[Opera] ...

301쪽

, si ut in Charmel, et Charine in solitudinem reputabitur i. hJudaeos et Assyrio desi e nat, et illοrum quidem terram quondam incultam, et habitatore vacuam in Charmetii miransituram istorum contra regione quae Charmeli uber. late et copia ruebantur, conVertenda in altum, depopulantibus movi inimis deflagraturum. Requiescet judicium, in solitudine . Justus judex devastatam Judaeorum terram vindicabit e sit justitia in Charmo dabitur'. Coercens Assyrios et debitas poenas ab eis reposcens. Et erit opus vju Stiliae pax q. Inde sequetur pax, quam sibi filii duda ampliorem sirmioremque essicient colendo justitiam. Ethsedebit populus meus in habitaculo pacissi, in civitate

de rusalem. Et grando descendet super saltum siti SuperASSIriorum regnum. Et sicut planities hinniti libitur ei vinius . v magnifica ASSyriorum Castra piaebentia speciem amplissimae urbis e Beati vos estis. qui haec seminatis superso times piluas '. a Beatos Prophela dicit Judaeos qui salutem alia quo Dei lieneficia ip is praedicia consecuturi ero tit:

vel pii regis Egechiae subditos, e quod vaticinia Prophetae fidem adhibit erunt. Ilaec tamen vel maxime ad Apostolos et praedicatore veritati pertinent, a quibus Vophum salutis in omnes gentes disseminaliam suit. Ubi hos et asinus I triturat P. 3 Judaeos et gentiles significat ad audiendum Evangelium promiscue admissos, et hos quidem Ilebraeos repraesentat iugo legi subditos asinu vero typus est gentium quae secundum legem immunda censebantur Domni-hus enim generatim nationibus lex Christi a sanctis Apostolis promulgata sui et cunctis sine discrimine terris di vinum

hoc semen commiSSUm St.

302쪽

CAPUT XXXIlI

qui praedatur; vos nolite praedari, et cum volueritis, praedari, praedabimini'. 3 Propheta Judaeos admonet, ne avaritiam et rapacitatem Assyriorum imitentur, quasi dicat: Et si Assyrios vivere rapto delectat, non ideo vobis sa est iniquis in hi tiro praedis hium volia eritis sallere, saltemini et Quasi dicat: Si pacto me non steteritis, eoque obligatam fidem seselleritis, cogitate vobis idem reponendum iit pari Scilicet perfidia vos prodant, qui per speciem ossici vos in AEgyptum reducere conantur u Mi Serere nοStri, Domine, , quia in te spe nostra'. Ilaec rati ex persona siliorum Iuda hoc loco inserta est ea voce terrori tui contremue-hrunt gente et ab exaliatione tua dispersae sunt scilicet iidem, qui miseriis aerumnisque pressi, hi finem dari rogaverunt, postquam ab illa angustia laxati suerunt, liberatori Suo Deo gratias agunt A Congregabuntiar Spolia veStra, etc. i, Et magnificatus est Dominus et implevit Sion iudicio uti justitia j. Eodem tempore, quo omnem prae luem, quam Assyrii extulerant, illi Juda, illis caesis sugatisque, cum foenore recuperarunt. Aec enim sua modo receperunt, SQ de illorum spoliis mirum in moduni ucli sunt . . Et erit si des in tempore tuo si , Causam innuit salutis suisse fidem, eodem tempore apud Judaeos florentem. Solus tua in se ne reto, ni piod videlicet illos lateret, Sapientia et Scientia, hi imor Domini ipse est thesaurias enis . Significut ascientia ac Dei metu manasse heneficium popiat nuper

303쪽

collatum, ii od illi incre(libilem etiam attiiterat aetitiam. Et si apparuero eis, acerbe plorab Unt . Id est, Assyriisu heres lacryma excutiam, uua me en Serint prae Sentem.

Angeli pacis flebunt ambro . 5 Porro nuntii et legati libEZechia missi ad petendam pacem ab ASSyriis, ea non impetrata ruinam, civibus sui impendentem prospicientes, lacrymas sinere non poteriant hi iSSipatae sunt 3 Vide, CeS Savertant tran Seunte per Semitam Omni

