장음표시 사용
21쪽
Discontentis Me BritonS. XIV. Consularium primus Aulus lautius praepositus, ac subinde Ostorius Scapula, uterque bello egregius; redactaque paulatim in formam provinciae proxima pars Britanniae. Addita insuper veteranorum colonia. Quaedam civitate Coodumno regi donatae is ad
nostram usque memoriam fidissimus mansit ut vetere ac jam pridem recepta populi Romani consuetudine, haberet instrumenta servitutis et reges. o Didius Gallus parta a prioribus continuit, paucis admodum castellis in ulteriora promotis, per quae fama aucti toossicii quaereretur. Didium Veranius excepit, isque intra annum exstinctus est. Suetonius hinc aulinus biennio prosperas res habuit, subactis nationibus firmatisque praesidiis quorum fiducia onam insulam, ut vires rebellibus ministrantem, aggresSu terga CC, ssioni patefecit. XV. Namque absentia legati remoto metu Britanni agitare inter se mala SemitutiS, Conferre injurias et interpretando accendere. Nihil proficipatientia, nisi ut graviora tamquam ex facili tolerant, hus imperentur. Singulos sibi olim reges fuiSSe, nunc sobinos imponi, e quibus legatus in Sanguinem, Procurator in bona saeviret. Aeque discordiam Praep
Sitorum, aeque concordiam subjectis exitiosam alterius manum, Centuriones, alterius Servos vim et contumelias
miscere. Nihil jam cupiditati, nihil libidini exceptum usIn proelio fortiorem esse, qui spoliet nunc ab ignavis plerumque et imbellibus eripi domos, abstrahi liberos,injungi delectus, tamquam mori tantum pro patria nescientibus. Quantulum enim transisse militum, si sese Britanni numerenti Sic Germanias excussisse sojugum, et flumine, non Oceano, delendi sibi patriam, conjuges, parentes, illi avaritiam et luxuriam causas belli esse. Recessuros, ut divus Julius recesSisset,
modo virtutes majorum Suorum aemularentur. Neve proelii inius aut alterius eventu PGeSCerent; stuM M
22쪽
impetus, majorem constantiam senex miSeros esse.
Jam Britannorum etiam deo misereri, qui Romanum ducem absentem, qui relegatum in alia insula exercitum
detinerent jam ipsos, quod dissicillimum fuerit, delibe-
rare. Porro in ejusmodi consiliis periculosius esse deprehendi, quam audere. XVI. His atque talibus invicem instincti Boadicea generis regii femina duce neque enim sexum in imperiis discernunt sumpsere universi bellum ac Sparsosio per castella milites consectati, expugnatis praesidiis, ipsam coloniam invasere ut sedem servitutis. Nec ullum in barbaris saevitiae genus omisit ira et victoria. Quod nisi aulinus, cognito provinciae motu, Propere subvenisset, amissa Britannia foret quam unius proeliiis fortuna veteri patientiae restituit, tenentibus arma plerisque, quos conscientia deiectionis et propius ex legato
timor agitabat, ne quamquam egregiu Cetera arroganter in deditos et, ut suae cujusque injuriae ultor, durius consuleret missus igitur Petronius Turpilianustio tamquam exorabilior et delictis hostium novus eoque paenitentiae mitior, compositis prioribus nihil ultra ausus rebellio aximo provinciam tradidit. Trebellius segnior et nullis castrorum experimentis comitate quadam curandi provinciam tenuit Didicere jam bar-α bari quoque ignoscere vitiis blandientibus, et interventus
civilium armorum praebuit justam Segnitiae excusationem. Sed discordia laboratum, Cum SSuetu eXpeditionibus miles otio lasciviret. Trebellius fuga ac latebris vitata exercitus ira, indecorus atque humilis,m precari mox praefuit, ac Velut pacti, exercitus licentiam, dux salutem et seditio sine Sanguine stetit. Nec Vettius Bolanus, manentibus adhuc civilibus bellis, agitavit Britanniam disciplina eadem inertia erga hostes, similis petulantia castrorum; nisi quod innocens Bolanus et, nullis delictis invisus caritatem paraverat loco auctoritatis
