[Opera] ...

321쪽

IR ESAIAM TROPRETA v. os distis Deus sempiternus Dominus, qui dat lasso virtutem, is et aegris multiplicat Valetudincm'. n uti Si dictit u Notalii desperare Saluti Vestrae, De Us Enim a Ssos disicit et eorroborat, idemque pollicetur Vobis diuturna licet sor vitulo fractis pristinam valetudinem, et laborantibus et a slictis adjiciet vires ii Exagitabuntur adolescentes et labo-n rabunt, et juvenes in ostensione Ossendent'. Id est, perSecutore vestri, et qui Vο subigunt, aetate licet firma et viribus possentes mox labore delasSati languescent, et qui vos servituti subjecerunt, malum quod intulerunt, sesendent usui autem sperabunt in Domino, mutabunt sor-hlitudinem', n id est, justi quales Moyses, et Caleb.

Et pennas mittent sicut columbae, current, et non desincient, nos Sument alas sicut celere columbae, et ultro citroque citra omnem laborem CurSabunt.

CAPUT XLI.

ci TACET E insulae, et gentes mutent sortitudinem tib IdeSt, gente quaecumque accedant, uisque diis et sibi patrocinentur; et siquidem causa cadant, una cum illis condemnabuntur. Propterea tradentur in conspectu ejus p ο-3 puli et reges Stupebunt'. , Quasi dicat Iam si ethnici, et sic in ipsorum numina justitiam Vocarunt, Sequetiar EOS: Sin autem summus mundi Conditor illam vocavit, id est, Si u Sta profert, et postulat, vos qui negesis injuriam illi facitis, ob quam Tradentur in conspectu eju genteS, etc.

'Dabit quasi pulverem gladio suo, et quasi stipulam dem

XXXV. ad

322쪽

n cussam arcu Suo gentes Gn uis, inquit, armis, quibus homines impios castigare solet, et Sic exactis hostibus pacem populo Suo reddet. Viam pedibus suis non ingredie.ntur'. n Adeo nimirum illi promptum et pronum est adversarios pes,umdare et amico reficere et indemnes servare u Quis paravit et secit haec Di Deus utique, sed nec tantum ista suis amici praeStitit, quin et eadem Moysi revelavit, Iustorum scilicet praelia cum impii gesta, et reportatas mei ope victorias. Viderunt illum insulae et, timuerunt, , , illae Scilicet in Sulae, quas pro populo Suo judicio disceptaturus ad causam dicendam appellabat. Et, consortavit scilior dignarius terri abrum percutientem; malleo, et cudentem, dicen et De glutino accommodum, est firmavitque Sculptile clavici, ne moveret Ursitan Sarca Sinus est, quo Propheta idolorum vanitatem traducit otGentilium levitatum et stultitiam, qui talium numinum opem quaerebant eo tempore, quo ad divinum judicium citabantur. Nunc tu Israel Servus meus, semen Abraham, amici mei. Consoptavi De et Sta Sten lavi dextera mon, justa In Id est, Semon es illius Abrahae, quem ab ultimo Oriente accersivi et invicta sortitudine instruxi, praestitique ad omnia pericula et labores intrepidum et inspactum. iErunt quasi nihilum viri, qui tecum contendunt. An Chaldaeo de Signat. Erunt qua Si quod non est, qui tecum jur-ngantur'. ii Idumaeos, Graeco 3que Babyloniis annectit, et reliquo populo Judaeorum hostes, quo tamen minime timendos ait, perinde ac si non essent. v Noli timere ver nini Jacob et minima portio ISPuel'. Ista quippe tenuitate tua reges, et regna pro Sternes, et illorum molitiones,

et superba consilia disjicies. Judaeosque itaque, quos hic alloquitur, Vermen, appellat, quo intelligunt ui se vi

323쪽

ribus non posse considere, attamen nihil ei propriam imbecillitatem obfuturam, nam et Verme robora rodunt, Sic perinde futurum, ut et ipSi sortiSSimorum regum Superbiam, potentiamque infringant u Ecce laci te quasi pinus-ntrum novum trituran triturabis montes, et comminues, colles A. MonteS, et Colle Si appellat regna gentium, eorUmque praeSidia et sirmamenta, quae tamen a populo Justorum superandaret profliganda praedicit. Egeni et paupe- ii re qUderunt aqua , t non Sunt ' i Egentes vocat diadneos

