장음표시 사용
961쪽
Ad Hypolytum a Collibus, illustrissimi Prin.
cipis Palatini RiDERICI quarti ad Ordines foederatos Belgi Legatum, scripta:
Atticus Abigenti examine perpendendi, eo quod inter
issimormatae Religionis Professeres de iis aliqua
incidit controversia. In quibus Suam de praecipuis doctrinae Christianae capitibus sententiam plenius declacat.
963쪽
Amplissimo Nobilissimo viro D. Hippolyto a collibus Illustrissim Principis Palatini ad Ordines me deratos Belgii Legato, salutem&bene agere P.
me conceptae ussiciono aliorum animis exim frentur,
siquidem id eritas postularit sedulo CP serio hoc conabar, ut ad singula,
quae T. D. proponebat, aperte respondendo sententiam meam modosuper ij iis capitibiti patefacerem. Frater uam enim quod ex osscio hominis Christiani maxime Theologi , idipsum facere tenebar, exigebat hoc jure meriti mo tanta aequanam ita. O bene dolentia erga me usurpata. Fuit autem, auod Di binae erga me benignitati acceptum ferori eousque graista P. A. mea erupticatio, ut consultum arbitrata sit eadem fripto a ma Urnariae' ad se transmitti: tum ut certius ipse. yrmim de rei mature pensitata, necare posses sum ut cum ultis Commi Uicata catam
niam consi tarent, et innocentiam meam Infrent AH Hoc feto, tuae pru
dentiae consilium feratu S eadem spe stium, jam h ce literas ago , quas rogo ut A s. eadem aequanimitate legere Enetum, F a coram loquentem audi Urte in Peniet in iis , nisi me auimus vehementer fallit, quod omnem de me suspicionem instram nou sd obliterare sed prorsu eradicare posset, animis illorum, qui ciunt quemqrie optimum suae sententiae micrpretem esse. O cuiqtie de sua mente sauc te coram Deo testami. dem maxime adhibendam esse. sapita de quibu EAmm . quaerebat, haec fuere, quantum mihi memoria suppectitate de Filii Dei divinitate, de Providentia, de Pradestinatione illinari de oratra es libero arbitrio denique deuisi scatione e praeter icta quae sententia nostias ad m- terrogatam si ramum de modo habendae nodi concernebant qua postrema, quia retierendum Clarismum Virum Ioannem V ten-bogardum Hagae comitanae Ecclesiae administrum aeque ac me tanomit, illi explicanda relino uo, qui tuae semp. propior est sapitibi , istis doctrinae omnibus sisnter dicori me nunquam quicquam vel in Ecclesia in cae cae Cel m
964쪽
υelim Academia docuisse quod vel sacri literis , qua unica nobis semiendi fili uta di norma esse debent, vel confisi om Augicae Matisa. techi si Aer L Ibergens, qua Formula sunt consensius nos ira strictiores, contra demat im probando proferre possum liquidissima corimonia, Thesc de istu ipsis Articuis a me coni raptas, pub ice in Academiadi Futatas Verum quia icta These omnibm ad manum non lint, nequefacile transmuti possunt, de iugalis speciatim agam , quatitum ne- i. De Fi cesse arbitrabor. De Filii Dei di binitate docui atque etiamnum doceo, in Dei atrem numquam stae suo verbo spiritu fuisses Verbum dero Pspi, divinita ritum non esse in Patre Ab notieme proprietatum, ut sapientia , bonita , x ' justitia, potentia, consideranda,sed ut boimi et vere subsistentia, qui-bm competat esse . Divere, intelligere, velle, posse facere , qua juncta persona sunt indicta P argumenta Sic autem esse in Patre,ut etiam ta Patre, ordine quadam originis, non per collateralitatem, ad Patrem,
referenda et O a Patre, non per Orcationem, neque per decisionem, sed
per admirabilem S inexplicabilem emanationem internam , quam respeStu sui prisca Ecclesia ex Scripturis generationem appella Uit,relpeLiuvero Spiritus sic ipsa oce requirente, spirationerata. De hac ama Tatre sit est Filio, ut Latini dicunt an ero a Patre per Filium quod Graeci malunt, e eo judicium non interpono , quia fateor rem istam captum
