장음표시 사용
251쪽
ad magis, maxime ad maxime Oerusumma est in aqua frigivitas ergo summa est is qua grauitas,hanc summam grauitatem humiditas auget, quae cum in aere causa sit gra uitatis, in aqua eiusdemgrauita futura E causa aqua e turgeminamgrauitatis causam haset verum terra a tantum: mirandum ergo non erit,siaquam terragrauiorem diximus, quod est tamosum, quam isti imum.
I londea sorius pono tria. primum est,elementarum grauitates, G leuitates inter se secte disserunt, scripser erroes libro tertio de caelo commentatione octaua, quod probatur , quia terraegrauitas, . leuitassunt absolutae, mgrauitas, leuitas aeris . aquae sunt comparatae; si ab 'lutum, ετ quod cum alio confertur non tantums ecie, verum etiam renere differunt, . quia elemetorum mnium motus, qui a grauitates leuitates uni jecie discrepant ergo Erauitates, . leuitates a quibus eoru em motus nascuntur,s ecie discrepabunt:. quia aeris in aquam, aut alterius cuiusuis elementi in aliud quota consimilis grauitatis, aut leuitatis mutatis,nogeneratis,se sola alteratio set non enim totum,quod interit in totum,quod nocitur ustasupersistere aesentiripossit mutatur ,tris uegrauitates, oeleuitates uni eiu ems eciei,conservatur1uidem in utraque viri Bue eiusdem jecieigrauitas, i leuitas cum nutageneratκ- ne indigeant, quae iamgenitae uni confisimilesgrauitates, leuitates si eaedem jeciesunt, neque primam usque materiam renerati dissolueretur; sigrauitas, m leuita eis emseciei in troque elemento remaneret,immo m eiusdem λmentigrauitates, leuitates asti issecie disserunt cum
elementumst Ir se se leue est myoproprio naturali loco
252쪽
ara TERTIA PAR s. extra eumdem,quod Themistituisse auctor est uer
roes 1 arto caeu comentatione undetrigesima, V m eiusdem loriparaphras, oecommentatione undetrigesima. Quin etiaelementorum,atque mixtorum leuitates, grauitatest ecie
disserui, quod videre si in parua mixt/flumbi fortione, quae est magnasimplicis terrae riton grauior, ecie amplia differunt mixtorum leuitates, o tondera inter se at aeri ferri pondus utrumque cor u graue en atquifaruum auia risu lum est magna terrifortionegrauius has omnes leuitates,c grauitat perie in ferre ut diximusta ratione alienum non est, quiurauitatem, O leuitatem formarum loco surpamus, quod elementorumformis maiores nostra nomina non posuerint, . quia motionum disseremiae ex diffrentibusformis nasiuntur; quae cum elementorum in propriis loci oe extrapropria loca interse m mixtorum interse, cum elementis tum infra, tum extra propria loca secie sint diuersae, mirandum non erit si omentorum inter e tum in propriis,tum etiam in alienis locis, in mixtorum ab eleme iis, intersegrauitates,m leuitates eciesint omnino duιρsae: nam disserentiae, quae omis nascuntur,secierum disserentiae nuncupantur Alexander phrodis tensiis sero priam quisessionum naturalium capites to nongrauitati, e leuitati tantum,sed etiam quatuor primis elementorum qualia
ratibus, quas eorumdem formas esse censuit, his bere di=
heras noth si is est secuitas, GP leuitas exprimis elementorum qualitatibus non nascuntur, se aut ex maxima,
253쪽
distantiam relationem esse affirmauerit, quaepropterea nuL , oluti causa es epogit, restondebimin distantiam Δο-bus mota confiderari: primo rout relationem significat ; sic grauitatem absolutam nonfacit secundopro re loco di.
santi, quod est relationis, aut terminus,aut fundamentum sic II absoluta,c absolutamgrauitatemfacere otest. Tertias nothesis H. Urgumentum quod uerroes ad maiorem aeris grauitatem, quam leuitatem confirmandum adducit non est demonstrativum, edasigno umptum vel ipso etiam uerro eodem in loco teste His di pothesibus constitutis, reston eo. erisgrauitas ab aquaegrauitates ecie fert,cino a rimis qualitatibus,sed ab alia causa nascitur; nam summa Adamia a motu primi mobilis dat terrae summam grauitatem, minor distantia aquae minorem grauitatem praestat, hanc primae qualitates
non starturium,se tantum iuuant. totius signa sunt . notae eamdem indicantes, quam caus mentes haec ad argumenti materiam,nunc ad illius formam res Ondendum.
