장음표시 사용
51쪽
t. Prorrh. s. de morbis. Carotica asse,
quatur. Et carus Ope aliorum morborum symptoma est, ut initia viagoresque febrium comitatur, pratertim quum vaporum crassitudo cerebrum
offendit obruitque, (ut in Prorrhetico docet Hippocratis interpres ut in febribus pituitosis, iis quarum sedes est circum ventriculum a collecta illuvie. Et febris quae adest excitans ae parum, tamquam symptoma, major est de apparentior quam quae in lethargo est et quo modo forte audiendum illud Hippocratis, qui morbos vocat diuerauc (u , quorum ratio fere eadem est ac peripneumoniae. Fit autem quum focus febris continuae est in pulmonibus, (nam ante ex Galeno docuimus febrium focum in pulmone quoque consistere dc ii obstructi sunt valde, & humore crassio , putrique pleni: qui enim ab ea materia sumi excitantur, dum obruunt anteriores cerebri partes o inferunt, & κue Joc, &-(H: 38 ab eo accidente quoniam aegri obliviosi, socordes, veternosiique jacent, affectus a re dio: ( dicitur: quamquam proprie magis x oc dici debuerat , siquidem omnis soporosa dispossitio dimissis palpebris, libera exsiste te hestae mi (T respiratione, praesertim quum symptomatice succedit , si oc dici potest. Sed lethargus .generali nomine dicitur, quoniam 1οψ, το λκ'rapoeop ignaVum , desidem & obliviosum significat, ut in arte paroa Galeni legere est. At lethargus proprie dictus affectio cerebri est, & definitur affectio cerebri a repentina oblivione nomen habens, vel delirium intermissionis expers cum sebre, sopore, & celeri oblivione jun-Aum. Celeritas autem oblivionis significat inaequalitatem motus materiae in cerebro : delirium ratione febris est, sopor ratione materiae quae generatione frigida est, corruptione vero calida. in uis videtur confundi cum caro , sed propter suas differentias debet distingui. Si enim carus inexpugnabile dormiendi desiderium cum immobilitate significat, Acro et κύματoc a) differt quod pro laetae habet
pso p b) : Dicitur autem Veternus, dc marcor: desinitur deficiens de imbecillus motus tacultatis imaginantis , a frigido & humido magnam fomni cupiditatem inducens. Duplex est coma , somnolentum, & vigia Ians , illud Iethargicis .proprium, hoc phreniticis: in somnolento demittuntatur palpebrae, sed excitati aegri sapiunt , respondent, moil desipiutit , quod variae imasines dire pareremue (c repraesententur. Sic coma somniculosum longe etiam differt rebo vis v pis (d . Galenus in Prorrhesios ex quorumdam, & sua opinione dicit omnem vera repo αν καμα ( e ) signisic re apud Hippocratem, asseveratque hoc verum esse : & sic kaeetob s signi sicat propensionem ad somnum delationemque , quamquam sunt , qui
haereiso au duplicem faciunt, Unam somnolentam, aliam non somnolentam: proprie tamen *nc narre*vet; nomine ab petitus summus dormiendi, resumma
c Principio imaginationis.(d A caro, se) Cataphoram coma.
