De Franciae commercio regnantibus Karolinis ...

31쪽

- 29 Rheno nominanda quoque erat silva Vosagum cum Aquis- grani et Aristalli lucis. Has Omnes silvas conservare voluerunt arolini l), quippe quae fructuosae essent, si saltem credas epistolae adriani papae ast arolummagnum tri Quod prorsus per se optimum, quamdiu silvae non in campos invadunt. Μox autemper totam Franciam, propter bella continua civiumque raritatem, in locum segetum succedent silvae, quae quidem non jam divitiarum sed miseriae paupertatisque causae Vadent. Animalia. Genus arbustorum quale fuerit notum est transeamus nunc ad genus animalium. Inter animalia, de quibus tunc temporis exercebatur commerciiun, nullum prorsus magi necessarium magisque dilectum exstat quam equus adeo ut pars genti quae, honores adepta, soli et hominum unica domina mox erit, equitum nomine glorietur. Villarum igitur possessore Summopere curabant ut haberent sibi equos nobiles in suis campis natos et nutritos 3).

Quae Vero genera equorum tunc majoris pretii ducerentur non habemus pro comperto. Illud autem animadvertendum est, scilicet a Sarracenis, qui Franciam toties inVaserant, propagatos equo illo Camariae, cervice elato, cauda longa pilis candidis, adeo similes Arabicis equis, quorumque Virtutes jamdudum noverant Franci. Boum autem taurorumque et Vaccarum, qui tantum agris colendis prosunt, tantumque alimentis nostri conserunt, ex

omni tempore magna fuit multitudo Pauca ideo de illis habemus documenta. Molus 4 magnus tamen vaccaritias in

t BAL. I. 333, de villis. 36, cap. 5, 817 7, u ut silvae vel orestes no

irae en sint custoditae et, ubi locus uerit ad stirpandum stirpare faciant et campos de Silva increscere non permittant, et, ubi silvae esse debent non eas permittant nimis capulare atque damnare v

4 Id. 23.

32쪽

unaquaqiae illa esse vult. In eustria, haud secus a hodie, propter graminum qualitatem curasque bubulcorum, genuS boum per lippam celebre a non Saeculo creScit. In pago Baiocassino quoque episcopus quidam, id ricus, pecora boum habebat euormia 1). De his autem nil amplius. Haud aliter pro ovibus, pro capriS, ceteriSque pecoribuS.Κaroliis agnus tamen judicibus villarum berbicaritias, capraritias, hircaritiasque commendat 2), Robertusque archiepiscopus Rotomagensis anu DccccLXXXIx Ove in pratis Salsis claras per exquisitam carnem possidebat 3). Porci quoque ex omni tempore Franciam ditaverunt. Strabo 4 nos docet Gallos alere et vendere porcos delicatissim0s, quippe qui abundanter quercuum fructibu vescerentur. Horum numerus adeo crevit , 5 , ut caput legis Salicae specialiter de furtis porcorum latum fuerit Κarolus agnus 6 judicibus villarum praecipitiatis habeant porcaritiaS... quantum plus potuerint. Omnia denique chartularia enumerant numeroSa Orcorum pecora Verisimile igitur ex his stetisse majorem partem publici nutrimenti, ideoque de his

commercium maximum eXercori.

Quod ad chortes attinet, non modo numerosae Sed etiam Varus Vibu refertae erant. Hodie forsan et in ornatissimis chortibus, non invenias aves, quos arolus Magnus T suis ministris illarum commendabat, etlebras Scilicet, haSian OS, enecaS, ObambaS, perdiceS, turtureSque pullos et gallinas quoque, quorum Ova Vendere debebant mansionarii, et aucas, vetus hoc Gallorum animal raro autem ansere qui inter

ΝΟ est quod praetereamus falcones qui jam in honore erant. empe arolus agnus falconarios ad venandum habebat, quos in ordine palatii incinarus nominat inter

i Et hodie vocantur aumailles. DELISLE, p. cit. 233, 236. - 2 Cap. de villis 23.

33쪽

- 31 regis ministros, leges que mulctam irrogabant ei qui rapuerat accipitres aut sparvos l). Lex quoque protegebat apes et Si quis apium deintra clave aut sub tecto furaverit, mille octingentis denariis culpabilis judicetur, excepto capitale et delatura 2). Sunt quoque enumerandi canes inter animalia de quibus

fiebat commercium Canum enim genus ferox alebatur, qui apros urSOSque laceSSebant, eosque interdum vincebant.

