장음표시 사용
161쪽
HISTORIA ΡΗYSIOLOGIAE. 14 3manae et comparatae studium cum Vera natura ophilosophia. FaVebant post a celohorrimi Anglias philosophi methodo sempiricae, sano ratiocinio Con- Unsitae. - Jo. LOCKE med. Angi. t 1704. primus erat, qui docuit, ideas nostras a sola oriri BXPerientia, et cognitiones haud ultra procedere, quam intuitus ac judicium, quod combinatione 1dearum otitinemus. - Reiecit ideas inna tas ot Dav. ΗUΜE, Paulo ante memoratUS, Omnem evertens Leibnitet it c g. 32. n. 8. ) thρο-riam . Per solam adsuetudinem, vel per indo- terminatum quemdam instinctum , non vero Perannatam scaent1am , Vel Per leges intolloctus cap r 1 o r 1 , id efficitur , ut e singillativis obser vat1onibus judicia formare Valere lius ; Cum mens nostra ultra experientiam, nisi insaniat, procedere haud possit, it Ia disquirere Solum Possumus , quae Viribus resPondent intellectualibus , t humanae experientiae non excedunt limitos Quia denique facta ita demonstrari non possunt ut contrarium cogitare non liceret, nulla datur sc1entia Vera, nisi mathesis ipsa Similia prin
gow. , qui innataS dari Veritates admisit; do- monstrari quidem Veritates istae, ut auctor ἰ Praecepit, non possunt, iis tamen contra iam ab omni pro absUrdo habetur ἔ Praecedunt omnem eXPerientiam, Suntque haud aliud, ouam εαna hominis ratio.
Principia haec philosophica per Galliam
Italiam et Germaniam PrOPctguta et reconia apraocipuis seculi XVIII. naturae scrutatorihus fuerunt. Ab eo igitur tempore Physiolo ia otomnis naturae SCientia inVentionibus et obsor vatis auctae Plurimum erant. Ab ea Qtiam pori
162쪽
odo anato mire cum PhySiologiae arctius conjuncta; experimentis rei ter alis et observationibus, in vivis animalibus institutis , animalis corporis vireS , earumque IegeS Per vestigatae curiosissime fuerunt; De C admiserunt Physio Iogi plurimi , at iaS Vitalium functionum theorias , quam tales, quae e visibili prertium et organorum deduci poterant fabrica.8 Ιnclaruerunt hac aetate anatomici plurimi, qui frebricam humani corporis porro illu
De anatomo cerebri et norvorum merebantur praecipue : Sam. Thom. SOΜΜEBRING; Fel.
Vasorum sanguiferorum faBricam et irrita bilitatem, praeter plurimos jam adduc tos AC PI- Diores, porro disquisiverunt: Christ. KR ADP ot
163쪽
vasis sanguiferis et lymphaticis contractilitatem; Sagar WALTER , qui magna cordis VaSa et sinus cerebri descripsit; Io. BEL L, qui fabricam et functionem cordis et vasorum sanguiferorum plurimum illustravit; denique Car. GIULIO prof. Taurin. , Ant. Scarpa et Car. Sam. ANDER SCH , qui nervorum in corde praesentiam demonstrarunt. Anatomiam comparatiVam excoluerunt: Fel. Vicet δ' AaYR ; W1EDEΜΑNN et WINEEL MANN ;Αlox: ΜONRΟ f.; E. HAR OOD ; I. F. BLUΜΕN-
mia, qua constitutivae humani corporis partea et proprietates earum innotescerent. Ita Xa v. BIcΗAae et plures alii Plerasque corporis parteschemicis tentarunt re agentibUS ; Ant. Fran. CO-mes FOUR ROY csen. imp. GaII. t 181o. et Nic. VAUQUE LIN cacad. Paris.J Plurimas institueriine analyses ZOOChemicas ; Ant. AUg. PABΜENTIFRot Nic. DEYEUx cacad. Paris.) Sanguinem, lac et alios animales humores Chemice PerVestigarunt. C. L. BERΤΗΟLET acad. Paris.) α. 1798., cum vegetabiles et animales substantias adjecta calcodostillasset, novum in iis det xit acidum, quod Z Oonicum compellavit. Merobantu, porro dochemia animali hac aetate: Al x. ab HUΜBOLDT acad. Berol.);Θ. Fer. AUTENRIETH pros. Tilbing. Jos. BERZELI IS prof. ΗOlmiens. ; Io. B. TR ΟΜΜs-DOR F cpros. Erfurt. ; Car. W.JUcH; Car. ScΗΕΕLE