52쪽
summa inclinatio designatur. Et haec de comate & caro dicta sint. Nunc de catocho & catalepsi, qui affectus sunt soporosi, & idem significant. Catoche & catalepsis a cataphora, caro, & comate differunt in hoc quod in catalepsi, & catocho sit summa in somnum propensio oculis apertis ; in Comate , caro, , cataphora committuntur oculi ta palpebrae : & hoc plurimum interesse dicunt ad causae diagnosin et Etenim x, κατα=n- , f) ab humore frigidiore & sicciore originem habere dicunt, cujus sedes est in posticis cerebri partibus & ventriculis : in comate & caro anteriores occupantur, estque humor frigidus, pituitosus , crassus. Galenus Catochon ab exhausto spirituum inducta refrigeratione quadam & siccitate in cerebrum oriri scribit, exemplo adducto de eo qui quum impensius operam litteris navasset, ac elucubravisset, factus est
dicuntur ea quae morbum ete vim inferunt, veI significant morbos fixos
stabilesque. Sunt qui haeseca si mrx- 6-(U, idem esse putant , asseruntque quidam proceres Medici usiimop, καὶ κωμα. in1μην- repritisse se in eadem significatione apud Hippocratem: quamquam revera diseserunt. Nam xeramis simplex intemperies frigida sicca committit μα ὰ1mpor pituitosius re biliosus humor committit et ideo inter phrenitin proprie dictam re lethargum ambigit. Quod si & catoche , coma uigilans bilem & pituitam causas sui agnoscunt, idem plane significant, debent tamen distingui: Fernelius idem esse contendit. Nunc rem absolvamus. In caro , cataphora, de comate multa est humiditas cum refrigeratione nervos imbuens atque dissolvens , unde immoti & stupidi com missis palpebris manent: In catocho catalepsi siccitas est potius quaedam cum quadam perfrigeratione , ta veluti evacuatio dissipatioque spirituum. Et quoniam de catalepsi de catocho nil adhuc inter auctores, nec de cause, nec de sede, nec quem locum habeat inter alios affectus soporiferos constare video, in his vocibus explicandis paullo accuratior ero. Primum dubitant a qua causa, nam alii a frigidate & siccitate esse dicunt, ut Galenus et unde differens de pulsu v-- I), ait in illis privationis motus causam frigiditati re siccitati tribuendam eme. Alii a succo melan cholico esse ajunt, de vere affectum esse melancholicum. Alii a sanguine esse eoque multo , ut & coma vigilans quod Galenus scribit aliquando causam agnoscere sanguinem multum de bilem et nam quatenus multus sua copia premens soporem inducit, quatenus remista est bilis, vigiliarum o casio adest et & quatenus ta vigilant dormiunt,(m), & cat septici, medium quid esse putant inter phrenitin & lethargum. Et revera confundunt catalepsin cum typhomania , quam quid mixtum diximus ante ex Galerio , ex phrenitide & lethargo. Atque in primis audi Ballonii Oper. Tom. III. G mus
53쪽
Aetius cap. q. sermo E. Teis trab. I
Historia mirabilis. a. de morbis.
mus Aetium, deinde ceteros adducemus: nam de Aetius, & Fernelius, ta Galenus & Rondeletius suas habent historias de catalepsi, quibus cos ligas modo ab his, modo ab illis causis pendere: ut tandem nil de catocho & catalepsi definitum exsistat. Media est affectio inter phrenitidem es lethargum , sputes delirii , Medicis eatoche es catalepsis dicitur, ex humore atrae bilis magis contingens. Periculo ior es quam lethargus, verum in febrisbus lethargo Milibus coussit. Aliquando dormiunt, aliquando palpebras aperitas habent, aut nictant, aut intentos oculos habent: immo immobiles habent, ut neque si quis oculis manum obtundat, claudant; Doce es sensu privantur, nec audientes, nec respondentes. Et quum vellicantur admovent aliquando
manum ad nares es os , O tamen non sentiunt. Pulsus parotis es' debilis: Spiritus densus, aliquando rarus: per interdalia magnus: Alaus es urinae obstupiditatem supprimuntur: nec omnino phreniticis smiles sunt nee lethargicis.sa. suandoque ob sanguinis imultitudinem caput occupantis es implentis malum sit: ita sanguine abundanti adolescenti contigis. Factus enim vere cataleptieus quarto die evacuato multo sanguine liberatus est. Ex hoc loco patet tum a sanguine catalepsin oriri, tum a quapiam alia causa : ideo dixit in febribus lethargo similibus evenire: ac si dicat febrem in lethargo essentialem esse, in catalepsi symptomatica non est febris, nec essentialis cum
catalepsi ut est cum lethargo, sed catalepsis ipsa symptomatice in febrem
incidit. Historia Aetii de adolescente declarat a sanguinis copia esse catochon et supra demonstravimus d*-Ac (n a repletione esse. Catochus autem sine febre sit orsae. est. Historia Galeni superius adducta ex Prorrh. de com discipulo qui invigilaverit chartis , declarat catalepsin esse per quamdam