Meκm longe excedere. Sobrae hic loquendum S apiendum exis imo si usquam. Haec quum ita habeant,nu la causa fuit,cur hic calumniam paterer. sonfecta tamen fuit Ur pars primum per Germaniam a quodam, quem nec decuit, quia discipulis fuerat, O abstinere oportuit,
propria experientia edoctum, quum aut infelicis memoriae arit labrica si
dei esset, cum antea de simili calumnia conb tu culpam apud me confessus indeprecatis esset occasionem autem calumnia arripuit, ut mihi ex scripto quodam huc ex Germania mi , quod idem Theologis Heydelbergentibu tradiderat, innotuit; ex iis quae ego de oeconomia salutis nostrae a Patre per Filium inspiritum Sanctum administrata publice docueram et in qua explicanda dixeram diligentem habendam esse rationem ordinis isti quem scryptura ubique religiosi me obserdat, qua Tatri citiae Filio, quae spiritui Sancto propria in isto negotio tribuuntur, ab iisdem serpituras distincte consideranda esse. Inde alia ab aliis arrepta est occasio ex eo quod dixeram , Filium Dei non reste sinistrum dici ea ratione qua vocabulum illud signiscat a se Deum seu promovit hanc calumniandi audaciam, quod nonnulla loca V. S N Tectamenti
ad Trinitatem consubstantialem vel coefientialem stabiliendam adferri solita,
965쪽
sellia, aliter explicui. Sed ex isti cmnilim nulla Verisimilitudine quippiam deduci posse, quod sane orthodoxa sidcis it adver=m .farii momento ex ipsis V. in . est menti libri , ex tota antiquitate, fintentia pr caesum Latinat m Iracae Ecclesiae, quin o nostris Doctoriis bis condocefacere possumta Hauc postremam occasionem fluctra arri. pi docuit D. Paraei indefensioneis alvini contra Caloinum Judaidan
tem Hunnidis ille me ab huius operae necessitate libera it. In prima confutunda, tit laboremsumam operae pretium non es et u norunt Patrem
in Filio e IIundemsibi reconciliasse . O reconciliationis erbum per spiriti in administrari, si sciunt in dissensatione putatis , Ordinem es considerandum inter Persinas Trinitatis , O attributa non esse confundenda nisi mae esitu atripassiora arum incidere cunto De secunda
occasione, Is Vocem a Tobo coracernit, laboriosior paulo est suscipien- responsio, propterea quo Non paucisum, quis cm arbitrantur et quos
tamen de Trinitate non male sentire judicat Ecclesia nos ra. Illi testatuunt, propterea quod unas it si ita Patris. Fili , eaque a nulla originera habe .st Ilium illim respectu reete tapeto Eo', id est, a se Deum avehario re t rei pondeo, sic ratium Fili a rauco esse, velas, nono demete, cino Filium a se Tela nulla esse Pium enim non est entia proprie G formaliter loquendo sed habens essentiam certo , si modo. Regerisnt, Filium dupliciter consuerari, qua Filiis , qua Tetrae qua Filim est , esse a Patre Cy a Patre essentiam habere , qua vero De
est habere epentiam a se de a nulli quod rectim dicitur se enim habere implicat ContradiZtionem. tipondeo me istam distinetionem quiuem a mittere sed ulteriturae in extendi quam fosse. Nam ha Deu est, habet essentiam didinam, qua Filii est, cibet illam a Tatre, hoc e t Voce Dei signiscatur generatim , id quod uiam Diτinam habet citra certum subsist in ima dum at et cce Filirhignifiea ur certis
modis habendi, nempe per communicationem a Patre ide V, per Oeneratio rem saerentii haec bis terna inter se' 'ccim opposita Deitatem habere Deitatim habere a Patre Deitatem Ab rea nullo OV eum se, Filium e se Patrem esse e constabit haec inter se mutuo sic bire onderet Dotat/m haberem Detim esse. Deitat m habere a
966쪽
