장음표시 사용
261쪽
DIs PNTATIONIS. 3Ieausae sunt quidem sed non mo- a bisuiu ,γerum aut maioruaut minoris,elocitatis, . tarditatis in motu, quae enim lata sunt,quia multum amplectuntur,novsempersed diutimsustinentur, quia nonfacile nec cito ed UrZac tarde quod ubis dum est tandem disrumpunt. Exitus noua quaestionis explicatur. Caput XI. X quilus nouae quaestiones intregina cuntur: siare,o'D arua sunt inproprio iocograues, cur nos tantum ponderis nonsentimus,quantum istud est,quod nostra capirapraemiis cur auesper mediu aerem volantes ab aerugraui pondere non coprimumur Cur ab eo compressae, aut deorsum non truduntur,aut ne uincantur Curpisces per oce
num natant , metia frofundas sceani partes petentes nee
hilum quidem ponderis,c 'graui mi sentiunt sat ergo grauis est aqua, sigrauis eis aer, quomodo efugiemus;quin δε- rumpondus sentiamus 'si vero saec duo elementa neegrauia
sunt,nec leuia insui locis, quamoso fugiet ristiteles,quin ps pugnantia dicat asonis hancinam ob rem nos ab aeris pondere o praernimur, a quo nec aves volantes,necpisces natantes ab aqua premuntur,quia nec aer,nec assa egraue corpus est,auerire leue insevi proprio naturalijue loco ilicet, 'graue, leue vimque elementum icatur,quaten-graurum lemum motum iuuant, σquatenusgra ,σleuta corpora ursum,c deor'umportar er sunt haec eum a magugrauia,
262쪽
utrumque corpus esse continuum, ideopartem fartesustineri,s propter eam causampondus nonsensiri, ut animalia in parietum foraminibus latitantia a parietum graui pondere non praemuntur, quia undique muru semetipsu ussentat, quae an vera sint alibi distulauimur,ea quae nos attulimus,rissima esse arbitramur, eo Simplicium rudente raeterimus, Gr parte. uerro sumus quo hanc nostra retentiam mutuatisum . Est ergo aer, . aqua tumgraui tum bui in subisco naturali nonproprie, se quia trumque corpus tumgrauedum leue, tum sursum, tum deorsum portat, or triusque motum iuuat,sive natura,siiue Uiolentii ant.
Reditus ad exemplum viris illius, de quo supra
capite sexto diximus Cap. XU. EAM Ob rem uter infatus ut ad Hum reuertamur,aqua disceptatis sera ensiim essul tymaioris ponde
ris esse solet intre non infato,quod aer in rire infato ime infigro in virisgrauis motum deorsum iuuet, missatum intrem deorsum celerius riet,quam sine esset in satins eiu em motum citatiore ef ciat,non alia de causa, quam eas quam hactenus accepictis Flumbum etia quod fere rarius est, ferro est grauiu in aere propter aeris a res,quaeplures in raro umbo,quam indenso ferro continentur:qua de re rwoteles agit libro quarto Physicorumparticula Magesimaquarta, o octuagesimaquinta,haec admateriam.
Vormam detumenti supra adducti cum ex tertio c. liparticula esmaoctava ex quarto lisarticuti tri-
263쪽
resima Aebatur. Aer utrumque motum iuuatsursum deorsum, V traque corpor grauia, euia in motu Violento, o naturaliportat, uter inflatus est tre inanigrauior: ergo de insu loco eis vere grcluis negatur consequentia, si de aeris natura intestigatur eadem Asequentia datur, si de Oectu, qui ingrauibus o leuibus corporibus=ctatur, id totum intestigere velimus: item cum dicitur aer corpora grauia deorsumfert facibus quam liuia sursum ergo a gistrauis quam leuis inficienda en consequentia ideaeris natura nec graui, nec leui in suo loco naturali audiatur,
concedenda si de affectu aeris qui es cacius grauia Moripum, quam leuiasurium fortatriae aqua dicendum nidem. Quomodo elementorum motus a medio pendeat. Cap. XIII.