164쪽
Annis igitur bis mille et amplius physiologia et tota disciplina medica Culta, variisque fatis agitata fuit, donec eam, quam nunc POS-sidot, accepisset formam et rationem. Si vero Oa, quae toto BOC tempore acta Sunt, mentoro colimus, clarum nobis fit et perspiculam, omnem scientiam nostram Sola experientia vera
o. 19. , sano ratiocini O g. 2ο.J suffulta, convaluisse, atque empiriam rudem ita fuisse damnosam, prout luXuriantis ingenii speculatio nos
veram scientiam nunquam auXerunt, et studium naturae impediverunt. Erant autem adminicula varia, quae ultimis tomporthus Concurrerunt feliciter , quibus quo naturae humanae cognitio ad tantam provecta est perfectionem. Spectant huc anatomia humana et Comparata, Physica, Chemia et omnes scientiae naturales, quae inde a Baconis tem Pore F. 33. n. 7. eXcultae maXime fuerunt, nostroque aevo inventionibus novis insigniter auctas exstiterunt. CoPiΟSa Praeterea OBServata, in corpore humano Sano et aegratante, in quo animalibus diversis capi', Vitae Phaenomena, ejusque leges et cauSas Plurimum illustrarunt. Ad tiaoc tandem accessit mentis humanase libertas, qua, deposito Seholarum et sectarum divorsarum iugo , ας Temoti S ignorantiae Praeju-cliciis , licitum iam erat Omni, Suas Proferre de
Ubi do in ad recentiores advertimus physiologos , ComperimuS iterum Vel empiricos, vel e lecticos , Vel denique tales, qui Propria condiderunt Systemata ; systematici Voro iturum
165쪽
Hrsaeon I A PHYSIOLOGIAE. 14 ecco dunt vel ad chemiatricos , Vol ad j atro matho malicos aut dynamicos g. 3ο- 32.9 , aut denique
merum Sectantur ido alismum. - Quae recentiore tempore prodita sint systemata et inventiones , modo Videam Us.1 Irriti corto orant conatus iatro Chemicorum g. 30.J, quibus oeconomiam animalem e DrIncipiis Chemicis exponere satagerunt; meliora quidem promiserunt, quae J. ΜεYO g. 29. D. 2.9 de respirationis prodidit processu : soculo tamen XVIII. rolictum erat , chemiam hactenus Persice rh , ut physiologiae , ceterisque naturae
Scientiis realem praestare valuerit uSum.
1774. complures Curatius PerVeStigasset aerum Specie S , Pro CeSSus respirationis pro chemico declaratus fuit processu, et crediderunt tunc, actione pulmonum animale corpus Phlogisto privari atque calore Provideri. - Systematis antiphlogistici conditor, Ant. Laurent. LAVO ISI FR acad. Paris. ' 1794.J Processum eum Pro Combustionis declaravit actu 1777. , statuens , OXygenium absorber1 et Carbon1 Cum Cum calore libero sub respiratione evolVi. - Adair CRA
FORO med. Lond. t 1795. demonstrare paulo
tardius nitebatur, partem aliquam inspirati aeris oxygenii in aerem transire acidum carboni Um, quo calor generetur, ipsosque pulmones Praecipuam ConStituere caloris animalis officinam. - OPPugnaVit theoriam hanc F. C. AIB. GREN pro 1. Hal. , Ostendens, Purum gaS OXygonium in acidUm carbonicum nunquam transire , ipsumque hoc Princisium e sanguine potius evolvi , et calorem animalem in pulmonibus non modo non generari , Verum temperiem corporis respiratione potius minui. - Innotue
166쪽
bus didicimus, Vermes et inSecta Oxygenio aere perinde Carere non POSSE , et Vermibus aerem acidum cardonicum minuS QS se nocivum , unde OXygenium Omne ex atmos Phaerico detrahere Valent aere, Solo relicto aZOtico.
