장음표시 사용
241쪽
non movemur, quia i ant maior esset ignis, tanto taV a cenderet terra quanto maior esset, tant tardius a me tum mundi centrum de cenderet: si eadem motu Violent ab opposito loco,aut a quavis alia re eliderentur, quia maior mobilis moles mouenti magis resistit,quam minor, inmotum siegniorem efficit at contra fieri videmus, ut quanto maior ignis sit, tant celeri in sublime bubuolet, inquanto maior terra gleba fuerit tanto celerius deor umpraecipitetur Praetereas ropter,iolentamessionem elemet ta moueatur, infine non velocius, sed tardius agitabuntur; a quocumque eadem moueri audiueri . Nam quanto magis ab eudente ebs corpora dinant, tanto tardiusferuntur tropter acceptu impetum, qui tractu temporis languescit. Quae en
contra naturam ab intrinseco motore mouentur, cum moueri incipiunt, cumque picinam . . roximam vim mouentem habent, velocius mouentur: ab cenisnte,ac deficiente se distante vi mouente fusiceptu impetus mouentis in corpore moltu unquescito mota remittitur,ut addiscere licet ab Hsotele Simplicio, uerroe G abis graui imis Aristot liseu itoribus libro secundo de caelo pateticula quadragesima- secunda, libro primo de caeloparticula octuagesimanona tFraetere elementa intentiam asty truderentur,adet. etiam locum natura reuerterentur, unde violentiam palla elisa fuerunt: id quod videre est in sagitta ab arca Dryum im-ρu a, ita ad eum locum cadens desiens natura, n9elentia proici coepit: ex duobus enim locis, ac motibus Otrariis, si aber,m ebmento est,iolentus, o positus ei erit naturalis, γ ristotelis intrincipio libriprimi de caelo probauit. Eh-
242쪽
Hinc Democriti Opinionem falsam esse intestet u , qui
ignem iis ursumferri voluit, propterea quod a caeteris cose porgia compressus evibraretur quae enim com rimuntur,ac γibrantur corporea violentia mouentur, c Temocrito pahaec dixit, omnia alia incommoda accidunt,quae hoc oras sebuntur.
Contra quartam secunda partis propositi a nem aerem in proprio loco grauem, ct leuem elle demonstramus, Caput VI. N TR A ea , quae in quarta secvnge artis tropo, sitisue svra dicta fuerunt: primo aerem in suo rasenio naturalique loco aliqua halere grauitatem ossendere nitimur: idque ex particula vigesimaoctaua libri te, tyde caelo, Mi Aristoteles ratus est, aerem ad utrumque motis se idoneum usum scilicet atque deorsum propterea quod in aeresigrauita , mouitas, . quarto caeli particula trigesima aerem in suo loco esse grauem,oluit, ut inferiora duo quae aerisuliacent elemetasunt in suis locupauia, quo probatur signo manas issimo tris infati, qui maiorisponderis seselet, qua sit inanis, quo aliunde accidere nequit, quam ex aeris fondere: in utre aeris pleno inclusi eris, γtre inani nusta ratisne inuenti. Ex concretis etiam nonnustis corporilusi pergicuum et': Mia enim quibusdam uigrauiora sunt, aut leuiora, rosit plus, mira me AEaia, . cui uni simplicia corpora exqui-
243쪽
D I s NI s. I 3lus mixta constantur: fit autem non raro,, eadem non, aut rauia,aut leuia esse videantur, sed ab Agrauia. alicubi leuia,quod totum implicibu elementis, ex quilis mixtaesubnamiaefuerint ferri debet acceptum. Ut ecce li-mnum talenti pondere, plumbum autem nius tantum emi capiatur Sytruque in aeres Uum, in aereplumbo epiti umetramus. plumbo per medium aerem lignum ocius descendat, 'quam ad aquam corpus inumqueperuenerit:
in eamdemgrauem plumbum istico mergetur leue bignuin aqua veluti sustensium Babir, cuius rei causa ea est quod et menta omnia in propriis etiam locis nonnulta suntgraum rate praedita: no excepto igni, quisemperquebique se se uis: aer in terrae. in aquae loco est leuis, 'in loco igni est
grauis,inμοproprio,ac naturali loco nonnuPamgrauitatem,
habιt itaque si quid est,p istolus aeris in se contineat,quam aquae, ac terrae; orofecto in aqua contingit esse huius in aere grauius Lignum ergo talenti mus , quod aer isse plus habeat, quam aquae, ac terrae, grauius in in aere, amplumbum eminae tantum nius in aquam, quod sin-
j d terra quam aquae . longe plus quae quam a
Pis habeat plumbum ori me me etur aquae extimam planitiem lignum vix attingit, o eamdem postquam attigerit supernatans illic quiescet ita, eam ob rem maiο-:em leuitatem ρ ferre videatur. Id ristoteles quam
D Ar de caelo particula undetrigesima ideo verum espectνatin, quod aer in suo proprio naturalique loco absuagra-miatefit praeditas.
