장음표시 사용
201쪽
Drologia Topograpbica Lib. I. 13
eructante, cineribus Aeoleas aera obnubilares, imo anno 13q.Mesana inter Vulcanias,& AElnam nigris cineribus utrorumque,me praesente,Obruis . yisa est, Sc anno 16 3 fert Perieschius a Gastendo citatusta igneario monte Semo AEthiopiae acce-Ω,Summanum flammas eructasse, eodem tempore Vulcanum N AElnam conflagrasse. Id dedit Straboniansam, ejusque sectatoribus , ut autumnaret tam ineffabilem copiam cineris e vento egressam
terram pariter, ac mare, atque omnem aerem occu
passe, quae res plurima damna non sollim hominibus, e pecoribus intulit , sed pisces etiam, volucresque, duasque insuper urbes Heracleam 4 PGpejam hujus populo sedente in rheatro penitus obruit. Ac tanta fuit vis cineris, ut inde in Africam usque, de syrios, AEgyptumque pervenit. Quod equidem veritati adaptari nequit , ut cinis per aera tot milliaribus e Campania ad Syriam fuerit asportatus, tantoque perstiterit tempore qui velit, credat; verisimile tamen puto eodem tempore,de quo Strabo scripsit per Italiam Vesuvianum cineremo ita de Semicum per Syriam, & AEgyptum volitasse, ut idem Perieschius subterraneos ignis canales communicari supponit, ob rupium intercurrentius eries, ignesque in rimas subeuntes , qui vias sibis ape
202쪽
aperiunt, canales coeunt, lituminosa suffumigatione incrustationem obtendunt, quae marinania aquam superpositam arcent. Sed quid antiquas explorare historias Hur adhuc me scribente anno 16 89.mense MartiiAFtnae quammulta hiantia ora exuberantem ignis copiam fatentur, nostrisque oculis obvius Vesuvius post multos annos suas tegens flammas evidenti ignium spectaculo consortis AElnae igneam veritatem demonstrat,ac de eo ut scribamus suas quoque fuligines pro atramento, S cinereas arenas ad exiccandos characteres subministrat Jam idem extiterat annus pridie Idus Mar- iij circa horamdecimam quartam per totum AEt-naeum montem, ejuSque vicinam,crebris praecede-tibus subsultibus,erater ex tuans prope ejus medietatem reclusus est, per continuum biduum incessantes ignis rivos eructans pagos circumpositos,&ultra usq; ad Calabriam, Rhegium atris cineribus cooperijt; hinc subtus ad milliaria duo,prima jam obstructa,aliam detexit voraginem, a qua tanquaardentium liquidorum scaturigine,incendiaristorrentes ad campos rapido ferebantur δε prima die populatricibus flammis glaream, praecedenti incedio commendatam,corrusc veste conspexit mox vulcania pestis diu noctuque montes, steriliaque
203쪽
que rura pellens, iacundos agros, vineta, viridesque messes late discriminans , integra territoria edaci fame diripuit, illud praesertim ascaris, quo Cath in episcopalis mensa potiebatur. His horrendis montis spectaculis ex circumstantibus pagis curiositate permoti accolla ad incendia properabant, sed inde stupidi, ut ea observarent
terram calce terebant, ne pro ea Tartarum proculcarent formidantes Demum montem Callatum attincti,vacuum, Mab intimi ignis voracitate exesum reperiere, at Vix primis intuitibus data opera, statim horrido fragore praevio, mons devexo pondere corruens, incauto icthifero cinere operijt. Ex turba semivivi quamplures, fere fulgetro tacti, abruptisque, ac fumosis nubibus interclusi spiritum agere videbantur, inter quos duo PP. Franciscant reformati binis consocijs e pago Tricastaneo discessi, rogo triste funus duxerunt. Et liquefacta saxa flammeis fluminibus convoluta erga
planitiem Ruris delia Macchia festino cursu advolabant, funera extremis exiiij comminantia .