hias scilicet ab Assyrio in SeSSiS, omnis pariter ademptus est dudaeis commeatus, ac imprimis acultas veniendi ad Stalas anni solemnitates Jero Solymam. Et constandams Libanum deserta est a San et Charmeta. 3 Cuncta circum loca depopulantibus et vastantibus Assyriiset nisi sorte haec referenda sint ad ipsum me Assyrium, ut hunc per Libanum et Charmel im designari dicamus. ASSyrium quippo Deus re ipsa consudit e Concipictis spinas et parie-htis stipuliam in spiritu vestro aec pariter ad Assyrium pertinere colligitur x Sequentibus me Erunt populi hcombusti quasi calx et Sicut pinae congregata ad ignoua. Audite, qui longe estis, quae soci '. Ostendit divino consili sactum, ut ex varii gentibus, qua Sennacheribus congregaverat et in Jud eum in sudorat, quidam Servarentur, quo nimirum inde peculiari mi Serentis gratiae beneficio

dimissi per Assyriae oppida, quae apud Dei civitatem ipsis

accidorant, retexerent. Cognoscite vicini sititudinem vincam ud ei videlicet, qui idcirco caeleris gentibus De propiore dicuntur, quod clariorem do De notionem haberent. Conterriti sunt peccatore S in Sion'. Peccatores

Vocat Assyrios, et quosdam de filii Juda me Assyrii quidem Vel maxime extorriti sunt, nam adversis eo indignationem Domino prodente et velut exerto gladio ipso po-

304쪽

lente atque caedente Sque ad infernecionem Israelitae ver peccatores de appellantur, quia ortim plerique doexitu prae Sentis belli male conjectu bant, ut pene de saluto desperarent, indeque melus, o ingens trepidatiο Et trei, mor cecidit in ethnico ', id est, idololatras et a vera ro-ligione aberrantes, quos in eodem bello constat Iudaeorum Deo insultasse. Quis habitabit nobis cum igne consus mente, cum igne inflammante saecula' h Ignis consumens Deus passim in Scripturis appellatur. Porro ad hunc ignem qui se applicabit Utique Eetechias usui ambu, hiat in justitia, et loquitur rectitudinem Panis ejus datus

hest, et aquae ejus fideles . , Pius enim Egechias propter insignem religionem morumque probitatem con Secutus est Do benedictionem, indeque eidem ni uxore proventus terrae uberrimi, C perennis aquarum copia . u Oculi ejus h cernent terras a longe . Terras longe dissitas dicit barbaras nationes, quae dudum in Judaeam se insuderant Cernet, inquit, tantum scilicet poclabit et profligatas mirabitur sine pugna, et qua Si lutum proculcato S. ibi est scriba,

het ubi est ponderator put qui dividit arces populo sorti phΗic nempe deridet Propheta Assyriοs, carpen eorum PrO-gantiam ut qui Judaeos minis rustra terrerent, et velut subacta Judaea, ejusdem agros inter se partiri cogitarent., Ad populum Surdum et balbum non altendet si h Porro EZechias gentem obtusae mentis et stupidam imitari nosos esse putabit e Respice Sion civitatem solemnitatum noS-htrarum Propheta civitatem Jerusalem De enixe cona- mendat, quandoquidem in ea Sola Judaeis festa celebrare et sacra sacere statutum suerat. Et oculi tui aspiciant in hJerusalem, habitaculum opulentum, tabernaculum quod

non commovebitur', si modo tibi placuerit illud fixum

305쪽

IS ESA1AM IBO PIIETAM. 28set stabile manere. Nomen magnificum nobis est Domitannus Propter magna bimelicia tuae contulit is obis : Et illuminali et lux alio m in uum. 3 Quoniana Dominus inandalis et praeceptis Suis quasi ampla et splendida domo misericorditer nos accipit. Ne regnet super nos donii nanti praesidum, , id est Assyriorum. Nec sortis si quis inventus fuerit, transibit per eam '. Id est, nullus alius populus, Assyriorum calamitato exterritus in Jerosolymael erras invadet. Quia Dominus est judex, et Dominus est in vos ligator, Dominus est rex noster, et ipSe Sol Vator

noster u Laxoti iunt funiculi tui, Verusalem, eo quod, non fuerint solidati . h Quorumdam Ierosolymitorum

sugam innuit, Inclinatae sunt columnae tuae, quia non hexplicuerunt signum . Id est, non perspexerunt miraculum a Deo actum, Donec diviserunt praedam si h Id est, principes lui, Jeru Salom, Velie menter trepidarunt: nec enim noverant stupendam Domini contra tuos hostes pugnam. Posuere motum, Simul ac vacua milite castra intraria sit, inde suo direpta spolia inter o dividere ciPlierunt u Multi-hludo claudorum captivam duxit captivitat Qui si h Iudaeos obsessos et in ira ni oenia urbis clausos claudis similes dicit, qui tamen reddita post modum commeandi facultate eruperunt ex urbe. Et caesorum S Syriorum pecora et jumenta sibi abegerunt Nec dicet habita lora Infirmus

h Sum ., nec habitatore Ierosolymiti in posterum quercn-lur dicentcset Assyriorum metu membra nobis sit vires languent. Quoniam populus, qui ob Sido bat eam, Jerusalom, v tulit peccatum , id est, poenam peccati. Ass)rii si qui, dem simul oro olympo insultabunt habitatoribus, simul Deum ipsorum hisphemabant, cui lamen paulo pol Criminis utriusque dedere poena S.

