장음표시 사용
131쪽
233 II B. CONFESSIO AUGUSTANA IPSA. 2 a
Ad hane ditionem speciant Prba a quibus Plani hora praelationem suae Ed principis orditur: Ilaeceonsessio prorsus ignorantibus principibus qui Pana Caesari exhibuerunt ab avaro aliquo typographo, ante duos menses publicata est. Et ita excusa est, ui mullis in locis appareat de industria depravatam sesse. Ilaec depravatio, euius editor ignotus h. l. a Melanthone aecusatur, varias habet causas variique generis est: I. In hac Ed Consessio typis exserilis est cui austiori manus exir ma nondum Ceesserat, ergo forma eius intorni edia in hae ii exhibetur. Nam non solum antitheses arti eulorum XIII et XVIII desunt, sed etiam in aerii cui de potesta, ecclesiastica post verba: .Haec interim alia laneii est quam ministerium Euangelij idem legitur redditamenium, quod iam supra p. 22 sq. in descriptione Codicis Onoldini allatum est: SemPer ulem coctierunt nostri utrique rei Poriter Seruire. - Cum hoc Codice haec Ed non solum in hae utraque re consentit, sed etiam in eo, quod formae intermediae Articulorum praefixa est praetatio integra. Nomina in sine subscripta ab diit Melanili parum disserunt: si enim in hae d. leguntur: esiare te ut si M.
inscitia editoris, qui latinae lingua ignarus suisse videtur, et fortassis etiam Codice non Satis perSpicuo usus est. Eiusmodi errata sunt Deinde et de di stilisnthus Ed. I. Mei fol. AZ Uin I 2. Deinde et de dissensionitius), Elocior et rine s Ed. l. et ibid. in I 2. Elector et rinemes), Comitia reuociali Ed. I. Mel ibid. in . T. Connitia euoeolo, etiam his Augustae Ed. I. Mel fol. ,3 Iin. 3.
etiam hic Augustae). Praeterea scripturae compendium R., quod enim significat, male interpretat est: cim; quapropter saepe ubi illud in odice invenerit, edidit nam, Q. c. extant Niam, semper iam
Ob varias lectiones prioris generis editor, praeterquam quod vetitum Imperatoris non servavit, eam ob causam reprehendi potest quod Codico usus si qui somnum ciuia inleuroni Consessionis continebat ob alterius vero generis errat ex ignorantia et negligentia editoris orta haec Estra Melanthon l. l. recte appellatur de-γranata. - Ηaec Editi, infra signabitur Eu. ni.
Eilitio riue s Melon thonis tinni USO-ISSI.Po tquam illa Editio ignorantibus Prinei pilius prodierat, Melanthon ipse, lectore eonscio vel etiam
iubente, Consessionem probe et diligenter deseriptam odidit ne mendae illius Editionis novas parerent ealumnias, id quod in raotatione huius Editionis proxime post verba supra allata sic retari: Cum autem principes, nec si velint, queant eam nunc e mauihus hominum extorquere, et tamen perieulum sit, ne mendae illae, primae editionis pariani novas Calumnias necosse sui recognitam et semendatain denuo edere, quia non solum ad existimationem principum, Sed etiam ad religionem pertinoi praestare, ne ipsorum titulis spargantur in vulgu huius ginneris mendosa cripta. Quare nune emittimus probe set diligento descriptam confessionem, ex exemplari bonae
fidei. Addidimus et Apologiam, qua etiam Caes. Ilaiestati oblata est. Verebamur enim futurum, ut alibi
ederetur non melicius, quam edita Sibon SSio. Dultilant viri docti utrum hae Melanthonis verba ad ditionem antiquiorem latinae Consessionis spectent, an ad ditiones germanicae Cont, quae a. bdo prodierunt, an ad utriusque consessionis Editiones antiquiores, vide Teberum I. I. II. p. s. ' Cons. Elier . l. I. p. doi et . s Sqq. ' Lliae asseruntur a deber l. l. I. p. 66.