Sed pia gens humanis animo cadens, fervidis votis, ad Virginem Divam Martyrem Agatham co- fugiens sacro vellere , tanquam opposito clypeo tremendas ignis phalanges repercussit,quae ad nativum barathrum reduces se se abduxerunt. M a Con-
204쪽
Conspicuos vero ignes, flammasque subterrata persistentes ipsemet non probo eos enim ardentes, quamvis obscuros, haud quis infringere poterit, idque etiam sub tellure mari suppositat ut relatis observationibus lucet terrae per regiones intestinos ignes disseminari, ex halitibus indicio est , quibus majori copia exundantibus fervidiori motu impelluntur, ignesque ac proinde profundis voraginibus hiatus admittentibus, flammis aperiuntur, recensitisque pabulis accensi per montiuspiracula prae se ferunt, nec di incile existimandum, si ignem aliquando lucidum, aliquando obscurum observamus, nam ubi obstructi telluris viae, ignes intus abditi in luceria efferri nequeunt, aditu non largito, illisque accendi non valentibus, igneus ardor, fusis metallis equi valet, ex quibus AElnea glarea consurgit, quae quidem affluentior ignea
materies per juga montium defervet, excentralibus superstitem terram evibrans, flammas per aera extollit. Hinc liquet, prae)udicio delusum esse Borellum,duos ignivomos conflagrare negantem.
Sed quid si haec omnia jam simulata confirmant
ad ignium subterraneorum excludendam coalescentiam, quod uno furente eructare cesse mons alter; non ne pro oraculis insulta neniar expendu-tur Borelli hipotest admissa, ni fallor, contrarium
205쪽
rium suaderi videtur, quatenus ignita materies, quς per plures partiebatur caminos, altero neglecto, merito vehementius uni insevire deberet, quod obstructi commeatus , non autem negati ductus esset in coniecturam: idque humani corporis demonstrat, vulgo dictus intestinorum volvulus, nam non ex eo, quod illorum valvulis viscida adstante congerie, ut alvi farces crasta non per Vadant intestina sursumque excerni compellantur, ideo inter os, Malvum nullam adesse continuationem suadebirnus ' quod artificiales, cuniculi castrorum expugnationibus, etiam rude vulgus edocent, hostium enim, ut spes in vacuum tendat, ubi
subterranei ignis subsultus veretur, defensoruata solertia cuniculum ob)ecta scrobe difflante excipiendo , illorum artem cludit. Ratio autem cur aliquando in hoc non in alio flammiuoma deflagratio succrescat,ex eo colligi poterit,quod inanium adest repletio, quo impedimento tellus seserarifaciendo concutitur, novaque sibi spatia quς-rit, quibus ablatis obstaculis, longe subterraneus
ignis per terrae penetralia communicatur, cui conjecturae illud Vesuvi favet, qui ingenti rupe compressus clauso ore pectore flammas tegebat, prepeditisque voraginibus anno praecedenti ingens terre motus exortus est, quod idem evenit ΑΕ in eo
206쪽
cratere occluso, dum igni exitus non patebat, violenter flamma erumpente, omnia circa monte
per fracta sunt, fragoreque horribili inducto, anno 1 3 3 . S subsequenti crremotus passa est Sicilia, ut Gervasius ornaticensis b) Gulielmi secundi regis temporibus, ait. Messanae mare cum tranquilissimu esset paulum se secessit a littore in seipsum prim6 se contra- hens, deinde pendetentim rediens praefixas lit- toris metas transilijt, murosque civitatis allues, ipsius etiam portisse infundit. Qtio post ingentem terremotum ab AElna emersit, sub marinis anfractibus Messanam usque intestinam conca
Eodem tenui fundameto innitur Borellus ignis venas sub fundo maris inficiens, inibi ejus accensioni repugnans, eo magis, quod flamma suapte sursum ascendat tia facile fatisfit,observatione,secus Bajanum Portum Insulam AEnariare ubi submarinum solum , etiam frigidis aquis suppositum ardet, quod admodum dissicile non erit quibus ibi terra non ambigitur , ultra allata testimonia refert Plinius Lyciae monte teda fammea tactos, adeo ignescere, ut lapides quoque rivorum arenaeque in ipsis ardeant aquis, iiii vijsque
207쪽
0rologia Topographica Lib.III. Loque ignis alatur,vi baculo ex eis accenso si surculos traxeris,quamplurimos ignis rivulos conficies, quod palam Mundi ignivomortua historia infra confirmabit . Nec illud Gasiendi, ignem centralem non admittentis, nostram infringit con)ecturam duim ignem contectum, non lucentem ta-pe declaravimus, flamma enim terra compressa ,