refrigerationem dc squalorem Tu 3pisTu viceraruia ( o . In vero somno refrigeratio quidem est , sed humectatio mediocris non reddit animantem inexcitabilem : at in catalepsi siccitas ta marcor quidam reddit inexcitabilem. Historiae sunt aliae apud Rondeletium quibus colligas a succo esse
melancholico catalepsin , aut veluti a melancholia morbo. Narrat de puella quae quum eum cui nupserat parum amaret, eo affectu correpta est prae moerore s3 et quum absens erat marii s aut de eo nil audiebat, restitu batur ; audito ejus nomine, corripiebatur et quum ferret hydriam recordans mariti in via sedebat , oculos apertos habebat , larvam, aUt arte statuam effixam dixisses: non movebatur, non quicquam interrogata compulsaque respondebat. Vere erat morbus iste quem Hippocrates Coodi e revocat, Latine, cura.& anxietas sive aegritudo animi dicitur et ut quem
admodum inae (p est corporis, sic mia est animi: &- q) utrius
que est : epouetu autem affectus vere est melancholicus. De eo nos dicturos
amplius pollicemiar. At contra ea quae dicta sunt occurritur bifariam i prius quod nec si igiditas ta siccitas catalepsin inducat , ut nec melancholicus succus: posterius
54쪽
nec item sanguis. De frigiditate & siiccitate ea est ratio et catalepsis cito hominem occupat, item & cito aliquando solvitur: at frigiditas & siiccitas non cito inducitur, ergo nec affectus eis congener cito inducetur. Nam quod a Galeno dictum est de epilepsia, idem de de catalepsit dici potest p. r. lib., . verba haec sunt, Verum non ab ariditate es vacuatione epit fiam generari, laco. . sed a succo crasso vias spiritui obstruente , hoc est argumentum quod es cito sat es solvatur. Quomodo ergo inanitis per vigilias spiritibus, refriger to & evacuato cerebro marcescenteque catoche subito inducetur g Revera illo loco Galenus agit in eos qui epilepsitam nasci putabant ab ariditate , squallore, & veluti hectica intemperie cerebri ipsius. Galenus vero instat, quoniam hoc repugnaret facili epilepsitae generationi invasionique,& facili solutioni: ergo est potius ab obstructione in ventre aliquo, non ab intemperie cerebri. Tamen idem de catocho videtur dici posse, praesertim quod spectat ad exhaustum spirituum & refrigerationem siccitatemque cerebri. Nam de humore melanchol1co aliud est : Quis enim dubitat quin humor melancholicis possit catochon inducere, eo modo quo melancholiam morbum Z Et quum epileptici fiunt melancholici per diffusio- isi ullo idinem materiae in corpus ipsius cerebri, non in ventres, an ut melanchol, flant melane ei fiant multum temporis requiritur Nequaquam. Ratio vero eorum cliolici,
qui Aetium arguunt quod statuat catochon a melancholico succo esse, est, quod non omnes melancholici fiunt cataleptici, frivola est, irrita & inanis: nam quemadmodum non omnes qui impensius vigilant, nec qui multo sanguine abundant cataleptici fiunt, sic nec omnes melancholico succo abum dantes in catochon proni labuntur, Nunc eXpediamus quomodo catochos de repente oriatur, tametsi caUsa esse videatur refrigeratio, marcor Scsccitas cerebri, ut historiae vigilantium immodice detexerunt. Ego vero sic sentio et catoche quadrifariam potest occupare cerebrum , d. Modiae eaeta actiones quae a cerebro sunt labefactare. Primum per praesentiam hu- ioche seri po- moris; secundo per intemperiem , tertio per resolutionem & primigenii tes. humoris , & spirituum primigeniorum cerebri absumptionem, ut quid ii tacum in cerebro esse videatur : id est, secundus modus fit per alter tionem, tertius per alienationem, ut exemplis patebit: quarto per sortem aliquam imaginationem rei tristis, ut spirituum animalium vel fiat conculcatio oppressioque vel dissipatio: quomodo tunc melancholia dicitur, cum affectibus melancholicis congruit: eo modo quo prius citavimus ex historia puellae maritum odio habentis, & ex Hippocrate quum disputat vapi horo Poc (r : quae omnia nisi ad unguem tenueris, de catalepsi nil umquam certum habueris, Maxime Vero ad Veram essentiam catalepseos non tam praesentia humoris requiritur , quam ese intemperies, Scanxietates sollicitudinesque animi de quibus diximus, concurrente maxime corporis de cerebri temperamento , ut corpus sit siccius, strigosiusque. Praesentia humoris est vel ut sit sanguis, vel ut sit succus melancholicus. Sanguis bifariam, vel sua quantitate premens, vel qualitate, id est, ut mora in cerebro per vigilias, aut moerores melancholici humoris naturam G a aequirat,(r De cura & anxietate.