244쪽
a Themistius contra Aristotelem,& qua Auerroes contra Themistium, de aeris gr auitate dixerint. Caput II.
propter aerem,quem gat is loco es egrau m,sed propter aquae, ci terrae exuperametam ratus eri motuum lignum essesamo plumiagrauius ,eam os rem ueris Vbes libro quarto de caelo commentatione mitriges imis Thὸmistium quamacerrime urget hac ratio uestot bimum. Quodsii quanta aquae is miserrae inest lumbo, tanta etiam in sit ligno, aequalis onderis ambo aequali velocitate per medium aerem descenderent, ut Pleminio lacuit, cum secundum naturalem veritatem utriusquegrauitas, in vi oque itine ar Tria em uni in 'nograuia trimum aeru, ecundum aquae, tertium terrae, quae omnia versui centru eniant, corpus,in quo sunt eorsum trahunt inglumi minus effaeris bide in eo etiam minus erit aereison eris, O fer aere medium lumbo lignum velocius rapietur, quamquam taleuri inlusi verbigratia 'triusqueparsitfondus. Id quod nisnuis ex his, quia nos autendos conuenerunt superioritus diebus, expertisuerunt.
cium enim in aedibus meis essemus una omnes, quo disceptandi gratia conuenire saepe consueuinis, venit sorte a nos quidam adolescens innostris Ner amantissimus m eisdem literarum Hudiis dedissimus, hic post mutuosiviferi solo complexus satis enim longo interuae neque ilia nos neque nos istam sideramus hec quidi inquit ego a vestris iteram congressibin aduentu me auoco νι uertimini ad disce.
245쪽
itationes,quas sequam bucpetaem anuli, carperam , ' easdem mepraesente absoluite, ut a vobis doctis de more disiedam: cumqtum ipso tum caeteri omnibu consentiemibus. in hanc disceptatione quam nuncprie manibu habeminino
te incidulsemus, emi pro costanti a rmauissemus,quodnue confiantsem affirmamin, post longum o resum meam
sententiam,meaque argumenta, fuit Meamdem ulcis atagebant,non ei labefactare, o nonnusti communirepro diuersiam propensione proque diuerso ingenio conarentur, cumque inter nos disceptatione semper augeretur, nullusque earumdem exitus inueniretur, ad experientiam omnium rerum maristram permisa adfacram ancoram zofugimus, cta dubias a uentis, tum lentitumplumbifructuli aequalis, ut ex stem coniicere licitat , ponderis neque enim nos ad lancem id expendere necessarium esse duximus,se periculo quo facturi ramus sat esse ratisimus,siad c
tum expenderentur, eadem ergo uo a iuuenta aequalisponderi russula ex altiore nostrarum diu enenrasari impulsu, eodemque tempore proiiciemus plumbum 'egnius descenderet, Aper lignum enim, quodprius m terra ceciderat, omnes quotquot ibi, rei exitum expectabamus,il, praeceps ruere vidimus: idque nonsemel, e saepenumero eodemsu cessu tentavimus cuius rei experimens ducti omnes in eamdem nobiscum pedibus uere sententiam. Ergo tum rationi, tum experimento,tum auctoritati constentaneum, I, aeris tu suo proprio,naturalique loco,nonnullam es grauitatem,quos ν lignum in quo plus en aeris, quam in lumbo, aequalis ponderi per aerem medium velocius descendat, or 'per aquam naret,quod in aqua aer sit leuius, perindea leuis est in terra,leuitate licet existente minore: plumbum,in quo mis
246쪽
nus ea aeris, plus aquae, ac terrae qua in ligno tardiustermedium aerem praeceps ruat . in aquisaltum frosundam troprio nixu fluaque s Onte mergatur, in quam lignam, vel etiam Amma cum violentiaZroiectum, nudo impulsu quan . rum is magno,nunque alia violentia ratione mergosοιHI.6ausa, quae Themicti in burac flamum errore aderit , ratus est uerrae in loco quem paud ante attul hoest, quod cum comparari interse, e cum ultro citroque vicissim conferri grauia A bciter valeant, vel secundum accidens, densecundum aut maiorem, aut minorim quantit
