[Opera] ...

341쪽

IN UEAEVIAT PRO PRETA v. Susmonstrat in voliant alis nostro arbitrio positum esse bonum eligere; unde nobis a Deo hona proVeniantes Si lite voluerimus a celo, quem tenemus, vita cursu divertore Deum similiter suas circa nos dispositione mutaturum, Ut pro saturitale famem, et pro pace bellum immittat Ejusmodi nempe disciplina solet ille nostros corrigere errores. Elenim nulla ligatur nostrae voluntatis libertas necessitatis lege, vel vi minime ver Deus ipse rerum dominus et arbiter, sed cum idem legislator sit, legibus suis minime subest Ita ominus pro arbitrio omnia moderetur, at quo pro Sila voluntate rerum vices in tempora et momenta dispenset, et hum una negotia, ac singulorum ossicia disponat Iloc

scilicet declarant illa, quae infra leguntur, Dei verba : Sivloquar ad VerSus gentem, et adversus regnum, ut eradi-ycem, et destruam, et disperdam illud. Si poenitentiam 3 egerit gens illa a malo suo, agam et ego poenitentiam SV-ypo malo, quοd locutus una, ut sacerem eis, et subitovio litarde gente, et de regno, ut aedificem et plantem illud., Si securit malum in oculis meis, ut non audiat o Comymoam, paenitentiam agam Uperhono, quod locutus sum,

nul sacerem eis . Et dixit Dominus : Quid vidisti Jeremia x Et dixi Virgam amygdalinam ego video'. 5 Symbolum est, imminentem a justo Dei judicio vindictam designans; quasi dicat: Quemadmodum am3gdalus celerrime SuOS protrudit flores, sic populum tuum, et civitatem Statuta poena et captivitas celeri pede sequetur. Et dixit Dominus suid, vidisti Jeremia Et dixi Ollam, Domine, serventem ego Video, et acies ejus a facie aquilonis. Et dixit ad me liba quilone : Pandetur aham super omnes habitatore ter-3rte'. Olla fervens sexardescentem iram significat. Facies ejus ab aquilonera Chaldaeam designat regionem respecti Judaeae aquilonarem a Quia ab aquilone pandetur, Venire

342쪽

, incipiet, malium, hincolarum captivitas, et pio vinciae devastaliο. Super omnes habitatores terrae xi Juda, et Supergente S, Ua S lalutum Si disperdere u Ecce eg vocabo a cognationes aquilonis , s Babylonios et regna ipsis sub jecta. Quasi dicat Vocatus cito veniet Nabuchodonosor, et civitatem Ierusalem, et uinem Judaeam in Summas angustias adducet, immensisque malis assici et u Et loquaris judicia mea cum eis'. 3 Judici contendam cum eis, et ostendam ipsos a me puniri haud immerentes, vel judicabo eos infligendo mala, quae sum comminatus, et desinito tempore inserendo decrevi: quandoquidem ea per paenitentiam avortere noluerunt, patientur propter proterViam.

Ne formides a socio eorum , i, si quos suspicaris exitium tibi moliri sicco seci lo quasi urbem sortiSSimam i, munitissimam, neque i, neque arte expugnabilem.

CAPUT IL

Re coitu Tu sum tibi gratia adolescentiae tuae rara, et quibus a me vicissim ornata fueris beneficiis, quando in Egypto agebatur tuae libertatis negotium V Et dilectionisi, patientiae tine si h quando per Solitudinena me sequebariS, quanqUam neque tunc in si de perstitisti, donec Moses de monte descenderet u Sanctus Israel Domino primitia seu-ygum ejus talis nempe suit, quando terram licereditatis Suae possidere coepit u Omne qUi comedent eum', polluentiae legem Domini transgredientes primitiva sacerdotibus vindicantem uiae dicit Dominus Quid invenerunt