55쪽
acquirat, fluorem enim facile suum & nitorem sanguis amittit. Sua quantitate dum sanguis prehendit premitque cerebrum , praesertim si libera est respiratio , utpote partibus obsessis posterioribus, & si juvenis est , qui quum non facile obruatur & stupidus jaceat, a copia sanguinea pressus, veluti vigilans manet: tunc catalepsis sanguinea dicetur, re ad Eta utis.1 mrm (s proximitate accedit. Sin qualitate potius sanguis peccat, tametsi prius esset laudabilis, m lancholica catalepsiis dicetur et fit autem quum plenitudo est aliqua in cerebro ad vires, quam quum natura non regit, dum moram trahit, ibi sanguis facile immutatur , praesertim si quis calor alienus adveniat, ut tota affectio heu (t esse dicatur. Et quemadmodum corpora sanguinea , si essiuvium non habent, melancholica redduntur: quod in toto corpore sat, id in capite fieri potest : ut particularis sit suppressio, & ob
congenerem suppressionem morbi congeneris generatio, quo in sensu Hippocrates dicebat : Faciei color bonus , O moesitia multa , malum: quo lo-
γ. . i. Ab i. co Galenus demonstrat quomodo F- οι (u) melancholici fiant, quum
P . h. cat facile sanguis aduratur, , succi melancholici naturam acquirat: quae meap. v. lib.3. eo Com. scribuntur huc maxime pertinent et Maxime vero sanguis in capite Ioc. f. immutatur , si quis aut natura sit melancholicus, aut ex eventu, re nono, o exressc etve preseoc (x). N am quum melancholici, utrovis modo sint, perpetuo aliquid animo versent atque Volvant, facile ea cura , agitatioque sanguinis mutationem conciliat: atque eo modo tales in catalepsin proni, sunt, praesertim vero si qua causa extrinsecus adventarit, quae semen morbi ipsius sepultum excitaverit: de tales catalepses repente possunt incide-Quis eata p- re, quemadmodum de epilepsia, & apoplexia. At non sic quae ab ii sis repente temperie frigida , sicca, aut quae a resolutione , aut a moerore, quas eX-
non incidit. plicare consilium est. Si quis avidius Sc diutius incumbit chartis, praese tim si noctes insomnes ducit, dissipatione spirituum & siccitate praesertim humorum fluentium & spirituum, rigidus potest manere & catalepticus, quasi in caelum raptus si . Sic non est quod ii argutuli requirant longum valde tempus ad inducendam istam intemperiem frigidam dc siccam, praesertim quod pertinet ad alterationem, , fluentes tum spiritus & humores. Quid enim tam facile dissipatur, instauratur quam spiritus T stantur ii qui flatim expallescunt eae dissolvuntur, guttula vero vini resurgunt Sc ad se redeunt. Et dum quis ita exhaurit labore cerebrum, jam rudimenta suturae catalepseos habebat, prout perseverabat effuvium spirituum ; sed malum non apparuit, quamdiu jam partes solidae invadi coeperunt. Sunt enim quidam morbi qui non prius apparent quam jam tacite clamque aliquot tempora percurrerint, quum nos prehendunt, jam Cap. s. D. g. paene in vigore sunt. Quod de dipsaco elegantissime & subtilissime Galacoravim ma- lenus docet, ait enim diabeten qui affectus est renum non protinus diuela Uectorum, nosci : sed quoniam renum naturale est desiderium , re ab eo sensus nostri
56쪽
