Epistolarum Pauli Manutii libri 5. Quincto nuper addito. Eiusdem quæ Præfationes appellantur.

발행: 1561년

분량: 503페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

461쪽

PRAEFATIONES. ET D

ahimus,portu secundo cursu, tuae benignitatis aura prosequcnte, facile pervehemur Venet i, is S .

IN EDITIONE ALEN

DARII ROMANI

praefati O. FAC TvM est a me sane libe liter, ut, cum

edendi essent ' manis icti, e lapidibus Capitolinis

descripti, adiungerem ad eos Ralendarium,ex quo ratio dierum, pro ea, quae I one olim fuit , consuetudine, tota patet atque in hanc me uoluntatem, uel cupiditatem potius primum ea, quam

mea ponte , patris exemplo semper syectaui, publica litterarum utilitas, deinde etiam Caroli Sigoni , uiri optimi, O ab omni prorsus iniqui animi labe puri singularis doctrina deduxit putauictimet,id quod res es, futurum,ut ada alendarium ex factorum societate commendationis tantismi cccsseret, quantum ad imosfasio e Sigoni studio, ingentoque esse adiunctum, qui dili exter additamenta ipsius, Ob ea commentarium, qm propediem detur, plenis imum legerit, facile cognoscet. non enim illas plementa , quae in lapidibus illis,mide factos habemus, desiderantur, ex Liuios aut Dion Fla, aut ex duobus tribus, praeterea libris, quos etiam leuiter eruditi homines in manibus habent, colliguntur non est id, ut rudes antiquatatis homines exictimant, iocul ire quidda opera haec FI quinem

462쪽

quidem esset, non industria . et per equis laudem

tribuit, cum in tempore duntaxat postast, industria uero non ab ingehio, non ab intentione qua,

dam metitis abest itaque iure laudatur quo se satis esset historiam semel aut iterum legendo per-

ωιrrere nemo esset, cui domanarum rerum notitiam assiduo trienni ue studio comprehendere uniuersam non liceret in qua tamen ego iam

per decennium desudo i di, quo diligentius ea ipsa, quae legis episme,cogitatione retracdo,co certilis, quantum tu hoc genere sit dissicultatis, intelligo. itaque opto, ut, me ali collegerunt, omnes edant Statim, O mihi hanc laudem praeripere conentur. uideo enim fuisse non nullos, qui, meis scriptis ad huius scientiae ludium aliquot abhinc annis excutati, o iudicibus eorum librorum, de quibus edendis cogitare me, iam diu possit eor, animaduersis, quas quodam lumine ad ineundum sudiorum uia

prolato ambitione praecipites, dum anteire nobis uolunt in maximos, maxime . pudendos errores

inciderunt quorum alios ali peritiores, nulla facta mora, alios fortasse nos, non illos quidem nominatim signiscatione tamen fatis aperta, ne omnino debita laude si audentur, aliquando refc cmus. Redeo ad Seonium. Ille uero, cuin injectis au-tiquis libris lapidibus, nummis nomina magi ratuum ut tu late uel amissa prorsus inuenit, uel mutila periecit, cumfactorum partem, alienum ui locum translatam, insuam sedem retulit cum cen- fi ira

463쪽

PE AEFATIONES HO

suras, cum triumphos addidit, ct trunco qua a corpori sua membra restituit; hihil potuit dissicilius, nihil, in quo maiorem a bonis bonarumq. litterarum Iudiosis hominibus inire gratiam posset hoc enim libro hoc, inquam, quem nos edimus, nam inchoata quis persectet anteponat inqui res Romanas curant, horis fere hingulis utantur necesse es. itaque eum qui litteris a me poscebant superioribus mensibus, amici homines aliquot ex His ania, plures ex Gallia, Germania; hoc adscribebant

omnes, cum Caroli Sigoni supplementis quorum a me uoluntati satisfactum esse, uehementer gaudeo, eoq. magis qued adiunxi, quod fortas exonexi ectabant, non poscebant certe, Lalendarium Romanum, utile illud quidem dierum cauis a,quorum in eo genera distinguuntur, sed utilius ob id aliquanto, qu)d ad c mitia, iudicia, enatum Romana denique omnea, qui coniectura, ingentoq. ualebunt, multam inde sciet tiam derivabunt.

