장음표시 사용
431쪽
fingit format ideoque uiri sapientes alteris trum reste cupiuerunt, ut aut reges philosopha rentur, aut regnarent philosophantes: utrum, set futurum ut ex uirtute penderemus. E)d si fuit ullum tempus, cum homines rationes tacet lationes omnes suas in philosophia cons ituerent:
tum profecto coepit esse, cum auus tuus ad Christianae Reipublicae nimium magno periculo juctuantis gubernacula Dei iussu accersitus sedit in sede pontificia Pontile dignissimus, ea praeditus nonsiolum auctoritate, sed etiam sapientia, ut hic nos in tantis tempestatibus seruare solus a nausiagio possit cismque laudandus es maxime, qu bd optime ipse sentit optimis semper in Liudhs, consiliisq. defixus tum, quEd optimos uiros adsciuit sibi in consiliarios, vi suae uoluntatis administros. in quo ego tantum soleo ponere ut si mihi ad alterutrum eligendum optio detur, non bonum Prinimem malim cum bonis admini ris, isἀm bonum cum sui dissimilibi s. sed bene,qu)d habemus utrimque: Pont*cem, qualem res pecebat, Col egium tali Pontifice digni X mum itaque nunc e
mergit uirtus honesilum reuocatur deserta permultos annos litterae patronos habent, detuque, ut auguror, habebunt tus ainuti fratrerq tuus , duo clarissima Italiae lumina, uterque Cardinalis, in Cardinalis uterque optimus, praclaram consueti dinem tenebitis ab auo traditam certe emi non ideo te Patauu per tot annos sumin doSiores eri
432쪽
dierunt, ut ea, qui e tantis uigili s quaerebas, consecutus negligeres amabis eadem, etfovebis: tuu . erit proprium uilium non solum colendae uirtutis, sed etiam ornandae refer animum ad eos, qui multis ante seculis extincti, tamen in laude uiuitate omnes reperies, hisgradibus adlicendentes, ad immortalitatem peruenis e quorum tu quiasacta mmitaris non dubito , quin eorum semper florent, bus nominibus ita tuum nomen inseras , ut nunqua exarescat materiem habes adgloriam, reconitanam prouinciam quam nunc ita regis adolescens
ut ea prasses, quaesepe desideramus in senibus. quae quanquam ad eos solum, quibus cum potestate praees,pertinere uideantur: tamen illa tuae ditionis terminis non continentur scis consuetudinem
famae illa nos per ora hominum sublimes uehit benefactasimul et malefacta aeque circumfert sed benefacta laudibus excipiuntur, malefacta conuic sexploduntur itaque noliputare, te Picentibus solis esse continentem esse iusium esse beneficum. Ticentes latc uident, longinqui audiunt, O praedicant.te aluuti se,ad quem aditus omnibus pateat; cuisit iuniti essit pietatis antiqui sima cura cuius potestas timeatur, cum omnia possis coelonitas diligatur, cum idem non plus licere tibi uelis, qudin quantum leges praescribant.macte adolesces
laudibus eximie, imitator aut maiorumq tuorum
recte cogitasti, In imperio laudem non esse, niscum is, qui imperat, imperio dignus est quod quia
433쪽
tibi siue a natura,sive a disciplina,sive, ut ego arbitror , ab utraquesimul contigit quod ad naturam attinet, referimus ad Deum de disciplina, teipsum inlaudamus, qui ad haec praeclara inuigilaueris; et amamus,quia sui amabiles uirtute praediti me quidem et multis abhinc annis,cum Romae te uidissem, atque allocutus essem, in tui obseruantiam uoluntas inclinauit, iam tum de tua indole exstectantem ea, quae consecutasunt O posse Tataui , cum insudb optimarum artium totus esses, iudicium impulit haec tua Picentina legatio quas operis perpolitio fui in qua thesauros philosophiae,
