Bromatologia seu doctrina de esculentis et potulentis

151쪽

possint servari. Vetusti vero nuclei, in quibus obeum jam corrumpitur , rancidi & siccissimi

sunt.

SOLANUM MONTANUM.

y o LANNM montanum L. Tergpapa. Isus frequens est apud Indos, qui hac radice in jure

& embemmate vescuntur.

IcυΜrs Chate L. lux n. Usus. Fructus aquosus , dulcescens , frigidiusculus, delicium magnatum Mahometanorum , More cucumeris nostri sativi praeparatur.

CVcVΜr S acutangulus L. gemelne Petose. Usus. Fructus, qui formam cucumeris habet, u uotidianus plebi cibus est in Amboina & China; teneri hi cucumeres sylvestres cum jure piscium aut Callapi lympha cocti eduntur.

152쪽

Usus. Singularem habst qualitatem aquias a terra a gillacea vel calcarea turbidas purificandi. Aqua in vase fissili recepta, hac nuce trita, intra Pa ea momenta praecipitatur & purissima fit.

dens.

Vistrus fructus conditi appetitum excitans. Usus. Chinenses ex his fabis coctis & in lixivio salino maceratis praestantissimum carnis elixata condimentum parant. Etiam in Suecia jam Soja inmensis opulentorum embemmatibus carnium &piscium admiscetur.

DoLICHOS TETRAGONOLO BUS.

DoLm S tetragonolobus L. Tierim infIichtenen. LObus quadrangularis. Usus. Tenerae & virides s liquae, quum vix .fabas se , maverint , in brevia segmenta istisi, cum jure quodam pingui elixatae in cibum ab Indis adhi

bentur.

DoLICHOS SINENSIS.

153쪽

Usus. Virides siliquae in segmenta, quae conchides dicuntur, scisse in aqua coctae & dein jure pingui impraegnatae delicatum praebent Indis cibum.

Caerea. Phaseolus pereΠΠιs. Usus. Siliquae virides in conchidas scisse vulgaris Indorum cibus sunt, sed multo vilioris deprehen- duntur saporis quam phaseoli Europaei & pingue earnium ius pro embemmate requirunt.

DπRIO Zibethinus L. Durione. Usus. Fructus gratissimus, subgraveolens praecipue in-amuelis, calefaciens, aphrodisiacus; Copia dicet sumptus vix unquam se satis habuisse peregrinatores dicunt. Si vero noxam inseri, tunc Piperis folium eomedunt.

CAArcA Papato L. Pupolo. Usus. Fructus magnitudine Metonis, solidus, densus, colore ovi vitelli, gelatinosus , fatue dulcis, Indis

gratissimus, editur decorticatus cum carnibus co

Usus carambola .

154쪽

USUS. Fructus omnium acidissimus, dentes illico acerbe stupefaciens, sed quod mirum dentes ab alio acido stupefacti illico sensationem naturalem rem perant a morsu hujus pomi. Indi hoc fructu ob immanem aciditatem non vescuntur crudo, sed saccharo bene condito. Succum adhibent pro embemmatibus ad carnes & pisces. Hoc succo etiam maculas ex linteo vel panno delent.

Usus. Fructus maturus sapore acido vinoso instructus, refrigerans, siti exstinguendae aptissimus.

MArum mn species variae L. ΤRaspigistbe meere. Usus. Fructus sapore cerasi acidi gaudet, frequentissime ab Americanis in mensis secundis adhibetur.

MEL A STOMA.

ME L As T O MAE variae species L. Schivarimun b. Usus. Fructus cceruleus, figura & sapore Grossiliariae similis ora comedentium alerrimo intra I 4 dies, non delendo colore inficit.

155쪽

Usus. Fructus flavus mense Maio lectus sapidissimus; indigenis Americae septentrionalis pueris maxime

expetitus.

MANGIFER A.

MAN GIFERA indica L. Mangestucit. Usus. Fructus carnosus, gratissimus, nucleo amygd lino gaudenS.

Co RY F ΗΑ umbraculifera L. Set irinpasnafruit. Usus. Fructus maximus, sapidus. At vix floret ante 3o seu o aetatis annum.

BORASSUS.BO RASSVS fabellifer L. Deinpasme. Lontarus

domefica. USUs. Quamvis ex omnium palmarum fructibus vinum paretur , ex Borasse tamen hoc frequentissime fit. Vinum palmeum est valde dulcescens, at post 36 horas jam acescit. Turiones dulci sapore delectant incolas. ' Aliis medulla e nucleo fructuum gratus est cibus.

S A c c HA RU M incinarum L. Sufferrohr. Usus. Indiae incolae succum dulcem ex recentibus surculis exsugunt, qui gratissimi saporis est. De

saccharo vide Condimenta. mmb. Magat. I 7. B. P. 30

156쪽

USUS. Fructus maximus, sapore gratas.

