장음표시 사용
421쪽
que a nuti stibiis traditam cum lacte simul hausi,
set, in ea uelletscribere nunc usu euenire, ut ehterno sermone addiscendo, totam aetatem consumamus qu)d si nos a pueritia disciplinarum cognitio ni totos dederemus non esse desperandum, quin et Platones, ct Aristoteles aliquando possent x, silere: non enim o caelum hoc, unde stiritum ducimus, idem est, quod olim fuit, di hominum ingenia non eadem esse possunt praua consuetudo na-tliram pervertit quae tanquam ager, si colitur,
fructus edit uberrimos esse negligitur, exarescit. annos triginta ponimus in uerbis percipie iis quantulum spati restat, ut res ipsas consideremuse licet
ad antiquitatem animum reseri e num aut Graeci
illi philosophi, quorum nomen celeberrimum est, ea, quae ab A Jpti s acceperant, Aegypti potius, qudm patrio sermone scripta reliquerunt; aut nostri aliena lingua, non domesicasunt usi, ea, quae uel de Graecis sumpserant, uel ipsi pepererant, in usum posseritatis explicarenti constat, apud omnes gentes, quisuas cogitationes litteris mandare uoluerunt, eos sere is esse uerbis usos, quorum ignificationem matris in gremio cognouissent quod item nostra aetate fieret, facile contingeret, quod tu opinaris, Hurta te clari ime, ut in philosophia ueterum inuentis non nihil uel etiam non parum addi posset neque nini eos, qui fuerunt, usque e cogitatione, ingenioque processisse exissimandum est,ut ijs, quisuti insunt,quod prae
422쪽
terea cognoscerent, nihil reliquerint multa latent adhuc retrusa atque abdita in immensitate natu rae quae eliciet O uocabit in lucem, si quis inu Bigandi rationibus, ct perscrutandis rerum caussis ab ineunte aetate Dum studium dederit quod ab ijs fieri commode non potest uel potius nullo modo potes , quibus non ea lingua, in qua alti educatiq. sunt sed ea, qua ueteres utebantur, scribere consilium est quorum tu si probares insitutum , quotusquisque tecum esset in eo laudis genere conserendus tenes enim persecte Latinam linguam,tenes Graecam, Arabicam, alias praeterea scribis tamen ut in patria tua loquuntur in quo uideo quid
spectes quod pater tuus egit, ut optime de Hilyania mereretur; id tu alia quadam ratione consequiuis ille enim, cum annum ageret tu dum quinctum , decimum, qua aetate milites in exercitu
pauci solent esse, omnium approbatione, qui eaeercitus regeret, electus, Bathic Regem, bis acie susum,r B exsuit, et, quaecunque in eius ditionesverant, Catholicis egis imperio potestatiq. subiecit.. iam tu ornandae,atque amplificandae patriae tuae rationem iniuicti proser enim, quantum in te est, His anicae linguae terminoso, ut ea non solumiserbis, nominibus,sed etiam rebus d scienti spe te locispletata ab exteris nationibus appetatur, iugem doctrina I. consequeris quod nescio an omnibus patris tui uictoriis, atque triumphis sit anteponendum nam et populos bello superare,
423쪽
imperium augere, praeclarum est tamen mihi cum animo meo consideranti multo melior uidetur esse condicio litterarum, quἀm regnorum tac enim in unius hominis fortuna posita sunt , est unius sepe culpa extinguuntur il e uiuunt uigent quotidie magis,neque ulla temporis circumscriptione terminantur itaque magni O excellentes uiri , qui bellicae laudis gloria florerent, cum earum rerum, quasgessissent, memoriam no fatis fore diuturnam Dierarent, nisi ab hominibus ingenio praeditis cel brarentur eos, qui id praestare possent, non uulgaribus praemi s assectos, in honoresummo, atque tiam in amore semper habuerunt suo mihi illorum laus uidetur esse illus rior , qui ct res praecla- Tas manugerere, O, qui gesserint, litteris custodire ipsi possunt quo ni numero fuit soror illa tua prie tantii imasemina cuius militaria facinora cuaudimus, cuiuis eam nos irae aetatis uiro animi, gnitudine comparamus cum autem ea, quae scripsit egimus, uel antiquis scriptoribus ingeni pra' santia simillimam iudicamus. Huiusmodi cum in tua familia mulieres exclant, de uiris quae sunt steranda e quanquam si atres omnes tui, tuq in primis ea, quae sperabantur, iam prassitissis itaque Carolus Imperator uestra potissimum uirtute u serae fide nititur . nam fratrem tuum, Marchionem de Mondesar, qui ceteros aetate anteit cum a-
iij in rebus, tum in uictoria Tunetana, equitibus leuis armaturae ct classi maximae praepostum, ma
424쪽
gno suis rebus sensit esse adiumento alterum autem, Episcopatu Venensi ornatum, jumme propter eruditionem, O prudentiam diligit tertium Indicii prouincij pro Rege, quartum Hil anicis trire mibuspi fecit te primum sibi uoluit esse in consilio deinde, cum discultatem quandam temporum paene fatalem impendere, ' ea, quae cogitabat, sine summa prudentia non esse tractanda intellige-Tet ussum e maximo numero delegit, qui apud