multorum annorum studio congestos, explicas, cum prouincia communicas itaque cum ego mul
to ante,quim istam tibi adminis rationem summus Tontifex demandasset, eos commentarios, quibus epistolas ad Atticum illus rare sum conatus,in tuo nomine emittere statuissem posea simul cum tuis laudibus creuit uoluntas mea eos igitur nunc emitto,serius omnino, quam non nulli exspectauerant; sed meam tarditatem opus ipsum excusat epis olas ad Atticum interpretanti properandum non
fuit alijs in rebus possum e se quantuuis frenuus: in hac qui possum esse non tardus e primum multa discitia, deinde non isdem caussis omnia sed alia
propter breuitatem,aliapropter sorias, alia propit mores. Huc adde, qu)d mihi quibusdam in locis non satisfuit explicare ea, quae apertam erant;
sed tentaui, num etiam paullo floridius possem, qu im
434쪽
quim nostri grammatici silent 2 eque tamensum nescius, fore multos, qui me in his commenta r sit hebetem, quia non nulla minus acute uiderim, uel fortasse etiam ut caecum, 'ia prorsus non uiderim, reprehendant quis mihi V eidhaciant, caussas afferant probabiles non cominctium, uti dem me etiam ut pertinacem possint reprchen cre amo enim veritatem,neque eam in metramggis, quim in alio itaque complectar,sicubi eam uidero. Tibi uero clari Fime I at uti, quod in has Ciceronis epistolas laboris impendi, maxime ob eam caussam cupio probari, ut, sequiuere iudicare aut propter inscitiam non possunt,aut propter masleuolentiam nolunt, eos a consilio detrahendi, tua
deterreat auctoritas Vcnet S M. D. XLvo I.
Antonii Marchionis Montis belli F. in suos commentarios Ciceronis epistolarum ad Qe fratrem praefatio. Si suo quaeque res merito penderetur, mons Carasa hominum esset in uirtute uigilantium praeclara condicio contraque, quos auersa a ratione uoluntas ad malas artes,et flagitiosa consilia traducit, cum iispessime temper ageretur eorumq. doceti exemplo, rapientius deinde alti no modo suis, uerum etiam publicis rationibus consisterent. it dem
435쪽
dem enim, ut e corruptis seminibus uitio fruges, sic a malis exemplis improbastidia,a laudabilibus optima nascuntur uerum hoc totum secus est quippe non modo ad reprehendendum , quae repreheNili iure possunt, procliuiores,siu ita ad laudandUm, quae laude dignassent, omnes fere similis, nec satis aequa lance turpe honesium c xaminamus quGdebemus pariter, alterum odisse, alterum deligerer sed etiamsi pes cimus, ut eas res, easq. ImNec, quarum caussas ignoramus, quae q. rei te ne ansecus fiant, diiudicare non possumus, accusemus tamen, acerrimaq uituperatione, quiae interdum es- ferri laudibus oporteret, ea deprimamus. Ac idem putes, Albonse clarissime, huius initium sermonis temere detulisse, ego nunc si nescis meam, meam dico e immo uero communem utriusque nostrum causam ago aut enim uterque Irmus egregie aut uterque similiter peccamus. fudis ne tu uoces in lativae huguae nomen irrumpentes, hominum obtrectantium,qui rei pulchemmae mentetam reprehendant; qui nos derideant, ludos q. faciant, atque etiam,s di splacet, odio dignos eat lemcnt,
quod operae tantum ac temporis in hoc tam nobilet
udio collocemus e tu fortasse non audis, totus
litteras abditus, multorun a coli uetudιη ctam-ctus aut se audis, ni lim , opinor, tam Noutam fortuitae, in qua tamen pia multum uest, suam rerum omnium laudabilium prae omlia umtus me uero humiles hominem tota, ac
436쪽