Babylonem deportatos, qui recte dicuntur Sitivisse, libertatem Scilicet, et reditum. Aperiam flumina in montibus, et in modio vallium sontes Interim eorum sitim miligare Volo certo nuntio propinquae reverSioni et Sectitur Upost illam clicitatis. Dabo in solitudine cedrοS, et abie- , tos . D Ego ipse qui propter illorum peccata tribulis, et sentibus hanc ipsam terram alia implevi. Ponam in pla-i nilio Cupro SSUS gloriosas . n ujusmodi symbolis Pro-plicta Jud eis ponit ob oculo bona, quibus Judaeam post illorum reditum ditare decreverat. Et se quidem in Jud Porum reditu adumbrata per Christi adventum persecta sunt in vocatione et conversione gentium, quas hi Judaei egente et Sitiente repraeSeniant. Ilo ipsum di Serte praedixerat Jacob illis verbis tau Ipsum gente expectabUnt'. nQuod etiam innuit ille Dei ad Egechielem sermo: Si ad n gentes ignota linguae mittereris, audirent te . , Ad gentes itaque Deus haec verba acit: uix iudiam eos et silien-ntes ex Jacob et ponam flumina in montibus , Ubi Prophetarum in Ecclesia Christi copiam promittit, uret inn medio vallium sontes , Apostolos silicet in medio gentium. Dabo in Solitudine cedros et abicies, id est, LeVita S, Sacerdotes et pontifices, qui corpia et Sanguinem Con-

324쪽

seerubim et senia gerit ad expiationem Din artam, Sit blatis, qui hunc honoris locum invaserant, Sacrificulis et hario iis, qui hominum simplicium animas ina piabant proluuis sacrificiis. Prope acite judicium vestrum, dicit Domi vinus: Accedant, et indicent nobis quae ventura sunt L Inchoatum supra judicium reSumit, et quoniam inanium deorum cultores de Deo Vero impio Sentiebant, eumdemque carpere non verebantur. Propheta illorum audacium et petulantiam detegit, et redarguit, suturorum eventuum inscitiam diis eorum objiciendo. Tum Vero, inquit, Scie. D mus quia dii estis vos', n et quod etiam bene acitis et male si malorum bonorumque SucceSSuum, qui tempore absunt, et suturi sunt, signa Stenderitis. u Ecce ex nihilo, vos estis, et abominatio St electio vestra . Abomination nem , dicit vel idola, quae unaquaeque gens propria sibi delegerat, vel ipsam impiam pinionem, quam idololatraedo Deo vero habebant u Suscitavi ab Aquilone, ut venitit, ab ortu solis, vocabit nomen meum ., Zorobabel hic eSt, quem Secuti sunt deSu Sacerdos silius Josedech cum suis Levitis, et alii multi tib Oriente Judaei uit venient dominatores, et proterentur quasi lutum An Barbaram gentem Gog et Graeco Venturo designat, quo a Judaeis profligando praedicit Ilae sunt primitiae ad Sion si , id

eSt, bona nuntia a priscis temporibus Judaeis signifieata

u Et Ierusalem evangelistam dabo , D id est, praeconem, qui haec bona nuntia divulget , E nihil sunt et,pera eo-urum spiritus inanis v Id est dii, quo colunt gentes, tales Sunt quasi a pera eorum, in quibus nihil non fragile, et caducum est.

325쪽

CAPUT XLII.

v cc servus meus, sulci vi eum n videlico signis et miraculi S. Qitare haec arcanum sensum habent, et de Christo praeclicia accipienda sunt, qui idcirco appellatur

urior Vta S, B quod a Patre missus venit in mundum, mandalum ejus de salille hominum executurus, accepit ita sor- maria SEPVi, Coi pus cilicet corporibus nostris simile induit,n Faesus obediens usque ad mortem crucis . Et electus ii meu S, complacuit sibi in illo voluntas mea . , Ηο scilicet est illiid ipsum ullic est Filius meus dilectus, in quon complacuit sibi anima mea; Dedi Spiritum meum Super neum et i, Cui pariter consonat illud : Non ad mensuram, dedit Deus Spiritum Filio suo si. Ut proserat judiciunali gentibus , , id est, ut vindicet genios ab injusta per Se culione malorum spirituum nihil non gentium ad earumdem terniciem v Non clamabit nec levabit vocem suam inii platea'. ii Ilo nempe sonat illud: si Discite a me quia ii milis sum, et humilis cordes Calamum quas Satiam noni Conteret, et lucernam caligantem non extinguet 'ri nitrumque Symbolum Judaeorum populum spectat : ipse etaim est calamus quassatus, quem Christus a sua familiaritate et consuetudine non exclusit, nec politicum jusdem Stalum turbavit, nec rempublicam evertit IpSem et populus omnia perdidit, quo a Deo impudenter reb Ulla Vit, repulit pie ejus ausiliaritatem. u Lucernam porro Ctiligdn-