aut Omnem Plane Vitae Processum e principiis exponere Chemici S. - Talis erat theoria , quam Jo. Noel HALLE pros. Paris.) a. I792. divulgavit. Habuit iste Pro nutritio quarumvis substantiarum principio baSin acidorum, quam in vo gotati ilibus cum carbonico , in animalibuS vexo cum agotico iunctam credidit; Ut autem nutritium hoc principium animalem induat natu- Tam , Sic docente eo auctore , haud aliud requi-xitur, quam carbonici Principii ab actio ; accidit vero decarbonis alio haec in Primis viis , in pulmonibus et in cute uniVersa. - ChriSt. GIRTAN-
anam, paulo inferiuS memorandam, Cum Principiis chemiae novae coniunxit 179o.). Habuit iste diffusum per naturam uni VerSam OXYgenium pro Vitali principio, et statuit duplicos dari stimulos : p o A it i V o S , qui carbonico ab undant, qui magnam habent erga fibram animalem adfinitatem, et irritabilitatem exhauriunt; negati Vos dein, qui OXSgenio abundant, qui exiguam fovent cum animali fibra attra-
167쪽
elionem, atque ipsam augent irritabilitatem. Rofutarunt theoriam hanc C Η. ΡFAFF , I. D. BRANDIS, Ch. NV. HUFEL AND et T. S. A. ROOSE. Theoriae Girtannorianae suam superstruxit doctrinam de scorbulo Thom. TROTTER, qui morbum eum a solo oxygenii repetiit defectu ; et Th.
BEDDO ES , qui pulmonalem phthisin ab exces Suejus principii derivavit. Erant dein plures in Anglia, in Germania et Gallia pathoIogi, qui
in similos inciderunt errores.
chemiatricos noviores referri quoque debet. Docuit isto: perpotuam maioriae permutationem et chemicum processum in natura organi-Cα Obtinere, quo elementorum Perennis sonitur permutatio ; praecipuam huius Processus partem O Xygenium et Carbonicum ferunt, siquidem haec maximam inter se habent attractionem; haec tamen principia, eorum que permutatio Pro interna vitae causa haberi non possunt, Cum maloriatos sint substantiae, quae externo indigent impulsu. Formantur corpora organica Per Vim Organicam, quae physicas haud sequitur Iegos, et tales saepe init uniones, quae adfinitatum chemicarum regulis contrariae sunt. Non est vis vitalis effectus organisationis, sed cauSa PO-lius , qua organisatio ponitur ot mistio specifica conservatur ; actio nervorum Per contractiones in conspicuas accidit ot suscitatur porstimulose in musculis manifestae fiunt contractiones ob aliam et respondentem organis alio- nom. Incolit cellulosum textum irritabilis quoque Vis, quae Certis Sub circUmstantiis manifestas ponit contractiones, ut in cute, in iride, in Peritonaeo, in utero etc. videmus.
168쪽
Circa re. 1798. I. B. T. BAUΜE prof. Mons poli.) systema condidit chemicum, quod praematuro Consilio ad ipsam etiam pathologiamst therapiam extendit: Principia constitutiva
animalium magis sunt composita ac vegetabi-Ιium; occurrunt enim in animali regno oxyda a Zotici , carbonico-hydrogenii , et phosphori. Vita haud aliud est, quam status peculiaris animati corporis, quo motus et partium renovatio putredinem arcent: differt sensibilitas ah irritanilitate , siquid om vires istae divorsis obediant stimulis et Visio re agant modo : alcati potentissimus nervorum est stimulus; acida vegetabilia muscularem delent vim, i augent Veroeam acida mineralia, fibrarum principia condensando. Respiratione pulmonUm et cutis functione hydrogonium , carhonicum et a Zoti Umoliri inantur; ad similantur organico corpori alimenta Dest de carcionis attonem et agotici a CC es sum. Exponit dein proximam morborum Causam et therapiam e principiis chemicis: quinque Sunt mordorum Classes, quae . vel dufectu
vel excessu calorici , o Xygonii, hydrogenii , aetolici aut phosphori, intra animale corpus ob Ortis, Ponuntur, et oppositis remediis curantur.