non assiciuntur , etiam quum ad statum venit , ne percipitur quidem, Q m caninae appetentiae (quae analogia respondet diabetae non accidit , quia enim ventriculus animali desiderio tenetur , protinus ejus assevctiones deteguntur re apparent. Itaque quod de dipsaco diximus, idem de catalepsi, ea praesertim quae intemperiem frigidam siccamque cerebri sequitur, dicemus : quum enim profert, jam principium morbi videtur elapsum, , vigor adest, in perpetuo enim tenore malum perseverat. Estta alia catalepsis a quadam resolutione per alienationem cerebri, Sc ea repente incidit, sed non solvitur facile, immo letalis est. Quod repente incidat, id audiendum est quoad sensum, non quoad generationem e nam occasio causaque fovebatur sensim , sed astatim malum sese repra sentat unde quum nos alloquimur aegros, videmus eos statim mutos, ta oculis
apertis catalepticos fieri, dispositione hectica jam contracta, & vitio impresso partibus sese statim proferente. Ante docuimus duplicem esse phrenitin, unam manifestam in alteratione cerebri, alteram occultam in alienatione et , haec deterior est. Idem de catalepsi dici potest. Proprie au- MM'
tem catalepsis, quatenus speciem morbi essicit, propter alienationem com ''H Esqntia etingit , ut non solum spiritus , humores fluentes vim passi sint, sed tain partibus solidis ipsius cerebri nota inuratur. Talis catalepsis in morbos longos, & febres incidit, quum dissipatio facta est animalium spirituum, calor naturalis imbecillior factus, & hectica dispositio inducta in cerebrum. Dicam quod nobis videre contigit. Servus equitis Torquati totam hiemem quartana duplice cum febre lenta laborarat: exhaustus tamarcidus paene erat: repente catalepticus factus est squalidis , siccis relditis spiritibus: sic generatio Ionga fuerat, sed invasionis modus sabitus fuit, sed non est solutus morbus nisi cum morte.ψSic quum requirunt argutuli ad generationem catalepseos nescio quid ut cito hal dc solvatur et revera quae per resolutionem fit, non solvitur cito, quia ab exhausto est, sed longam habuit generationem, Et eo modo docuimus ante Galenum quodam in loco ad phrenitidis generationem longum quoddam tempus requirere, in alio docet etiam subito fieri. Sed nodus hic solvendus est priore modo explicato, Filius Domini Povari, Consulis Regii, catalepti
cus interiit, quum duos menses tertiana laborasset, & paene extabuisset. Et revera, ut plane fatear, ut repente adoriatur catalepsis, non tam fidicit sicca intemperies, ta squalior (nam potius ad tarditatem invasionis fa- oceret quam motus quidam symptomaticus qui quodammodo suscitat, im, Q ius
pellit, & animat malum hoc quod in visceribus de medullis latebat; nem morbo- unde iste puer catalepticus capite doliebat ante, , in ipso morbo cats- rvm,cho tantus ardor percipiebatur, ut manum ureret. Sic dispositio ad c talepsin in capite sola alitaque sese protulit per translationem symptoma,ticam cujusdam venenati vaporis, aut natura sese in cer-rum exonerante , de morbi sarcinam deponere volente. Et tales catalepses sunt ab exhausto. De iis audiendus Aphor. Hippocratis: q.6 quae cum e solutione Par . . usunt O catochae es orasniae, perniciosae r sequuntur enim summam, phuper, frarrhiatem caloris naturilis, oc natura: imbecillitatem , suntque mortis para-
nymphi. Quarta species satalepspoi sequitur sortem imasinctionem rei alb