132쪽
235 IAIlIL MEL SCRIPTA DOGMAIMO ET SYMBOLICA. 236
Haec ditio riuo s. qua latinanti et germani eam Confessionem atque Apologiam latinam cum Iusti Ionae goran antea eius translatione Omplectitur, tali et varios titulos, qua in luani rimi uilio Lest In maiori, ut videtur, exemplorum numero est hie P titulus:
inhibita inuietis, Imp. Carolo V. Caesari Anet. in Comie ijs Augustae,
Addita est pologia consessionis
pilaim. lib. Es loquebar de uestimoniis tuis in eoi lectu megum, , non confundebor.
Hic iis ulva exstat in exemplo Bibliothecae regiae res densis, quod Iolanilio Lumero donavit ei subiitulo hae veri, ni anu propria adscripsit D. Doctori Murtino. Et octo 'sti et emendet. Idom titulus est in exemplo Libliothecae ducalis Gollianae, quod lina erat Maxumiliani Mortini, Superin tondentis geni ratis Coburgensis, qui ex illo ui heri exemplari ni ulta huc transtulit. item in exemplo Ilibliothoeae inani luet hi mari ensis, et in uno mea Bil,liothecae, quod lini sui Ditingensis Collegii Societatis Iosu. Alia huius' neri exempla memorat Phor l. l. I. p. 15. In aliis exempus invenitur ii titulus:
133쪽
23 II B. COA FESSIO AUGUSTAd IPSA. 23Sud tu es Apologia Consessionis.
Psalm. II s. Et loquebar de testimo iiij lvis in conspectu Regum . non confundebar.
Ili titulus est in duobus Asemplis mi eae mihi tolli eae . quorum alterum lini fuit,aiseri, Theol. Pros. Erlang., alterum Gieeeleri Theol. Pros Gotting. Alia denique exemtila habent huncce itulum:
Hi titulus invenitur in exemplo Bibliotheca orphanotrophei Mali sensis. Omnia exempla, quocunque horum titulorura in Neripta sint, si Consessionem et Apologiam utraque lingua continent, ergo integra sunt, loci plagulas eo inpleetuntur, quarum vis priores, litteris A-FAEFIV, plagg. Signatae Grasessionem lutinam, seqq. 36 pi g. liti Gri f. pl.), h, I-ori L pl.), P, Q -Z, a V signatae APOlasium latinam exhibent, quae a hocce peculiari titulo orditur:
134쪽
28s PI L. MEL SCRIPTA DOGMATICA ET SYMBOLICA. io
In pagina iiij in tergo versu sexto lege
Tunc enim magis, Non, tune retiam. R iij. in uergo versu rix lege de ea missione poenae. Tiij. in tergo versv xviij. lege Spes ex meritis debet, dele tantum. et fol. V iij extr. suitur Clausulae Imprela um per Georgium hau .
Ultimum solium C album est. Iane priorsem latinam Partem Ilva plagulas continentem subsequitur sermianicae 62 V plagulas complectens quae incipit a hocce timui:
et ait uatiens in manibu habet, ea in liuobus meae nibliotheeae.
135쪽
2di II. m. CONFESSIO AUGUSTANA IPSA. 212
Si titulus invonitur in exemplo, quod ex Biblioth ducat Gothana in manibus habeo, in tribum exemplis, quae o Biblioth. orphanotrophei,' ensis ad meas manus sunt. in aliis donique exemplis titulus quidem ea lom verba, sed minoribus typis et penultiniam lineam latinis litioris expressam continet, atque iisdem guris ligno in eisis acopologia germanica ad quam accuratius deseribentur cinctus est. An etihm linearum divisione a priore iii illo disserat, o Pheri libro I. II p. 22. intelligi non potest; sic enim'. l. linearum divisione non indicata hunc tituluin asseri:
Exemplum sic inseriptum hucusque non vidi . Confessio germanica, quocunque ii tui inscripta sit, sub plagulas continet littoris et X-33 dou plag. signatas. Subsequentes huius germanicae artis si Plagulae litteris i-T, -3, 2Ia-Vm signatae Iusti Iona fronslationem Polacticte sermuniciam exhibent sic inseripiam:
