Bromatologia seu doctrina de esculentis et potulentis

141쪽

ODOR nucleorum maturorum nnitus. SApou subdulcescens. Pulicula obvelantis stipticus. UIRTUS nutriens, obvolvens, anthelmintica. Usus. Nuclei recentes detracta pellicula eduntur; haee enim acris est & fauces irritat. Nuclei siccati quibus haec detrahi nequit, cum pane se catino sapiunt. Condita juglans bonum roborans stomachicum est.

PISTACIA.

PISTACTA vera L. Pimpernus. ODOR nucleorum nullus. SAPOR amygdalinus, dulcescens, subpinguiusculus , subbalsamicus. VIRTUS nutriens, obtundens, emollien S. Usus. Nuclei eduntur crudi, cum vitulina vel gallinacea carne assati aut elixi. Etiam varias cupedias culinares ingrediuntur.

ODOR nucleorum nullus. SAPOR dulcis, oleosus. VIRI Us nutriens , obvolvens. Usus. Pineae & pistaciae amygdalas ob majorem olei copiam nutriendi facultate superant.

142쪽

ODOR nucleorum nullus. SΑpost debilis, vix dulces ns. VIRTUS nutriens, at nucis crudae cephalalgiam & t mulentiam inducens, nux ustulata non nocet, qui bus stomaehus robustus. Usus. Nuclei upulati more castaneorum eduntur.

His nucibus sues vulgo saginati valde pinguescunt, sed lardum mollius evadit & inter elixandum haud parum liquescit.

Pr Nys Cembra L. Eembernuse. Onost nullus. SAPOR pistaciae. Usus. Nuclei ut pistacia comeduntur & loco amygdalarum ad varias cupedias adhibentur. '

ANA CARDIUM OCCIDENTAL R

Don receptaculi maturi suavis. SAPOR tellae causticus, os inflammans, at sapor nuclei gratus ut amygdalae dulcis.

Usus, In Indiis, ubi haec nux recens occurrit, maxime expetitur. Haec faba carbonibus injicitur donee exterius putamen, quod acre est, dehiscat & s

parari possit.

143쪽

ANA CARDIUM ORIENTALE.

que notanda veniunt.

CASTANEA DULCIS.

FAGras Capanea L. Castante. Rosten. ODOR nucum nullus. SAPOR dulcescens, sicciusculus. Torculari preta nullum oleum sed liquorem fundunt , qui fermentationem vinosam subit. Optima varietas est Casanea fativa seu Marona. syaronen. castanea equina NOS , Castante , quae circa Constantinopolim cre cit, vilioris notae est. - pumila Ameritanische Castante, quae magnitudinem nucis avellanae habet , gratissimo dulci sapore gaudet. ---1ylvestris TSilbe gasianie , ob duritiem de austeritatem non edulis est. VIRTVs nutriens, fiatulenta, alvum constipans, digestu difficilis. Usus. Nuces coctae, vel ustulatae pericarpio coriaceo detracto eduntur. Adduntur brassicae caeruleae, ut ejus vim laxantem frangant. Genuenses de incolae tractus ommenti, quibus frumenti inopia est, ex castaneis pulpam praeparant, qua panis loco vescuntur. Haec pulpa grati saporis, at ob compactam indolem dissicillimae digestionis est.

144쪽

TI OB ROMA Cacao L. Caedubobiae. ODOR vix nullus, nisi nuclei tosi & tunc debilis. SAPOR pinguiusculus, leniter subadstringens, ama ricans, satis gratus. VIRTVs nutriens, leniter adstringens, aphrodisiaca. Usus. Nuclei tosti ad praeparationem chocolatae adhibentur. Vide Chocolatae Caro pulposa fractus edulis est. Semina nondum matura saccharo condita comeduntur. '

TRIBULUS AQUATICUS.

TRAPA natans L. 8SJusseritus. ODOR nullus. SAPOR nuclei recentis dulcescens, ad castaneam accellcns. Fructus sub aqua crescens ab hyemis frigore conservatur. VIRTUS nutriens, alvum constipans, digestu dissicilis. UsUs. Nucleus editur assattis. Venetiis sub nomine Nucum Jesultarum in foro venditur.

Fructus huc refero, nostris regionibus plenissime ignotos, quibus Natura calidisssimarum climatum mensas ditat. Hi fructus nostris communiter longe majores, dulcio- res , sapidiores & solis calore melius cocti repe-

145쪽

riuntur. Hinc corpus egregie nutriunt, refrige rant, gulam gratissime irritant, putredinem bilis & humorum ae liu timendam arcent, ideo climatibus calidis perfecte conveniunt.

IUsus. Fructus subfarinoso - viscoso - dulcis, ac si tosta poma cum saccharo & butyro quis gustaret. Decorticatus fere absque masticatione in ore facile liquescens, infantibus & aegrotis cibus in

MyS A Sapientum L. Tanane. Talumen σ yyuse. Usus. Cibum vulgaris nigritorum. Fructus vero avidius ingestus, praesertim si magna copia aquae desuperpotetur, dysenteriam excitare dicitur, ' quam spiritus frumenti & Banana tosta & calida adhuc

comesta curat.

ANNONA.