306쪽

CAPUT XXXIV.

ii cc EDITE, ut audiatis V Videtur Propheta usque ad hunc locum de Assyriis egisse, modo ad Idumaeos delabitur, eosque S syriis adjungit i Complicabuntur caeli, et

omni virtus eorum defluet, sicut solium defluit e vite et Agro S Sti a ficu '. 3 ASS Piorum superba dominatio Caelorum enim et siderum nomine Assyriorum duces designat. . Quia inebriabitur gladius meus in coelo ' hid St, Ssyriorum cruore. Ilactenus de S syriaci imperii casu mox Idumaeis inflat et minatur simile judicium. Victima est, Domino in Bosra i , , post Idumaeorum Bosrae incolarum restitutionem et interim tamen statutum est justo Dei judicio eorumdem excidium. Et corruent ni COPnc cum , et si , id est, cum promiscuo Vulgo etiam optimates et principes Idumaei uit inebriabilia terra Sanguine eorum ne convertentur lorrente ejus in picem et humus ejus in , sulphur : Et haereditabunt eam ericius et cornices; et, corvi habitabunt in ea me pascentur in ea spiritus im-,, mundi occursantes : ibi cubavit lamia et inveniet re- , quiem . , IIaec et reliqua monstra, quae hic Salas ro- censet, suturam indicant Idumaeae horrendam vastitatem et diuturnam solitudinem : id enim locis desertis accidero solet, ut illuc continuo convolent ob SCoeno a PS, puta COP-niecS, Cor Vi et Vultures. Et manus ejus, Domini, divis Sit eis, seris avibusque, mensuras, terrae patia. Et hae ii reditabunt eam Idumaeam , in sempiternum. Quaerite

307쪽

, in libro Domini, quia nec unum ex eis defecit L h Id est legit Scripturas, et inde comperietis omnia Assyriis et Idumaeis conligisse, quae Mose et reliqui Prοpheta illos

passuro praedixerunt, et omnia eorum oracula impleta luisse, nec ullum excidiSSe incaSSum.

CAPUT XXXV.

I. eLAETABIT L Solitudo Sitiens, et exultabit planities. Et, germinabit quasi lilium et Saliet quasi caprea et in glorias, honor Libani dabitur ei et decor Charmeli et Saron . Ilaec Propheta de Israel vaticinatur, et reserenda sunt ad illa tempora, quibus Judaea, Chaldaei multi chadibus attrita, in solitudinem etiam redacta, priStinum Splendorem et gloriam recuperasse visa St, Judaeis, Soluta captivitato, pa trium solum repeton tibia est Summa jam pae fruentibus. u Consortamini, manu diSSoliatae, Et gen An trementia, con- , firmamini L , Vel quia appropinquavit captivitatis sinis et instat reditus in Judaeam, vel quia jam adest promissa dies Salutis et pacis aeternae e Ecce Deus Salvator veniet et, Sulvabit vos; tunc aperientur oculi caecorum et aure Surdo-yrum patebunt; tunc saliet Sicut Cervu claudus s. h llunc scilicet exitum utique felicissimum Proph(ta Judaeis idcirco praenuntiat, quod plurimi antehac malis et calami tutibus a Chaldaeis stlicti in quemdam velut Stuporem, moliti Sque hebetudinem incidisse videbant uera adeo ut vidente non viderent, et audiente non intelligerent nunc vero ciSdem praedicens suturam in statum pristinum redintegrationem, Simul bona malis, quae hactenus passi fuerant, contraria pol -

308쪽

licetur, puta secorem oculos apertum iri, etc. Nihilominus accipienda haec sunt velut in proprio et ver sensu diola doDοmino, quando pro omnium hominum alii te factus est homo : ipse enim re ipsa piaestitit, quae Propheta hoc loco praesensit et praedixit. Nam et caecis lucis Suram impertiit, et mutorum linguam solvit it surdis auditum reddidit. Nec modo istud beneficium aegris coiporibus contulit, imo vero animis vel maxime Christi enim gratia gontium ocidis lumen, quo Deum agnoscerent, tandem assul Sit, sonuitque auribu S, pulsa surditate Evangelii iuba. II. Quoniam Scissae sunt aqua in Solitudine . hiae ex