343쪽

, patres vestri ita me intepillatis quia longaverant a me. et non dixerunt : Ubi est Dominus, qui ascendero nos fecit, do AEgypto, qui traduxit nos per desertam terram et in , liabitabilem, per terram desolatam Umbrariam mortis., Et adduxit nos in Carmelum' a Terram promissionis Carmelum appellat, quasi deliciarum sedem ob soli soraci tatem, et inde siluentem rerum copiam. Et ingressi con-hlaminastis lepram meam et hi dolis, deos, quos ipsi secistis, colontes. Propter hoc judicio contendam vobiscum et eum filiis siliorum vestrorum judicio disceptabo'. 5 Primum moni brum Israelitas Chananitidis primos liabit litores,

pacti quo cederi transgressores spectat; secundum istorum PDd t CPOS, Ui Jeremiae tempore vivebant. Transite ad in-3suliis et hi Porum et videte, a Cethaeos dicit nationes ad occidentem Chananitidis positas ait in Cedar miltile'. Per Cedaraeos, gentes de Signo Judaeis orientales. Duo malas socii populias meus primum dereliquerunt me si h tum ver iniquissimo, cum sub ipsorum in Chananitidem in- ressum simulacrum a Micha fabricatum statuerunt in Silo, ubi tabernaculum meum locaveram. Rursus, cum Ubexitum, o imminente jam captivitate, Manasses regnum inivit non paulatim ut antea, sed torrentis modo praecipitati sunt hujus populi mores, quando praeter Omn Em militiam coeli, quam ubique colebant, quodlibet signiam in

meo templo erigere, et colere non dubitarunt ui secerunts sibi cisternas contrita S, quae non poSSulit Continereo illo S . 'I ictos et in anos deos coluerunt, quos ci Sternas contrita Sideo appellat, quod vana et sutili spo cultores suos sollerent,vc ipsis immolatas hostias eodem symbolo designat, quod voventibus, et offerentibus nihil prodes solit. Erg in lxiit :

Pereliquerunt me, i, qui sum vitae solis, o abierunt, ibi-

344쪽

3a s. EPIIRSIT STEIque oderunt puteos rimis satiscentes, deos, qui suis culto, ribus vitam impertiri aut conServare nequeunt nec enim habent u Super eum rugient leones Q roges, et regna leonum rugientium ad in Sta fremuerunt, et iidhuc rement.u Filii quoque Mempheos et Taphnis concutiunt te caput a caput . Id est, otiam aegyptii ali quas depopulo tuo turmas suis avulsas sedibus in servitutem abducent Memphin, et

Taphnin Egypti urbes. Quid tibi est in via AEgypti, uti, hi bas aquas nigredinis ejus ' rum Geon, seu Nilum signiscat, quod lutosus, et turbidus fluat a Arguet e malitia tua. Argueris, inquit, supplicio, quod tibi tua improbitas et pro

tervia accersent eae poenitentia tua corripietates, dolor, et luctus ex animadverSione Secuturus u Quia a SopcUt con

3s regi jugum tuum, et rupi vincula colli tuis: ex quo impositum cervicibus tuis AEgyptiorum jugum contrivi. Ego, plantavi te surculum ex tot Semen Vorum, quomodo igi- tu conversa e contra Me et rebellasti', quasi a Vitis aliena, non mea Sata manu, nec mihi Z Si te dealbaveris, nil rο, et multiplicaveris tibi sulphur, manebit adhuc ma- cola iniquitatis tuae coram me tan non enim Sanct dicare te poterunt Victimae, quas peccata tua commaculant Vanam Judaeorum religionem hic et alibi frequente taxat, et futilem spem metuod legem minimo ob Servarent, nec tamen poenam metuerent, Sacrificiis Deum placare se posse arbitrati v Et quomodo dicis Non sum polluta' v quoniam quae tibi finxisti simulacra, et quae perpetrasti scelera ipsa te polluerunt. Egyptiorum deos innuit, quorum Simulacra erexerat in Bethel Ieroboamus, et Sidoniorum numina, quorum cultum Achabus ex suggestione Jegahelis invexerat, et Corruptos ex ea cauS Judaeorum mores u Compa arata aes e Stiae agresti, quae mutatur in appetitionibus