una tibi Romani sermonis cupiditate parem, ceteris rebus omnibus inferiorem, Basane,quaesertulaures meas,uehementer commouent: non qu)d ea, quibus utuntur, argumentafirmassint i qetuae ossendam esse inania sed qu)d,ut eam quisque uirginem cuius amore flagret intactam ab iniuria, pura ab omni labe uelit, sic ego, quasi lutosis machus araspersam, ac sedatam eloquentiam , quam semper dilexerim, cum ad icio, sensibus intimis scior, sic uiserrre non possim Obi ciunt illud primum: quatenus aliquid cognoscipo it, eatenus, in eo laborandum latinam linguam obsolevisse iam, extinctam paene totam esse: quam enim hodie n. tionem, ut omnes animo perlustrentur latine loqui e quod uero, ex Osupersit in libris, minimum id esse, tanquam aliquod inane simulacrum corporis exanimis: quocirca neque sciri perseecte, cum
exiguam partem libri contineant, nequepronuntiari decenter, cum sermonis usus evanuerit, a nobisposse. Secundo loco statuunt: ut ab olute, percipi, quod negant, latina linguapossit, miraris tamen etiam atque etiam , cur inducti iam in aperdiscenda tam diuturnam ponamus uitio quidem id fieri uoluntatis , O iudicij dignitatem in re tantam non esse, ut haerere per tot annos in hoc studio debeamus. Concludunt postremo ut de persecta cognitione, de dignitate,ac practantia concedatur; tamen esse, cum ea pulsa, iuccesserit alia minime
necessariam. Haec si quae Decie aliquid uidentur;
437쪽
ego, re nihil esse si quando me praese, ite disputantur, ostendo conuenit internos, esse aliquid in omnibis facultaribris, atque artibus extremum: ubito ira studia cum peruenerint quiescendum sed hoc extremis,quibres terminis metimur, rei ne natura, an uulgi ophitone si opinione uulgi licetpropemodum oletos uiuere mediocria, quae pistantur excellere, quaerametis id satis est illasumma, ubi summum decus habitat, quae uulgus ignorat, omittamus siris extremum illud esse uolumus, qu)per uentum cum est, progredi longius,non licet moderat, ludia non dantur periectam enim scientiae laudem adipisci, maximi operis est itaque hoc hiremum, quod, opinor Natura nouit una,sapiens nemo unquam se putauit esse consecutum extant, litterarum clarissimis testata monumentis, mempla summorum philosophorum qui cum aetatem in abditarum rerum perscrutanda notitia contri-uissent, multaq. partim legendo, partim cogitando praeclara eximia reperissent latere tamen adhuc, magnis inuolutam dei cultatibus, ueritatem, aliquid sibi, atque adeo multum esse quaerendum existimabant. Eadem nunc, aut certe similis admodum nos ra ratio es. Ouaerimus id, quod in Latina lingua perse tum putamus non asseque mur j Ilo: eruntamen, quo plus,utasse reamur, contenderimis , eo scilicet propius si quidsudio proficitur accedemus merboris, ct industria terminus tamen statuendus aliquis es. Concedo:
438쪽
sed hoc quidem, si diligenter attendatur,nihil aliudes , quini perseSIum ipsum definire hoc enim ad
unum notiri labores intenditiatur hoc unum no rasilectat industria persectum autem ipsum ego mihi ab hominibus imperitis certe definiri nolo des-niantis, quibus utor magis ris, Cicero, Caesae, Terentius, 'latitus; quorum ex libris, quae laetinae jugua sit elegantia , quae ubertas , quae uis facile possum intelligere quae ser non dico quanta sunt, sim- mensa enim esse uideo sed hi ea mihi magna ex parte comparassema modiim fortasse facerem sudio
meo sed, ut inter hos, qui nunc homines vivunt,
aliquid esse uideamur, nihil tamen, si uere de nobis ipsis iudicare uolumus, prae illis,quorum eaetantsertis multa scripta diuinitus, nihil, inquam, planesiimus. Huare, quod ad scribendum attinet, habemus abunde, quod imitemur. De pronunturtione isero minimum laboro quid enim e an putamus in