haud subsistere potest, sed calor, ardor ejusdem ignis existentiam patefacit, imo, ipse assendus illic ignis semina desie procul dubio fatetur, quae quidem non aequaliter, ac in aliis testuris partibus
produnt; unde si in silice actualem ignem probat Caslendus,in quo nullus percipitur calor, ubi AENna Vesuvius, alijq; Vulcani suas figunt radices, ubi
thermae adurentem calorem exprimunt, quid proferendum nec in dubium vertitur flammam absq; proportionato aere non subsistere,ac per montium cacumina vivificari, quod quidem centralem igne per terrae occultos meandros vagari non excludit. Additur, hisce, per maris fundum ignes entes circumvagari canales calore perceptibiles, cxAFoleis , ac Hicra insulo nostrate in medio mari posita ut dicemus per alliquot dies una cum pelago exardente; immo ex illius voraginibus alibi tanta ignitorum lapidum copia emersa, San-terinium insula extructam esse memoria perenni
208쪽
ter relictum est ex praecedenti relatione. Sed his historiae commissis , flammam suapte sursum tendere non ab omnibus firmum dijudicatur, idque validissimis rationibus acutu P. Maignanus o ostendit, tum sursum, tum deorSur indifferenter petere , nullisque vinculis alligatus, auri fulminantis exemplum potius deorsum vergentis in medium ponit. Sic estincta lampadis fumante lychno non a flamma inferiore, sed a superiore, quae deorsum vergit, fumus per ipsa continuatus succenditur: idque experta est Ianue sis Civitas, Gallorum agressione, ubi a vulgo dictis, Carcas, aedificia superba, non quo ad tecta, sed quoad llom penitiora fundamina, quo igneariae bolides petebant ruere visa sunt. Quamvis autem tot viroru historias ante actas pro fabulis putare vellet orellus, praeserti Plinii illas, huc adduxisse non gravamur, nostra enim mens est, ea solum, quae proprijs sub oculis emersere, quibus nuda detegitur Veritas,connectere, nec nostram thesim meris aliorum dictis fulcire censuimus, sed eam solidis conenuris,m rationibus firmare semper inanimo fuit; quapropter,
ut cum Κirhero submarinum iter adeamuS, e columbae AEtnaeo specu ad AEolias ardentes insulas
209쪽
Drologia Topographica Lib.III. 1 speregrari, consilio ducimur.
AEolite Insulae,quae septentrionalis lateris Siciliae sunt, ut fastigiati scopuli postae,aephestiades a Graecis veteribus dictae, vicissim ignis conflagrationibus, ut AElna kalij incendiarij montes o noxim unde Siliu sid)Nam Liparae totissubter depasta caminisi Sulphureum vomit exues de vertice fumum Circa numerum AEoliarum antiqui scriptores Variant.Dionysio enim Alexandrino sunt septem ,
Plotet dictae, ut his versibus constat De hinc rupes AEolidarum uasseptem numero peribent cognomine Plotas uippe etiam ratibus pelago dant undiq; asio. Appiano sunt quinque, Servio novem, Fasello, dc
Ptolomaeo fortassis decem. Verum enim vero plures, quam septem hodie numerantur , de quibus, omnibus Strabo se & Sicilia inquit nihil ma-D gis , quam abscissum ab Italia fragmentum esse, putaret aliquis, vel ab AElnae incendio e fundo rejectam conjunctam remansisses sicut etiania, Lipareorum insulas . De his igitur nobis erit sermo singillatim, ac primum de Lipara a Rege Liparo, orta vero thermista, a thermis, ut Serapio
210쪽
1 G Dominici Tottoni s eam dixit Libam; abest haec insula duodecim
millia passus ab Italia, circuitu paulo minori, ut vult Plinius. Neotherici utramque dimensione multo ampliorem deprehendunt nempe abcssi Liparen a propiore Italiae continenti quinquaginta circiter millibus passibus, in circuitu autem petere decem, octo, quod ferme Diodorus inter antiquos ei tribuit, id est centum quinginta stadiata, quidquid Niger, Leander, quorum alter quinque alter vero decem milliarium ambitum,ei perperam adscribunt. Sicilia autem ducentis illis Strabonis stadi)s, idest viginti quinque mille passisus distares, exploratum est ri Fertilissima haec tellus in maris medio post
se habet magni aluminis proventus effossione, ca- lidas etiam aquas evaporantes ignes . haec Stra- M o. Diodorus sic ait Primum ipsa Natura, is tum pratis insula decora est tum balneis quem-
, admodum commemorantur,4 co tempore Li- parenses, Romani magnum, ex alumine ve-
igal percipiebant, tunc enim nullo in loco, alumen effodebatur . Plura de ejusmodi soli natura habet Aristoteles g) primo inquit irata, Lipara manifestum est ignem , ac flammeu