AD HIERONYMUM FALETUM,

Herculis Ferrariensiunia Principis apud Venetana Rem p. oratorem, in ip situs poemata praefatio. M laus es eorum Hieron me Fal te, qui non ad uulgarem humilemq. artem, sed ad nobilem aliquam leberale me doctrinam sua sudia contulerunt maxima uero si quis eam philo-

464쪽

si bi partem, it e poesis appellatur, ita est complexus, aer et in ea cognoscendit,ut auelli nulla prorsus ratio te possit itaque ueteres illos, Isibus optio ac fumini Dei uocem audare , eiusq. sernisuestu saepe ircuit, homines s lexti semos, a que sanctissimos poetici facultatis admodum studiosos fui se coi satiuas . cogitationes non eo,quo quilibet uteretur, scrinoue sed uer bus exponere uoluisse quorum extant non nulla,sane praeclarae quae cum lcgimus, afficimur, , quasi diuina qua- diu abrepti extollitur haud paullo altius, quam qui rerum humanarum instidio uersantur. Habet igitur ars poetica dignitatem quandoquidem iuea latent arcana philosophiae quae pro aliis oculis

non patent ea rudes animos ea colit ea nos ab rerum humilium sudio deducit ad egregios mores, ad ueram religionem, ad excellentem magnarum rerum cupiditatem uocat. Habet eadem suauita tem quia uocibus apte coni fructa oratio mirami Uundit aut ibetu animis q. ocuuditatem. Et, ut uno uerbo comprehen aeris, poesiis, erus est: numerus porro nihil aliud quim ordo ordinis autem p Ticipium a Deo fluxit diuini sunt igitur homines poeti nec ullo non horiori in genere decorandi poetas autem de o, non quicunque uersus

faciuut qui moles ita odiosagarrulitates e nobis os repunt sed eos, quorum in uita non minus, quam inscriptes, elucet ordo a quibus colitur humavitas, et seriescentia non modo laudatur, ue

465쪽

PRAEFAT CONES. 22 I

rum etiam profatalitatibus exercetur haec enim

sunt sacra illam steria, quae poesis fabularum e-cie ita uelat, ut ea tamen vatum excellentium, ioces bonorum uirorum, mentes intelligati t. quae uero his uirtutibus aduersantur uitia, haec sunt illa monstri, immica naturie, quae poeticis figmentis os enduntur,sus Erymahthius, eo Nemeaeus, hydra Lernaea, gigantes harpyae, qua T. alia traduntur, perdendis hominibus, aut 'ugibus nata. rieque uero tu, Falete doctissime, tantam animi prasiantiam posside res non esse tam ad omnem uirtutem, ad omnem laudem propensus non tam in moribus elegans, in consuetudine comis, atque etiam pro tuarum copiarum ratiohelcire ficus, ac liberalis nisi magis ram ab ineunte aetate habuisses poeticam artem quae est is praeceptis erudist, atque informauit nihil ut ageres, quod ab hones desideret nihil ut in omni uita praeter decus, antiqua maiorum tuorlim, hominum clarissimorum instituta, cogitares . cuius tanti benefici non est apud immemorem gratia collocata habes enim poesm in delictis eam amas: eam ornas cumque Herculis, Ferrariensium Principis post hominum memoriam mairmi personam sustineas, d l. tanto mendore, ac tanta, quanta nemo Equam antea diaetiit e summis tamen magnarum rerum v cxpationibus di rictusscribis arae uersus Caluore dictante, O a grauissimis curis tanquam in amomis mos Musarum hortos animi causa doc y-

