Pyrologia topographica, id est De igne dissertatio iuxta loca cum eorum descriptionibus Dominici Bottoni ..

221쪽

diversas ab Ericole, de Phoenicule credes, vel quod partes quas di insulas inter illas septe veteres non imas reliquissent tanquam ignobiles, veluti, quae Panare,dicuntur , vel quod sub vicinioris appellatione eas coprehendissent;veluti l Iscasiaca, Se Basilucus, Magino recclite, exigui sane mometi. Ustica aute, N: Hostea des minime ad AFolias pertinet. Denique non mittendum universim praedictas insulas, ut Diomedeas scatere thermic, referente Κirhero , ut vix locum relinquant qui potabili

qua medicatis fontibus, qua ignibus istae, quas

quidem Diomedeas quinque Hadriaticum pelagus habet, sed cum nil de patenti igne sit conspicuum non erit dissertatio. De AEolijs tamen quamvis nostro aevo continuata earum deflagratio antiquo rum relationibus non respondea uxta prcessent emstatum, earum ambitum autem , c altitudine ultra descriptionem, earum situs ostendit. Vulcanus antiquitus insignior, modo Strogilon, uir que tamen ardetes insulta inter assidua suorum visceru damna ex intimis tertie crateribus submarinis ad summa cacumina ignibus eructat, statisque eructationibus incredibili cinerum copia depluunt, ut Siciliam undique coopererint,m ardentissima flammarum oracitate, horrendis fremitibus Stron-Sylon noctu, diuque increbescat, hinc perbelle Vir -

222쪽

1 14 Dominici Tottonigilius r quem non latuit AEliarum cu AElna conspirans ignium concameratio, canit. Infuia Sicanium juxta latus, AEoliamque Erigitur Liparem fumantibus ardua faxissiua ubterspecus es oculum exaesa caminis Antra aetnaea tonant malidiseque ineudibus ictus Auditi referunt gemitum, striduntque ca

eternis

Stricturae bal bum , i, fornacibus ignis

anhelat.

Ultra AEoleas, cum plurime sint insula non incelebres, quae Campano litori objacentes, ipsum theatrali emicyclo quodammodo coronario ingunt, earum non modo, sed reliquarum omnium Ausonium regnum ambientium , princeps existit AEnaries; sic olim dicta, Plinio texte, sya statione navium AEnear, cui Festus adstipulatur, & merus eo tempore insulam ignivomam , eam considerans ait. Terra autem resonabat, sicut Iotifulmine gaudenti Irato , quando circa Tnbo eum terram eterberat Ina-

223쪽

Quamvis vero aliqui hac fabulam de Typhoeo in Cilicia fingant, indarus tamen cum ijs , quae sunt in Cilicia Pithecusia conjungit , quae sunt ante Cumanum agrum,ac etia Sicula recesita, nam sub AElna Typhonem esse ajunt. Pindari autenti Versus ad verbum redditi hi sunt. 2usque in borrendo Tartaro jacet eorum bosiis Typhoeus Centipex, quem olim Cilicium educavit multiis

nominis antrum. At nunc litor ver Cuma mare cobercetia

Siciliaeq, ejuspremit. pectora bispida

Haec antiquis scholis leguntur. At Verono Cumae ignem emittui, sed quae vocatur Prochyta huc enim immanes accidunt fluctuum commotiones, Ventorumq; violentissimorum flatus,m ignis inflammationes ac fabulantur, subjectum huic lo-ς esse Thyphonem, hinc itaque Virgilius 0Tum sonitu Procbta alta tremit , durumque cubile

Inarime Jovis imperii imposta Thypb ο

Silius . 8. Non

224쪽

Inarime Lucanus lib. s. Campanafremens ceu saxa vaporat Conditus inarimes aeterna mole Thiphoeus Quicumque enim mons Artemore, auctore ,

qui incendia eructat,injectus Typhoni jure dici potest, nam procellie,i repentinis flatibus, qui conflagrationes ejusmodi succedui, nome est Typhon, ut hac ratione Typhonis cubile, in Boetii, in Cilicia, &in Phrigya,i ut Herodoto placet , in AEgypto variatum sit locis . quibus incendia Naturiae sponte erumpunt. Atquc hinc ut auctor est, quoque Strabo u Fabula est Typhonem subri hac jacere insulara obversoque corpore flam, mas expirare dc aquas, Hac igitur ratione