'donece cessit ubi ordo est,ab aliquo primo initium feri,scis erit confusio missorium procedens equi autem primus est in ordine secundum originem: ille nulli habet origine qui secundus estolle originem habet a primo quitertius, ille habet originem a primo seeundo. vel a primo per secundum,
secuis collateralitas est qua tot faceret Deos, quot poneretur collaterales
personaea suum unitas Deitatis in Trivitate per solam rationem originis ordinis scucdum originem defendatur ad Uersu Antii rinitarios Sed ut conspei quid antiquita de hac resenserit, nonnulla loca ex Patribus tum Gracis tum Latinis huic rei accommoda adducam. Basilius Ma-Eoersiai, inus. Nos iuxta laabitum causarum ad ea quae ex ipsis sunt Filio M. i. Patrem praepositum esse dicimus. Ibidem Quoniam a Patreptincipium est Filio, juxta hoc major est Pater, velut causa& princi . pium. Quapropter e Do minus dixit Pater major me est, eo quod Pater est videlicet. Patris autem vox quid aliud significat, quam causam re incipium eius qui ex ipso genitus est. Idem Pater ests -,, r. ix totas Fim Spiritus Sanct Ibidem Quum dixero unam do essentiam, non duos ex uno divisos intelligo, sed ex principio Pa-
stabilita tris Filium subsistentem, non Patren, Filium ex una Essentia su Bos periores Non enim Fratres dicimus , sed Patrem: Filium confi-ri temur. Esistentia autem idem titarum est, quoniam ex Patre Filius est, non praecepto factus, sed ex nati ira genitus, non divisus a Patre , sed manente perfectori perfecte relucens. Me autem ex his quae dicimus criminari possitis, Duos deos praedicat, multitudinem Deorum annuntiat. Non duo sunt Dii , neque enim duo Patres.. s.; ii. Qui duo principia introducit , duos Deos praedicat. Idem. Via Sauctu cap. cognitionis Dei eth, ab uno spiritu per unum Filium ad unum Pa I S. trem. Et vice versa, naturalis bonitas, Vnaturalis sanctificatio, d regia dignitas, ex Patre per Filium unigenitum ad Spiritum transit dies Personas confitemurn nium Monarchiae dogma sem,nia . noctiab factatu Naesandum ipsum esse commune maequale ostd Thebi. Filio cum Patre licet alioqui hoc a Patie Filius habeat. Ibidem. ta. Idem ut seipso majus sit sibique ipsi aequale, qui ficti pol Isti Nonne ergo perspicuu D est majoris vocem Oscilicet qua Patri tribuitur resperea Filiis ad caiisam, aequalis autem riuae Filio tribuitur ad Patrem ad naturam referendam esse . paulo post Quod ratione humanitatis Patet Filio ma r intelligendus sit vere quidem dici potest , sed non perfnde honorificem Naid enim mirum Deum i ' Ilomine majorem esse. Ambrosiis. Quamvis Christus nos redem
967쪽
metit Omnia tamen ex Deo, quia ab ipso est omnis paternitas ideoque necesse est oraeferri personam Patris Videatur idem in I. cap. i. a Corinthios. Augustium. Si gignens ad id quod gi Lib. s. d. nitur prancipi uin est, Pater ad pilium principium est, quia gignit p. eum. Idem Non dixit, Quem mittet Pater a me, quemadmodum dixit, Quem et o mittam a Patre. j dclicet ostendens quod to et ivitat. tius Deitatis principium est Pater. Idem Illud ideo dictum est de cis .io. Patre, Ipse ficit opera, quod ab illo sit etiam origo operum, a quo Tom. io. est existentia cooperantium Petionarum, quia Filius de illo na sl D. tus est,in Spiritus Sanctus principaliter de illo procedit, de quo 'i i. natus est Filitis, reum quo illi communis est idem Spiritus. Idem Deus quideriis Pater non de alio Deo Deus eth Deus autem Coutra Filius de Patre I eo Deus est. Sed tantusiste de illo , quantus ille Maximide nullo Hilarilia loco, ex quo omnia sunt Deus nullus est , qui lim , , sincinitio aeternus est Filio autem Deus Pater est , ex eo enim M *3 Deus natus est. Alibi vera Fidei pio sessio est, ita Deum ex Deo hi, Ut, cinatum ut lumen ex lumine quo. sine detrimento suo nat aram Lib. 6 ol.