CALLIPHYrLUM Calaba L. Ses on5satistud t. USus. Fructus noliris cornis similis, dulc - amaricans, parum gratuS.

ELAEO CARPυs ferrata L. Erari iterbaumfruchi. Usus. Fructus sapidus, olivarum instar conditus plerumque assumitur.' PERSEA. LAMRNs Persea L. Abogatostuchi. Usus. Fructus homini & animalibus valde gratus, pyro maximo similis.

ARECA Oleracea L. Roblpasmbaum. Usus. Folia juniora cum sale & jure pingui cocta saporem habent gratissimum. In aqua macerata acetariis adduntur. Aceto condita diu servari possunt. ' i

157쪽

ODOR radicis nullus. SAPOR subdulcis, minime aeris. Tota planta, si recens est, succo scatet, qui homini & animalibus venenum est. Usus. Americani radicem in aqua macerant, dein rastro in farinam radunt, ex hac succum venenatum torcularis ope exprimunt, tum farinam in lamina igne torrent. Ex hac farina panem candidissimi coloris de delicati saporis sibi conficiunt, quem absque omni noxa comedunt. Farina haec per lacula sine corruptione servari potest.

Usus. Indi Otahitae fructus huius arboris nondum penitus maturos in frusta scindunt, quae igne tor-' rent. Sapor fructus tosti est farinosus, gratus adeo ut sapidissimi panis noliti triticei saporem vincat. Ex fructu tosto in farinam contuso & sub terram, ut fermentet, defosta, panem nitrum sibi pa

rant.

CYc As C ra. 'Ieb Irrinbe. Usus. Hottentoti medullam hujus arboris pellibus ovinis vel vitulinis includunt, dein mensis spatio

humo recondunt. Postea effodiunt putrefactam ' Nova acta societatis scieu. alie . Vol. 11. p. λ83.

158쪽

medullam, inter lapides in farinam conterrunt,& affusa aqua in pastam redigunt, quam sub c

lente cinere coquunt.

Usus. Licet hoc frumentum dissiculter decorticetur, ob dulcedinem tamen in cibum frequenter ab Indis adhibetur, granula per noctem in aqua sunt maceranda, decorticanda, dein cum calappi lympha in pultem instar orygete coquenda. Granula haec dura magis ex oblectamento quam ad sani

tatem eduntur.

ESCULENTORUM VEGETABILIUM SUCCEDANEORUM.

Vegetabilia huc refero ., non latum quae calamitatis tempore in annonae defectu vel caritate a variis gentibus in usum alimentarem adhibebantur, sed etiam ea, quae variis in regionibus ob cerealium& olerum desectum panis & olerum locum sup- , plent. Non inutilem esse horum vegetabilium cognitionem tristis docuit observatio. Pauperes etenim ob cel. Z U Κ E R T l. c. p. 82.

159쪽

tam vegetabilium ad esum aptorum ignorantiam, tempore calamitoso, ut latrantem satiarent stomachum, inconvenientissimo rerum genere sese implebant, unde in pessimos incidebant morbos vel fame peribant.

LOCO CEREALIUM.

SCIRP VS maritimus L. yyeer , Semsen. binimuriel. Usus. Radices nodosae in farinam redactae pro pauperibus urgente annonae caritate in panem adhiberi possiant.

Usus. In agris se catinis contabescente reliqua segete adeo copiosus quandoque crescit, ut vulgus se. cale in bromum permutatum esse opinetur. S mina meliori frumento immixta pani conficiendo inserviunt. Si vero justo majori copia admiscetur, tunc panem infuscare & edentes temulentos reddere solet.

AVENA FATUA. AVENA fatua L. 82binb faber.

Usus. Ad cibos deficiente meliori avena a Dalehartis adhibetur.

160쪽

Usus. Grandia eius semina, etsi venenata sint, Cum multa farina bona commixta pro pane inservire pos sent; noxius enim effectus in tostione panis maximam partem perire dicitur. Cere visiae autem admixtum lolium temulentiam & caecitatem indutiit. Vide Toxicologiam.

TRITICUM repens L. Tu eleua tauries. gra S. Usus. Possunt omnium graminum semina pro alime to usurpari, pleraque tamen' nimis minuta sunt, quam ut sufficienti copia colligi possint. Nuulum autem gramen tritico repente copiosius& nullibi deficiens invenitur. Radices ejus inter arandum acervatim colliguntur, quae siccata: &in farinam redactae annona premente in panem adhiberi possunt.

Co N VALLARI A Polygonatum & multifora L. Dei6ivuri. Usus. Radix dulcescens , mucosa , grata acredine ga dens. Ε radicibus, urgente annonae calamitate panem succedaneum conficiunt rustici Satagun-