Epistolarum Pauli Manutii libri 5. Quincto nuper addito. Eiusdem quæ Præfationes appellantur.

발행: 1561년

분량: 503페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

451쪽

PRAEFATIONES,

excipiendis hominibus, benignitatem in subleuandis comitatem ni consuetudinefamiliarium grauitatem in congressu sermone clarorum tui . similium uirorum; denique uoluntatis propensionem ad optima quaeque singularem . itaque te summus ille artium honesitarum patronus, decus Italiae , exanderFamesus Cardinalis in oculis seri tibi arcana communicat tuis in consili sui quid deliberandum eli, multum, si quid perficiendum, inuigilantia plurimum ponit tu, quo apud illum nai seu olim loco fuit,eodem ipse nunc es rectissima I. laudandarum actionum uiam obseruatis a sei uestigi)s,ingressus,pergis e)fauentibus hominibus, approbante Deo, ubi debitum ijs, qui bene ac laudabiliter uixerint, piramium, summa dignitas persoluitur nouit etiam me uehementer illa rationquEderat inter uos coniuncte animorum at Slιὴ - ma,coriveniebant sensus,congruebat uolimias: praterea simplices animi, O puri, nulla simulationis arte obducti, nulla inuidiae aut malevolentiae labe suffusi. Ouare, quoniam illa nasei uauitas,illud in emum illa uirtus erepta morte nimilim NIquo fato , nobis es; tametsi memoriam illius uir neque mlh mors, neque omniri dees ulla tmqteam c-ripieti quando,quae illius erant partes in ornaudis liberalibus disciplinis, eae translata ad te uriscatur, praeclariq. muneris quasi Icarius relictus es:

est suoque uod in illum studi ,quod habui uosm

i is ac beneuolentiae id erat tantum, ut acci de

452쪽

re nihil posset totum illud in te unum illi quam-himillimum, contuli qui te antea, multis erga me meritis, multis ingeni tui Dauitatibus addi iii ZIus, unice dilexissem, tamen id, quod in amore summum uidebatur, auctum, cum hoc acce sit, etiam atque etiam plenissimeq. cumulatum intelligo. Tibi igitur oscro, fructum ingeni mei in orationem pro Sextio commentarium, operis uniue se, quod maiores a me uigilias posulat maginem: quod ipsum, uaseo promissum, idem tibi,qui eius in locumsuccesssi, iam nunc animo dicamus verum hoc serius fortasse praeflabitur de re enim, quod ad me attinet, constitutum sit c , ut uides, aggressius iamlum de tempore,is,a quo, Urorum consiliorum pendet euentus, rerum omnium moderator uiderit Deus. Habeo nunc in manibus Antiquitates eas nisi pertexuero, nihil in lituere in Gnimo est pertexcre autem ut pol im, duo sint optanda ualctudo, di otium quod uti utique, ac duis annorumsuperiorum ud , firmatus,et rei familiaris cura impeditus, nunc iusdem maena ex parte desidero accipe interim hoc, quod adc , argumentum obseruantiae in te meae; illud, quod aliquando duis eramus , suturum est, suo tempore cuccta.

453쪽

PRAEFATI ONES.

et ri

AD IOANNEM MOR UILLE-

rium Regis Gallorum apud Venetam Rem p. Oratorem, in quattuor Demosthenis Philippicas, latinitate donataS, praefatio. Q v. , di sicili in loco uersetur eorum indu-nria, qui de graeco uertunt, neque tu, ut arbitror, ignoras, Ioannes uoruillers, vir clare sine cui uel exercitatio litterarum, uel ipsa natura, uel potius utraque simul hoc dedit, ut in iudicando excelleres; ego experiens ita sensi, ut, ut aliis antea in hoc genere peccantibus acerbior fuissem, ac durior, dempoBea,re tentata,eo libentim gliouerim, quo magis eandem ipse culpam extimes iccrem occurrunt ijs, qui de graecis latina faciunt, duo uter se maxime contraria uitia: Eorum utrunque cum euitandum aeque sit, ita periculo a tam cautio est, ut sere declinare ab altero dum vis, in alterum incurras . nam ct qui in eo laborant, ut Iraeca uerba totidem paene latinis reddant,quod ideles interpretes haberi uolunt, inepte facit ut , atque in illa ipsa nimis attenuata diligentia ramici peccaui quoniam quidem res ipsa primumst obstati cor quod cum interpretis, 'cio pugnat; eiride itinae orationis dignitate cur tu . de itura sordis qui horum in uerbis refereudis res ructu improbant,

454쪽

utidamq. appellant, libertatem ipsi quandam O

icentiam magis amant his plerunqtie contingit,' t, dum adornamenta toto tirmo intendunt, ab

psa sententia longius aberrent.summum artisciu, fummamq. possidet prudentiam, si quis inter has discultates constitutus quas medius inter duas