suam prae tat ex cle, ut det quod habet , hquod dederit habeat, S .&c. Ex hisce locis appaeret secundum sententiam prisca Ecclesiae Filium
etiam qua Dei est, ex Tatre esse utpote qui Deitatem suam , secundum quam Deus dicitur, a Patre nascendo acceperit quamquam nomen Dei modum istum merx iEoas non indicet. Deinde Patrem propte
rea quod principium sit Filii S Spiritu Sancti, totii Deitatis principiism dici, non qui aem quod Deus principium habeat, sed quod illa a Patre Filii O Spiritui sit communicata antum abest fit recte dicatur Filium Dei sua Deis est a nullo es , O ratione e sentiae suae a se Cela nullo esses viation enim essentie a Tatre est , qui a Tatre mentiam nascendo accepit. Existimo istitur eos , qui cum orthodoxa antiquitate sentire insequi volunt, ab istis loquendi modo abstinendum esse:qAta miris hestarum S Sabellianorum contrariis haeresibus identur patrocinari Videatur Theodorus Reeta Praefatione ad Diueseos Athanasii de Trinitate, Calviniam excusns, quod duarum vocularum, FLAm est per se, o Filim est a se discrimen, non ita solicite observa Uerit. Siquis hie praeterea quidpiam a me dissideret, non detrectos acidam me semipto siti fermone coiritionem. ergo ad alia in qui bis redior ero. De pro Uidentia Dei sentio et illam omnibm rebm adesse S prae uetus 3 PQ proque gubernationi, conservationi, directioni, omnia secundum Usentia, et '' id quantitates, qualitatos, relatiora , actiones, passonu oca empora situ ,
968쪽
habitis subesse. Non excipio singularia, non sublunari , non vilia,
non contingentia, non libera voluntates hominum et Angelorum bonorum vel malorum. Et quod amplim es , ne ipsa quidem p ccata,vovidentiae Abime bernationi adimo, sitie eorum initiam , sitie progressum sivesnem consideremis circa initium peccati hosce ae m prodideretia Dei tribuo primori permisonem, eamque on otiosam sed quae quatuor positivos actis unctos habet. I. conservationem creaturae secuκ-
dum essentiam, vitam, potentiam 2 curam ne ma or potentia vel aqualis opponatur. objecti, in quod peccatum admittetur , oblationem.
. defrinatam concursus ut cime propter secunda causea prima dependentiam necessarim est, concessonem. Secundo roumentorum. occasionum ad peccatum patrandum solicitaratium a Dmst rationem. Tertio loci, temporis, modi S similium circumstantiarum determina- nationem usirio concursum ipsum Dei immediatum ad AZ lim peccati Circa Peccati progressum tribuo Divinae gubernation etiam quatuor
actus Trimm est direcidio peccati jam incepti in certum objejium, quod creatura peccans vel non petitiit et non praecise petiυit Secundm est directio peccati in sinem , quem ipse Dem Cult, sine creatura illam intendat
e non intendat, imo vero alium prorsus contrarium intendat, Ter tim es 3 temporis praescriptio S determinatio quamdiu velit seu permit- stat durare peccatum. Quartis est madi nitudinis definitio , qua modo ponitur peccato ne excrescat evire magore sumat, Nosque omnes ac metum circa principium tum circa progressum peccati considero , ratione ipsim effuso Molis ac distincte, quod necessarium S utile esse judico . Denique circafinem complementis peccati tribuo providen etia dioinae, vel punitionem ex severitate, vel remissionem aegratia, qua circa peccatum versantur, qua peccatum ecto legis tran/gre so . Duo autem sollicite caveo offendiculari ne eis peccati aut hor tatuatum, ne voluntati humana tua libertisau fratum, quae duo si quis vi trire noveri nullam ille excogitabit actionem, quam non libentissimus patiar
providentia Dei adscribi, modo juste habeatur excellentiae di Ginae ratio. Hanc autem meam sententiam repetit de eadem materia thesbm pu- buce dissutatis explica: planissime, uni si merito mirari me dico . U- de mihi ca umnia istari quod de pro Uidentia Dei pravesentio, adsparsa Adamus fit. Si suspicari liceat , puto ex eo natam . quod negabi, Adamum an neces rei'ectu decreti ibini necessario peccasse quod ipsum adhuc constau- saxi pq aer nego inputo tolerandum non esse nisi vox necessario , quod a non
'gri natast, pro inrallibiliter accipiatur. uamquam enim ista permutatio
969쪽