ANNONA neca L. aliaeque species. Innotur.' cel. S C ii u L E R dig. sistens observationes super morbis

furinamensium. I 78 I. G otting. p. 27. saltem dicit: interim se notari quoque eos non dysenteria correptos esse , qui ,, fructibus his ingestis statim spiritum frumenti usi s- , , miles liquores superbibebant: & hac rations ibi multi se hunc morbum avertere soloni. Dysenteria ab acrimo- nia acida horum fructuum oriri videtur.

146쪽

Usus. Magnus hicoe fructus, in ore pinguedinis instar difluens, copia vix nocens, Indis frequen tissimus est cibus, qui ab illis non immerito inter delicias refertur. Quaedam Annonae peculiari indigent praeparatione antequam eduntur.

Usus. Fructus dulcissimus, omnium Indiae fructuum gratissimus, saluberrimus, nec aegrotis noxius. Imo, qui omnem cibum fastidiunt, Mangostanam

tamen appetunt.

PSInrυΜ Guaiacana L. Emajamen. gulava'ult. Usus. Fructus aliquantum siccus , sapore rubo idaeo similis, obstipans nonnihil. Editur etiam assatus cum saccharo.

Usus. Fructus acidissimus . refrigerans Limoniorum instar, sitim oryzae mestaribus fessis in India exstinguenS.

RYSOPHYLLIM Cainito L. SternapieIstuchi Usus. Fructus gratissimus, aphrodisiacus, in mensis secundis Indorum frequentissimus.

147쪽

mendus, nam facile corrumpitur.

GENIPA AMERICANA.

zeere. Usus. Fructus subacidus, suaveolens, gratus. Rarius autem comeditur, ora enim atro inficit colore, intra xvi dies vix abluendo. Hinc etiam Indi militantes faciem succo hujus fructus tingunt, ut inimicis feroces appareant.

MOR INDA Royoc L. Indiam sche MausMer. Usus. Fructus Indis placet, vix vero Europaeis. Indie radice hujus plantae sibi atramentum parant.

GUILANDINA Morinra L. Eloringaboumfruit. Usus. Fructus per totam Indiam obvius, in frusta conis scissus juri carnium vel calappi lymphae incoctus

editur.

Usus. Fructus instar parvorum prunorum, dulcis cum

148쪽

pauca adstrictione , comeditur cructus in India. Exsiccari atque in alias regiones transferri se non sinunt uti jujubae vulgares.

Usus. Fructus acris, subcorrosivus, sale muriatico maceratus editur.

D ros PY no S Rahi L. Ratiaepse sit. Usus. Iaponensibus ob gratum saporem Pomorum frequens cibus, at cum fructus facile corrumpatur, hinc simul legendus & edendus. '

Usus. Fructus maximus, gratissimuS, Persicarum se me gaudens sapore.

OcuN A Iabotapita L. Dabo tapita fruit. UsUs. Fructus caeruleus, sapore Myrtilli subadstringens, labia carulea reddens, unde etiam negligitur.

149쪽

Usus. Fructus ruber , diureticus , urinam rubram , quasi sanguinolentam reddens.

GENIA Iambos L. -sambustia. sambuener. Usus. Fructus odorus, tener, dulcis, subacidus , ab initio prandii frequenter adhibetur. Manducatur integer, at succo deglutito pars fibrosa exspui

tur.

calappi. Usus. Fructus maximus, in quo caro nuclei esculenta est. Nucleus cavus succo dulci copioso ad aliquot libras fere gaudet, qui lac cocos dicitur &sitim egregie peregrinantibus exstinguit. Medulla lappi , germanis si plap dicta ob olei copiam

nutriens, aphrodisiaca, refrigerans & saporis jucundi est. Cortex interior, mollis aceto, sale &oleo conditus forma acetarii comeditur. Ex corti-ee hoc Indi etiam lac coquunt, in quo Olera, pisces, aut oryzam coquunt.

Cocos butyrace, L. Tuiter x Palma oleosa. Usus. Ex fructu hujus palmae decoctionis ope oleum elicitur flavum , consistentiae butyraceae , quod, Κ

150쪽

Indianis in usu diaetecico pro cibis est. Eo ole Nigritae totum circumliniunt corpus.

ZEcYTHrs ollaria L. T opsbaumnus. Usus. Fructus ollis vel lagenis similis, nuces amygdalis paulo majores, pistaciis sapore respondentes includit, quae tostae Comedi solent.

TERMINALIA Catana L. Catappebaumnus. Usus. Nuclei, qui saporem Avellanae habent, in Batavia de Bonda comeduntur.

GNETUM Gnemon L. Silemon baum x Usus. Nux sicca & dura elixatione emollita frigitui instar fabarum. Saporem habet dulcem aquosurreum leni austeritate. Fructus dulcis etiam editu sed aqua coctuS.

CANARIUM.

CANAR INM commune L. ber gemelne Canaxiem baum. Usus. Dulces hujus arboris nuclei incolis Indiae orien talis nutrimento quotidiano inserviunt. Nimis re centes & crudi nimia copia ingesti diarrhaeas &dysenterias inducunt, nisi parum salis addatur &fumo sccentur. Optimum praebent nutrimentum trans mare navigantibus, quum diu incorrupu