cundum grauitatis, E leuitatis naturam in ab r aut magis, aut minus eo erantem, ut plumbum simplicitcr ligno simpliciter est sim citergrumus i quod re=.n naturam consequitur magis abditum ess,nostrosque sinis Vis fugit eosdem magis latet i quod es secundum accidens sensibus nostris est magis expositium, quo sensus rem me uilitus
non intrassiciant, sed rerum cortices tantum attingant, ut memoratum essecundo de animaparticula sexagesimatertia, ideo minus latet, minusque nostra comitionem fugit, quod sensibus obiicitur, quam quo intePectu concipit miastius derelicta causape se magis abdita ad causamper accidens minusque latentem confugis,eid mque torim ascripsit; quo fecundo scribendum erat. Non ergo hastucinatus est hemistius.quo falsum dixeris,sed quo i ius maximo. 3mmo omni ratione habita , quo loco omnium Ostremo erat habendum, d omnino ne texerit,ruo plurim eri par erat: impegit ergo in eam staciam; quae non causa pro causa diciatur. quod eam . quae non est causaflerinia sis causatorier. me Themissius contra Aristotelem. En hac uerroes, con
247쪽
DI spvTATIONI s ai ira Themistiumscripsit. Nunc ad Aristotelem redeundi nos
Ex doctrina Aristotelis exitus quaestionis illius
explicatur, quae capite sexto extiterat. Caput VIII.
INJacpostquam diuertimus, doctrinae ordo nos admonet.
v ad ristotelem reuertamur , C propoitam quae Zknem diluamin: ex eo potist imum, uod riseoteles, ouerroes scrinerunt praesertim tertio caeliparticula es maoctaua,c quarto de caelo particula vigesimamna. triagesima bique manifeEe, aerem esse ad utrumque motum ides,namValem,ac Molentum idoneum; visupra memorauimus quodsim proprio loco ae leuitatem nullam haberer, id quod leue est insubum nulla ration erret 's' si in eodeρrο-pri loci aere nulla estgrauitas,nequaqua ignis,qui leuis est.
de ordium praemeretur: nam quaegrauia, uni, nulli modo praemut;ide ab aere insivo proprio naturalique loco tugraui, tum leui uterque tum naturalis , tum Violentus motus iuuatur: tolemus quidem quia , quae Violentia mouentur, non tantumper aerem, sed etiam ab aere mouentur, ab Oism-cue feruntur, arisba quidem quae antesunt, mobili iam uodammodo perientibus anterioris aeris undas propel lentibus: istis ver quae circumsum, si a tergope uccessonea glen alis, munηρ aliam rarefactu, ac violentiam passa vehentibus non aliter, cper undam celeriter autem impetuque multo quoniam celeris ess,c impetum infert rarefactio ae tunc in aerest a principio segnis est moturpropter re nientiam tot ueris,non dumis molup timoxfactis Orbis
248쪽
ius muliis, C eseram aere exundente, velocita longe magis augetur donec quae era potestsummasiat a quam cum
feruemum qi, minuitur ensim deinde motus, aere,qui ante olflurimum rarefacto . iam con te atione coutinenterm P , ac magis desinente; immioutaque resistentia tandem laxantur, atque omnino oluuntur orbes, )ndem vectio demum cessat, qua ratione motus lentus ab aere inuatuν. Iam vero naturalem etiam motum ab aere iuuari pers iaeuum ecterius enim aer moto corZori cedit quostraemitur: pocte rem motam ferseequens, eam leuiter impegit Dirum que ergo motum iuuati mobile utrumque, dum mouetur, medius aerpe u vipatet fert enim sursum corpora leuia, grauia deorsum, dum natura cientur: in motu violento quo leuia deorstum remuntur grauiasursum citantur, utruuque cor8us motum aer para ratione fortatis viri que corporis motionem tum natura, tum violemtastari ratione Iuuat. in motu violent tres sum motus: nu naturalis, in duo prolemi:ρrimus motus violentus es motus mobilu, quodcum-- quesit i ta quod mouetur. Secundus eis motus amecedentisaeru, qui violentia sim itur hi duo motus ab extrinseco morare fiunt,cui mobile nudam vim confert: ex libro terti,sh