Ad argumenti formam consequentia prima eis inficiem da,non enim sequitur, qua e rigidistima, oe cum umma frigiditate humiditatem coniunctam habet ergo erigratissima. Ad probationem cum dicebatur in aqua duae sunt grauitatis auia frigiditas certe rumma,humiditas: ergo aquae trauita est maior,insciendum se antecedens, quia afum est figiditatem. σhumiditatemgrauitatis causa est' i ta qualitates tantum sunt notae, quae grauitatem, leuitatem indicant, causae easdem iuuantes, ac signa e --dem indicantes, non causae facientes grauitas, G leuito
ex maiore, aut minore a motu Irimi mobilis distantia nasci-
254쪽
tur, risupra , idimus. Arrumentum igitur es Vtiosum, o fastaxinea captis,atque Pacia committisur, quae non causa pro causa in elencis ab rinotele nuncupatur. Quare Medicorum cucurbitulae aquam in ca nem, non autem terram sursum trahant. Caput IX.
Hoc is 4 istimulandum non est, quod medicorum,
cur tuti, aut aquae, aut carni admotae tam aquam, quam carnem attrahant: ita, aqua , ct caro suapte natura graues surseum ascendant, terram autem jum non trahantii qua nam ratione accidat,quaerere ab refortasse non erit,' a nonro inmtuto non admodum alienum: cumsupra sit dictum, aerem ioismiapassum in locum ignis ascendere, sit ignis eatrusus extra fluum locum codocetur, σaquam in locum aeris aere detram contendere terram τροrosursum nonferri s aqua exsuo loco mouetur. Quaerimus itaque cur aqua incaro, quibus medicorum cucur uia applicantur in eodem ascendat, in quas terra non ascendit. Res Onde ex rictotele quarto caeli particula unistrigesima, quoniam terra non unam cum aquasuperficiem habet neque terrae corpus, eris ea aquae, cinaeris corpus mons ut cum aliis ossibus corporibus corpus unum quasi continuum euadat, sed arida terra est,ariditatis autem qualitasime imento 'terrae, quo minus cum caetoris iamcntis ita coniungatur, ut quasi una eorumdemsuperficies fiat: orro aeris corpus mode est, G humidum, quo fit, ut cum aliis non nussi mo ibus corporibu facile iungatur, eorumdemque na
14 superficie coinlescat, hac de re medicorum cucurbitulae
255쪽
aerem, oenon terram surs trahunt.
Te aqua maior controuersia est, nec ristoteli expositores, idemque notae non vulgaris consentiunt olexandre phrodisiensis, cui inter priscos Aristoteli interpretes ρή- maeon omnium consensi tribuuntur, duas causa cogitauit. quarumprior ea est. Cucurbitularum ignis earumdem aerem in sui naturam convertit, aer excalefactus ab aqua frigida, cui cucurbitula applicantur, alteratur porro frigidum condensat; ideo necesse est, ut aer densetur, en atu minorem locum occupat, statium derelinquit, quod ne ramum existat, aquasum sum ascendit, miscum ab aere derelictum implet. Hanc rationem Themistimo acem es iudica prepto rea quod cucurbituti non tantum frigidam dedo calidam aquam trahunt,iqua aer tum natura,tum etiam accidenteealidusfrigid seri non valet istu, quae a Themistis in lexandrum dicuntur, uerroes addit: curbitula attrahere carnem suapte natura calidam, a qua aer ast inferi non potest: deceptus sergo Alexander. Secundo restondet talexander: calidum attrahit deris cucurbitulis en calidus ergo subiacentem aquam attrahit: haec attracta attrahorem aerem impellit, ut aer attractionis. impulsionis duplici motu cietur, Violentia mae irrepellentis,iolentiam aeris attrahentis longe superat quapropter necesse ea, ut cucurbitularum aer ab impellente aqua constringatur, ita, locum minorempoFerius teneat; quam trius tenuerit, quo locus minor, ne vacuus derelinquatu ext aqua eo ascendat, O starium illud impleat ne locis is, tura detur inanis.