Syrtes ita nauigat, ut naufragium non faciat. quod aetate nostra cum ex transalpinis hominibus multi, ex notiris etiam non pauci tentauerint; tamen, cum omnes excussi, uix unum aut alterum ex uniuersa multitudine reperio, qui perseSti munus interpretis expleuerit. Atque ego uidebamfore, ut in illam ipsam peccantium interpretum turbam conjcerer, communem esse causam confiteor: sed mea tamen hoc probabilior es, quod alijs ad id, quod in hoc genere perfectum est peruenisse sunt arbitrati ego quim persecto longe dissem, ipsemet intelligo ut mihisaltem incorrupta fuerit idea, alijs non solum perficiendi ratio defuerit, uerum etiam iudicandi sed quia fieri potest, ut, quemadmodum ali falluntur in eo, quia suascripta nimis indulgenter probant; ego contra fortasse fallar in eo, quia mea seuere nimis improbem eX-s eldo,quid tu sentias, Mori illerisapientissime .ut, siue inter me di alios interpretes aliquid interesse duxeris siue me quoque in eodem, quod aiunt, haerere luto iudicaueris; ego quidquid statueris, ad tuam sententiam meum de me ipso iudicium in utranque partem accommodem Equidem probari

a te,

455쪽

PRAEFATIONES. IN

a te, atque etiam laudari meascripta uelim, , qui minime soleo esse ambitiosus tamen igniculis quibusdam cupiditatis incendor, ut meum nomen in ore tuo uersetur non enim, a quouis homine laudari, optabile est turpe etiam, a quibusdam me quidem non tam ipsa laus, qudin laudantis auctoritas ascit . quare cum tuis his, de quo duo I leges , at quales Aeges omnium qui in Gallia regnauerint, maximi pater, filius, optime senserint; quorum alter legationem tibi ad Venetam remp. detulit,alter eundem honorem postea confirmauit; cumq in ipsa legatione publicam personam omnire, loco tempore ita sustineas, ac tuearis, ut summam in te grauitatem omnes laudent, nec tamen humanitatem quisquam de dei et magni resert ad ingenij mei commendationem, quid tu, uir primarius, ct omni laude circumfluens, de hac mea tenui uigilia sentias potes obscuram per se lucubrationem tuum testimonium illi Brare quod ego si assequar ad illa praestantiora, quae maiorum uigiliarum sunt, is, cis a me iam esse instituta ,sam lacriores quae ipsa posteri cum legent, Cnon enim dicam, si legent quia, quod summe cupio,summe etiam Jerare iucundum elis de tua, non una, aut altera uirtute sed sapientia, quae omnes uirtutes continet, me narrante cognoscent O , cum cognouerint, ipsi quoque tradicabunt. Venet su

456쪽

PAVLI MANVTII

AD HIPPOLYTVM EST ENSEM,

Cardinalem in librum de Roma ni legibus praefatio.

x v a Princeps, si Cardinalis, modo augeri, modo minui, nec easdem perpetuo esse,satis inter omnes constat patet hoc quidem oculis primum, dein te etiam mentibus oculis notamus clienti inclite, cur quidque eueniat, qu ue reserenda sit cuiusque et ei mutatio,intelligimus itaque lapides, metalla, me omnium durissimasunt, quae uis hominum Frangere uix potest, haec tamen conficit, O consumit uetustas quidquid enim ex partibus aliquando coiit, O concretum est i id easdem in partes atra quando dilabatur, ac dissipetur , necesse est habet o materia illa, unde res omnes conliant, uisol mae mutationem quaerat idque, od sequitur, a secuta migrat in alias naturas, quasi quod apper l, eo nutiquam esse contenta lude tur neque uero haec naturales tantum ad res condicio pertinet, sed iuuenta quoque hominum,operaq. attiligit.mores, consuetudines, loquendi ratio, quam linguam vocamus, leges ipse, quas ne quid unquam ex ho--inum memoria deleat,in aes incidimus omnia demum, quae ab arte naturam imitante fluxerunt, quotidie in tantur, ac tolluntur, non modo ab extern scae sis, contra uoluctatem nostram, verum etiaturas

457쪽

etiam a nobis ipsis, Via tempus ita mutet sed artes liberales, optima r. vilia, Vae clustriam magis quam in Italia, honor aluerat, at 'e alia Crat, aetas nulla magis afflixit, qu im cunno omni: Imperatores, imper scdein Thraciam translata Italiam barbaris nationibus diripiendam, ac de uallandam reliqueri t. qu) ii superioribus avitis Principes, ac Pontifices aliquot, maxime uero Leonis

egregia, propeq. diuina liberalitas ni malo subuenisset quem aure uti Medices, patris sui,

clari simi uiri, exemplo commotum, ctram uerae laudis cupiditas impulit, ut iacentes ingentias a tes, magnis propositis praemi,s, excitaret barbara, credo, quod ad litteras attinet, magna exparte

nunc esset Italia dignitas onnitis hilosopclis, s lendor omnis obsolevit et eloquentiae . sed necue ille huius praeclari operis summam potuit absoluere, reptus morte, disciplinis liber ilibus nimis immatura, interitum illius tempora futit eius nodi consecuta, ut, quae paullissum iam luxerat honestari scientiarum sudia, ea perpetuis multorum annorum tenebris quas nox turdom obscura erit prorsus atque extinxerit fatalis enim bt lorum tempestas non exercitationem modo litterarum seu ulit, uerum etiam, quae mi Q excolcnda uirtute posita laudes, eas labefactauit omnes, atquc peruertit ac nunc quoque, cum pacis a qua les, longo sane reteruallo, assum t iij eodem Malo tentatur Italia, citroq. calamitates aduersis