OS T UNO O elementorum motum nonpendere a medio,pr.ertim cu Actum sit, medium moueriperse a sua forma naturali,postquam a simplici corpore graui m leui motumfuerit: quia tunc sequeretur, corpus p plex infine, qua in principio tardius moueri, cui aduersatur Aristoteles primo H particula octuagesimanoni cons
auentlaprobatur. Prima ars aeris moti secundam mouet, secunda tertiam 'sic deinceps ergo secundum moues minus mouet quam primum tertium minusquam secundum,*t patet in his, quae proiciuntur . ergo elementa tardius
in e quam in principio mouentur. Zelonde medium impulpum prius natura, non tempore a Violento impedente mouetur, osterius a suasorma
dum medium verbi gratia θ lapidem in sublime motu ρον
264쪽
tat, ideo extrinseco motoreprimo quiescente adhuc lapis mouetur; lapidis motus superiorem mundi flagam verm tum naturali, tum violenta motui est aliqua ex artesimilis, aerenim' a lapide motus lapidem portat apidis motum naturali motui nonnusta expartessimilem facit, ut autem motus es contra naturalem lapidis inclinationem , sic est vere violentus, ut dixit uerroes sero tertio de caelo commentatione segesimaoctava aere glurfrimo impulso roximus aer quiescens impellitur, qui rimi mouentis impulsum excipit, Pexceptum tam diu conseruat, auge quam diu fote'; otest autem tam diu, quoad moventu pis .facultas a medio, inper mediumfertur porro cum vis lilius, quodprimo mouetper medium, a medio ferri desiit, motus, qui citatior
fuerat incipit erisegnior,donec moliae tandem quiescat; medium enim impellenti resistit, qua de re tractu temporis morum impe entis magis languidum e citristae aersecundo impulsus primo egnius moueri incipi quam aerprimo imu
pus moueretur, quodprimus aer ab extrinseco motore vehementius impelliretur, quam Hae r in aer a primo motore
impulsus aeremfecundum impulerit; qua rationest, ut aeris motus in principio rocior, .sosprincipiumsemper μδε-gnior, postqua rimi mouentis impetus languescere coeperit, ideo necesse eis, it quaeproiiciuntur, tardius in ne, quam in principio moueantur. Quod si extrinsecus mouens ab aere noesset deiunctum, ut E edesset semper coniunctum, quod noeo,semperque immedine moueret, ut nonsemper mouet, ea
dem semper se causa motus eius se prima pars aeris
primo moti ab extrinseo motore secundam, oe secunda temtiam,m tertia quartampari velocitate moueret. rum eis
igitur, ud quo argumentum tendit in motu mknto . non
265쪽
in motu naturali, in quo mouens dum mouendo messium mouetur, maiores,ires assumit; ideo velocius agit in aerem, ore cacius eumdem pedit; aer autem veloci motus mobile elocius portat, quos in motus ictae naturalis velocis hinsne,quam in princi io. In his quae proiiciuntur id non licet;quoniam motor est ab aere disiunctus. In his quae natura mouentur,motor est coniunctus,ideo istorum motus est infinesegnior
horum vero citatior: haec ad materiam.
Ormam argumenti nunc restondemus. Cum dicebatur, medium perse seu orma naturali mouetur,ponquansa corporegraui, aut leui motum fuerit: ergo tardius insine, quam in principio:inficienda ea consequentia adprobatione, e audis en similitudo. Qua 1uam enim proiectorum motus Ocior en inprincipio, quam infine; quia prima par aeris pram moti secundam mouet, . secunda tertiam, et sic deinceps amquam motus Liaepropter motoru dinantiam sperdit eundo, ideo sitsegnior, non tamen id motui naturali su venire potest, quia intentus motor a mobtusi disiunctis νυρσιι di iamiam mobili vires comunicare nequeat, i motor naturalis essemper mobili coniunctus,ide m Ausemper mouet, oemouendo maiores ire assumit,a quibus mut ius ne sit velocior, nec tantum mobili, sed etiam medio est motor naturalis semper coniunctus, ideo mobilis oe me jmotum augere otest,quoad mobile ad nemperueneritnmoto violentus post primum impulsum tum mobili, tum medio est superatum,quam ob causam nec mobilis,nec mediimo tum augerepotest, se propter mobisis, inmedifresistentia, propter motoris distantiam neces en laxari motum, continu fieri tardiorem, quoad motus omm exparteseluatur. σmobile tandem quiescat.