vocabulorum etymo non conveniat, necessita enim est assectis entis in . fallibuit mero mentis e tamen facitifero idem , modo incommoda ira, ., quia ante dixi, deliter caυeantur. Iradestinationis articulum Tito P odisti attinet de eo sic sentio,idam esse decretum Dei teruum si gratiosum natio ij in Christo quo statu iisdelta justificare , adoptare ad vita aeterna donare infidelis ocro S imparuitente condemnarem quemadmodum asiabis publice de eadem re di putatis explicui , in quibm nemo quidpiam reprehendit tanquam falsum e tantum id a nonnullis judicatum fit, non omnia continere imae ad decretum illud pertinent imo vero praedes mationem, de qua hodie maxime controbertitur, thisibus istis non tractari quod equidem fateor vis m enim mihi fuit de praedestinationis decreto agere, quod e t fundamentum Christiani mi, salutis nostrae certitudium de alute , de quo Apostolim agit cap S, O , ad Romanos t. ad Ephesios. At tale decretum non est illud, quo Deu statuitsingulare a uiua persona, Alvare C quo id sciat. De donare alios ero condemnare o fide non donare e quam dicunt multi esse illam praede nationem, de qua dictis scripturae locis agitum quod ego nego concedo
esse aliquod decretum Dei aeternum, secundum quod media ad dem Osalutem necessa a administrat,dque prout notiit uspitiam , hoc est mi. sericordiam fetieritatemsuam decere sed de eo nihil ampliui scire necessarium arbitror , quam dem esse purum putum donum gratiota
misericordiae Dei; incredulitatem ero partim culpae ct malitiae hominum. partim lustiae Dei vindi Le peccatores deserentes excoecantes obdurante esse tribuendam aeterum de praedestiuatione illa , qua Mem gulares personis aliqua, alvare et de donare , alia vero danmare sde non donare de credit tam arte sentitur etiam a nostrae Professionis doctoribu , ut ipsa diuersitassententiarum facile declaret quam di ficu ter de ipsa quidpiam statui possit. Alii objectum Traenestinationis generatim consideratae, id est E Llionis era, Reprobationtis statuunt hominem peccatorem lapsum in Adamo . aliis aeuunt hominem consi eratum ut conditum, et inpuris naturalibm constitutum , hi ut condendum, velut Nonnulli ut sol abilem, amnabilem crea hi m. labilem. Ullistatuunt objectum lectionis Reprobationis quam non lectionem. Praeteritionem appellant, hominem communiter o absolute , Reprobationis vero quam praedamnationem O affirmativam reproba tionem appellunt hominem peccatorem , est reum in Adamo Denia ne
alii putant laestum communiter pro is considerandum esse , hominem ccndendum, conditum lapsim P ovi, quum ilia Aetersita objicitur,
970쪽
objicitur, re Fonderi in summa rei esse consensionem , quamquam difemimen aliquodsit in circumstantiis. Sed ego commonstrare possem, sententia istas in multis ad rem ipsem; substantiam radestinati ni istilisfacientibus mssdere, consensonem vero non esie nis in animusesententiam parati ferre eousique dissentientes et qui consensionis modus in Ecclesia Christi maxime est necessariim utpote citra quem pax omnino servarin queat utinam ego etiam tam bene Volas illorum animmo erga me S meam sententiam experiri posm et qui nihil defuit, ire ea quam tractavi Tradestinatione , quod non om nubis aeque probatum sit tantum in eo dissero, quod nullam illarumsententiarum secura conscientia asseveranter profiteri audeo. uim etiam meae conscientia rationem reddere paratiusum, ubi id necessita postulabit, ct commode seri poterit. . De Degratia S libero arbitrio sic doceo secundam scripturis S consen- gratia .pum orthodoxum. Hoc sine illa nullam verum 'irituale bonum inlibero ar cipere aut perficere posse. Gratiam , O quidem quae Christi esto ad Ap Regenerationem pertinet lae cum Pelagio ludere dicar in oce oratiae dico necessariam esse simplicite 'absoluten ad mentis illa minationem, affectuum ordinationem, O Coluntatis ad bonum inclinationem illis est, quae operatur in mentem, in affectum, in oluntatem et quae menti infundit bona, cogitationes, asse e tui inspirat bona desideravi, voluntatem pectit ad exequendum bona cogitatione O desideria bona. Haec radenit, comitatur subsequitur. Hac excitat, ad uoat, operatur ut velimus, O eooperatur nefrustra velimm . Haec tentatione Moertit, in tentationi-bm ad Pic opitulatur, conιra carnem , mundum , O Sathanam sums inet, in lucta victoria potiri concedit: ictos O lapsis re usitat, stabilito novis viribu instruit, cautioresque reddat Hacsalutem inchoat, hac promovet, haec perficiter confiimm . e. Fateor mentem Hominia animalis incarnalis esse obscuratam, ast Esem praυoc inordinatos voluntatem immorigeram, hominemque in peccaelis esse mortuam : Et addo illum doctorem mihi maxime probari qui eraste, A. m plurimum tribuit e modo sic causiam gratiae oat, nejustati Dei noxam inferat, 'ne liberum arbitrium ad malum tollat, id ampli viti a me desiderari possit non video. imoni pretur, ct assentiam, vel assentiri non debere commonstrabo 'Neque hic igitur, idere possum, suo jure mihi calumi nia impactasit quum Thesbis delibero arpitrio ae putatis Disc meam P sententiam salse dilucide explicuerim Postremum caput est de jus s-ri catione, de qua hac mea est stilentia. sdem eamque selam, quamquam