ber Eollici tolluti dem ui in veret
Ηic itulus est intra propylaeum ligno ineisunt, quod in dextra et sinistra pari binas columnas habet, quibus utroliique eonfabulatio imposita est in qua rigoius stat clypeum tenens. In dextro clype est Alelanthonis Insigne Anguis aheneus erit combircumpli rans in sinistro est uilieri insigne Agnus, Ceuius perior sanguis emicat vexillum tonsens. In his duabus Pon inhiilniionibus nisi in eam era, in qua Sunt ita rotunda oramina, ex quibus tria Neria frondea sependent eum globo insedi annulis coniuncta. Infra titulum fiant duo milites loricati, quorum quis au vexillum tenet se unam manum imponii seri frondeo quod ex illa camera pono titulum mne dependet. Intra hoc serium iraseler alia psi eo rona in si quain sest cor, cui stella imposita est. A dextra cordis gladiu arrectus a manu tenetur ab eius sinistra Pro h altera manu tenetur Ceptrii in duobus anguibus Pirriim volutum, CuiuR supremae pari columba insidet Uiraque mamis eborde porreela,SSe videtur. Ilae Apologia sol Min id extri linitiir una et iiihil nisi lia nec Clausulam continet:
subiunet, soliolo. IIae Clausula invenitur in tribus exemplis qua se Biblioth regia, res iensi magnidiae. - . , a ''d uallensi in manibus habeo et in duobiis meae Bibliotheenses in duobus vero exemplis Bibliothecae Orphanotropheimallen-gis et in eXemplo Bibliotheea dueat mollianae Clausula eodem loco sic paululuin niuinta St:
136쪽
2 3 PNIL MEL SCRIPTA DOGMATICA ET SYMBOLICA. ad
sino soliolo subiuneto. Huius ditionis ex sempla aut integra sunt, quae et latinam et germnii iram partem in titulo generali, motatas eo ni plectentur uti PXempla Bibliothecae regiae Dresdei iis, magni lue Wimar. . unum nil, liothecae Orphano tr. allensis et unum mea Bibliothecae aut solam latiuam partem eius contin sent, uti duo alia, quae ipse possideo aut solani gerniani eam, uti duo alia exempla Biblioth. Orphano tr. alii, sexemplum Bibliothecae acad. Pallensis set aliud mea se Bibliothecae: Praeterea Possideo exemplum, in quo sola Apologia lat. na continetur. Ut huius Editionis principis historia accuratius describatur, quatuor interrogationes dissolvendae sunt a quo nil hae Editio prodierit
2 ex quo Ocie a Melanthone edita si ly3 an Consessio ex hoc Codice inearia te ab eo edita sit d uirunt vere uri Editio sit, an lares' Prima quaestio: Oti oriri haec dili Prodierit Plurimi iudicant hanc Editionem anno Ib3 I. prodiisse quos etiam Pherus in Tomo I. II istoriae suae erit irae huius Consessionis secutus est in hoc enim sere ubique eam huic uno adscripsit. Hoc vero iudicium mutavit in Tomo II., ubi p. II Id. haec scripsit:. s. ad dem S rufflabris ad am Ente foveoli de Iate iniichen Id de ut Rhen illi ologie berge iugi reor den, follieni an sauhen ta da ganii Ser ersi in lah Ib3 ferti uni aud gegeben reorten stet . Eut ij dranter de Pitte, ratoren eae obiit id gerit en iste Iam di thon erpe et ii dilabe ter late in iste uni leutichen donfision in ii est lati iusti,
137쪽