hi ipsis qui tum Romae uiuebant , eandem pronuntiandi rationem fuisse e non fuit confluebantiu urbem, illecti s e summorum magistratuum, quod habuit illis temporibus praemium eloquentia,
oratores ex uniuersa Italia caussas agebant Acomani homines pariter , peregrini,sono uocis dissimiles pronuntiatione diuersi suam tamen quisque, pro eo, qualitum quisque ualebat ingenio, laudem ferebat si seribus educatum, aut 'pini, orantem in foro audires Sabinum satim, aut Arpinatem agno ceres neque tamen forens opera, a
439쪽
iudiciis propterea quisquam est exclusus, quia in
nus I omane, hoc quia minus apte,minus, decenter, pronuntiaret riti ipsum, in hariqua Itali omnes utimur lingua est ne omnium in disiunctis di longinquis urbibus simillima pronuntiatio emehercule ne in isdem quidem Venem enim do messico utar exempli aliter in urbe media, aliter
in caetrema loquuntur quapropter nimis iniusso priuilegio damnabitur latina lingua, si quod in ceteris linguis usu videmus euenire , ut non modo diuersis, uerum etiam ijsdem S temporibus, ct locis non similiter omnes pronuntient,id ei praecipuu ponatur cuius etiam magnis ac praestantibus meritis aliquid largiri, tum humanitatis, tum equitatis esset. Secundum erat de dignitate in quo, non
tam equidem quid ipse res on ea, qudm quid is os
in hanc mentem impulerit, quae ro ita ei dignitatem latinae litterae non habenti humiles, obscurae sunt litterae illae, quae sopuli IRomani nomen extollunt, atque illusi anti quae summorum Imperatorum fortiter si clare gesta per omnes gentes cum laude disseminant e quae maiores opes, qu multa unquam lingua , malora suorum meritorum praemia in orbis terrarum domina ciuitate sunt adepti ei Sed ineptus sim, si me patron latinae linguae profitear quae tantum polidet eloquentis, ut ipsa suam caussam si agat, facile se ab aduersiriorum calumnia uindicare post P linc, quod si postremo loco argumentuin, quasi postrema in acies
440쪽
dium firmissimum, collocant,uideamus in eo quantum roboris ac neruorum sit.plus enim es fortasse,quim ut contemnere, minus certe , qu im ut pertimescere debeamus riusquam, inquiunt,viget usus latini sermonis aliter nunc omnes loquimur.
id uerum ess si quid igitur in latinam linguam su-di consertur, opera non bene ponitur hoc falsum. duplex autem est, qua utor, ratio probandi Pr,mum illudfuscipio,ac defendo non, quascuque necessaria non sint, proptereas ei nenda esse omnia, atque explodenda deinde si efletur utilitas, ita
latinam utilem esse linguam,ut etiam necessaria uideatur. Quae sunt, quae uere, et proprie necessaria dicimus e nimirum ea, quibus carere nullo modo possumus huiusmodisunt prinnum elementa, deinde, quibus mem, stigoraq. arcemus, uictus, vestimenta, aedes, aut ea, quibus haec parantur praeterea in publicis rebus leges, di magictratus, inpriuatisseueritas ct uigilantia ex hoc numero latinam certe non esse linguam facile concedo neglie enim is Cosum,qui libenter cum ueritate pugnem. Sed praeter tac, quibus hominum uita summetur, ac regitur, qu im multa sunt, minime necessaria, quae tamen habemus in delicijs, quae amamus,quae etiam honore prosequimur egemmas, uasa pretiose caelata,columnas marmoreas,laqueata tecta, sericas uestes textiles picturas, artem in uocibus, etctilibus,odores in unguentis,condimenta in cibis, haec certe, atque huiusgeneris sexcent non ut A