23쪽
Agricola Governor o Britata. II XVII. Sed, ubi cum cetero orbe Vespasianus et Britanniam recuperavit, magni duces, egregii exercitus, minuta hostium spes. Et terrorem statim intulit etilius Cerialis, Brigantum civitatem, quae numerosisSima provinciae totius perhibetur, aggreSSus. ulta proelia, set aliquando non incruenta magnamque Brigantum Partem aut victoria amplexus est aut bello. Et Cerialis quidem alterius successoris curam famamque obruisset; subiit sustinuitque molem Iulius Frontinus, Vir magnuS, quantum licebat, validamque et pugnacem Silurum iogentem armis subegit, super virtutem hostium locorum quoque difficultates eluctatuS. XVIII. Hunc Britanniae statum, has bellorum vices media jam aestate transgressus Agricola invenit, cum et milites velut omissa expeditione ad securitatem et is hostes ad occasionem verterentur. Ordovicum civitas, haud multo ante adventum ejus, alam in finibus suis agentem prope universam obtriverat, eoque initio erecta provincia et quibus bellum volentibus erat, probare
exemplum, a recenti legati animum opperiri, cum o Agricola, quamquam tranSVecta aeStaS, Sparsi Per Provinciam numeri, praesumpta apud militem illius anni quies, tarda et contraria bellum incohaturo, et plerisque custodiri suspecta potius videbatur, ire obviam discrimini statuit contractisque legionum vexillis et modica auxili usorum manu, quia in aequum degredi Ordovices non
audebant, ipse ante agmen, quo Ceteri par animus simili periculo esset, erexit aciem CaeSaque prope uni- VerSa gente, non ignarus instandum famae, ac, prout prima cessissent, terrorem ceteris fore, onam inSulam, o Criu POSSessione revocatum aulinum rebellione totius Britanniae supra memoravi, redigere in potestatem
animo intendit. Sed ut in dubiis consiliis naves
deerant ratio et constantia ducis transvexit. Depositis omnibus sarcinii lectissimos auxiliarium, quibus nota cis
24쪽
vada et patrius nandi usus, quo simul Seque et arma et equos regunt, ita repente immisit, ut obstupefacti hostes, qui claSSem, qui mes, qui mare exspectabant, nihil arduum aut invictum crediderint sic ad bellum venientis bus. Ita petita pace ac dedita insula clarus ac magnus
haberi Agricola quippe cui ingredienti provinciam,
quod tempus alii per ostentationem et ossiciorum ambitum transigunt, labor et periculum placuisset. Nec Agricola, prosperitate rerum in Vanitatem Sus, expedii tionem aut victoriam vocabat victos continuisse; ne laureatis quidem gesta prosecutus est. Sed ipsa dissimulatione famae famam auxit aestimantibus quanta futuri spe tam magna tacuiSSet. XIX. Ceterum animorum proVinciae prudenS, simulis que doctus per aliena experimenta parum profici armis, si injuriae sequerentur, causa bellorum statuit excidere A se Suisque orSuS, Primum domum Suam
coercuit, quod plerisque haud minus arduum est quam provinciam regere. Nihil per libertos servosque publi-- cae rei non studiis privati nec ex commendatione aut precibus centurionem, milites scire, sed optimum quemque fidissimum putare; omnia Cire, non omnia exsequi parvi peccati Veniam, magnis severitatem Commodare, ne poena Semper Sed Saepius paenitentia, contentus esse; ossiciis et administrationibus potius non peccaturo praeponere, quam damnare Cum PeC- cassent. Frumenti et tributorum exactionem aequalitate munerum mollire, circumcisis quae in quaestum
reperta ipso tributo gravius tolerabantur amquem per ludibrium assidere clausis horreis et emere ultro frumenta, ac ludere pretio cogebantur; devortia itinerum et longinquitas regionum indicebatur, ut civitates, proximis hibernis, in remota et avia deferrent, donec, quod omnibus in promptu erat, paucis lucrosum ieret. as XX. Maec primo Statim anno comprimendo, egregiam