Erlang.) Fr. SYLVII. . 3O n. 5. ferme Prin Cinpin: Vita chemico-animalis est proceSSUS, qui Perpetua materiae permutatione et oppositorum Principiorum actione ponitur ; differunt vitae functiones pro ratione quantitativae, qualitativae ac specificae differentiae substantiarum et
organorum, et pro di Versa organorum me Chanica ac formali mutatione; existit in corpor Θvivo perpetuus inimicorum principiorum Conflictus, qui heterogeneas materias homogeneas
169쪽
HISΤΟΗIA PHYSIOLOGIAE. I51 reddere adnititur ; perpetuus tamen materiae
noVae acceSSUS impedit, quominUs materiae Organici corporis homogeneam consequantur naturam , unde motus ponitur Perpetuus. Quemadmodum organici corporis producta chemica sunt, ita et qualitates ej Us et actiones chemicae debent esse naturae. Oxygenium est negativum Vitae Principium, agoti cum autem P Ositivum. Sanitas consistit in naturali fermentatione, et oritur morbus aut febris, ubi fermentatio vitalis a normali recedit regula. Character generalis febrium sonitur per ah So-Ιutum aut relativum . Iocalem aut universalem Oxygenii defectum. - Similis erat theoria Io.
Frid. ΑcKERΜΑNN Pros. Heidet Berg. . 33 Μomentosam nostro aevo in disciplina medica adtulit reformationem systema dynamicum , quod ingeniosus Joh. BROwN med. Edinb. t 1788.) circa a. 178ο. divulgavit. Placuit haec doctrina plurimis , quod singulari se commendavit simplicitate , nec uberiorem deposcebat eruditionem : ipsi tamen physiologiae
non modo non Profuit , Verum ΠΟVica evasit hactenus, ut incautOS falleret, et a vero revo-
caret naturae Studio. Roticere tamen non Pos SumVA Commoda ,
quae disciplinae medicae e Bro niana ad- nuxorunt doctrina. Infelix ea humorum et qualitatum theoria , quae inde a G a Ι e n i Notato 27. n. 1ο.) viguit, et Vario tempore varia sub forma in lucem edita fuerat , non obsueantibus folivioris aevi inventionibus, plurimas adhuc tenebat scholas , erantque nostro adhuc aevo doctores non pauci, pluribus ferme seculis post- humi, quorum nequidem discipulis ultra obscuram sapere aetatem licitum erati Hanc autem ca-
170쪽
INGRvs SV . Iiginem dissipare adjuvit nova haec doctrina ore ratione, quod, erronea licet ipsa fuerit , ad prosequonda Principia meliora multos concitaverit medicos, ac simul novum in disciplinis medicis excitaverit scepticismum. Subjecit dein pa-dem doctrina rerum externarrim influXum , ut alteram vitae conditionem , et tanquam sanitatis ac aegritudinis causam, strictiori examini, Unde
dignissima haec Physiologiae ac aetiologicte Pars ab eo tempore exculta plurimum fuerat. Is sa autero ejus systematis principia in sequentibus consistunt elementis : Duae sunt Vi-lae CaUsae, interna et externa; interna ea est organici corporis faCUItas , qua per res e X-
tornas determinato adfici potest modo, et dicitur haec vitalis vi ' incitabilitas ; incolit
incitabilitas haec medullam nerveam et musculα- om substantiam Vivi corporis; eadem est per
Omnes corporis partes incitabilitas, si disserunt
Sola hac virtute corpora viva a mortuis , nec aliud pro Vita requiritur, quam ejus praesentita et potentiarum incitantium influxus ; tribuit natura omni Corpori vivo certam incitabilitatis quantitatem , quae in Variis individuis ot varia vitas periodo differt; natura incitabilitatis ignota prorsus est, nec disquiri debet. Extornam vitae Causam res externae , potentiae incitant e s , constituunt; pertinent huc Calor , cter, sanguis, hUmores secreti, cilimenta, medicament' et Venena: agunt haec , incognito quidem modo , in incitabilitatem, quo corpus vivum in energiam ponitiar vitalem , seu i n c i t a t i O n e m,ot haec incitatio ipsam officit vitam. Stimuli incitantos vel sunt universales, Vel IOCa-Iest agunt illi dirocte in ipsam incitabilitatem, quam Pro ratione quantitatis suae consumunt;