Virgilius otiique Poetae post ipsum , Arimos

conjuncta tamen propositione transtulit Alij autem ab arimis , idest simijs, eidem Insula nomine opinantur aeterum hanc Insulam casu a continenti abscissam tradit Strabo pluribus locis D l. I praesertim his verbis , t Siciliam nihil mari is, quam abscissum ab Italia fragmentum esse D putaret aliquis, vel ab Asina incendio e fundo

225쪽

0rologia Topographica LVIII. 16 i, plane rejectam,conjunctam remansisse: sicut etia, Lipareorum insulam, atque Pythecusas, eod. , lib. inferius Sunt qui Lesbum ab insula abrupta, fuisse crediderunt sicut a Miseno Prochytam, , Pythecusam.Plinius vero x a mari emersam re-

, fert Mox in his montem spopon, cum repen, te flamma ex eo emicuisset,campestri aequatum, planitie. In eadem δε oppidum exhaustunt , profundo alioque motu terrae stagnum emer- , sisse Malio pervolutis montibus Insulam exti, tisse Prochytam. Aliter tamen de hoc monte, quem Epomiuata vocat Timaeus apud Strabonem y tradit hoc pacto Paulo ante suam aetatem media insula Epo- meum collem, motu terrae concussum,ignem evomisse δε quod terr inter eum, mare erat,rurbuad mare perpulisses terramque in cinerem versam, rursum violento turbine ad Insulam accersifri tribusque inde in altum mare recepisse stadijs paulo, post rursum ad terram dedisse impetum;marisq; fluxu insulam inundasse Lignemque hoc pacto is

, ea extinctum fragore autem perculsos mortale S, , qua continentem incolebant ab ora maritima,

b, in interiora Campania profugisse. Nec semel atque xyLa. cap. 89s

226쪽

1 6 a Dominici Tottoniatque iterum similibus incendi)s laboravit: unde subjungit Strabo, Nam, L. Marcio Sex. Julio Coss. AEnaria teme hiatu flamma exorta in coeluemicuit referente Julio obsequente a sic. postea Cesare Augusto, Tito, Antonio. Diocletiano sub inde imperantibus conflagravit Carolopr:eterea II regnante ignis profluvium, ex hac insula tam abunde prorupit, ut in suum quodammodo exitium conspirasse videreturi diruptis en intiter e visceribus, provolutisque inusitatae magnitudinis in sublime saxis, fumo, flammis, ac pulvere immixtis, vastati sunt agri, ingens hominunia, ac brutorum multitudo oppressa, duravitque illud incendium binos menses citaui reliqui incola inί proximas continentis urbes confugere coacti fuerint. Supersunt adhuc e)us vestigia , locusque L

perrimis lapidibus exustis operitur omnino incultus, vulgo optetre arseo dest petricombustie.

De caetero ab initio Strabone auctore Pythecu-- fas Eri enses, atque Chalcidenses, cum autem se ob agri fertilitatem atque auri metalla rebus la- , terentur prosperis .seditione suborta, insulam, deseruerunt Mox etiam terremotibus extur, bati; ignisque, maris, sicalidarum aquarum, eruptione Patitur enim insula hujusmodi eru-

a Lib. de prodigiis.

227쪽

M ctationes propter quas etiali missi ab Hieronem Syracusanorum tyramno,i ipsi maenia ab se , extructa una cum insula deseruerunt , quam in- de Neapolitani occuparunt. Erat enim antiquari eorum patria,unde Coloni ad Parthenopen fieri quentandam fluxerunt.

Hodie Ischia vulgo dicitur a coxendicis figura, quam oppidum , sive insulam habere quidam opinaDtur, quod tamen ex ejus figura aspectu minime deprehenditur . Verum oppidum schia, a quo toti Insulae denominatio, validissimo, munitissimoque natura insidet loco e caricis, sive ficis aridis quibus graecum nomen est idest Ischias, nam & Ista quoque vocitatur insulam appellatam fuisse , non insulse quis dixerit; etenim harum ingens copia, quidem optimarum inde exportatur, unde incolis praecipuus proventu M. Caeterum haec insula Tyrrhaeno pelago circumflua,ut antea indicatusa Campano objacet litori,a quo millia passuum I. Se DXXV-texte Antonino

bya Neapoli vero XVIII quo ipsa in ambitu patet , ac totidem promontorijs circum circa,in mare porrigitur, duodecim continens pagos praeter

Urbem,ri Villas Episcopo subjectas; tuorum ma

b In itinerario maritimo.