25쪽
His S tem V verument. 3famam paci circumdedit, quae vel incuria vel intolerantia priorum haud minus quam bellum timebatur Sed,
ubi aestas advenit, contracto exercitu multu in agmine, laudare modestiam, disjecto coercere loca castris ipse capere, aeStuaria ac Silvas ipse braetentare; et nihil sinterim apud hostes quietum pati, quo minus subitis excursibus popularetur atque, ubi satis terruerat pa cendo Uirsus irritamenta pacis ostentare Quibus rebus multae civitates, quae in illum diem X aequo egerant, datis obsidibus iram posuere, et praesidii castellisque in circumdatae, tanta ratione Cur'. qu ut nulla ante Brutanniae nova fars garitor illacemita tranSierit. XXI. Sequens hiems saluberrimis consiliis absumpta. Namque, ut homines dispersi ac rudes eoque bello faciles quieti et otio per Voluptate aSSueSCerent, hor istari privatim, adjuvare publice, ut templa fora domos exstruerent, laudando prompto et caStigando Segnes. Ita honoris aemulatio pro necessitate crat. Jam vero
principum filios liberalibus artibus erudire, et ingenia
Britannorum studiis Gallorum anteferre, ut, qui modo iso linguam Romanam abnuebant, eloquentiam ConcupiScerent. Inde etiam habitus nostri honor et frequens toga, paulatimque discessum ad delenimenta Vitiorum, porticus et balnea et conviviorum elegantiam idque apud
uit, Vastati usque ad Tanaum aestuario nomen est)nationibus. Qua formidine territi hostes quamquam conflictatum saevis tempestatibus exercitum lacessere non 30
ausi ponendisque insuper castellis spatium fuit. An- notabant periti non alium ducem opportunitates locorum sapientius legisse. Nullum ab Agricola positum castellum aut vi hostium expugnatum aut pactione a iuga
26쪽
obsidionis annuis copiis firmabantur. Ita intrepida ibi hiems, et sibi quisque praesidio, irritis hostibus eoque
desperantibus, quia soliti plerumque damna aestatis hibernis eventibus pensare, tum aestate atque hieme, juxta pellebantur. Nec Agricola umquam per alios gesta avidus intercepit Seu centurio seu praefectus incorruptum facti testem habebat Apud quosdam acerbior in conviciis narrabatur ut erat comis bonis, ita adversus malo injucundus Ceterum ex iracundia ' nihil supererat secretum, ut silentium ejus non timeres; honestius putabat offendere quam odisSe. XXIII. Duarta aestas obliti endis quae oercucurrerat
gloria pateretur, inventus in ipsa Britannia terminus. , Namque Clota et ociotria, alver mari testibus per immenSum reVectae, anguSto terrarum spatio dirimuntur, quod tum praesidiis mnatur,' atque omnis propior sinus tenebatur, summotis velut in aliam insulam hostibus. in XXIV. Quinto expeditionum anno, naye prima transgressus, ignotas ad id tempus gentes raris simul ac prosperis proeliis o muit, eamque partem Britanniae,
quae Hiberniam aspicit, copiis initruHt in spem magis quam ob formidinem; si quidem Hibernia, medio interus Britanniam atque Hispaniam ita et Gallico quoque mari' ortuna, valentissimam imperii partem magnis invicem' usibu Liscuerit. Spatium ejus, si Britanniae Comparetur, anguStiuS, OStri maris insulas Sisperaue. Solum caelumque et ingenia caiit'sque hominum haudis multum a Britannia differt in .lius aditus portusque per commercia et negotiatores cogniti Agricola expulsum seditione domestica unum ex egulis gentis exceperat ac specie amicitiae iii occasiqnem retinebat. Saepe ex eo audivi. legione una et modicis auxiliis i. debellari obtinerique Miberniam fosse, idque etiam
27쪽