458쪽

PAULI MANVTII

bonis artibus nescio quis Genius inuehit 'tunc te, Hippol te Cardinalis, cuisummam iuuandi generis humani uoluntatem Deus tribuit, eximiam ad laudem uocat occasio fuscipe desertum prae ab o-xnnibus litterarum patrocinium collige tu, quae ali dii bant, omnium laudandarum doctrinarum nudia, ct rectitue nobes illa, quae uel hominum improbitas, uel, ut ali culpa derivetur, fortunae uis eripuit haec es actio digna Cardinali digna Principe, Hippolyto uero , Cardinali, irincipe dignissima Vidimus tuam praeteritam uitam ab ea nihil humile, nihil obscurum, nihil uulgare, ampla omnia praeclara inusitati exempli, noui generis exspectantur si in tu, ne a te ipso dissentias, nunc quidem magna exparte praestabis, atque adeo iam praelias bonis uiris, ct eruditis beneficentia subleuaudis quorum ex ingeniis non dubito quin quotidie aliquidis orescere tuo beneficio uideas quod quia praeclarum est, exemplum ali sequentur. scribent omnes, quod quisque poterit, illeCligloria, commodorum s e compulit iram, ut coniecti

ram de me ipso faciam quem esse nihilia litteris fateor sed ut aliquid tamen essem, laboraui; ego olimi decennium, optuor, ab t, eoq amplius auctoribus duobus exiiiiij uiris, Petro Bembo Carditiali, aernarisino Iaseo, qui possea dignitatem eandem magnis in Ecclesiam Christi meritis

es consecutus, dederam me ad res Romanas, illasu teres, obseruacitas ct ex omnibus antiquorum

459쪽

monumentis omni studio colligendas ut, cum Illam remp. qua nulla fuit, nec erit unquam illu- prior, uniuersam animo, ac scientia comprehendissem,latinis eam litteris explicarem egregium q. bene ac laudabiliter institutae ciuitatis exemplum meis , quatenus quidem ipse possem, scriptis expressum, posseris relinquerem. Rces erat praeclara meq. delectabat uehementer, O sciebat ipsa tractatio itaque meam omnem industriam, omnem curam, omnes denique in hoc pudio cogitationesfixeram, ac locaram . sed accidit iniquo meo fato, ut horum utrunque, Lembi in primo iam sene, cuius in beneuolentia ornamenti mihi erat plurimum, deinde Maseum, non aetate minus, quinet uirtute florentem, in quo me spes, iij sita omnis erat, a quo pendebam totus importuna morte ereptum amiserimu destitutus eo praesidio, quo meae fortunae nitebantur uno, fractus animo ac debilitatus institutum Antique tatum Romanarum opus omiseram ct ad alia me conuerteram possea uero quam, honorifica in primis condicione delata, magnosum a te tuo beneficio in tuorum familiaris ordinem inuitatus quod ego summae selicitatis loco duxi; erectus mente, atque animo rursus,quod abieceram, suscepi, onusq. tantum, quantum priuatis opibus persem uix , aut ne uix quidem potest, te uno retus egregie su ineo se, ut ex parte totum iudicare pos es, de decem , quos exorsus

sum ibris hunc de legibus potissimum, quemad

460쪽

te mitterem, delegi non qu)d ita postularet orado: sextum enim in reliquitatum uolumine locum obtinet sed, qu)d, cum omnium librorum materies non modo coacta iam in unum a me esset uniuersa, uerum etiam satis dilige iter tu partes diraributa casu accidit, ut hic minus, quam ceteri, rudis, minus esset impolitus praeterea feci libenter, tuis actionibus admonitus. leges enim hic liber complictitur. porro leges nihil aliud, qtiam rationem,

iubet, praeter ordinem, docent ratio autem, di ordo, si usquam, tu tuis moribus elucet quippe nihil agis non moderatum, nihil non aequabile, nihil, quod non cum ea, quam sustines, persona, id est cum religione uere Christiana, ac sedis Delob-ce Unitate consentiat quare cum omnia mea tua sunt, quandoquidem ego me tibi, quidquid sum, qualitus quantus esse possum, totum ad dixi: tu uero hic de legibus Aonianis liber uere tibi debetur, tibi . est a me iure optimo inscriptus quo in libro bene positam a nobis operam si duaeris; de ceteris quin idem sentias, haud equidem uerebor pergo enim ludio pari uoluntate etiam, ut mihi uideor acriore unum modo exopta sum est, ut, quando nos ab hoc studio nulla utilitas, iusta uoluptas, ne ualetudinis quidemsatis imbecillae matio potes auellere, nostris laboribus tua beneuolentia

quasi propitium numen ad it sic enim het,ne qua prorsus iu dissicultate, ne quo unquam in scopulans ira haereat industria di eum, qui pera it

SEARCH

MENU NAVIGATION