Ide in contendit Ioli Alig. Henr. Titini annus in . Die suggburgi sche Confesson de ut si id sat et ni hii ac de Triginal auggab Utelaiichthong Dredden 8go. 8'. Germanica ars huius libri I 6 pom. . latina eum poeuliari titulo XVIII set Ios agg. continet in Ptologoni enis germanicae Confessionis p. h. in annotatione his verbis: Elle Eremptare deriti ben haben te arbus dem lite dad ah Ibdo.' 'ille in te erit abnen aut aut de infel bendi et pologie die Iche erstrini fabre si di traii dile fomiti en ist audi a die stipologie in Enhe dies labrsali I. Sahersonia te an si id traii ter Ice in uia verseit et vererat, da dum die gonfession erit in laiyre Ib3I et rudi mordei sep et ae aber genti j ij da beide die deut cheran late ini sine donfession novi est bren de B leti diag su sit te liber ged rudi reor en sedi unt id ni rgen d pureia voti iner alterii id die se eiden uariau dilaben inden, o scibi nidit libri g, algati sunt hinen das di est die e Iben tiadi veste novi aut dei mei vidi ag et oin me it, und hii die I pologie aud gegeben reor densnd. De Tites, vel diei ii iehi ab en ip erstrea ther gemellistast sit fur ei de cina; reordeii, ais die ixosogi fertissmar benia Io au die ferae si ebi it da st in inde de stipologi an gege bene Sruffjati logi Nebri gen Iebr det sugenis schein da de Sruc de gonfestion init deni Drude ber spologie est nimi gar nivit summinen hangi Denti ob gle it inde sat in i diei die Signatur de Iogen foris stub forast die dodi nidit in de de ut Seu de Ball Ran tepi aut aud dem Tite ter de ut cheii l polo sie das di est voti de si onfestion ab ge fonder hera u8get omnie: ist.' Idem iere in Praefatione latina Partis p. VI q. dicit, addito testina onio Pistorii iani supra inter e heri argumenta instinorato, ab que Cochlaei, qui Consessionis exempla adhuc inter Comitia Augustae Vindel divulgata suas se tradidit )Ηaec argumenta Titi manni quae etiam e heri sunt Foer stem annus in Ephemeridibus litterariis,allens a. 83 o. r. 26. ubi illius librum recensuit p. 362-366. consutavit. Aihil ontinus etiam Bret-Schneide rus a. 835. hebero suffragatur in huius Corporis Vol. II., in quo Praefationi Planthonis in
Editionem Confessionis principem p. d ,- i. recusae hae Prοlegomena Praemisit: . Editionem principem Augusianae eonfessionis quae Melanthοnis opera prodiit, ad annum Isido reserendam esse non solum docet inseriptio illius editionis, Secundum quam Augustana consessio M. D. XXX. iam excusa suit, sed citam testimonium Pistorii, Theologi assiaci, qui pro utetur, confessionem ite hergae editam in d. cοmitiis nondum dimissis Augustam ali iunia esse vid. eberioris Gesch de Augsb. Cons. P. II. p. II sqq. Quiani legati Saxoni ei et assi ac d Id. Nov. Ibdo Augusta dis eosserint et comitia d. s. Nov. sinita fuerint, necesse est, ut primam seditionem alii ineunte Novembr. vel Potius exeunte Octobr. in lucem prodiisse latuamus. Untini autem Melanthon Pinu in pus d. l. Oel 3br Witebergam redierit, quisque intelligit, confessionem ab ipso rite mens pin Num edi non otui ASP . alid dubie eam edidit seiente ei volonte Principe Electore, apud quem fuerat Torgae d. II. Octobr. Minim dubito, quin Consessio latina eum Prase satione a Melanthone ei praefixa iam ineunte mons No.
I quod iam Iditas Noram . ad Ioach. Camerarium seripsi s p. l. p. da I.): Toliis Num in APO-
lacti reeiadenda et ornabo stam diligenter quantum de Pere vi do hitur et eclmplectar nostrari controversias, Pt in tograR exponam quod erit utile ut spero. Apologia enim latina post Confessionem latinam tyi is Iaraia est.