326쪽

ntem n VotaVit legem, itandoqii idem exoriente Sole ius- litico, lex videri desiit taperinde atque sidera occultantiae adulto die Nec tamen Deus legem extinxit, aut caligavit,

sed a vetustate litterae ad novitatem spiritus eamdem tradu cens absolvit et per cit. Rursum alia via eadem verba exponi possunt. Lucernam, inquit, Caligantem non extin-nguet. 1, Id est Christiam pei Secutor non extinguet insantem,

etsi I erodes immanena illam parvulorum caedem jusserit, ut Christum vita privaret u Neque caligavit, i id est, nec laesus fuit, quondo tulerunt lapides Iudaei, ut jacerent in

eum. Proinde tametsi rexierodes, et Judaeorum ponti sices, et populus conspiratur Sint ad Christum interficiendum, id tamen haudquaquam est cient, nec Christus extinguetur, id est, morietur u Donec ponat judicium in, terra Dot legem in Sulae expectabunt . v Idcirco nec extinguetur, si Ita caligabit, donec cumulate satisfaciat ossicio suo erga gentes Novi Testamenti legem Suscipere paratas,

imo cupientes quod etiam Pater de Filiorum emat subdens: t. Apprehendi manum tuam et consortavi te dodique te innsoedus populo, et in lucem gentibus et aperies oculosi, caecorum, et siduces vinctos de domo carceris . , Ut ro-hique enim gentes designat ad veritatem per id tempus caligantes, et ignorantiae atque erroris tenebris obsessas.ci Cantate Domino canticum novum ' n Ethnicos pariter allo linitur, et ad cantandum Deo canticum novum invitat. Enimvero Si Judaei post annum septuagesimum a capti Vitate redempti novum Deo liberatori suo carmen modulari debuerunt, quin idem praestarent gente priuamque oppido

potiori jure novo cantico erumperent, sinita Servitute plurium saeculorum p Laus ejus ab cxtremis terrae i. n Rursum et hoc accidet novum iit a remotissimis nationibus hymnis, et canticis celebretur Salus generi humano per

327쪽

Christiam restituta usui descendunt in mare in plenilu-,, dinem ejus . n Laudabunt, inquit, De tam gentes, quae ratibus subigunt maria, Sed et quod mari Divinitatem a Tngunt et sacra faciunt, Vera demum religione imbutae Deum

suum agno Scent eumdemque Dominum maris confitebuntur et praedicabunt. In Sulae et quilubitant in eis . , Nec porro id praestabunt, ait, qui continentem incolunt, verum etiam qui insulas longe dissitas occupant, universi laudem

Deo vero simul concinent si Et in pascua erit Cedar 3. 3, Adeoqiae mutuam inter Se pacem colent in unam coeunteS

religionem et cultum tametsi hodie obscuratum habentes intellectum velut solitudines desertae, et horribiles qualere videantur u Et laudabunt habitatores petrarum itan quasi sontes e Silice erumpentes divina sun dent eloquia. Et dei Vertice montium clamabunt'. n Gentes, quae a Dei cultu

descivero, et in editis quibusvis locis diis suis sacrificare Solent, resipiscent, et vero Deo consessionis et laudis hos-lias immolabunt, in Christi quippe adventu laudare Deum didicit orbis universus. Et repleta est terra laude ejuS. 1, Sed et in montibus et rupibus Ecclesiae constructae Unt, et constituta monasteria congregatique coetus hominum divinas laudes cantantium, pulsis inde indigenis, qui super omnem montem excelsum delubris, et hostiis inanes deos venerabantur. Vel rursum illi ipsi, ait, me vertice moni lium clamabunt, , qui cos profanis sacrificiis impiabant, mutataque mente Deum verum laudabunt ussit dabunt, Domin glorianis, , id est, hymnos et laudem Domino Christo accinent. Tacui a saecul Vpatiens sui qua Si parti lurienS . n Nam etsi peccatores pro merito plectat Clementi SSimus Deus, cum tamen hoc invitus sociat, quasi mitissima mater eorum malis cx intimo cordi assectu, mog-