adversus Britanniam profuturum, si Romana ubique arma, et Velut e conspectu libertas tolleretur XXV. Ceterum aestate, qua sextum ossicii annum
incohabat, amplexus civitates trans Bodotriam sitas, quia illotus universarum ultra gentium et infesta hostilis , exercitus itinera timebantur, phrtiis csasse exploravit. Quae ab Agritata primm assumpta in partem Virium sequebatur evhri specie, cum simul terra simul mari bellum imp elleretur, ac saepe iisdem castris PedeSequesque et nauticus miles, Sisti bpiis et laetitia sua loquisque facta sura, casus alibile ent ac modo silyarum a montium proflincia, modo tempestatum ac fluctuum vel clim terra et hostis, hinc victus Oceanus mili- tari astantia icompara entur Britannos 'oque, ut X captivis audiebatur, visa classis obsti pesaciebat, tam is
Mam perti maris sui secreto ultimum vietis perfugium clauderetui manus et arma con ers caledoniam in lenita populi, paratu magno, Π ore Wma, uti mos
est de ignotis, oppugnare ultro castella a jorti, metum ut provocantes addiderant regredienduinque citra Bodotriam, et excedendum poti . quam ' lierentur. ignavi specie prudentium admonebant, cumcinterim cognoscit hostes pluribus agminibus irruptur Ac ne superante numqro et peritia locorum cIrifumire fur, diviso et ipse in tres partes exercitu incessit sXXVI. Quod uni cognitum hosti, mutato repente consilio, unirem nonam legionem ut maxime invalitam noςte aggreSSi inter Somnum ac trepidationem caesis' fuimus irrupere. Jamque in ipsis castri pugnabatur, cum Agricola, iter hostium ab exploratoribus edoctus et restigiis insecutus, velocissimos equitum peditumque assultare tergis pugnantium jubet, mox ab universis adici clamorem et propinqua luce fulsere signa. Ita
, hy, di males territi Britanni et Romanis rediit ani
28쪽
etiam erupere, et fuit atrox in ipsis portarum angustiis proelium, donec pulsi hoSteS, utroque exercitu Certante, his, ut tulisse opem, illis, ne eguiSSe auxilio Viderentur. Quod nisi paludes et silvae fugientes texissent, debellas tum illa victoria foret. XXVII. Cuju conscientia ac fama feris exercitus, nihil virtuti suae invium ei penetrandam Caledoniam inveniendumque tandem Britanniae termini/m continuo proeliorum cursu fremebant;l
atque illi,so 1 cauti ac sapie ites, pwmpti post eventu
i in magniloqui erant. Iniquissima hae bell rum condicio est prisper omnes sibi vincii runt uvms' iiiii
imputantur At Britanni non virtute se victos, Sed occasione et arte ducis rati, nihil ex arrogantia remittere, quo minu juVentutem armarent, Conjuges Cis liberos in loca tuta transferrent, coetibus ac sacrificiis Coc Spirationem civitatium sancirent atque ita irritatis utrimque animis diSceSSum. XXvii I. Eadem aestate cohors Usipiorum, per Germanias conscripta et in Britanniam tranSmiSSa, magnum o in memorabile facinus ausa St. occiso centurione ac
militibus, qui ad tradendam dissiplinam immisti manipuli
lis exemplum et tectores sabebatitur, res liburnicas adactis per vim gubes natoribuS Scendere et uno remigante, suSpecti duobu eoque interiectis, nondum vulus at rumore ut miraculum praevehebantur. Mox ad aquam atque iitilia rapiente cum plerisque Britannorum sua defensantium proelio congreSSi a Saepe VictoreS, aliquando pulsi, eo ad extremum inopiae Venere, ut infirmissimos suorum, mox Sorte ductos vescerentur At-3, que ita circumvecti Britanniam, amissis per inscitiam regendi navibus, pro praedonibus habiti, primum a Suevis, mox a Frisiis intercepti Sunt Ac fuere quos per commercia venumdato et in noStram Sque ripam mutatione ementium adductos indicium tanti casus illus
29쪽
