장음표시 사용
441쪽
cessitati pareret sed ut sensibus fatisfaceret, inuenit industria quae quin habeant iocunditatis . o namenti plurimum, nemo negat qu)d se, quae sensus iuuant, O laboriose quaesita sunt, et retinentur
accurate quanto nobis ea,quae animum obleflant,
potiora debeti es ei pascitur animus magnitudine remo quid Liui sublimius historia, quo populi
I . bellicam uirtutem commemorategravitate tententiarum quis Ciceroneprudentius, quis erudistius disputati elegantia uerborum S copia quis eodem ornatior, quis uberior e varietate scriptorum quod enus Asmanae litterae desiderant poetas habent egregios uni oricos, oratores, philosophos etiam excellenti doctrina claros quae si uera fuat: sint, nec ne res ipsa declarat ambigere
a liceti si uoluptatem studiosis latina lingua parit incredibilem possum sis tribuere, quod uolo necessariam uulgo non esse dum ipsi contra, quod ratio post at atque exigit foc mihi Tibuat,
amaudam esse uehementer abluc apetendam. Sed haec ad ea in qua legendo fruimur,uoluptatem pars attincte uec, quod eram alterum pollicitus, de utilitate uideamus. Omue linguae aliarum admissione linguarum se moderata sit, augenturus Mimia, corrumpuntur,atque Uterculit. quod enim recipitur, id e se debet eiusmodi, ut recipientis natura suaui, sua . in Vultudine on exsuperet itaque sermo hic nos et italicus multa Gallicisci motus, in illas His ames Cuasdam aliarum nationum
442쪽
habet partes.caussam si quaerimus non alia,quam earum gentium interuentus, ct consuetudo fuit. qu)d si Gallorum, aut Hilanorum immensa muratitudo, exempli caussa distum a me it omen quidem inane esse uolo se ijs earum nationum maior aliqua uis in Italiam irruperit, ac permanserit: maior simul inducetur Gallici,aut Hispanicisermonis usus et fortasse aduenticium illud usque e valebit, ut hoc domesilicum uincat uis .sedibus expellat quod olim Romanae lingvae contigit quam, inultarum aetatum statio, multis maximarum rerum adiumentis au tam atque confirmatam, di-iseris tamen populis Italiam occupantibus diuersarum linguarum impetus oppressit. Cum igitur ingua litiguam amplificet nonraq. haec Italica, non multis abhincseculis orta, nec admodum liberalis ter pretemiorum nutrimentis educat, non ita dum adoleverit, uisuis contenta uiribus esse possit statuosis atque concludo accessonem ei fieri maiorem non posse quam si cum latina coniungatur:
non modo, quia nulla plenior,aut ornatiore uerum etiam, quia nulla similior ex quo sequitur, ut ad coeundam cum ea societatem nulla commodior. Est igitur litterarum I smanarum cum perse laudabilis admodum, O iucunda tractatio, tum uero, i- quidem hunc ipsum, quo nuc utimur, auctum eX- ornatumq scrinonem cupimus,magnopere necessaria. Atque haec tu quoque uides, sons ingeniosis me,tuum . iud jum cum mea Antentia coniungis.
443쪽
iungis itaque, cum a prima pueritia ad eloquentiae I smanae cupiditatem incumbere coepisses posea te non ambitio, quae saepe prie clare iacta fundamenta uirtutis euertit, non commodum non illa
bonis artibus inimica uoluptas ab hoc nudi deduxit ac ne nunc quidem langues cum tamen omitia uideas ardere bello, armorum q. strepitu aurestitie quotidie personent quin, dum patrui tui, a rolus Cardinalis, Ioannes Palliani Dux uterque ob virtutem immortalitate dignissimus, maximeq. pater tuus, Antonius Marchi Montisbelli, natus ad omnem gloriam omniq. princeps laude cumulatus, urbem I sinam, et iura pontercia tuentur, partesq in bello quisquesuas consilio uigilantia, sortitudine ita explent, ut antiquam malorum suorum consuetudinem reserant ipse te interea contines in tuis perennibus studiis animum q. tum alijs magno Principe dignis uirtutibus tum uero maxime excolis eloquentia, doStorem in ea, ducemq. nalius diuino quodam munere, uirum excellentem Ioannem Paulum Flauium qui te nouo quodam, planeq. admirabiligeuere disciplinae, abductum a uulgi erroribus,per directam simitam ad eximium illud ueteris Romaniae linguae decus satile ducit, qu uel cumsummis laboribus ac uigili sad pirare pauci, aut fortasse etiam nemo potest. quanquam me non nunquam, de statu latinae m- co ita item miseratio qui dum acerbo cum dolore tangit quod ita futurum animo cruam, ut et ac,
444쪽