328쪽

naque commiseratione perhibetur u Obstupefaciam et

i, consternab hostes meos is populum meum in captivitatem abducentos u Vastabo montes et colles tib Ditiones regum Subvertam et militum castra. Tucam cecos ini, viam, quam nesciunt, et in Semita S, qua ignoraverunt,n ambulare eos iaciam'. A Utrobique Deus loquiturio libertate, quam Israelitis parabat soluta captivitate Iloacta me completa et persccta suerunt post Domini adventum,

quando ethnicos ignorante Verit Alem, Pt caeco errore per avia vagante pei Sanctos Apostolo devocavit, dii exitque in vias pacis, quas hactenus ignoraVerant, et in Semita S, qua SDon ambulaverant patre eorum, neque ipsi: Sunt autem novi culles, quos insistunt quicumque Evangelii mandata observant i Surdi audite, et caeci in lolligite, et videte: quis coenaeus nisi servus meus p Ilaec adsilios Israel plane reseruntur. Et surdus, Sicut niantius meus, quem missurus tam Jundaeus quilibet, quem idcirco releguturus Sum Babylonem, quod non audierit me nec dicta mea attenderit u Quis caecus sicut qui praesidet Do Reges Israel designat, quo su Stu illit captivitas. Nuanquam multum vides, et non ob SPP- VAS, aperta Shabe aures, nec obedis . , ista subjecit, ne illi contra reponerent: Quorsum ergo jube videre, tau dire, quo modo aiebas esse caecos et surdos P, Ilujus loci sensus est idem qui illius u Audientes audiolis, et non in-,itelligetis, et videntes videbitis et non cognoscetis, incrasi)Satiim est enim eo populi hujus, et aure Sua aggrava-,, verunt i , Utrobique Judaeorum pertinaciam accuSat,

quod post tot Signa, quae vel audierant, Vel Suismet oculis Spectaverant, in Sua adhuc improbitato nihilominus poe- Sisterent. Nuis est inter vos, qui audiat istud D, Is tuis, inquit, advertat, et accurate cxpendat Et a Spiciens vindic-

329쪽

iam exercitam adverSus transgres Sore legis, Prospici alii novissima', id St, consectarii ram n OViSSimo tempore Dei erga resipiscentos mi soricordiam post irrogatu peccatoribus ex justa severitale poenas ussit Dominus voluit propter, justitiam suam magnificor legem, et illam glorificare ii id est legis observatores, piam ob rem si converbi sueritis ad me, vos uli tuo suscipiam legis autem proe Varicatores Stapplicii coercebo ct Laquei sunt omnes juvenes'. Id PSt, bellatores spem vestram se fellerunt si ii Et in domibus quasin vincti jacuerunt'. , Id est, conspectum hostium fugientes se abdiderunt. Quis dedit Jacob in opprobrium si ii Adeo ut robustissim juvenes, et viri sortes latebras pla)rant uit frutilem in manus direptorum . ii Id est, quiSprodidit filios spatii, ut fierent hostium Nortam pro due .i Et exarsit ignis in eis, o non adduxerunt istud Super Corii Suuine ii Quare nec mirum si quasi soli defluxerint asportatique suo rint in ullona terras, atque turpiSSimo Servituli addicti fuerint.

CAPUT XLIII.

ET nunc Sic dicit Dominusu Qui creavit ie Jacob. De fi-ymen S. Si transieris per mare, tecum P s. Sic nim, iri quit, in diebus Moysis muro Rubrum trajecisti. Et fu - , nitrua non haurient te ' , Et hoc tibi praestiti, duce Josue, Jordanem vadariti e Si transieris per ignem, non Omhu preris 3 Scilicet piae cum quo Deus putii bus beneficia olim

330쪽

colatulerat, OSteris in praesenti pollicetur, quare Subdit: Pedi pr le AEgyptum pessum dedi EDyptios, quo tu

illorum servitute solutusluo jure deinceps viveres cssithio-i, piam et Saba, Madianitas item et consules populos Moysis ductu imperioque vastaviti idcirco nec Babylonios impunitos dimittam, quorum alios erumpentibus ex fornace flammis cremabo, alios in lacum ni issos hostiis discerpendos objiciam Scilico u Ex quo pretiosus esses in oculisi, meis glorificatu es ' hinsignibus victoriis, et rerum CStarum gloria clarus essectus. Ego dilexi te Quod alibi aliis orbis : Filius meus dilectus Israel . Ab Oriente ad-nduca in semen tuum . Sohil a Babylonis captivitate, Et ab Occidente congregabo te', ab Ilispanin Iliis quo regionibus ad occasum positis e Dicam Aquiloni rea, et i, An Stro, noli prohibere . Idem quod alias frequentem: Ab extremis coelorum, et a sinibus terrae congregabo te,

, dicit Dominus'. Educ foras populum tecum, et O CUIOS 3 habentem, tardum, et aure ei sunt Populum pecca torem, cuju oculi, et aure perverSam cordis sui cogitalionem Sequuntur.

CAPUT XLIV AD LXIV.