Subjecto argument significant beneficia tribu Iuda divinitus collata pacemque post caedem Assyriorum reddi-lam : quae tamen in adventu Domini persecta et absoluta suere ipse enim velut qua viva a Summo coelo delapsus, in hunc mundum pro Siluit, Velut in torridam, arentemque regionem. Et eicius Si sicut fluvius in sicca nudaque solitudine degentibus, tutumque errantibus per inculio et steriles canipo pei sugium. in cubilibus, in quibus prius dracones habitubant, orietur culamus, gramen, et juncus 3

Inusitata haec in Solitudine germina adumbrant mores optimos, quibus plerique hominum imbuti suerunt, postquam genus humanum Christi gratia medicatum fuit, coepitque cujusvis generi virtutibus florere Iloc itaque vaticinio Deus per Prophetam Judaeos Solatu spe Sectaturae post AS-syriorum et Chaldaeoru ui excidium pacis, qua florente Juda oriam terras non modo, sublato hostium metu, tu in scire,

verum et id in indita divinitus vi veget alas, cujuslibet generis genimina prolaturos, sontium copia et perenni fluxu

aucta mirum in modum agrorum ubertate. Et ambula

bunt qui liberati suerint, et redempti a Domin conVeritentur . Gentium conVorsionem Vaticinatur, partamque

309쪽

IN AESAIAM PRO PRETAM. abs eisdem divino muliero salutem. Proptereaque ad Deum adorandiani, eique pio isto beneficio grotias agendos ex omnibus mundi plagis popillos confluxu ros uret lugient dolores 3 et gemitus L Soluta nimis e captivitate simul Servitutis perta fama et incommoda desitura promittit.

CAPUT XXXVI.

ET tactum est in quarto decim anno regi EZechide, ascendit Sennacherib rox Assyrio Pinia Supi et omne Civi-hlale Iuda munitas et cepit eos, et misit rex Assyriorum, Rabsacem de Lachis ad retrum Zethiam, et dixit Rhbsa- cos Dicite Egochiae Issae dicit rex magnu , rex Assyrio prum. Ecce consistas es super sulcrum calami quassati,3 Supii Egyptum, cui si innixus suerit homo in leo in ma-3num jus et per lorabit eam. Dominus dixit ad me: As-h conde super terram istam et disperde eam'. Rabsaces, id est, priticeps incernarum, regis Assyriorum legatus Jerosolymitas ad deditionem Hllicitat, commentus dominum suum non proprio consilio istud bellum suscepisse,

sed instinctu Dei dicentis: ascende. etc. Quod autem judaico locutus dicitur Rabsaces, id vero accidit, vel quia idem Rabsaces erat genere Iudaeus ex illis bene multis, qui ob Assyriis capti nerant et a caeteris duellius hanc ob causam ipse interpres electus fuerat vel idem Rabsaces eo munere apud regem sun rebatur, et proprio studio linguae utriusque peritiam adeptu suorat.

310쪽

CAPUT XXXVII.

ET venerunt servi regis Egechiae ad Esaiam. Et dixit ad se os Esaias VIIaec dicit Dominiis et Ego dabo ei Spiritum

het audiet nuntium, et revertetur in terram Sulim . Magnus scilicet ille rex Assyriorum, qui palato ante praeteritis victoriis latus, et praesenti gloria tumidus jactabat se Plane essecturum, rit crastinus ab hodierna die ni inime dissentiret. Recte Salomon De Ne glorieris in crastinum, igno Pans quid Superventura pariat dies'. 3 Et Dominus monet.

Susticit diei malitia sua . . Audiet mille suum in Iudaea exercitum inopina et horribili clade deletum, et sentio tquam oppido male inepteque illa est ut iret : Ascendam ad

altitudinem montium, ad devexa Libani et succidam ex-3 cel Sa cedrorum ejus s. serosolymam omnium Iudaeae urbium gloriosissimam illustribus ejusmodi symbolis expressit u Numquid non audisti quod a longo tempore ah priscis diebus seci . Jerosolyma condidi u Et nunc ad x duxi eum ut adducat eam in solitudinem si h Id est, et mοd ipse ego, ejus urbis conditor, cοntraxi Assyriorum illorum exercitum, eoque adduxi, ut illam exerSurus videatur. Sed contra accidet quoniam sicut actum S cum VP-bibus munitissimis, ut earum habitatores laxarent in ipsis manus, et fracti confunderentur, et fierent sicut herba agri, sic Assyrium pariter ego ipse constandam et conferam. Immittam carnum in nares ejus et frenum in labia ejus, . 3In illis quippe corporis membris castigandus sui rex im-