XXIX. Initio aestatis Agricola, domestico vulnere iCtus, anno ante natum filium amisit. Quem casum neque ut plerique fortium Virorum ambitiose, neque Per lamenta rursus a maerorem muliebriter tulit et in luctu bellum inter remedia erat. Igitur praemissa ClaSSe, quae pluribus loci praedata magnum et ince tum terrorem faceret, expedito exercitu, cui ex Britannis fortissimos et longa pace exploratos addiderat, ad montem Graupium pervenit, quem jam hostis insederat. Nam Britanni, nihil fracti pugnae priori eventu et o uiuohem aut servitium exspectantes, tandemque docti Commune periculum concordia propulsandum, legationibus et foederibus omnium civitatium Vires exciverant. Jamque super triginta milia armatorum Spiciebantur, et adhuc amuebat omnis juventus et quibus cruda ac is viridis senectus, clari bello et sua quisque decora gestantes, cum inter plures duces virtute et genere praeSimS, nomine Calgacus, apud contractam multitudinem proelium poscentem in hunc modum locutus fertur: xxx. Quotiens causas belli et necessitatem nostram
intueor, magnus mihi antimus est hodiernum diem consensumque vestrum initim libertatis toti Britanniae fore. Nam et universi servitutis expertes, et nullae
ultra terrae, ac ne mare quidem Securum, imminente nobis classe Romana ita proelium atque arma, quae os
fortibus Aesim eadem etiam immis lucisSima sunt. Priores pugnae, quibus adversus Romanos varia fortuna certatum est, Spem ac subsidii m in nostris manibus habebant; quia nobilissimi totius Britanniae, eoque in ipsis penetralibus sit nec servientium litora aspicien soles, Oculo quoque a contactu dominationis inviolatos habebamus Nos terrarum ac libertatis extremOS, recessus ipse ac sinus famae in hunc diem defendit; nunc terminus Britanniae patet. Atque omne ignotum Pro
magnifico est Sed nulla am ultra gens, nihil nisi fluc is,
30쪽
tus et saxa, et infestiore Romani, quorum superbiam frustra per obsequium et modeStiam effugeris Raptores orbis, poStquam cuncta VaStantibus defuere terrae, jam et mare scrutantur: Si locuples hostis est, avari, sis pauper, ambitiosi quo non Oriens, non Occidens satiaverit. Soli omnium opes atque inopiam pari affectu concupiscunt. Auferre, fucidare, rapere, falsis nominibus imperium, atque, ubi solitudinem faciunt, pacem appellant XXXI. libero cuique a propinquos suosio natura carissimos esse voluit; hi per delectu s alibi servitur auferuntur conjuge Sororesque, etiam si hostilem libidinem effugiant, nomine amicorum atque hospitum polluuntur. Bona fortunaeque in tributum, ager atque annus in frumentum, corpora ipsa ac manu Silvi acis paludibus emuniendis inter Verbera ac pontumelia conteruntur. at servituti mancipia semel veneunt, atque ultro dominis aluntur Britannia servitutem suam Cottidie emit, cottidie pascit in sicut in familia recentissimus quisque Semorum etiam conservis ludibrio est, uo sic in hoc orbis terrarum Vetere famulatu novi nos et viles in excidium petimur. Neque enim arva nobis aut metalla aut portus Sunt, quibuS Xercendi reservemur. Virtus porro ac ferocia subjectorum ingrata imperantibus; et longinquitas ac secretum ipsum quo tutiuS eo SuSpectius. α, ta sublata spe veniae tandem Sumite animum, tam quibus salus, quam quibus gloria carissima est Brigantes, femina duce, exurere Coloniam, XPugnare CaStra,
ac, nisi felicitas in sόcordiani vertisset, exuere jugum potuere nos integri et indomiti et libertatem non in
m paenitentiam laturi, primo Statim congressu ostendamus quos sibi Caledonia viros eposuerit. XXXII. An
eandem Romanis in bello virtutem, quam in pace lasciviam adesse creditis: Nostris illi dissensionibus ac discordiis clari, vitia hostium in gloriam exercitusas raui Vertunt quem contractum ex diversisSimis gen-