Sangallensis monachus 3 narrat canes hujuSce generiS, quos Karoliis Aaron regi Persarum dono dederat, primo viles et ignobiles ductos, mox admirationem in se convertiSSe pugnando sortiter cum leonibus, eosque vincendo. alibus fidentes animalibus imperator ejusque filii sese per silvas immittere cumque seris collato pede dimicare audebant q). Alii quoque, minus robusti, sed pariter in honore habiti, non deerant canes, velle leporarius videlicet, cujus agilitatem lex Salica extollit. Quae quidem testantur a Francis non dedignatam fuisse artem venandi 5).

De piscibuS. Verumenimvero ante alias artes ars piscatoria tunc no- ruisse videtur non modo per maria sed etiam per fluvios

lacusque omittenda prorsus Eliani sabula, qua Celtae suis equis dare pisces pro alimentis dicuntur. Id tamen manifestum apparet, Galliam ex omni tempore propter pisces delicatos claruisse 6 . Documento sint thianni ab Oppiano, muli Laterae prope emausum a Plinio T), percae et ostra Burdigalensia ab Ausonio 8), pisces Lemani lacus a Gregori Turonensi laudati Fercula exquisita profecto, sed non omnibus prompta. Haud ita quidem pro quibusdam piscibus quos ven-

34쪽

- 32 debant aut recentes, aut salsos aut in vivariis servatos. Quod lucri genus et reges 1 et privati exercuisse videntur Iassim enim per capitularia aut chartularia vivariorum mentionem invenire eSt. Pisce ergo, ceu numerosiores erant, ceu homines ea tempestate non dedignabantur genera hodie vilia, marinos scilicet porculos aut cete 2), alimenta multo magis ac hodie subministrabant, ideoque negotiatores artem piscatoriam inter maximas vitae commerciique necessitates habebant.

Aliud lorebat commercii genus, servorum Scilicet, quos tanquam bestias aut viles naturae fructus pleraque parS hominum tunc ducebat. on desuere profecto qui tali commerci sese fortiter opposuerint, sed frustra Semper enim necesse evadebat rege ferrent leges ut servorum miseriae lenirentur. Quinque 4), regnantibus arolinis, exstabant Servorum genera, primum Scilicet eorum qui a patre et matre Servis, Secundum eorum qui a patre ingenuo SerVa autem matre nati erant, tertium eorum et quidem paucissimorum qui semetipsos libertate privabaut, quartum puerorum a parentibus Venumdatorum 5), quintum servorum in bello captorum, Seu mancipiorum, quae Victores inter se dividebant, summisque exabant contumeliis Imo tantasuit malae consuetudinis corruptela ut ipsi homilies liberi in

I BAL. I. 334. De villis 2l-65. usivarios in curtis nostris unusquisque judex habeat, et Si augeri potest, augeat et ubi antea nou suerint. et modo esse 90SSunt, noviter flant. - Ut pisces Ale vivariis nostris venumdentur, et alii mittantur in locum, ita ut pisces semper habeant: tamen quando nos in villa non enimus, tunc iant venundati. CL DEppiΝG. Expωition des Ormands 1l 240. 2 BAL. II. 344. Quod si homines abbatis piscem qui vocatur turium capiant, totus erit S. Michaelis Crassus piscis si captus erit, ala una et medietas caudae erit monachis n

η BAL Cap. Aus0g. I. . u Si quis vendiderit filiam suam. II. 4. d. Pist. 24 In lese quam predecessore nostri constituerunt de his aut filios suos, sume an aliqua neceSSitate urgente, vendunt, plura habentur capitularia, quae omnia hic non necesse duXimus ponere v

35쪽

- 33 servitutem interdum essent reducti a potentioribus. Documento sint quinque Ludovici ii chartae, per quas reddit libertatem hominibus quos comites aut alii missi injuste detinebant 1). Servi igitur, seu Franci, Seu alienigenae, nil

aliud erant quam res viles, ideoque materiam pr oebebant negotiatoribuS. Enumeratis omnibus arbustorum aut animalium generibus, de quibus in Francia tunc fiebat commercium, mentem ad metalla advertami S. De mel illis.