netam Rem .id muneris orator sustineres quo quidem in munere clarior in dies significatio tuae uirtutis elucet iram ad usum rerum, quo uales lim-mum, addis doctrinae cognitionem quam libris petitam, grauiore in caussa consilium capere si uis, explicas, ut proposito praeteritarum rerum caeitu, cautior praesentium sit deliberatio quod quoniam
maxime pridiant historia, ct philosophia tu que-dem uehementer utriusque ludio teneris; sed, si quo pacto magis te philosophia delectat credo quo pluris apud te eli,excogitare quae nemo uiderit, qudm imitari quae ali fecerint Ouo in genere momnino nullius ope uidearis indigere, quippe qui ita abunde ingenio, ut, quocunque te applicueris, excellas: tamen uide, quid egerim inivirationem, ut iuuare te possem nam hos Ciceronis de
philosophia libros cum uetus is exemplaribus contuli, emendatos ad te misi ut tibi, si quando eos in manus sumeres, qua facilior expeditior e-gcudi cursus esset saepe enim ex te audiui, cum di
425쪽
ceres, antiquorum in scriptis ita multa esse corrupta, ut tu eorum, qui legerent, animos permisse falsa cum ueris influerent cui malo se quis mederetur, eum te existinare a sudiosis omnibus,sed a te ipso certe maximam esse gratiam initurum quae me uox non cohortata est sed impulit, ut id facerem quod fecisse me uides , fieri tamen potest, ut meo te studio, di diligentia nihil iuueriinc ea, quae Ago nunc in his libris restituta, in tuo nomine emitto, iampridem ipse habeas omnia, domi tuae nata, a te ipso quaesita sed ego ita sum ratiocinatus cum tua philosophis didiceris , non in reges solum, principes, qui summam iuuandi facultatem habeant , sed in tenuiores etiam liberalitatis nomen posse cadere, qu)d bene mereri, etiam snon possunt, tamen , cupiant, O praeclarum existiment eadem ratione fore, ut qued ego te iuuare uoluerim, pro eo id accipias, quas maxime iuuerim.
Sanctae Crucis Cardinalem, in alteram Ciceronis philosophiae partem praefatio. Eri et genus hominum, qui ita sentiunt philosophari, aut totum nihil esse, aut non eoru in eisse, qui rerum agendarum in sudio uersantur quorum in altero inibi uidentur, cum homines sint, D be-
426쪽
bestiarum consuetudinem imitari quae tantum ea, quae pedibus cristitur , qu aeq. adiunt, intuentur, nihil altum sus iciunt, nihil longinquum cogitant in altero res a natura copulatas uelle seiungere nam qui ab a tione rerum philosophiam ex Tuditu is , quantum in se ipso es, corporis O animi societatem dirimit cum corpus regimine animi, et animus imperio corporis indigeat. Sed proferunt et nullos, quibus ignoratio philosophiae non obstitit, quo mi/ius ea, qu te uolebant, rejtissime perficeret .
quasi uero sit eadem rerum omnium Natura, S ,
quod uni aliqua tu caussa contigerit, id cuilibet o mitibiis in caussis posse contingere credibile sit naufragium facit natationis ignarus arripit tabulam, amplexu tenens, ad litus incolumis a fluctibus appellitur: num iccirco natandi peritiam negemuscis utilem , quod siue ea qui fuit, e periculo tem penatis euaserit e luci sit aliquis in febrem non cui alui conualescit tollemus igitur medicinam qu iniam si ut qui , ne eius ope satientur e nihil minus nisi si ea, quae uir casu sita sunt, anteponimus ijs, quae ratio gubernat quod idem de philosophia dicendum s. nam ut illud demus sine ea multoses e laude, consecutos: non hoc dabimus, so- re, ut sine eadem consequi omnes possint non iussdem semperIcueris agendaesunt res es , ubi prudentiauci mediocris abunde satisfaciat est item, ubi mentis altior contemplatio requiratur hoc extrinium qui potcrii equitur ut oe illud primum:
427쪽
sed qui illud primum, nono hoc extremlim quod cum ita sit utrum priae et habere facilis est dijudicatio in optione enim . eligendi potesate,nemo fere es, quin totum partibus censeat esse priv- serendum propterea qu8d non totum in partibus, sed partes includuntur in toto Ergo, cum perspicuum hoc siit, accidere posse, O solere, ut philosophiae cognitio utilitatem asserat, ignoratio detrimentum dubium non Di, quin ea uideatur esse cum rerum actione coniungenda . Sed i dem coniungi posse negant quo argumento eoum eas diis simili in genere uertari, alteram in otio, alteram in negoti s itaque se non uidere, quipo sit in utraquei nus excellere. Hic ego, eruine praestantissimc, meam memoriam Non eaecutiam, ut ea, quae
