. et ego ista quidem,' inquam Varro, iam diu exspectans non audeo tamen flagitare audivi enim e Libone nostri, cuius nosti studium, nihil enim
eum eius modi celare poSSumus , non te en intermittere, sed accuratius rasitare nec de manibus umquam deponere illud autem mihi ante hoe tempus numquam in mentem venit a te requirere Sed nilne, PoStea quam Sum ingreSSu re eas, qua testum simul didisti, mandare monimentis philosophiamque veterem illam a Socrate ortam Latinis litteris inlustrare, quaero quid sit cur eum multa scribaS, hoe genu praetermittas, praesertim cum et ipse in eo excellas et id studium totaque ea ar longe ceteris et studiis et artibus antecedat.'Tum ille rem a me saepe deliberatam et multum agitatam requiris itaque non haesitans respondebo, Sed ea dicam, quae mihi sunt in promptu, quod ista ipsa de re multum, ut dixi, et diu eogitavi. nam eum philosophiam viderem diligentissime Graeei litteris explientam, existimavi, si qui de nostris eius studio tenerentur, Si essent Graecis doctrinis eruditi, Graeca solius Nilum
44쪽
nostra lecturos, sin a Graecorum artibus et disciplinis ablaorrerent, ne hae quidem Curaturos, quae Sine eruditione Graeca intellegi non possunt itaque ea nolui seribere, quae ne indocti intellegere po38ent ne docti legero curarent vides autem, eadem enim ipse didicisti
non posse nos Amafinii aut Rabirii imilis esse, qui nulla arte adhibita de rebus ante eulos poSitis volgari sermone disputant; nihil definiunt, nihil partiuntur, nihil apta interrogatione coneludunt, nullam denique artem esse nee dicendi ne disserendi putant nos autem praeceptis dialecticorum et oratorum etiam, alioniam utramque Vim unam eSSe nostri putant, Si Parentes, ut legibus, Verbi quoque novis cogimur uti, quae docti, ut dixi, Graeeis petere malent, indocti ne a nobis quidem aeci pient, ut frustra omni suseipiatur cibor iam vero Physica, si Epicurum, id est, si Demoeritum probarem, POS- Sem scribere ita plane, ut Amafinius quid est enim magnum, cum CaUSa rerum effieienti Sustuleris, de corpuseulorum, ita enim appellat atomo - OneurSionsi fortuita loqui nostra tu physica nosti quae eum Ontineantur ex esseetione et ex materia ea, quam fingit et format effectio, adhibenda etiam geometria St, quam quibusnam quiSquam enuntiare verbis aut quem ad intellegendum poterit adducere haec ipsa de vita et moribus et de expetendis fugiendisque rebus illi enim simpliciter pecudis et hominis idem bonum esse censent:
apud no3tro autem non ignora quae sit et quanta sub tilitas sive enim Zenonem sequare, magnum est effieere
ut quis intellegat, quid sit illud verum et simplex bonum, quod non possit ab honestate seiungi quod bonum quale sit negat omnino Epicurus e sine voluptatibus
sensum moventibus ne suspieari iii Pm, si vero Aendemiam veterem PerSequamur, quam OS, ut OiS, Probamus, quam erunt illa aetate exi)sistanda nobis quam argute, quam obseure etiam contra Stoleos disserendum totum
igitur illud philosophia studium mihi quidem ipse sumo
et ad vitae constantiam quantum pos8um et ad deleetationem animi, ne ullum arbitror, ut apud Platonom est, maius aut melius a dis datum munus homini. sed meos amicos, in quibus At Studium, in Graeciam mitto id est,
45쪽
ACADEMICORUM POSTERIORUM I. Il. . nil Graeeos ire iubeo , iit ea a fontibus potius hauriant
tum potui nillil enim Dan no opere meorum miror feci ut essent nota nostris a Graestis Onim licti non Poterant, ne lios L. Aelii nostri censum ne a Latinis quidem et tamen in illis veteribus nostri8, quae Menippum imitati, non interprotati, quadan hilaritate OnSPOrSimia',
quo facilius minus doeti intellegerent, iueunditate quadam ad legendum invitati, muli admixta ex intima philosos,hia, multa dicta dialectiste in laudationibus, in his ipsis