haec, per tot iam secula, a tot ingenijs, tam diligenter culta latinescribendi ratio, quae parentem nostram Italiam nobilit risit, quae tot in nos merita contulit, aetate demum nocti a iis remedium aliquod diuinitus extiterit,suam hone talem omnem neglectaprorsus in perpetuum amittat qu)d si rebus inclinatis , iam iam . cadentibus opem ferre quisquam potest unus ect Paulus IIII, Politifex omnium optimus, idemq. diuina potius quais humana, sapientia praeditus unus, inquam, aut nemo unquam, latinam linguam, O laudabilia quaeque studia ueterem in dignitatem uiudicabit. qui cum staterfuerit aut tui cum . illum una uirtus ad eum gradum extulerit, unde humana omnia des icit, supra casus omnes supra sortunam ipsam collocatus hunc te decet imitari huius uitam, perpetuo sancti me traductam, huius omnia facta, consilia, in lituta tibi ante oculos ponere uides pietatem erga me Deum et in auctoritate Potificia, id et tu ipsa religione tuenda firmitu brem animi, atque constantiam uides multiplicem rerui uinariam diuinarum I. scientiam, trium uero iuguarum,hebraicae,graecae latinae cognitionem p. nesingularem eloquentia uero prorsus eum excellere omnes fatentur qui quidem ita quacunque de re non modo copiose, uerum etiam eleganter, ac diserte loquatur ex tempore, ut ei nou arte quaesita sed a natura ovata uideatur eloquentia hunc igi
s ursequere, O in illius uestigio pedem statue ipse
445쪽
enim Deum secutus est cum eam selicitatem, quam plerique mortales ignorant, animo cogitaret quem tu quoque finems ectas, ut audios ob eam caussam futtirum homines augurantur, ut eius dignitatis, quae summae proxima est in ignia breui omnino consequaris quod cum euenerit; labor primum tua, deinde commuhium sudiorum caussa qui enim tuos impetus ad D udem nunc u demus quos l. plane sensus intelligimus an, ubi ad ictam uoluntatem auctoritas, atque opes accesserint, fore dubitemus, ut a te ipso dissentias e Praes abis Also in tu quidem alia praeclara, te ipso scilicet digna, tuaq. familia, in qua florere itides heroes permultos gloria cercumsuti tes uirtutis in ludio de fixos maxime ucro gratiam resere optime de temeritae latinae lingua , iamque, paullatim Italia cedentem , ad transalpinas nationes, magno nostro dedecore,n Urani: Vii , Insisamsedem domicilium e reuocabis reuius gloriae caussa, i moncndus os morae torcni ad te, erogandus, supplicem uolui mitra re commentarium hunc meum in epistolas ad M. Brutum, fratrem qui cum tib studia commendat eloque nitar, in quibus ego per tot annos, utinam cum aliqua alice, magno certe cum labore uersor, commendat simul, paullo tamen uerecundius se ipsum, di uigilias meas quarum fructus mihi erit uberrimus tum beneuolentia, tum iudicium tuum. Qua sui omni
446쪽
quod Di proprium familiae nostrae sed in te ipsum
simul, cum huic operam commentario darem, sye-Staui tu si probas ea, quae litteris mandamus; si faues industriae, optimeq. te esse animatum erga mea studia significas ego me, quae summa sulit, omnia consecurum putabo.
Polae Episcopum, in orationi Ciceronis pro P. Sextio commenta rium praefatio. alia multa, quae uigebant olim rerum laudandarum ludia periisse, atque extincta prorsus esse, dolendum est, geli, uir optime, ac docti sime tum hanc, in qua sellam omnes uel maximam utilitatem intelligunt, interpretandi rationein ita amisimus ut ex eorum, quibus no ira patrumque memoria suam hoc in genere inducti iam locare ibidium fuit, magno ac in clito prope rium cro, non tamen ita multos, qui tolerabiles uideantur; qui uero excellant, quampaucissimos, aut fortasse neminem liceat inuenire atque huius quidem incommodi culpa unde manaverit, exponam. Primum i lud in controuersiam non cadit; quo quidque praestantius, eo laboriosius, ac difficilius esse alioqui nihil iam excelleret quod enim consequerelitur multi in eo dignitas non esset , ex copia uilitas exseret es igitur in magnis rebus item magna, quae
447쪽
quae nos ab earum quas posse sone arcet, consilituta difficultas haec porro simplex non est,sed in duo genera diuiditur quaedam enim sicut exi imaη-tur, ita discilia sunt quaedam,cum non existimentur, tamensunt ubi di scultas ct est, ct apparet; inde multitudo uoluntatem sudium libent crabducit rem quidem ipsam, quanti est, opinioneae imamus, ct uehementer e petimus magnis uero laboribus, uigili sit ematur, non facile quis quam a se ipso impetrat amat enim hominis natura moderatam uictem, eaq alitur, di crescit nimias contentiones, quibus 'angitur, ac minuitur,
recusat ubi uero facile insectem aliquid o exdj-tur, dei cultas inclusa latet cuiusmodi non esse pauca, inanis multorum docuit experientia e fic-quentes, bona te inuitati, accurrui facileq. ad eas res aggrediuntur, in quibus uel mediocrem operam seponant,futurum, ut ex animisententia vccedat, arbitrantur quos deinde, graui temeritatis infamia refellit euentus hujusgeneris haec est, de qua orationem instituimus, ratio interpretandi
quis enim es quis non ea inime Liuium posse,