At hunc anni numerum ni inime in omnibus exemplis ut opinatur, inveniri supra p. 235,nq. titulis accurate exseripsis probavi. ' Ille enim in libro: Pistori Ioannis Cocala ei e actis et scriptis Wrtini Lut'eri Maeonis Oron rohice eae Hrmne, Anno Domini M. D. XVII. sqne, uiritim M. D. XL f. inclusive. Veliter Uescriptα. et Gil posteros metr-rctra colantae aptic Theoc Actumium, v D. LXVIII primari soli non num. 363 sol l. Uin. ult sol non num. S min. sol. 236 haec resert DLuthera noruin Conses gio per Typographos divulga a suit et ivpi exeus Augustani venit antequam solveretur Principum conventus. Item in . Velilotis in Oolvium Pallimi Neluncaraonis Lipsiae fida si plagg. ' sol ita Annon vidimus eorum consessionem theutonice ad populum editam priusquam principum conventus Solveretur Augusta' is
138쪽
2ar PHIL MEL SCRIPTA OG. MATICA ET SYMBOLICA. re
2 quod in illi Prao sation ob fert. Confessionem prorsus ignorantibus principibus, ab avaro aliquo
typographo Dite Ams, ras S ut ii Caiani PS Se quippQ quae fere mense Septembri prodiisso videtur. Otium nulPm pol mira mi Consessione Coniunctim sed Prida donium sero medio Aprili absoli ita esset illa vertia , mill UMOS vcnses mutanda fuissent in Verba iante semestr . ut illi tompori coni senirent; quod vero tirol,lerea fieri non potuit, quod iam Praetatio erat excusa; quana ob rem hane mutationem ut sequenti editioni qua sere ineunte Iliniorab I. inevia os t.' i
3 quod in tituli, quorundam exemplοruin uitis ditionis prinui pis additus est anni numerus: M. D. XXX. xi de iii ulcis supra allatos)
Quam qi iam vero ex his lucet, Consessionem latinam iam a Ictas typis sesso exaratam tamen minime sumere licet, Pana quo sit iam illo anno prodii SP. Nam eam ni Poldgia serius absoluta coniunctim Psse editam, non solum ex eius iitulo supra deseripi in tolligi iiir, sed etiam ex Plantlionis Admonitione d Lectores Corpori doctrinae Lipsiae I 56o. Fol. praeha in illi haec scripsit is doctrina Confessionis oblatae Maios toti Caesarsea Anno Christi ibas. Atinii, lae, ubi et Palam te ela, et Poste iiii Clitia APO Ostia Pit i cset exl. Titi mari . quidem illud argumentiam sex titulo depromtuni eo refellere conatus est, quod sumsit, Confessioni prius seorsim editae postea Apologia finita, Ortl3n isti sim, in quo utraque indicetur. PSA praelixum At a se opinio omni caret undamento primum enim soliunt, quod itulum Continet cohaeret cum quarto, neque ac secundum, ii od admonitionem ad Lectores exhibet, cum tertio. Praeterea Consessionis e pologiae coniunctio non solum in titulo, sed etiam in Praefatione indieatur his re verbis in Addi itinus et APDlo ii tui, quia elicti lictes. Uufestiali Ohlial est, is ilibus etiam resutatur eiusdem viri opinio l. l. p. VII. latinae Praelationis proposita Praelationem latinam a Melanthoii Augus in ante d. d. Sept i53o atque ita ab eo i Roscriptam, ut rem praesent om necdum sinitam anto oculos hahu: As vid patur. Praelationem iam illo tempore ac lori, Coram Imperatore esse Scriptam, eam quoque ob causam sumi non potest, quod hi verat orat ne Conso Asioederetur ei Principes Di, i liti uni Promiserant vide quae ultra P. 2II sq. de hae re ex pistolis allata sunt),
quasi ropter Melanthon ad Vitum Theodorum . . . Iura scripuit Cori, II. p. l. 2.), se nollo Conserumsionem Vitie bergam mitti, o Lugenhagius ne officia non curari Abana ederet. Praeterea etiam in P morandum erumt, in epistolis a Melanthone . IS 3o scriptis nihil legi ex quo colligi possit. Praelationem iam illo tempore esse compositam et Consessionem a Jodo ab ipso Seorsim esse editam. Neque Cochlaei et Pistorii testimoniis hoc probari potest. Ille enim in locis supra relatis non de Iuditione initteber eris dieii, sed, rha eius ad Editiones quae . Ibas igit orantibus Principibus tiro dierunt apte 'eferri possunt Pistorii alitem testimonium a. 56 I. scriptum aut poeta ad Ei lili oneri litebergensemant P. Melanthon intiam adhuc ignotam anni Sao. cons. p. 25 sq. nota )), aut ad aliam Editionem ante. Melantho. nianain, quam salso illo hergens in dudieavit. ersi, nam iamiam l. l. p. 363. de huius testimonio bio dirum serit:
139쪽
2as II. m. CONFESSIO AUGUSTANA IPSA. Go