anti suitatum l)rooemiis Phili Sol)he Seribere voltumiis, Si modo consceliti sumus.' tum ego sunt inquam ista, Varro nam nos in noStra urbe peregrinantis errantiSque tamquam hospites tui libri quasi domum reduxerunt, ut Po8Semia aliquando qui et ubi essemus agnoscere tunetatem Patriae, tu descriptione temporiam, tu aerorum iura, tu aeordotum, tu domesticam, tu bellicam disciplinam, tu edem regionum locorum, tu omnium divinarum humanarumque rerum nomina, enora, officia, CauSaSuperuiSti, lPlurimumque idem poetis DoStris omninoque
Latinis et litteris luminis et verbis attuli8ti, atque il)Sevarium et elegans omni fere numero poema fecisti philosophiamque multis locis inchoasti, ad impellendum Satis, ad edoeendiam I)arum causam autem probabiloni tu is quidem adfers aut enim iraeea legere malent qui erunt eruditi, aut ne hae quidem qui illa nescient: Sed eam mihi non sane probas immo vero haec et qui illa non poterunt et qui Graeca poterunt non contemnent Sua. quid enim auSne est cur pocitas Latinos Graecis litteris eruditi legant, l)hilososphos non legant an quia deleetat Ennius, Paeuvius, Aeeius, multi alii, qui non verba, Sed vim Graeeorum expresserunt Iosetarum quanto magi8 philo8os,hi doloetabunt, si, ut illi Aeschylum, Sophoelem, Euris,idem, sic hi Platonom imitentur, Aristotelem, Theol)hra8tum oratores quidem laudari video, si qui e nostrisIIylperidem sunt aut Demosthenem imitati ego autem dicam enim, ut res egi, dum me ambitio, dum honores, dum causae, dum rei publieae non Solum Curii, Scit quaedam etiam Procuratio multis ossietis inplicatum
46쪽
et constrictum tenebat, ne inclusa habebam et, ne ob- SoleSeerent, renovabam, cum ieebat, legondo nune vero et fortunae gravissimo pereuSSUS Vohaere et administratione rei publicae liberatus doloris medicinam a Philli,sophia peto et otii oblectationem hane honestissimam iudico aut enim ui aetati ho maXime aptum est, aut iis rebus, si quas digna laude gessimus, hoc in primis ConSentanEum, aut etiam n nostros civis erudiendos ni hil utilius, aut, si hae ita non sunt, nihil aliud video a quod agere possimus. Brutu quidem noSter, Exeellens omni genere laudis, si philosophiam Latinis litteris persequitur, nihil ut isdem de rebus Graeea desideres, et eandem quidem Sententiam equitur quam tu nam Aristum Athenis audivit aliquam diu, cuius tu fratrem Antiochum quam ob rem da, quaeSo, te huic etiam generi
Tum illo: istuc quidem considerabo, nee Pro SinEte sed de te ipso quid est,' inquit quod audio ' quanam' inquam dere ' relictam a te veterem Aeademiam,' inquit tractari nutem novam. quid ergo' inquam Antiocho id magis licuerit, nostro familiam, remigrare in
domum Veterem e noVa quam nobis in noVam e vetere Certe enim recentissima quaeque Sunt corrosita et emendata maxime quamquam Antiochi magister Philo, magnus Vir, ut tu existima ipse, negat in libris, quod eoram etiam ex ipso audiebamus, duas Academias ESSE Errorem-qUE Orum, qui ita utarunt, coarguit.' est,' inquit ut diei8 sed ignorare te non arbitror, quae contra Philonia is Antiochus scripsit.' immo vero et ista et totam Veterem Academiam, a qua absum iam diu, renovari a te, nisi moleStum est, velim; et simul adsidamus,' inquam si videtur.' sane istuc quidem; inquit sum enim admodum infirmus; sed videamus, idennio Attico placeat fieri a me, quod te velle video. mihi vero; ille quid est enim quod malim quam ex Antiocho iam pridem audita recordari et Simul videre satisne ea commode diei possint Latine 'quae cum dicta, in Conspectu ConSessimia omnOS.i Tum Varro ita exorsus est: Socrates mihi videtur, id quod ConSta inter omnis, Primus a robus coulii et bip8n natura invollatis, in quibus omnes ante cum Philo-
47쪽
ACADEMICORUM POSTERIORUM I. 12 IB.