Hanesecundum Alexandrisolutionem posse labefactari
256쪽
ratus est Themi , propterea quo mens non capit sensu
non accipit, nimus non concipit, qui at, ut idem corpQ adnumerum ab eodem corpore numero simul eodemque temo re numero trahat, σιm datur; qua de refulsu est id, quod lexander mi aerem attrahere aquam a qua impestitur. Cui exemplo cucursitularum carnem attrahetium, quae rimimpellendi aerem non has et contradici etiam poten. uerroes acer in estgator P. Abgens earum rerum, quae a natura inuoluuntur 2 lexandri sententias si non qmni aliquasastem exstarte explosa, mi ae suam opiniovem producit, quae, macilius intelligatu ciendum ic comparaium ese, vi corp- uidum nonsuat, nsialiud uidum coras froxime consequatur, nesi uexet EP nullum aliud se D construereturi acium inane de inqueretur, a quoia tura abhorret; is idolium t aut aquae plenum ommex parte clausum in loco inferusteterfraretur , ex dolio nec
vinum, nec aquater apertum locum egrederetur, quont mabud corpussuidum manantem liquorem consequi ορ et, ideo introclusin liquor immotus Haru ob actum ilia impleret, ab ossupremum aperiretur, per Pudae ingrediretur, 'fer artem inferiorem Vertam manantem liPorem consequeretur. Clepsydrae, in etiam,quae inferiorem partem latam taν uti quibus amforaminibusferforatam habent, et insuperiore loco perseratum os anguli hab re conjiciuntur, in aqua demissaesuperiore ore occluso non implentur, nec per e oramina, quae infundo unt, aliqui alute subire Lotest, quoniam aer, qui est in cle' ra,exitum non halet, nisi os supremi aperiatur, ipso porro Verro ore aer egrestur, crus aqua
257쪽
ctepodrae implentur quaesiitius ore superin existente in re plena ut enduntur, ita ut nihil aeris ingredi possit, tum nihil aquae oraminibus inferioribus exire se tkbtue, inae in istud nutas ingrederetur, Minane remaneret, ore aperto aqua statim eqsuere incipit, σae descendentem aquam sequitur, de rota acua ex clepsydris egreditur, quae vaduae praeterea non derelinquuntur, sed plem aeris,aquam manentem consequeηtu. His constitutis, ad uerroem a quo discesimus expianandum reuertimur aer inquit uerroe Iab igni calefit a lefactussi liuis,e insuperiorem cucurbitulapartemsuapte natura ascendit, ac pariem cucu=bitu inferiorem manem derelinauit, ad quam implendam tum aquastufrigida scucalida tum caro astetaitHu cumsit corpusgraue,m ascenderet, leuemfactum aeremsuperius ascendent non conis
Dibria leuis rediatus,non ascenderet V extulerat,cum adtacgrauis erat, immotin derelinxetur, ne si ascenderet, nec aliud corpus ascendentem aerem eodem tempore consequereturicus inanis derelinaueretur: hac ergo rationesubiacentem aerem aquamfrigidam 'calidamo carnem ignitae medicorum cucurbitu trahunt.
Secunda causa verrois estprima lexandri. erem hunc tam attostitur,quaepubiacem corpora aer aqua, c VI equuntur,or actum implent, quodvacauod jubiacet a cindentem, atque trahem maerem impetiit dum ad implendum vacuum magno impetusiusumfere
258쪽
corpore iunctum imput,ne vacuu derelinquatur, a re ergo,q- erroes adduxit uni tres. prima eis uerroutantum,secunda verrois e rima lex sic te ui uerro erisecunda lexandri. Caus exandri ab Maerae erae nulla ratione censentur, nisi uerrouca aprimo locost tabi a blata, o Alexandri caua au runturii imas ita lex δει causemuntur. Quamobrem lata grauium corpora, ut mineraliuquorumdam laminae aquae nonnumquam supernatant, minora verbeorum dum corpuscula summergantur. Cap. X.