corum motus vero naturalis si motus aeru, qui ne vacuum
detur, sit ab uniuersi natura horrente vacuum comparatus est, ast mobilis terga sequatur. His adde quae Aristiteles, uerroes memoriae rotaderum libro quarto de caelo articula undetrigesima . Si ea elementa inquit stoteleso quae aer subiacent, ut aqua terra sorte sub rahantur a rua in locum ter- , aer in locum quae deorsum ruet at si ignis, qui est aere superior, vel locum ob etalio transferatur , aer ius rea
249쪽
suprematutis inferioris orbis oram naturaliter non ascenderet,sed violentiampa se , nec aqua sursum in aeris locum migraret, sed tantum sit,iiolentia attracta se et, quod in artiscum symphoni , nonnumquam feri videmus,in quibus deris impetu aquasurseum rapitur Aqua autem detracta, te, O in publime nonfertur propterea quod terra suo natu rali, acproprio loco nullius leuitatis estparticeps media element acilius deorsium,quamsursu eruntur, sit inferiora Grauperiora auferantur, quod grauitatis plus habeane quam leuitatis: immo, Nessus eis aliquando dixisse impli
cis,grauia tantum nudo autem modo oui mi Uerum esser eo, auod diximus aeri or aquae plussonderis, quam leuttatis inesse. Haec ex friuotele contesta araphranice scripsi imus nunc ad uerroem descendimus, qui nonnusta et Lentuli addit, quibus aeri, a1uaes grauitatu, quam
o aere consantur escendere nussa rationepossent quod ex impresimum ignearum qin deorsumferuntur,descensu falsum esse videmus;visunt trabes aces accensae,capraesaltantes Mae cadentes, . caeter metheoro icae impresones ireneam naturam pertinentes; n enim ropter ignemsuapte:atura ut imum, descendunt ergo propter aerem ergo in aere nonnultigrauitas viget immograuita maior, quam levitas quando haec nonsursumpropterisuitatem,sed deerasum propter grauitatem cientur Spiritu etiam animalis ab exuperante limenta aereus,siae grauissiuapte natura non esset,ad corporu inferiora me-bra nutrienda mn descenderet: at descendit ergo non te, raegrauitate, quae it giritu mia nexuperat, sed
250쪽
e fer ingrauitate est grauis. Praetereapropter humiditatem grauita inest aeri, ut i uita eropter caliditatem eidem inesse creditur. tqui aeris humi ita maior eri eiusdem caliditate libo fecundo degen rat eparticula rigesiimatema CR quarto metheorologico.. rum articula gessima ergo acri Irauitas est eis iam ouis
Io contrariam pretem hoc efficaci mum argumentum poteis adduci, quo plurimas era ea ratione delet, atria maximum habet rotur. Si aer est magisgrauis, quam leuis, quia aeris humidit,ect eiusdem caliditate maior aqua erit omnium elementorugrauissima uia in aqua est humiditas,quae grauitatis est cause, es summa frigiditate aucta, quas caussummae
grauitatis . pio probatursumma abdita in ignesummae leuitati eis causea ergo summa frigidita in aqua est summae grauitatis causa per locum ab on uis est igitur aqui plicurauitatis causagrauissima, si summae frigiditatis, Errem se humiditatis terra autem unam tantum causam habe rauitatis, nec eamdem summam nem rigiditatem.
ori ita enim in terragrauitatis causa esse nequit, quia iuem eadem ariditas eiusdemgrauitatis causa esset, at no Rquia leuissimus est ignis, quae omnia uni tam absurda, quamat ur Mima Iumentum ductum est imili Tixerat
uerroes commentatione restrigessima ae, is humiditatem es eiusdem caliditate maiorem; de aeris grauitatem esse eiusdem leuitate maiorem. rauit igitur, leuitas ropter prima quantates elementis tributuntur at frigiditasgrauia lateis praeseat ergo maiors ei ita maioremgrauitatem, O maximastigiditas maximam grauitatemfr itferregum