228쪽

16 4 Dominio Tottonitudine superat, sed civium frequentia, eorum omnium simul numerum quare dicitur, Massa furiana appellari videtur a Divo Gregorio M. incipistolis. Urbs ipsa excelso imposita scopulo undiquedadeo praerupto, Minaccesso, ut in eam ingressus per subterraneos, S excavatos fornices in saxo excisos ab una tantum parte pateat, qua oblongo lapideo ponte insulae annectitur, ita ut navibus circum navigari nequeat, cum paucis tamen lembis sub binis acubus per intervalla dispositis, pons ipse sit pervius; in cujus altero capite, quo insulta jungitur, suburbium jacet in arenoso angulo ubi

civium exterorumque commercia communicaturi

An vero hoc oppidum antiquioris obtineat situm, incertum est, at Girundam aliquando dictum, Mtunc maxime cum anno CIXCCI ex sulphureis venis ingens excitatum fuit incendium, ut Leander asserit,oc cum eo illanus Florentinus italico idiomate scribitic Ad AEnariam sulphuris igne exalasse adeo vehementem, ut usque ad Insulae extremum gyrum,sive circuitum algirone vernacule,flammarum unda pervenerint. Deinde ver, d)idem incendium, ac illam absumsisse ex Pon

229쪽

Drologia Topographica Lib.III. 16stano subjungit. Ex eis porro incendi js non soluiseruperunt aqvocalidae, quae apud Strabonem , cPlinium creduntur calculo laborantibus reme diu afferre, sed quae pluribus morbis saluberrime , hic passim reperiuntur pro ut,&ardentes a JulioJa solino, Sc Joanne Elysio, alijsque medicis recensi tar, qui, de earum naturam, de vires peculiaribus libὰllis simul explicarunt. AEnariaeque lacus medicos Memorantur Horati, e in ipso quoque mari uxta hanc insulam eas erumpere testatur Plinius Ditis verbis . Sed de fontium plurimorum natur mira est fervore, idque etiam in Iugis Alpiuinta, ipsoque in mari inter Italiam 4 AEnariam . Aristoteles autem n de nativo insulae igne haec habet. In Pythecusis ardentem, de supramodum calidum ignem reperiri junt,verum non adurentem. Hujusmodi igitur balneorum, hypocaustiorum, thermarumque multiplicium occasione aestivis temporibus, quotannis huc frequens est aegrotorum, imbecillorumque consensus, ex Neapoli praesertim cicujus Mons , qui Misericordiae ab ejus exercendis operibus dicitur, apud har loca insigne Noso comitim

230쪽

166 Dominici Tottonirnium constituit; ubi pauperes gratis curantur,eis: que delicata sussiciuntur alimenta . Inter caetera silentio non pretereundum censemus , non minus

utile, quam delectabile triplici fontis spectaculi, quod non multis ante annis praefatus Iasolinus se comperisse assirmat. Nam factis ad quasdam aquarum scatebras proxime scrobibus , ex uno scatu-rijsse narrat calentem aquam , quae obducto paulo post superficiem aureo quasi velo, sive tela ad tactu palmae manus adhaerens . Reperitur,& hic triplex terra genus levigandis, poliendisque gemmis , de chalybe, sicut, &in Bajano aquam purum aurum, ac purpurissimum, tam repercussu Solis in ipsunta pontem radios blandissime retulerit aureos: ex altero vero fonte argenti Velum Sc argenteis emicans radijs . Ex tertio denique chalybis, vel ferri speciem, subiectorum eorundem metallorum fodinarum haud dubiiindices cluas alias hic reperiri exploratum est auri praesertim, ut supra ex Strabone didicimus. Quemadmodum , c praeter sulphureas eam quoque dictas copiosae aluminis venae, cujus purgandi artem, ex Syria multis post saeculis Bartholonin1 Perdicem Januensem hic revoca se anno IXDLXV. tradit Pontanusii, Alijq; in hac eadem insula varijs fossilium disserentijs re