Strabo 2 nos docot apud Tarbellos in fossis non alte ductis

reperiri lamina auri manum implente exigua cum repurgatione, aurum quoque in Cebennis et in Pyrenaeis montibus, apud Tectosages, RutenoS, Gabalesque. Quod ad argentum attinet, quamvis Diodorus nullum Omnino argentum effodi significet 3 , Plinius tamen 4) argentum Galliae laudat. Regnantibus arolinis de his metallis nil tale resertur a scrip ribus, neminemque late nil hodie superesse simile. ranseamus igitur ad utiliora metalia, himbum, Stannum, et cuprum Quum Dagobertus 5 anno cxxxv monasterio S. Dyonisii quatuor mille libras plumbi concesserit, ut ecclesiae tecta renovarentur, nonne illud diploma testatur venas phimbi tunc exstitisset Haud aliter pro stanno Exstant enim litterae 6 Adriani papae ad Karolum Magnum quibus copiam stanni Magitat: α pro ipsius aulae S. Petri tecto V. Excellentia nobis est pollicita dirigere stanni libras mille simili modo et Itherius alias mille libras dirigere promisit, pro quo etimuS. . . ut ipSum stannum nobis dirigere ju

36쪽

Μetallorum tamen fodinae ea tempestate, seu pia inertiam, Seu potius per terrorem derelictae fuerunt. unc enim terribiles de metallorum daemonibus vulgabantur historiae, quarum memoria tamdiu permanebit, et hactenus non omnino

Quod si de metallis transierimus ad materias qua Solum gignit, sal tam utile tamque necessarium inveniemuS. Semper enim exstiterunt salis fabricae propter littora editerranei maris, quas significare videtur capitularium aroli Μagni, cujus titulum unice conservavimus 2 De terra in littore maris ubi salem 3 faciunt δε aves, quae Rhodanum ascendebant, inde salis copiam secum serebant, si chartulario S. Victoris assiliensis credimus 4). In eustria quoque documenta nominant 5 et quatuor salinas apud Hune notam, unam apud Butellas, alteram apud Girasrevillam. Alia erat materia, margam dico, cujus usus a Romanis 6 usque ad arolinos vulgatus, mox obsolevit ut nostra tempeState renasceretur T). In capitulario enim istensi legimus Ut illi coloni qui antiqua consuetudine debent et margitam, et uetaeque carricare quae illi non placent, renuunt, quoniam adhuc in illis antiquis temporibus fortumargita non trahebatur, quae in multis locis tempore avi ac domni, et nostri patris trahi coepit. . . quidquid eis cmrricare praecipitur de Opere carropera, quando illam sacere debent, sine ulla difkrentia carricent. Illud Ver praecipue margae

extractionem non Sine momento fuisse demonstrat, scilicet quod nomina vicorum aut pagorum e marga eX tracta Supersint. Solum modo in eustria enumerandi sunt Mamerta 8),

37쪽

Quae quum ita sint, res omnes quas natura ereat, et de quibus exercetur commercium, recensuimus. Restat ut res easdem artibus hominum elaboratas mutatasque expo

Artes in Francia, regnantibus arolinis, quae suerinteXponere, re prorsu ardua: Ex quo enim Barbari Galliam secere suam, nulla remansit e labricis opificium quas memOrant et codex Theodosianus et notitia dignitatum l). Id solum animadvertendum est, societates opificum a Romanis formata duravisse, quippe quae privatorum commodis niterentur, ideoque firmarentur. Qua quidem Societates, regnantibus arolinis, nunquam claruisse fateor : attamen quin exstiterint minime dubium Etenim quotiescumque posteriores reges privilegia confirmaverunt unius alteriusve societatis, eam declarabant perantiquam Ludovicus uuior, anno MCLXX), de mercatoribus aquae Ρarisiensis dicebat: 2) Cives ... O adierunt rogante ut consuetudine Suas, quas tempore Ludovici regis patris nostri habuerunt, eis confirmaremus: consuetudines autem eorum tales sunt ab antiquo η aut aliter de carnificibus quorum societas, Olim praepotens, nuperrime florebat adhuc, rex idem anno MCLxII longo tempore carnifice quasdam antiquas habuerunt consuetudines . nos adierunt, suaeque miseriae

t Cod. hδod X 22 Do fabricensibus is do metallariis 20 de murilesis, gynectariis, monetariis et basingariis. 23. de classicis XIII b. do

navicularii' etc. - BOC0. I, 26. s. LEVASSEUR. Hist de classes u-vrieres en France. t. I. . ba, S. v. q.

38쪽

pondus exposuerunt . itaque aevocavimus in civitatem nostram arisiensem antiqua consuetudines carnificum, eisque omnino et integraliter reddidimus. Denique, qtiando Stephanus Bolaeus in unum corpus coget uSu mercatorum, eortim societate plerumque antiquissimas declarabit l). Ceteroquin, in chartis et diplomatibus arolinorum, nonnullas invenire est memoratas societates, arcariorum Scilicet, arbalestariorum, merceriorum, alatariorum etc. 2 Karoliis Magnus in capitulario de villis labros ferrarios, altrilices,

ratores alioSque enumerat 3). Societates igitur opificum tunc temporis florebant cum suis ducibus privilegiisque suis.