266쪽
Quas ob causas quod natura mouetur velocius in fines, quam in principio apud Platonem, & Thaletem Milesium moueatur Caput IIII.
locitatis in fine motu*vaturalis . minoris in priu-cipio. Flatonicii tum uniuersi, tum elementorum animalus ascribunt Platonis enim ententia est in Phaedro duodecim animas cumbue duce qua elicissimo semper incedere bid Do totidem haerarum corpora Flato posiverit, idelicet globos ct caelest , quos in Thimaeo, Epinomide numerat, . - quae Uerso elementa, quae cum praecedentibus globis caelectibus duodenarium numerum faciunt haec Δ decim corpora a duodecim animalin reruntur, quarum rmcipem fovemus mundi animam constituit ex quasente tia ob iram ab huiu ori animabus, non solum naturalem elementorum ascensum, atque descensium fieri, sed eumdem etiam infinea eri; uniuscuit que enim elementi anima ια libet eius lem elementiparticulam, ut a nes ferrum a se ipsam trahit, ma quolibet loco distanti Triniat quoque adidanima mundi, quosit, ut motus lapidi Ascendentis ab alto quo propis ad centrum accessit, eos velocior, in mamotus ascendentis, quom caelo propinquior, eo euadat rapacior Osicaciore animarum tractu in fine , quam inprincipio, quamquam hic trahe i modus non videtur explodendum, tamen ab hac cotemplatione Platonici non utant, quemad
modums homimiserri quidem ipsit motum ad magnetem
267쪽
videntes, magnetem trahentem non siderent, ferrum e eipso moueri no dicerent, sed a magnete trahente, ita nunc qui elementorum animas non esident, elementorum particulas a se moueri non credunt; sed ab eorumdem elementorum antis missus Flatonici, qui easdem inte ectu concipiunt,tum moueri,ium velocis in fine quam in principio agitari as mant:
ad id anima niuersi iuuante motum eumdemque in fine. quam in principio citationem effient ei. Haec est Platonicor ententia,qua Feripatetici refutant; m enim anima a Peripateticis ponitur, cuius nutam est corpus,ut corpus nuta est animae lues dices anima mundi uersicorpus efformat, inmouet, id tamens eri opo se
ratio suadet; uvmuersi corpus unum continuatum corpus nos it, sed ex compluribus dis pati corporibus coaugmentatum adinvicem nonsolumgenere disserentibus, sed longe etia mi gis quibus corporibus tantopere discrepantibus, aliue ἄ- Adntibus una anima tribui consentaneum non est, quia enim seripoteIDri aeternum caeli corpus, oesordidum elementum,acputre cadauer ab una anima mundi regantur corte id nusta ratio suadet: multo etiam minus mus animae mundi complexu aeterme, atque cesses animae, formae materi te ortui,interitusque obnoxiae, immo animae caelestes s informis materia coercebuntur; fuapropter haec anima mundi
non datur, nisi quis per mundi animam ordinem illum intelligat, de quo supra egimus a sententia lexandri in suis
quaeHisnilis naturalibus. Uerum elementa animata esse Thales Milesio hoc argumento probauit totum, quod eis consimilivmpartium, seiusdem rationis cum unaquaque arte, sed aqua eu totumos milium partium ergo tota sui qualibet eius pars
268쪽
est eiusdem rationis at aquaepars in nobis, is quolibet animante eis animata ergo totum aquae elementum eri infe 'se animatum idque de caeteris tribus elementis Thales ius ius redendum esse censuit, quod de aqua credidit. Elementorum contra Platonem, o Thaletem nulti esse anima acile intelliget is, qui animae definitionem secundis de anima ab Aristotele di, utata alveritatis trutinam exponis dere oluerit. Est enim anima actus corporis non cui uis sed
in Trumentari', quae in umenta non sunt in elementis est renuta erit elementorum anima. Fraetereas i elementa anima habere dicuntur, cur animantia non sunt j cysianimantiano unt, cur animam habent sc si anima eri in elemonii , cur nutasartium animae in dis inueniuntur non vegetandi, quoniam non augentur, non minuuntur, non aluntur, nons milegignunt. Nonsentiendi, quia aqualitatibusprimis, quae