Hra, 'inter cor secuti longenum minus eri grauia tu quam Batim mergamuμ
Praeterea qua de causa fieri uendum se, is ,-- σμ' - - qu supernatem,cum tamen saeue μέλω iErahuntur,ceptumst missiummis, stemque te sit pulueret, non solum a in re etiam
259쪽
tentia Democrui tum caeterorumphilosophorum, qui usus dogmata probant, suam propriam solutionem magis consentaneam 'fierius adducit, αδεο de illius iententia puniam 1, quorum alterum istud est. Ex tantinuis corporibus quaedam quibusdam diuid dei, limpos .nt, ut aqua, inae liquid corpora naturam eam habent, ut facile Aidantur iae quoniam magis liquidus eis quam aqua, aqua quam terra longe facilius diuidituΡ,
quod minus est,in In quoquegenere minore cum negoci cinditur; ut m o portio aeru, quam maior, odica aqua,
quam immensa facilius dissipatur.
Alterum per quod ex Aristoteleponimus, ita est,eamdem disseremiam no esse eorum,quae vi ecandi ha nt,alia enim sesecandi maiore,alia minore sunt a natura donata atquae aucta sunt ide, . quae in mucronem egrediuntuκοῦ, promptius diuidunt, quae vero oblo a. plana, aut quadrata sunt corpora minore cum efficacia, maiore cum diffultate scindunt: quodpriora rei diuidendae minus posseris-ra vero magis occupent, musta enim substantia rei diuidenda egriussiciniitur, quampaucascindatur. His pusillis ad quaesita res ondemur quae latasunt cor' ora, quia multum amplectuntur, ab inferiore corpore scindendo sumnentur, quodmuli diuidendi corporu-nfacile Ade gatur. Quae angustasunt corpora ea, quia aulum comprehenduntfacile diuidunt, maiusum eo modopenetrant, quo corporum penetratio datur, ideo infuudum deorsumseruu-tur si quo in aqua aeridere Uidemus in aerei facilius acci-
'di pi,docili 3 ιuae aqua disrum itur, quoniam corpus u semita piratam innatam habet,a qua deorsum m
260쪽
sem se feratur, o quasubiacentia corpora disrumpat, σquaesul iacent corpora quaquam diuidua aliquando sunt, timen resiluunt, o contranuuntur, ne in pentur si ergo vis ponderis diuidentis superis uerit id quo ubsternitur contianuatum corpusfacile diuidetur scin ens longe eis ius δεο sumpraecipitabitur,si vero im&cidio uertigrauis, G scinia dentis corporis a scindendum faculta maiore nixu ab imoriore corpore scindenis sustinebitur. Irapueferreae, plumbeae laminae N ad eas radem petiereamur a quibus diuertimus Austernatant quia maiore nixuisti ab aqua resinitur,quam minoribus, . leuioritus corpusculis in acutam si fidem egregis. Fropter eamdem causa vernatant tenui mi auri, plumbi pulveres quia imbecita est in Luscindendi poteriis: auri magnumseu iam scindi acilius eam, causam xeucia descendit. Fuluere item in aere sustensi non descendunt,quia aerem
non findunt,quem maiora corpo frangunt. Haec motuum cs saluum disserentiae non corporum naturispersee, sed eo mdem figuris per accidens tribuuntu ab Astoteli Ur quarto de caeloparticula quadragesiimuria
Nune adderem ipsum reuertimur: quem si in locograuem spe diximus, immo magi grauem, quam ovem, quando corporagravia corsum velocius,quam leuia sursumfert, ut Simplicium missum faciamus, qui eumdem tantumgranem esse, non autem leuem, af irmare iridetur.
Agur e go ad qua horum motuu in simplicitus elementis causam flat rettulit,omnino non tractant, ut quicquam Iuraum aut deorsum feratur sed aut celerius aut tardius: causae