Quod si autem documenta ea raro memorant, nil prorsus mirum nempe societateS, ab Omnibus cognitas, nullus nominabat. necia.

Νon autem soli artibus vacabant piliges qui societates inter se conjunxerant; erant gynecia quoque Ita vocabantur olim textrinae publicae, in quas feminae noxiae et condemnatae ad opus lanisici exercendum conveniebant 4). arolinis regnantibus gynecia non solum continebant seminas noxias sed etiam ServiaS, eaque reges ac procere imo episcopi et

abbates habebant. Quibus laboribus incumbebant seminae capitularia denuntiant b). Qtem seminae opera textrilia

pictile faciant, nec lanam carpere, nec linum battare, nec in publico lavare vestimenta, nec berbicas tondere habeant licitum . . . die dominica, et aliter 6 Ad genicia nostra,

sl Livre des insitiers Passim. I in I CΑΝcius Glossarium mediae et insimae latinitatis, d. e.schol, I. passuis. Curtulaire dea Abbaye de Redon p. 383. I 3 BAL. I. 33b, cap. de villis. b. t

39쪽

- 37 sicut institutum est, opera ad tempus dare faciant, id est,

nuta etc.

Variis igitur operibus se dabant in gyneciis seminae, adeo ut fere totae husjuce temporis artes in eis constarent. Sese dabant quoque libidinum intemperantiae : nempe innecta sicuti luparum sedes memorantur in chartis hujusce temporis l). Quod si vero gynecia quasi refugium praebebant seminis, quete, sub specie laborandi laSciviebant, nunc transeundum est ad austeras domos, labricas dico aut in monasteriis

2 Omnibus prosectae notum est monachos secundum regulam S. Benedicti iam corporis quam mentis operibus inservire. Regnantibus igitur arolinis monachi sese dederant studiis ad intellectum pertinentibus, nedum antiqua neglexerint instituta mamque cum eis iVebant, quamvis regulae monasticae non omnino participes, Opifice in varias distributi labricas. Documento sint monasterium Soli-gnacens ubi α 3 artifices habentur plurimi diversarum

artium periti, qui ..., Semper ad Obedientiam sunt parati et praecipue Centutense monasterium, ita Angliberto abbate dispositum, ut artes Omnes et opera necessaria intra loci ambitum exercerentur 4ὶ Aqua enim rivuli Scarduonis, medium praeterfluens claustrum, ibidem farinam molis terebat. Deinde oppidum ipsum varias artificum proebebat regiones seu vicos, veluti totidem monasterii ossicinas, quae monachis variam supellectilem variasque species ad certum numerum subministrabant. Vici enim enumerandi

40쪽

- 38- erant labrorum qui serramenta, scrutariorum qui operimenta librorum, sellariorum qui sella equorum, piStorum qui certum panum numerum, Sutorum qui calceamenta famulorum,

lanistarum qui sagimen, fullonum qui siltra, pellis cum qui

pelles, initorum qui vinum et oleum, cauponum qui cervi fiam fabricabant. In specialem vicum admittebantur advenae' negotiatores. onachis igitur Centutensibus i promptarante omnia intra domum. Plerumque Vero circa eorum sedes sitae erant fabricae opificum, certis religionis caerimoniis certaeque disciplinae adstrictorum, et Olum pro monasterio laborantium. a sensim, opificum familiis collectis, verae urbes aut creabantur aut renovabantur exempli gratia Abbatisvilla, Redones, recorium, Sancti Brioci sanum, et, in universum, sereOmnes civitates, quae sub invocatione sancti cujusdam undatae fuerunt quemadmodum OStra tempestate magnas urbes sere subito exsurgentes et crescentes

videre est prope fabricas 2ὶ Tales ergo loci erant ubi aut Opifices societate inter se conjuncti, aut seminae per gynecia dispersae, aut opifices qui

monachis Serviebant, varias exercebant artes. Restat ut dicamus quale essent artium fructus. De artibus quae spectant ad alimenta. Pauca quidem usjusce temporis exstant documenta equibus conjecturas ducere queas de artibus ad alimenta pertinentibus. Duo tamen ex omni tempore floruisse videntur, salsamenta scilicet potionesque.

Ex quo enim Varro 3 Galliae pereas, Omauinas, laniacas et petasiones, postque eum Strabo 4), Sequanica laudavere

Salsamenta, carne Salspe nunquam fuerunt sine nomine apud