466쪽

PAULI MANUTI I

tis superioribus quidem diebus, cum egregium illvm Athenagorae ueteris philosophis librum , de altera hominum viragraece scriptum, aetas in sermonem conuertisses atque ego te, quod uiatores, discit consecto itinere, consueucrunt, liquot dierum quietem uel e capere ex limarem inuenitepoema tuum de bello Sicambrico, non nullis ata hinc annis compositum, ita tractante ni ccur te, ut addere non pauca, quadam detraheres multa corrigeres quaecum legerem, admiratus elegantiam uerborum si lendoremque sententiarum , hortatus sum ut ederes, O eo magis , qu)d reliqua uapoemata, non modo iam opis impresssa , verum etiam scripti, per manus, crque Ora doctorum uirorum eximia tua cum laude uolitarelit qua in re non modo meo, uerum etiam Dudiosorum omnium nomine gratias tibi habeo, habeboque, dum uiuam, immortales que meis hortatibus,ac precibus tribus tantum, ut te mihi totum remitteres tuorumq poematum ius omne tuum, omnemq. p nepotestatem ad me liberalissime transferres quod cum impetrassem, eaeccptus sum illico ea cura, Trincipii alicis uiro , quod si resolet, an amico homini, cfamiliari,an uero tibi

ipsi potius ingeni tuisetus essent dicandi tibi quidem tua deberi uidebantur sed ab huiusmodi orsilio tua mihi multis in rebus perstecta modesta de

terrebat rursus, cum intelligerem, omnes fere li

467쪽

quorunt avectoritas, aut quorum opes utilitatem aliqva'di liquam ei, qui mitteret, parere posset; clisi,quos pro magnis eorum beneficiis aliquo munere remunerari aequum sit; u s denique,cum quibus minime uti aris si tercederet amicitia:hac, Palet humanissime, cum omnia concurrcrent, ut ij:us sum, tua . ad te ipsum scripta mittri e constitui nam si Princeps tu quidem fortuna non es, summis tamen I tici ilus tua te uirtus ita commendauit, carumq reddid*, ut eorum opibus ae ique, ac trus, eos, quos dis Ibeare possis sed omitto reliquos . Hercule ero , Ferrariensium Princeps, immortalitate dignissimus,cui te totum uni addixisti cuius es euis quidquid in omni uita

praestare potes, is quo te numero habeat atate declarauit, cum, post multas lega tiones ad Sarmatarum Regem , ad Imperatorem, ad Tontificem, oratoris apud Venetam remp. munus honori centis imum tibi commisit quapropter quod ad hanc partim attinetia paris resert uti lim Princ es nomine liber esiquis inscribatur, ari vero elus, ueras

apud 'rincipes auctoritas ea sit,ut prodesse quabus uelit non 'redeocriter po De tuis autem erga me, ficus quid agam putribus e quae cum C murum iij inturna oculorum ualetudinc linire domum incam p emeu insibus curis sectum, monerecrearesolitus es emeri: a uero si jectan

468쪽

dafuit neminem tibi desti anteferre coniunxit enim nos non casus, ut multos, non uulgare aliquot nudium , non ambitio , non utilitas,sed ipsa suae omnes res nobilitate uincit, uirtus, artium liberalium societas quarum uterque nostrum incredibili squilio tenetur Mitto igitur ad te, quando ita ratio possulat, tua poemata, non ut tibi de me optime merito, quasi gratiam reseram de tuo scit ut habeat a me noctra aetas, atque adeo posseritas ipsa, primum testimonium beneuolent, atque obseruantiae in te meae, deinde benedicium, quod tua scripta cum leget fatebitur eis maximum. Interea peto a te , ut in illo maiorum uigiliarum opere de isto, cui non dum extremam manu imposuist, exorari te sinas,id est ut absoluas,atquepcrpolias. Magnum enim inde tructum capient omnes iuriis consulti cum te discite admodum reconditae materiae nodos ingenio soluentem, O quae toties illas implicatas atque inuolutas explicante ea quisitoq. quodam ordine tractantem intuebuntur. 23 eque uero tua mihi in occupatio minus nota cum Onegotia tralites Trincipis exim ob tuam isti tutem nobiles uiri non modo quotidie, uerum omnibus paene horis osci bonoris . caussa ad te adeant: sed rursus eum te eis ovi, qui, quod tibi occupationes eripi ct id ingeni praefantia consequaris. consule igiturgior jumconsul sudios omnibis