57쪽
cujus praesertim tristis, de animi concussionem aegritudinemque, ut vidui accidit aut moerore confectis, aut paventibus de metu consternatis : sembsideratae manent, oculis apertis, de corpore immobili et ideo pace Rondeletii dicam, id quod puellae acciderat congressum mariti repudianti fuit quidem catalepticum et sed non tam humorale fuit, quam ut sic dicammentale de spirituale. Putat id fieri a sanguine qui in succum melancholicum conversus fuerat: ego vero potius animi 'dejμa (α fuisse judico per vim sortem imaginationis quae essicit ut a nobis quodam modo abripiamur, de extra nos simus, quod non animadvertere eos qui Aetium reprehendunt miror. Quamquam fieri quidem potest ut humorum de natura , de propensitas corporis ad id concurrat. Et in eo sensu audiri potest quod Hippocrates in Aphoris. dixit ut ante enarravimus: Si quis derepente obtumescat, ct linguae incontinens fiat, id melancholicum es. Ron- deletius contra eos egit qui a sanguine esse negant. Huic disputationi finem colophonemque addituri pauca adjiciemus ad ea quae dicta sunt. In caro laeduntur actiones quae sunt in cerebro , in apo-plexia eae quae sunt a cerebro. De coma hoc quoque sciendum ex sententia Aetii, quod nascatur saepissime ex calidis de humidis vaporibus quia cerebro efferuntur. Cur autem Linacer coma verterit marcorem, non
video, nisi quod marcere significet torpere, item languore atque inertia teneri. Celsus quum de lethargo loquitur , ait, in hoc marcor est, de inexpugnabilis dormiendi necessitas. Nomen-μaro: Uri Tv κ μέ ν derivant , quod est crapulae de comessationibus indulgere : forte quod uω- μα prac:(et ) facile in talem morbum incurrant. Unde nescio quid in mentem venerit Suidae, ut non vωμα , sed a is definiverit ex vino ebrietatem , de gravem cum mentis impotentia soporem, Graece Metae popar (a). Nisi quod hae .c dicatur sis et ac ie vc, id est a capite, quod facile et mines (b) laeditur atque offenditur. De catalepsi quoque hoc sciendum : non omnes Cataleptici eodem se modo habent: una enim est absoluta, in qua torpidum de marcidum omnino corpus manet; altera non absoluta in qua partes etiam aliquae sua munia obeunt. Dextras partes dolere narrabat.
Loeus est satis insignis apud Hippocratem, qui dissicultate non caret: Disputans enim de Empyicis ait, optandum potius esse ut sectio sat in Ai- iris partibus quam in dextris : nam dextras urere aut Areare letalius epi et quanto enim robumores sunt partes dextrae, tanto fortiores in ios morbi sunt. Quae an vera sint, quoniam hoc longius patet , ipse videris.
58쪽
Olim fanguinem ore rejecta erat. Ex ore sanguis multis modis rejicitur , vel quia e gingivis, vel quia ab aspera arteria , vel a capite fluit, vel quia e corpore pulmonis, Vel eventriculo excernitur. In libris de loc. a . notas dat quibus scias vel hinc, vel illinc fluere. Quod nobis metum attulit, fuit illa vetus rejectio sanguinis e pulmone quum jamdiu laboravisset. Et ideo quum phthoe, vel ulcus saepe consequatur haemoptoicos, latentis abscessus in pulmone erat suspicio. Ita enim Hippocrates omnem excretionem sanguis e pulmone suspectam habet, ob ea quae consequi solent: quamquam Hippocrates dio- AP Ab.