Tiit mannus ex parte cum e hero argumen satuR Pst, quam alie seiune: in Psse editam. At littera ili li 33, quibus plagula Consessionis germani ea signatae sunt, non, ut illi opinantur nil litteras is F, quibus plagulae Consessionis latinae sunt signatae sed ad Signa iuras ct VP Ialinae pologiae spectant, si Puti in multis libris plagulae, quae post Act-Zet litteris signatae sequuntur, litteris A qq. Signatae sunt. Fortasse aliquis opponis , Confessionis germanicae res plagulas priores, Si post Apologiam latinam xaratae essent, litteris ex-d signandas fuisse. Ilae vero dubitatio saetio partim eo dilui potest, quod ab his plagulis altera huius libri pars orditur, quapropter primis novi relphabet litteris apte signatae Suni partim etiam eo quod vero similiter ob retardationem Apologiae latinae, quippe quam auctor totam retexebat, ' illae primae plagulae ante sinitam Apologiam exprossa sunt priusquam plagularum Apologiae at numerus Perto deliniri poterat, eamque ob causam primis novi alphabet litteris signatae sunt Neque ex titulo Pol iue ei monime Titim anno colligere licet, Pan prius ei unctim prodiis se nnm etiam Apologia latina peculiarem habet titulum: quod vero illius titulus figuris Cinctus est, nullius sest in hac re momenti )llas ob causas eum Foer siem anno iudico, totam hanc Editio nona princi poni sexeunte Aprili vel ineunt Maio anni ibal prodiisse; nam iusti Iona translatio Apologia germani ea sine dubio paulo post finitam Apologi rem latinam liniebatur quin singula huius plagula illic ab interprete translatae et typis exaratae sunt, do qua ro intra diemus Idom et iani deberii l. l. l. p. 3 , iudient ubi ex quibusdam epistοlarum Ioeis colligit Melanthon om aut Aprili aut ineunte Maio, inter estura paschale et festum PentPeostes hane Consessionis ae pologiae ditionem absolvisse. Ilo iudicium otiam pistolis P. e. Spengleri mir-
Ex quo Oilio Confessio a IIel in thone duo sit 'Ecii S, quae supra p. li sqq. de Codice riuintili Confessionis latino diximus intelligitur, huius Consessionis elegantius scriptum ob semporis brevitatem d. 23. Iunii Ibao non esse exaratum, sed ipsum Melan thοnis ut re cum a Prinei piluas ei viritumque legalis subscriptum esse atque d. b. Iunii Imperatori exhibitum. Quam ob eau am Plani hon hane Consessionem eae suo ut O irvis edere non pοiuii, Sed in No iam morer Pho, id quod in sua praemonitione ad lo loros ipse reser hi Mee verbi N: Quare nune emittimus Probe
et diligenter deseripiam consessionem, P ere, Pluri honue mei. - Quaseritur ergo quonam Codice in edenda Cousessione latina sus sit. Ex ipsius editoris verbis hae quaestio dissolvi non potest. Foer stem annu Sin Ephemeridibus iis orariis allens a. I 83o Num. I 26 p. 366. assor Iohannis Electoris axon. ad Philippum Landgravi uni as S. epistolam hancce, quam Rev. reis neideriis eum eo benigne communicavit:. iiii 'ant grasti su essen. Unfer reundii Diensitan ne a rei Vieta uia Suid Vermogen ballieit subor of qeborrer Stir' laeund liter Ut in Ecbre ager uni Sed alter inferni natist et danen Srbi et ben nati Rhiclen E. 2. vir die gesta Ille lipologiarii. P. Confessiο hiemit ii freunt Iim bittende dies es se. e. tolle uti de Ter sugd diem eis folle leologia uia fere Selebrie u Sit tenther etii laesa geranter an den et abi, uti und bor Menigeiae Tagen vel eder ander gesertigi ne ordeia, mictgi ae fchmerdi' Cons. Melanthonis epistola ad Ilier Raunigarinerunt exeunte Martio data in quo seripsit corp. II. p. .s2. V Apologia ait hue sub prelo est, retexitur enim et In Ialineali illi a me tota.
140쪽
Huie qui lem iudicio maxima ex parte assentior illi autem, quod de qua uia in Confessio itis ut ratione ira Ianthone et in ditione rini me falla non nisi dubitanie dixit, rerto alii ritiari potest, i iam qua in hanc Editionem eum exemplo originali quippe tuod aut deperditum aut certe inde ab . 568. nondum repertum est(cons supra P. 2l 3 sqq.), conferre nemini hoc tempore contigit. Melania nem minime dubitasse, ea, quae non proxime ad doctrinam ipsam in Consessione proposuam perlinerent, a sim et linia in ditione principe mutare eo Consilio ut sententiam accuratius ex riineret lucu