antiquarum nouarum . Cum csce,ut,quantum

si poetica facultate, quantum eloquentia polles,

tantum

469쪽

sic e

PRAEFATIONES. et s

tantum in iure ciuili, maxime . in ea parte, qIs obscuritatis habet plurimum ualere te tuascripta signiscent. Meam uero hanc, quam profecto tu hac epistola uides elucere uoluntatem,animit singularem ad te amandum propensionem amplectere atque ita statue, si tu mihi, quod, cuideo, praeclare facis, in amore restondebis,par amicorum neque nostra neque ueterum memoria coniunctius ullum fui se id . quanti a me fiat dabo operam, q)antum in me erit, quotidie certius Et intelligas.

AD ISABELLAM VILLAM A-rinam, Salernitani Principis coniugem, in Scipionis apicii poemata praefatio. Ex omnibus rebus humanis cum nihil sit it eris doStriuaq. practantius; sequitur, ut litterato Trincipe laudabilius nihil esse uideatur non enim, si quis humili fortuna scientijs animum excoluerit, uamuis omnium uirtutum intelligentia sit ornatus, aeque tamen eas uiri tes eaeercere poterit, ut summo loco natus omnium e lscire, non omnium tamen assere . non cadit tu quemvis adminis ratio

iustitiae, usu liberalitatis ei se oportet, quibus imperes, ut iustitiam colere possis esse, quod des, ut liberalitatem. Et quoniam ad iure premum a te et ura formamur, et singimur, ut, quae lauda ea lint, nostra ponte diligamus deinde praceptis imi tui

470쪽

mu , ut uoluntatem ratio confirmet utrunque siquis habet, ueri simis laudibus ornatur, eo magis, si is est cui tertium etiam illud contigerit, ut fortunae commodis abundet. nam qui uirtutem non ut primum bonum, sed ut alterius boni causam quaerit, ut diuitiarum, ut honorum ei uirtus, qua perfecta non ire, quia quaeritur ad aliud , persectam laudem asserre non potes . persecta uero uirtus est , quae se ipsa colitenta nihil appetitu quod extra sit hanc si quis Si quisequatur,qui unam diligat, qui ipsam propter ipsam, non propter aliud expetendam ducat hic est, quem Di praeter ceteros diligere putantur,cui quidem eam mentem dederint, ut praeter ceteros saperet.Tua haec est, Isabella praefantissima tua inquam haec maxime laus es . cum enim tibi aut ad opes, aut ad dignitatem nihil sere posset accedere quarum rerum cupiditate a Dducti, magnarum artium in sud splerique uigilarunt; ipsa, nihil huiusmodi yeStans, uirtutis amore capta, cuius pulchritudinem animo cerneres, effecisi, Budio tu quidem sed ingenio magis , ut, cum esse omnium nobilissima,omniumq. pulcherrima , quorum alterum maiorum tuorum, maX,meq. uiri tui, Principis omni laude cumulati, magnis rebus tectata uirtus,alterum benige sim tibi Natura dedit, eadem sis habearis omnium do tissima hinc illa ad te colendam singularis omnium propensio hinc multorum poetarum,quibus

graui miri gum bella magni operis argumen

SEARCH

MENU NAVIGATION