rismo utitur , sui sanguinem evomunt, s sne febre salutare , s cum febre
malum: Nomen 6ωrapis vo sinάμενον θ premus dei (c significat. Galenus in Com. non vult verbum μiusi (d) significare excretionem e pulmone, sed vomitionem proprie sanguinis audiri, tum quod sanguinem vomere minus malum sit quam e pulmone educere , tum quod omnis e pulmone eductio, ait, mala sit : nam si febris non adsit, etiam periculum: est ne non cito curetur ; si malum duraverit , brevi febris aderit. Tamen
in Coacis non utitur verbo lμώ ν e , sed et oesu (F). Sanguinem suseimittas , ait, confert, ut At me febre , leviter doleam , sputum tenue seu ad dies bis septem ; febrire, tussire contumaciter, es recentem semper sanguinem
excernere, malum: quamquam proprie de pulmonibus loquens utitur etiam in Coacis verbo MMD. Rejectio e pulmone si sit tantum per anastomosin aut diapedesin, non ita mala est, si per Da is, (g) , omnino suspecta essta debet. Et nos bifariam dicemus e pulmone sanguinem rejici posse, uno modo loco haemorrhagiae, altero ad exonerationem partis albcujus in qua grave aliquod p*riculum crearetur. Inveniuntur quibus o cluduntur viae ad nares. Si sanguis non absumitur in incrementum loco
haemorrhagiae e pulmone educitur sanguis innocue, item re in quibus C: de Tusdam sanguineis, aut in mutilis haemorrhpidon loco. Et in eo sensu Cel- lib. .sed hoc sui rejectionern sanguinis ex asperis arteriis, immo & per penem, non desum it 'domnino damnat, praesertim si febris non adsit, aut per commodum alium O A' em lacum fluere drumsit. Locui Celsi praeclarus est valde Altero modo sanguis expectoratur in hepaticis , lienosis, lienosis per coeliacam , ut comtigit filio q8 Praesidis Parisiensis. Is sanguinem affatim expectorabat omnia paene pulmonum vasa rupta putabantur , Sc periculum tabis adeo se putabant: taudem dum i forte contingitur hypochondrium sinistrum, percipitur pulsus ius ea parte, & palpitatio et tunc hic latere sontem mali: putant: & tra tum ductumque sanguinis manu percipiunt. Consultum es theni: mustum de valide repurgatus , cessavit palpitatio & pulsus , item
sanguinis rejectio. Ceterum credibile sanguinem & spiritum ibi compressum , conculcatum fuisse, & propter cruditates cacochymiamque VelUti obsessum, unde successisset necessario aneurysma. Accedit quod . nondum ex ephebis excesserat , & quum laute viseret, multus grat sanguis
59쪽
qui quum per nares non evacuaretur , aliam rapuit viam. Ita legimus a suppressione mensium pulsum ad partes uteri paruisse: ut in uxore Gorgiae. Et in uxore Philini pulsus in hypochondriis aderant ob cruditates, ait Galenus : In hoc , erat suppressio sanguinis , de eruditas et quod desilio illo consulis dictum est, idem nostro aegro evenire potuit, ut illa sanguinis rejectio non tam vitium pulmonum sequeretur, quam copiam, orgasimum sanguinis in praecordiis, ta propter assectiones melancholicas q&Venam fleuimus: a secta vena repetit malum. In estia bis (h) dubitant valde Medici an sectioni venae locus sit. Hippocrates non omissit saepe t immo eam advocat in eis affectibus. Et Galenus non abs re Hippocratem phlebotomiam amasse ac frequenter celebracse auctor est. Sed ut summus & prudentissimus fuit, non nisi tempore , jure, & loco id fecit. Si quae ante dicta sunt animo comprehensa fuerint, jam aliqua eae parte tibi hac in re satis erit factum. Docuimus enim inter(i) quosdam omnino refrigerari, quosdam calefieri, alios omnino immobiles esse , alios aliquatenus mobiles: rursum quosdam fieri per venarum interceptioneS, alias per oppressionem magnam , alias per summam debilitatem & quamdam caloris naturalis oppressionem , dc velut extinctionem , in quibusdam dominari crudos valde succos, in aliis non. Itaque ut non est eadem idea morborum qui Tn tar ac (h nomine continentur , ita non iisdem idem remedium, & praesertim venae sectio congruit. Praeterea eodem in loco docuimus Hippocratem in iis morbis div)xapessu tulis (I) desiderare, alias non. Immo , in morbis istis frigidis convulsiones corpus quatientes commode eveniunt , Ut ante adduximus. Hippocrates lib. q. acutorum scribit : suum quis repente obmutescit, id Denarum interceptiones faciunt, F fano a que sorti occasione id contigerit: Venam igitur internam brachii dextri secabis. Nam in sequenti Aphorismo docet notas abundantis sanguinis , & tunc audacius venam reserabis. Sed paullo po , quod valde notandum est, dum meminit epilepsiae, apoplexiae, parapie-xiae , per commotionem humorum fatae , deinde estio ethae s stim , id est stationem , ob egressum humorum a propriis vasis , scribit for talibus prius adhibitis fomentis venam satim aperies , quum nondum fixa si omnia , quae eontriflant, tum spiritus , tum suxiones. Facilius enim remediis patent. Sic in duobus istis locis non longe a se dissitis is a*ωνistic (m primo quoque tempore Venam secat, nulla praeparatione praemissa, in aliis utitur praeparatione. Revera summus vir nullas rerum distinctiones omittit. Et in lib. de morbis dum loquitur de morbo attonito ait: Mune attonitum si Ahabuerit lavare oportet multa calida , O quam maxime calefacere es aquam mulsam tepidam in os instillare. Hoc autem maxime faciundum, quum hu-
60쪽
morum longelario ac concretio es. Quamquam Galenus videtur contentUs sola frictione , non fomento , quoniam non ita semper concrevit languis ut
uere non possit. Sic post frictionem phlebotomiae locus esse potest. Et in Epid. cuicumque de repente voce destituuntur, s sne febre suerint, iis
elatim venam secato et quae omnia conveniunt cum iis quae dicta sunt Me lis. q. acritorum. Et mirum est cur voce destitutis venam aperit, si sine febre sint, quum potius labris ipsa ad phlebotomiam hortari debeat: in quo tacite reprehendit Medicos qui quum sebrem percipiunt, statim dicunt se saltem ratione fibris secare venam et at errant Valde; quia Hippocrates vim remediumque ponit in labre, praffertim si sit analoga morbo et mirorque aliud omnino sentire Hippocratem, aliud nostros homines agere. Sed de ea re forte dicturi sumus. In eodem lib. 2. Epid. phlebotomiam in epilepsia
dii rhaehu: Secabis venas interiores , s magnus morbus in intensione est. Illud est obsturum , is etesirci u : Epilepsia videtur inter morbos numerari quos pla Jac (o) Hippocrates vocat, quod redeant periodo. Sed ut rem breui Drit
finiam revocaturus Lectorem ad Com. Foesi in lib.I. Epidem. Epilepsia mor- bus acutus est , , chronicias. Acutus bifariam , tum ratione paroxysmi praesentis in quo convelluntur aegri; ta si numquam adorsus est: nam ut Celsus annotat, quum numqNam solitus est quemquam prehendere , saepe hominem consumite quod ex Hippocrate desumsit, qui ait senes m xime epilepsia perire , si numquam correpti fuerint: adeo vehemens hic
morbus est, maxime si quis ejus insolens fuerit. Chronicus est quia saepe redux est , re homini more rorisuis; (p) , ut loquitur Hippocrates. Quum ergo dixit Hippocrates secandam venam in epilepsia dum in intensione est ,
credo Hippocratem non tam de morbi ipsius curatione agere ut eum phlebotomia tollere velimus , quam ut occurramus periculo quod nunc adu get et ac si dicat, dum vexat accessio ipsa & premit rediens morbus, venam secare bonum ad amotionem praesentis periculi: quod Aretaeus praestat in curatione epilepsitae. Nemo enim dubitat Galenum & Hippocratem in epilepsia secare venam ad antevertendum paroxysmum et sed modo ex Galeno colligas secari debere malleolum, modo brachium: & ita sibi parum constat. Sed eam .difficultatem diremimus in primo libro Coraliorum capite de episeptica muliere: hoc valde animadvertendum est. Atque ita , mam di Atarre ( g interpretamur , ceteri suo utantur judicio. Et ut ad rem redeamus, in hoc nostro aegro venam aperuimus juxta doctrinam Hippocratis , quod translatio esset symptomatica. Aetius in catocho re cata- Ca, . D
lepsi, de quibus dictum est paullo ante , pr extim quum affectus sunt a reI. Armes anguine, statim venam secat: sed quum ab alio humore sunt, videtur a. eamdem sectionem aversare P. Quod autem paroxysmus redierit statim vena secta , non existimo sectionem venae id per se effecisse, sed quum morbus valde premeret, omnia confuse & tumultuarie acta sunt: & tunc Ballonii veri Tom. III. H secta