345쪽

i IRAEMIAM PEO PRETA M. Sus an uiae suae . , postquam Achabu et reliqui reges tui idololatrae jugum divina legis a tua cervice depulere uinu, sisti spiritum quasi jοrura, qui reducet Eam'. 3 Jopurae, inquit, simili iacta es, cum hausi spiritu incitata vagatur, et qui Valent a Semitis erroris sui revocare retro quo symbolo miram Judaeorum depravationem Propheta de clarat, et alter quidem illorum circa peregrinas religiones

inconstantiam accuSat, cum modo unam, modo alteram

arriperent, et altor eorumdem in idololatria pertineciam, adeo ut hellitis ratione carentibus Sintile essecti, verae religionis dignitatem nec capere poSsent, O iae Stimare. Pro-xhibe pedes uos a nuditate et gultu luum a Siti'. Quae quidem Diala Prophetarum olim cura depulisti, et illi prosecto pedes tuos a nuditate, et fauces a siti, et fame, aliisque

leaerumni S, qua Servorum conditio cere consuevit, Vindicarunt. Tu vero cave ne in ea S dem angustin iterum recidas, idola colendo. Simili tropo utitur Deus apud Esaiam, dum Egyptiis atque AEthiopis captivitatem minitatue : Sicut, inquit, ambulavit Servus meus Esaias nudus, Sichminabit rex Assyriorum captivitatem aegypti, et tron Smi, grationem Ethiopiae, Quasi confusio luris, cum deprei, henditur, sic constando tu domus Israel G, Quemadmodum latro in ipso surto interpellatus, limore et pudore snsfunditur, ita filii Israel pavebunt, et pudeficiat, iam

deorum Suorum Cultu occupatos inexpectata opprimet cap tivitas, illos quippe sui libertatis S Sertores, et vindiceSsore considebant. Secundum numerum civitat iam tuarumherant dii tui, Judasi h Judaeorum synagogam objurgat, Obductum Sine me deorum numerum in cuncti quippe Civitatibus construxerant delubra, et ubique statuas impuris numinibus erexerant v Numquid solitudo factus sum Is-

346쪽

vraeli, laec miraculis, nec signis verendus me ut torrahcle Serta' , 5 sterilis, et in saecunda, inutilis et inanis Deus, quasi dicat VI anc tu de me opinionem cepisti, qua Si nihil admirandum, nihil magnum, ut alias Solebam, id naue gero Valeam, quo potentiae meae considere debeas, et opem ac Salutem a me bene sit centia sperare u Numquid oblivis- hcetur virgo instrunienti deliciarum Suarum, aut Sponsa hornatus sui V quasi dicat De Sin aulem isto illa sollicito meditantur, et e Spectant, quare populus motis oblitus Stmei, qua Sisistro perosum mihi, et dissicile sit, quod pollicitu Sum ipsis post reditum exhibere ' Prophe lacertus decretam Judouis irrevocabili Sententia captivitatem et trans migrationem, illos ad spem suturae, post reditum solicitutis, erigit. v Non in fossa inveni eos, Sed ut omisi arbore' hquasi dicata: Non in cryptis clam dii suis sacrificantes reperi, imo palam in locis conspicuis, et palontibus. Ecces ego judici condemnabo terum, exilio, sit Servituto, nec propter praeterila duntaxat scelera, verum et in in quia di xisti e Non pace avi. Quare te dedecoras cogitans iterare vias tua si h Quasi dicat: Quorsum peccata tua exaggeras,

atque aliud apud Egyptios per sugium quae ris a Nam in diebus Acha Assyriorum auxilia petebat. Et ab A gyptorum coiis underis si, cum isti terra tuas invadent, et Subjugabunt, atque incolas secum captivos abducent. Sicut confusa se ab Assyriis sub Manasse, quem Assyrii princi pos vine, tun duxerunt Babylon Enai. b

347쪽

CAPUT III.