sopiti stoli P:iti suomini, voenuisse Pliilosoplitana et id vitiun Corinnianen adduxisse, ut de virtutibus et vitiis onniino pio de bonis rebus et malis quaereret, Caelestia autem vel Proeul esse a nostra eognitione OnSeret, El,
si maxime cognita essent nihil tamen ad bene vivendum late in omnibus fore sermonibus, qui ab iis, qui Hillum audierunt, perscripti varie colitoSeque Sunt, ita
disputat, ut nihil adfirmet ipse, resollat alios nihil soseire dient nisi id ipsum, eoque Praestare ceteriS, quod illi qua nesciant scire se putent, ipse, se nihil Seire, id unum sciat ob eamque rem se arbitrari ni Apolline
omnium sapientissimum ESSe dieium, quod line Esset Una hominis sapientia, non arbitrari se Seire quod nesciat. quae cum diceret constanter et in ea sintentia permaneret, omnis eius oratio tantum in virtute laudanda et in hominibus ad virtutis studium cohortandis Consumebatur,
iit e Socraticorum libris maximeque Platonis intellegi
potest Platonis autem auetoritate, qui Varius et multi nplex et copiosus fuit, una et consentiens duobus vocabulis philosophiae forma instituta est, Academistorum et Peripateticorum, qui rebus congruentes nominibus di serebant; nam cum Speu3ippum, sororis filium, Plato philosophia quasi heredem reliquisset, duo autem Praestantissimos studio atque doetrina, Xenoeratem Calchedonium et Aristotelem Stagiritem, qui erant cum Aristotele Peripatetici dicti sunt, quia disputabant inambulantes in Lycio, illi autem, qui Platonis instituto in
Aeademia, quod Si alterum gymnasium, coetus erant et sermones habere soliti, e loci voeabulo nomen habuerunt. sed utrique Platonis ubertate completi certam quandam disciplinae formulam composuerunt et eam quidem PlOnam a refertam, illam autem Socraticam dubitanter de omnibus rebus et nulla adfirmatione adhibita consuetudinem disserendi reliquerunt ita facta est, quod minime Sostrates Probabat, ars quaedam philosophiae et rerum ordo et deseriptio disciplinae quae quidem erat Primo id duobus, ut dixi, nominibus una nihil enim inter Peripateticos et iliani veterem Academiam differebat abundantia quadam ingenii praestabat, ut mihi quidem videtur, Aristoteles, sed idem son orat utriSquo et eadem rerum
48쪽
expetenclarum fugiendarumque i,artitio. Sud quid ago ' inquit aut sumne sanus, qui hae vos doceo namois non sus Minervam, ut aiunt, tamen inepte quisquis Minervam docet. tum Atticus tu vero' inquit perge,
Varro valde enim nino nOStra atque OStros, meque iSta
delectant, cum Latine dicuntur et isto modo. quid ine' inquam puta8, qui philosophiam iam professus Sim Polluto nostro me exhibiturum ' pergamus igitur,' inquiti si quoniam placet. Fuit ergo iam accepta a Platone philosophandi ratio triplex una de vita et moribus, altera de natura et rebus oeuliis, tertia de disserendo et, quid
verum quid salsum, quid rectum in oratione ravum P, quid consequen quid repugnans, iudicando ne Primum illam partem bene vivendi a natura petebant eique Parendum esse dicebant, neque ulla alia in re nisi in natura
quaerendum esse illiid summum bonum, quo omnia refer- rentur constituebantque extremiam ESSE rerum XPEtCndarum et finem bonorum, adeptum esse onmiam natura et animo et corpore et Vita eorporis autem alia Ponebant
esse in toto, alia in partibus valetudinem, viris, puleliritudinem in toto, in partibus autem Sensus integros et Praestantiam aliquiim partium singularum, ut in pedibus celeritatem, vim in manibus, claritatem in voce, in lingua 2 etiam explanatam vostum impressionem animi nutem, quae Ssent ad conprehondendam virtutem idonea eaque ab iis in naturam et in mores dividebantur naturae celeritatem ad di3cendum et memoriam dabant, quorum utrumque mentis QSSet proprium et ingenii morum nutem putabant studia 33 et quasi consuetudinem, quam partim exercitationis adsiduitate, partim ratione formabant,
in quibus erat philosophia ipsa in qua quod inchoatum
eSt neque abSolutum, Progressio quaedam nil virtutem appellatur, quod autem absolutum, virtus, id est quasi
perseetio naturae omniumque rerum, quas in animi PO-2 nunt, una re optima ergo hae animorum Vitae autem
id enim erat tertium radiuneta esse dicebant, quae nil virtutis usum valerent; nam virtus in animi bonis et in cortioris cernitur et in quibusdam, quae non tam naturne quam beatae vitae adiuneta sunt hominem enim ESSE COI18ebant quasi liartem quandam civitatis et universi generis
49쪽
ACADEMICOI UM POETENIORUM l. II Id. Il
suadam Soeiotate ne de Suniino sui dem atque naturalilion Si agunt stetera autem pertinere nil id putant nutndaugendum aut tenendum, ut divitias, ut PQS, ut gloriam, ut gratiam ita tripartita ab iis inducitur ratio bonorum atque hae illi sunt tria genera, quae putant l,lerique Peripatet istos dicere id quidem non salso est enim nec partitio illorum illud inprudenter, si alios esse Aeademicos, qui tum appellabantur, alios Peripatetisios
urbitrantur communis lineo ratio et utrisque hie bonorum finis videbatur, adipiSei, quae QSSent Prima natura quaeque it Sa Per SeS EXPCtCnda, aut omnia aut maximn; Oa sunt nutem maXima, quae in ipso animo atque in ipsa virtute VerSantur itaque omnis illa antiqua philosophia sensit in una virtute esse positam beatam vitam, nee tamen beatissimam, nisi adiungerentur et corporis ot Cetera, quae Supra dicta sunt, ad virtutis usum idonea.