Sallusium Virgilium ipsum mehercule Ciceronem ita commode explicare, ut desideraria erui itis beneq. intelligentibus uiris nihil queat atque hi, cum in C. uaru aut in L. vlta nomen incidei tutus uari , aut Sullae uitam a Plutarcho sumptam, in sua scripta totam transsulerint tum se suas practare partes absoluisse existimant cum EE interim,
448쪽
interim, in quo doctrinae, quae paullo sit occultior appareant notae, in quo ingeni lumen luceat, in quo prudentia uis aut iudici signa cernantur, nihil asserunt exire videmus quotidie a postrem ordinis hominibus sectos,ssieciosis magnaq. pollicentibus titulis insignes minimi preti comm cntarios equos non modo qui si ibunt, sui a de se ipsis vivione decepti,uerum etiam qui I pis impressos, tint, ijs, qui hoc de genere iudicare possunt, inconsultis quodam modo deformant praeclarassi di litterarum, O de post critate ipsa pelmi merentur scd
cetera, quae scicnda non sunt, seramus ramon, ac dissimulemus, sane multa commentarios uero illos, qui passim leguntur, in Ciceronis orationcs, cquem librum e latinorum omnium facile principem grauem, inquam, illam immensi uoluminis
molem quis es qui serpe ullo modo possit e loca sunt
in Ciceronis orationibus male mendis assecta qua- plurima sanari nullum uideas sunt ob antiquitatis obscuram notitiam dissicilia quis id, de tot ia-terpretum numero, qui lumine explanationis illus rete denique communia tantum, quoi q. Diuibus paene patent, casumunt ad replicandum ex abditis,quo sine labore et ingenio accessus non es, io trinae fontibus nihil hauriunt contraque multa coi rumpunt magis, dum emendare conantur multa expolit 'do peruertur, c pulcherrimas saepe sentcutias turpissimis ii scientis maculis inquinant. Duae me ita commouit indignitas, ita . cum anima ,
449쪽
ut uere dicam, miseratio quaedam assecit, quasi ob illatam uiro optimo, egregieq. de litteris merito, Ciceroni, qui Romanae recrminos loquentiae longi sime protulit ignominiam ut statuerim si cum uita ualetudo, di crim ualetudine otium suppetat, triennium , aut quod omnino res e stet patij iii hoc omnium pulcherrimo libro interpretando I tu diosorum gratia, consumere non qued ego is sim, qui mihi tantum arrogem, ut alijs detrastam scientiae laudem ad me transferam abest hoc a constu tudine meari abes a natura plurimum sed neque rursus issimi, qui, cum ceteros probe nouerim , ipse me prorsus ignorem , qui, cum alios accusem propterea, quia nonprassant ea, quae ab eorum s lu
dio postulantur, ego me, si quid praesare posse mi,
in uideor,velim contemnere non ita laudem fugio,
etsi nec nimis appeto alterum stupidae cuiusdam frpientiae,alterum insanae ambitionis esse uitium si mper duaei neque ut ro si quid mihi elegantiori: uxin litteris assumpsero longe admodum ab hybini, bus, quos modisia ratio praescribit, discedere mihi
uidebor scis tu si pro Uraicit re amrcitra, familiaritate, per quot an os, quibus laboribus haec, quae ab humanitate nomen acceperunt, ludia coluerim sciebat optinue omnium, Si mihi, cum uiueret, hoc nomine tribuebat plurimum, Lernardinus Maseus Cardinalis, metis ille, in omni mi inita essendus asseus Vrbis elicis, cpor fremanitas,'emplum antiqui ossi dos omnium, ir
450쪽
tutum is amabat haec studia mirifice, eaq quibus poterat rebus f poterat autem plurimis tuebatur, is fouebat bene autem de hac,quaecunque in nobis est, uel potius quantulacunque est, latinae orationis facultate ea simabat: eq. quotidie, quantum possem, ut latinescriberem, urgebat. et scribebat ipse, ut scis, luculenter egregie probabat omnino meum consilium, O efferebat, a Xime de commentari, in Ciceronis orationes sed exerceri malebat prius industriam meam in antiquitatibus Asmanis , ipso potis imum uictore insitutis interim,ut quasi ex unius partis sorma de toto liceret aedificio conjcere, unam aliquam, quae specimen ingeni mei praeberet irationem subsicivis horis ut exponendam susciperem, tortatus est ego sumpsi pro Sextio nec multis post eum sermonem
mensibus hunc qui nunc in tuo nomine, Antonii Aeli, parebit,commentarium absolui et,quod,
illesii uiueret, secili m ut hoc ei quidquidis, muneris deserrem, udio meo commotus , illius uirtute impulsus idem nunc isdem adductus causis,
tecum facio libentissime nam cum amicitia internos est, quanta inter duos, quorum o uoluntates, judicia consentiant esse potest maxima tum habes uirtutem, non eam , quae petitur a libris, et unoscientiae nomine definitur, sed eam, quae oritur exanimi praestantia, di multas inse laudes continet, studium in f scipiendis Ecclchae catis a laboribus, consantiam in perserendis humanitatem tu