e Tu autem ornicata es cum pastoribus mi illis L hue eos, ii uiuit, coluisti genti una plurimarum. Attamen etsi uxor recedon a Viro Suo, aliumque accipiens Conjugem. Si dpriorem, quem dimisit redire voluerit, morito repellitur, tu haud lud quam in lem patieri a me repulsam, sed in priS- linum restitueris gradum 3 Quod Deus hic animae resipis centi pollicetur dicto, declaraverat aclo, Io Sede propheta: praecipiens, ut diligeret mulierem adulteram, eam Iia duceret. trobique peccatore ad pom venio cxcitat, et ad poenitentiam provocat. In iis Sedeba expectan EOS, , quasi cornix in solitudine'. 3 Designat vel impudicas muliere viam insidentes, et patiam cum tran Seuntibu more tricanios, Seu potius nivei Sam arguit Judaeorum Synagogam, quod in solitudine Suum quisque Deum adoraret.

Quasi dicat: a Scilico non magni esse tibi videbatur, si idolis sacrificare in oppidis, et locis seoquentibus, nisi deserta

Oh Scoenarum avium, et serarum tabula potore S et excitatis Secus vias de libris viatores quosque ad pro sanam reli gionem induceres. Ipsum octogens Israelitis exprobraverat illi: verbis De Laquei facti estis speculatoribus , etrum qu Is rele expan Sum Super Tabor, Venator OS Venante Ss hi queos absconderunt 'aqueos, inquit, et retia ab S condistis viatoribus derosolymam porgentibus d Sacrificia mihi iii meo templo offerenda, ut ad inum Bothel ad vitulorum cultum rotrahorutis uit sucisti tibi spontona me pretricis i. Meretricis, ait, non adulterae, cui alat compa-

348쪽

33 s. EPIIllae v Illi rata suisti; omnem nimi rima exuisti pudorem, et sorori tuae Samariae usquequaque Similis acta es u Numquid custo-h dictu in saeculum, et custodietur in saecula' h Id est, numquid Deus in perpetuum irascetur Quasi dicat e Idminime siet, sed sicut alias peccantibus pepercit, et captivos redemit ita nunc quoque remittet iram, et resipiscentibus tu noscet. u Ecce locula es, et secisti malum, et proes valuisti . Nunc jam quaecumque designaba Scelera, adessectum perduxisti, nullo morante metu vel pudore a Dixituque Dominus ad me : Numquid vidisti, quo secit habita-htrix I rael obiit enim, et in omnem montem XCEl Siam, vel subter omnem arborem sponclo Sam et ornicata St, ibi . , Iujusmodi morem Israelitae a Chananaeis hause rant quod praecavens Deus illis expresse interdixerat. Noextra locum constitutum procul a tabernaculo Sua sacra sacerent, quo longius eos a ritibus gentium abstraheret, quibus solemne esse sciebat diis Suis summa montium, et lucos ad huncinem arboribus amoenis, et umbrosi Consitos, dedicare, et ibidem sua sacrificia peragere . Et ait 3 Dominus ad me sustificavit animam suam habitatrix h Israel a dolosa Iuda . Eadem ore habet Egechiel, ubi civitatem Ierusalem comparat Gomorrae, sit Samariae, et subdit: Vicisti eas sceleribus tuis, et justificasti sorores h luas in omnibus abominationibus in is qua operata es i. 5Gravius porro deliquisse tribus Juda dicitur tum quia Judaei viderant fratres suos Samariae habitatore Severis Si- me a Deo punitos, unde intelligebant idololatriam illima Xime Exosam SSO, nec tamen aut Dei ejusmodi crimen prohibentis mojestatem reveriti sunt, nec vindicantis Severitatem timuerunt; tum quia neque Dei Singularem erga ipsos benignitatem et clementiam agnoverunt, in pro