legerim, aut audiuerim, reminiscar non es consilium, quae ad illos redarguendos factarit, ueterum e scriptis eruere uolo, ut exemplo tuo refellantur. I inae uiuis, uixis multos iam annos nunquaomnino tua uirtus tam illustri loco latuit: sed posca quam te Paulus in i incredibili Tontifex non modo sapientia, sed bonitate etiam ornatus, in altiore dignetatis gradu collocatum suorum omnium consiliorum participem, O adiutorem esse uoluit tum uero clari sime sese ostendit tu men animi ingeni q. tui; ut nullus esset honor tantus, qui in te collatus, non uideretur ei, qui contulis et magnum esse iudici laudem allaturus ita rue paulla post Cardinalis factus es, factus tani et tot m
428쪽
to bonorum applausu, tantaq laetitia, quantam in animis hominum recte sentientium summa digniatas uirtuti tributa potuit excitare quo toto tempore ualde tu quidem fusi, atque es etiam nunc, Lyristus a negoti s maxime . a bs, quae , adsedandas Christinorum Principum discordias, ad restituendam L eligioni dignitatem pertinente sed te tamen a philosophiae studio nulla res unquam potuit diuellere sic animo, incorpori suis utrique muneribus apte dictributis, quotidie sere modo a cognitione ad res agendas, modo a rebus agendis ad cognitionem tradi Stus, eq. ipse in hoc quali circulo identidem reuoluens e scis quod a ijs, de quibus initio dixi, fieri posse negatur, ut intractandis negotiis, ct in considerandis rerum hi manarum diuiuarumq caussis occupatus, dis artiti studio, pari tamen cum laude uerseris ex quo
intelligitur, ab iis, qui rerum actionise dedunt, percipi philosophiam, O tractari posse debere autem ostendimus est igitur eorum, qui aliter existimant,sententia omnis explodenda . Vos quidem nostraJonte commoti, o tuo exemplo impura si quotidie magis philosophiam admirantes,in eius cognitione cupimus acquiescere; ad eamque, magnis defatigati laboribus, ct molesiijs, tanquam ad iocundit sinum diuersorium properamus quosi peruenero, uel potius cumpcruencro; cur enim meam ipse cupiditatem ominibus optimis non prosequaris tum ego quidem multo, qu in nunc facilius
429쪽
cillas tua in me merita uel tuebor,uel etiam illustraho interea non sumus otios utina potius aliquanto minus occupati prouinciam cepimus duram,atque disci in ueterum scriptorum libros emedare dum uolumus omnino in hoc onere su linendo ualde sudamus: sed animus, tuarum cohortationum memoria confirmatus, manet in scio, manebit ., dum id, quod insiluimus,absoluatur nunc edimus Ciceronis libros de philosophia sane multis a mendis,poti Femum ex antiquo Bernardini Masei, qui te maxitae obseruat, iuuenis eloquentissimi, libro uindicatos qui cum ita diges essent , ut in duas partes tributi legeretur; cumq ego ex ijspartibus eam maxime uellem tibi inscriptam emittere , quae tua personae, digilitatiq. aptissima uideretur. secutit eam deligerem,in qua de natura deorum eleganter acute disputatur: ut, quoniam ualde tibi pro tua ueteri erga me uoluntate, proq.summis osci sdeberi ructis industriae meae uidentur ij dum ad maturitatem peruenirent , his te interim quas floribus oblectat cf. et o
Cardinalem, in suos commentarios Ciceronis epistolarum ad Atticum praefatio.
Bri vir audire, quis recte factorum fructus, omnessere uolumus, amplissime ac praestan-
430쪽
tissme Rainuti ipsum quidem re te facere, mite mi
illud quasi exfonte deducitur,paucorum hominum semper fuit ei enim tum persectiae naturae,ium do 'ctrictae singularis ut tamen natura in doctrina fa cile posit ad laudem peruenire doctrina sine natu C ra laudabilis nunquam, turpis etiam se est ita ictam si' que uel in agris inculto homines ingetii uirtutem y
tamen coluere doctrinis autem eruditi uiri , quae
ad bene agendum ei se iis rumenta debuerant, ijs et, ad perniciem suarum ciuitatum sunt abus qui uade Pisistrato graecae his orta loquuntur quid no mist lyrae de Caesarei doctum utrunque, eloquentem a tala te fuisse ijs tamen utrunque seu bus, ut exempla ma Ha traiorum, legum sanisti sim iura contemnentes, llibertatem suis ciuibus eripere praeclarum duxe- urint ergo prima laus bonitatis es quae nihil his fio, seipsum,s ejiat, ipsasib suis es altera doctrinae a ne aquae his ad bonitatem reseratur, laudabilis non est; in tradideoque, ut laudetur, pilem sequitur se mapr; et ex astantiorchi qu)d si quis es, qui alterum cum al- iter coniunxerit ut sonus sit, idem doctri Orinis institutus neque rectum ideo solum cupiat, semesi
quia se ipse ad rectum natura propensus, sed quia, iquod rectum non di, id esse turpissimi intelligat
hic est, quem in uita humana diuina bona consecu vita itum putemus praeclara res, sed exemplo minus hi, nota id autem, ut ego opinor, ob eam caussam, qu)d unusquisque in uitam Principis , tanquam in