ex hae deseriptione agendi quoque liquid in vita et a officii ipsius initium reperiebatur, quod erat in ConSerVation Cariam Crum, quas natur: praescriberet hine
gignebatur fuga desidiae Vohiptatumque Contemptio, ex
quo laborum dolorumque susceptio multorum magnorum que recti honestique cauSa et earum rerum, quae Crant Congrilente eum Praeseriptione naturae, unde et amistitia
exsistebat et iustitia atque aequitas; eaeque et voltiptatibus et multis vitae commodis anteponebantur lineo qui- doni fuit apud eos morum institutio et situ PartiS, quam primam PoSui, forma atque descriptio.
De natura autem, id enim sequebatur, ita dice 2 bant, ut eam dividerent in res duas, ut altera esset efficiens, altera autem quasi ui se praebens, ea qua efficeretur aliquid in eo, quod effieeret, vim esse eenSobant, in eo autem, quod effieeretur, materiam quandam in utroque tamen Utrumque neque enim materiam ipsam cohaerere potuisse, Si nullia vi contineretur, neque vim
esse sine aliqua materia nihil est enim quod non alicubi esse cogatur. Sed quod ex utroque id iam corpus et quasi qualitatem quandam nominabant; dabitis enim profoeto, ut in rebus inusitatis, quod Graeci ipsi faciunt, a quibus haec iam diu tractantur, utamur Verbi inter-
50쪽
i dum inauditis.' nos vero,' inquit Atticus quin etiam Graecis licebit utare, cum voles, si te Latina forte desicient. bene sane fastis; sed enitar ut Latine loquar, nisi in huiusce modi verbis, ut philosoplitam nut rhetoricam aut phy3icam aut dialeeticam appellem, quibus, ut ullis multis, consuetudo iam utitur pro Latinis qualitates igitur appellavi, qua rτοιο τητα Graeci voeant quod ipsum apud Graecos non 8 volgi verbum, sed philosophorum, atque id in multis dialecticorum vero verba nulla sunt publica suis utuntur et id quidem commune
omnium fere At artium aut enim OV Sunt rerum nOvarum facienda nomina aut ex alii transferenda quod
si Graeci faciunt, qui in his rebus tot iam saecula versantur, quanto id nobis magi concedendum Et qui haece nune primum rasitare conamur ' tu vero,' inquam
Varro, bene etiam meriturus mihi videris de tuis civibus,
si eo non modo copia rerum auxeris, uti fecisti, sed etiam verborum. audebimus ergo' inquit novis verbis uti te auctore, si nece83 erit earum igitur qualitatum sunt aliae prinoipes, aliae ex ii ortae prinoipes sunt unius modi et simplices, ex iis autem ortae variae Sunt et quasi multiformes itaque nor reo quoque utimuris in pro Latino, et ignis et aqua et terra primae Sunt, ex iis autem ortae animantium formae arumque rerum, quae gignuntur e terra. Ergo illa initia et, ut e Graeco Vertam, elementa dicuntur e quibu aer et ignis movendi
vim habent et efficiendi, reliqua partis aecipiendi et quasi
patiendi, quam die et terram quintum genuS, E quo QSSent Stra mentPSquo, Singulare Orumque UnitUOr,
quae 3upra dixi, dissimile Aristoteles quoddam esse re-2 batur sed ubiectam putant omnibus sine ulla poete atque carentem omni illa qualitate, faciamus enim tractando usitatius o verbum et tritius materiam quandam, si qua omnia expreSSa atque efficia int quae o ma omni aeeipere possit omnibusque modis mutari atque conani sparte eoque etiam inferire, non in nihilinia,
Sed in suas partis, quae infinite secari a dividi po88int, cum sit nihil omnino in rerum natura minimum, quod dividi nequeat quae autem moveantur, omnia interVallidet moveri, quae intervalli item infinite dividi pos8int t