summae fiunt in istis, non afficiuntur, quae adsensum tangendi pertinent sine quo omnium trimo nudus alius posterior esse
pote F. Non inteiligendi, quia elementa essent, aut homines, aut j. Non ex loco ad locum mouendi,cupedibus careant, aliis inctrumentis, quae pedum loco animantibus natura deaet,sine quibus animantia ad locum moueri non queunt. Elementa ergo animata esse Mnt .nt. Ad argumentum Thaletis reston eo dicimus, quam in nobis non esse animatam, nec alia ars cuiuisiuis elementi; quapropter nec totu- elementum animatum erit, sed in nobis animatum est id,quod
se omniu elementorum tione concretu haec ad materia. Vormam totum primum argumentum damus, antecedens secundi argumenti negamus. Argumentum, quod
Platonici addunt, dum dicunt hanc animam mundi non , deri; ecpropter ba' causam esse negandam, nul Ἀννο- Ari s
269쪽
su prius cognouerimus, animae item mundi elementa trahentis, magnetis,quaeferrum trahit similitudo negatur negari etiam potest, quod dicunt si nuta habita cognitione magnetis ferrum ad magnetem cieri,ideremus, ferrum ex seipso moueri non diceremus, sed a magnete trahente; cuius nullam cognitionem haberemus; per in ictationem hoc totum eis Ailuendum ferrum enim nec a se cum nihil semetipsum moueat, sed ab alio motore,quem ignoraremus, moueri r certo sciremus. Quae si vera 'unt: quis huiusmodi animabus, quae Libi inueniuntur,aut elementorum motum, aut motu eiu dem maiorem in fine velocitatem astri erit certe nullus,m- si quisiense communi caruerit. Motus etiam elementorum ad propria loca esset violentus, si traherentur, quoniam violentus est motu tractus, et saltem neuter , o non naturalis, se methaphoricus, ut ea iram ferri ad magnetem nos autem naturalis motus cauisses naturales quaerimu , quae praeter eas quas attulimus, sunt plures, innon negligendae.
Hypparci, Leucippi,d Iamblici opiniones tolluntur. Caput v. HYPPARC Vs meth pontinus in libro, qui ab restrilitur. Ne his quaepergrauitatem deorsumferuntur, uos motus contrariosse vicissim impedire, ac tollere, m motum usumo deorsum contrarios esse cum an uertisset, νna cum Lipario vetustissimograuis imoque Arias telis expositore motu deorsum naturalem a motu sursum
γiolent impediri, o inde motum deorsum infine citatiorem
270쪽
futurum est atm, quo sagittarum, quae ex arcubus rote morsum violentae volitam exemplo con male ait enim sagitta tam diu furtum ferri, quam diu impetus ab arcus co dae si ceptus languescere incipit agittarum 1 motus violentur saccescit m adhuc violent motu nonnuda exfartesupersti- resagittae deorsum moueri incipiant, quae si tunc eo amores sint, quo magis a centro igni, signius tamen mouentur,quia a contrario motu Violeueto, cuius reliqui ad oseruantur impeditur,ac retardatur;m descense violentus motus ituΡ, m naturalis absque impedimento relinquitur , ideo runc necesse eis, ut 8rope corrum sagittarum motus cis iis at .
Hanc Hypparci ' Ducippi opinionem Alexander
phrodisiensis validisime agitat pro cuius faciliori declaratione sciendum. Motum violentum duobus modis confide- raripose emel ut cum naturali motu coniunctus sic tutum abest, ut eumdem impediat, ut naturalem motum iuuet, citarioremquefaciat, suo sideres inferreis,plumbeisique glandibus, quae a besticis tormentis cum impetu ignis i olentia qua quam deorsum proiectae,non solum Ieres, vallos, 'menia quatiunt,sedoe inexpugnabilissima propugnacula diruunt in euvissimumquepuluerem comminuunt, ita ut nullis artia
bis illi resistipsit eaedem ferreae plumbeaeque glandes nul
la ignis ex bellici tormentis roiectae, sed earumdem naturae derelictae, quantumuisgraues deorsum cadentes tantam ruinam non molirentur ergo tantum aleis, ut violentia naturae coniuncta motum naturalem to at atque impediat,
eumdem iuuet, augeat, citatiorem efficiat. Secundo Uiolentus motus considerari potess , quatenus in alterampartem ha naturali motu non raro diuersum: tunc