349쪽

IN JEAE VIAE PIO PII ET A v. 535 gratia injuriam reddiderunt; nec enim alii tribubus tanta contulit benescia, quanta Sub pii priMSertim regibus tribui Juda nec ipsi dudaei Deum, ejusque in ipsos bene sicen tiam ignorare potuerunt, quandoquidem a Levitis, qui post divisionem duorum regnorum in Judaeam migraverant, ibi quo domicilia fixerant, docebantur, et in Super perpetuo aderant illis Prophela divinae legis praemones e Praedicas sermone isto in aquilone . allunc Scribito epistolam ad filios Israel exules, et per subjecta Assyriis in aquilone

provincia dispersos, atque dhortare ad poenitoni iam rerumque in melius converSionem jubeto Sperare a Bonus, ego sum, et non ira Scar in Saeculiam', neque VerSantos me implacabili odi persequor sum enim onus, et bene-sicus, paratus stlictos relevare, et Subvenire miseris, quare aliquando tandem iram ponam, atque pacem, et Veniam

poscentibus dabo. Poenitentiam agite, silii resipiscentes', hq non iam in potestato vestra est males actum corrigere, cimulare mores. Et complac Ui in Volsi S, et assumam vos hunum de civitate, et duo de cognatione, et introducam, vos in Sion i ii Israelita alloquitur, non tamen omne rnam etsi ex Cyri decreto omnibus tribubus Persarum imperio subjectis in terram Suarn redire licuit, plurimi tamen regis indulgentia Si non Sunt qui ergo redire voluerunt, ad illos pertinent, quae Soquuntur: Et introducam vos in , Sion. Et dabo vobis paStores Secundum cor meum . Juxta ecclesiasticum se historicum sensum Zorobabelem

Propheta designat, et Jesum silium Josedech, atque Nehc-miam Vnam allegoricus Venturum MESsiam perspicue praenuntiat in Zorobabel praesiguratum Christi quippe ad

Ventu perfecta, et con Summata sunt omnia, quae hoc loco subtexit Jeremias de gentium conversione, et abrogatione

mosaicae legis. In diebus illis dicit Dominus: Non dicent

350쪽

33 EPusAEM SYRI, ultra Arca testamenti Domini; neque recordabunt tir illitis, neque visitabunt eam : nec fiet ultra Post Christi adventum, ut Evangelii promulgatio item istud completum CSt, et arca testamenti interiit, quot onus Judaei Christi legem prole SSi, Mosis praecepta in codice scripta, et in latere

arcae reposita impune non Ob Servabant, Neque arcae re a cordalio ascendebat Super cor . 3 quoniam desierat ob Servantia caeremoniarum, nec tenebantur deinceps Judaei statos per Moysem ritu in suis sacris adhibere. Nec sic thultra. Id ost, ut populi sacerdotes suis humeri circumserant arcam, SiVe, Nec ultra sileth quidquam eorum, quae Judaei Mosis lege sacere et observare tenebantur, De Ultra

sitet quidquam ejusmodi. Ego autem dixi, quod reputabo hi in illos, et tribuam tibi terram lectam, tu reditatem, sortitudinis gentium L Terram triginta regum Chananaeorum Mystice ad Chri Stum iSta reseruntur. Ipse enim est expectatio gentium ei et idem dicit in Psalmo me Funes, ceciderunt mihi in directis, ut haereditas naea pulchra visa hos mihi' hirici oriri, Hereditas ex gentibus conssala est, quam Judaei in Christum credentes, et Evasi gelium portotum orbem circumserente popul Sta adjunxerunt, et

quasi suam per Christum haereditatem acceperunt Christo onim dicuntur illas Dabo tibi gentes haereditatem tuam,

et possessione tua tormino terrae et Vere sicut mentietur mulier amatori suo, Sic mentiti sunt niihi filii Isi uel Ex Amatori Suo, inquit, nοn virο. Sic mentiti sunt mihi. hQuasi dicat de udaeorum synagoga, qua Si non e S Som ejii Viret Deus, putavit ibi fas esse a me discedere. Exprobrat iterum synagogiae in idololatria pertinaciam, quandoquidem ad reditum magnis promiSSi provocata, et Vilim in Superodocta, in Suo nihilominus errore persisteret quo Si vero