Bromatologia seu doctrina de esculentis et potulentis

331쪽

VIRTus stomachica, diaphoretica , diuretiea. USU s. Embemmatibus, juribus, ovis frixis inspergitur. Nonnulli crudum esitant cum pernis porcinis, anseribusque salitis.

ODOR cepae fragrans, SAPOR cepaceus, subdulcescen S, acris, linguam & fauces calefaciens, oculos feriens, at lachrymas non provocans. VIRI Us eadem quae priorum allii specierum. Usus idem. Notum est Israelitas iu deserto commurmurasse ob defectum allii specierum , quas in Aegypto essitaverant.

ODOR & SAPOR nasturtii, manifeste linquam feriens. Usus. Condimenti loco cum carne comeditur.

SATUR EI A.

SATI REI A hortenses L. Sature'. Tohnen traiit. ODOR fragrans, cephalicus; SAPOR aromaticus, calidus ; siccata herbae odor & sapor fere fortior. UIRTUs stomachica, em menagoga, 'excitans, diuretica , resolven S. Usus. Saporis gratia additur cibis quibusdam praecipue fabis.

332쪽

MEN THA gentilis L. Muehenna inie. ODOR fragrans , gratus, subcitreo - men thaceus, in Maiora nam simul incidens; SAPOR calidus, aromaticus, in flavedinem citri incidens. Villius stomachica, resolven S. Usus. Folia virentia hujus menthae saturae herbarum odoris & saporis gratia admiscentur & cruda eduntur

SALVI A incinalis L. ODOR fragrans, gratus,' SAPOR aromaticus, calidus,

amari Can S.

V1RTus roborans , stomachica, resolvens. Usus. Folia carnibus assatis & pernis immittuntur, ut salviae odore imbuantur.

ROS MARINUS.

Ros M AR IN US .cinalis L. Don fragrans, gratus, Cephalicus. SAPOR aromaticus, calidus. UIRTus resolvens, nervina, corroborans, em mena-gψῖδ' . . . Usus. Saporis gratia quibusdam carnibus & piscibus

sub elixatione additur. Oves Monspelienses ab esu Rosmarini sapidas carnes sortiuntur. ' l. cel. SALLE Materies medio. Monoelii II68. p. I .

333쪽

6 PMUS vulgaris L. ODOR herbae fragrans, cephalicus, gratus; ' SAPOR aromaticus, calidus. UIR Tus stomachica, resolvens, em menagoga. USUS. Hac horba condiuntur quidam cibi.

ODOR herbae fragrans, gratus, cephalicus. SAPOR aromaticus, calidiusculus, subamaricans. UIRTUs resolvens, tonica, stomachica, diuretica. Usus. Quidam loco tymi vulgaris serpyllo cibos quosdam condiunt.

Oc V Mυ M Basilicum L. Ea fili e. ODOR fragrans, gratus; SAPOR aromaticus, gratuS, subantiatuS. Urarus stomachica, resolvens, excitanS. Usus. Culinis gratum est variorum ciborum condi

mentum.

ORT GANVM Maiorana L. ODon herbae fragrans, cephalicus, gratus; SAPOR aromaticus, subamaricans, calidiusculus. U1RTus stomachica, nervina, resolvens, eminenagoga. Usus. Variis cibis odoris & saporis gratia additur.

334쪽

ORIGANUM VULGARE.

ORIGANυ, vulgare L. TJohsgemuth. ODOR herbae recentis fragrans , graviusculus, non in gratus, fere serpilli. SAPOR aromaticus, in Men-tham incidens, sed debilior. . VIRTUS majoranae. Usus. Loco Majorante jusculis immisceri posset. Folia tosta etiam, quum Theae Chinensi similia adeo lint, ut ab ea non nisi dissicilius discernantur,

pro Thea Chinensi adhiberi possent. 'CERE FOLIUM.

SC AND 1x Cer otium L. Eorbesfrmit. ODon herbae, si fricatur gratus, balsamicus; SAPOR aromatico - balsamicus, gratus, ad anisum acce

bentur ad panatellas & placentas, quas sapidas& gratiores reddunt. Additur juribus carnis bubulae, ut ei gratus sapor concilietur. Vis medicata. Iusculum vel serum lactis cum cere lio parum coctum est egregium in ictero, tussi protracta, herpete , lochiis, menstruis & hae- 1norrhoidibus suppressis, anacatharsi puriformi lacte deficiente & tumoribus induratis. l

335쪽

s CANDIX ODORATA.

ODou herbae recentis gratus, fere anis . SAPOR dulcescens, ad anisum accedens. VIRTVs pectoralis , diuretica, gratum saporem cibis, concilian S. Usus. Folia recentia in Suecia sunt culinaria, ingrediuntur una cum aliis herbis vernali tempore

CORTEX CITRI.

CrΥΛΠS medica L. Citrone. ODoa corticis seu flavedinis fragrans, gratissimus. SAPon consimilis, calidiusculus, vix amaricans. VIRTVs calefacien S, cardiaca, gratum saporem con cilians. USUS. Pro condimento variorum ciborum & limonadae. Etiam saccharo conditi habentur cortices citri.

ODOR seminum aromaticus, sub graviusculus; SAPOR aromaticus, calidas, gratus. UIRTUs carminativa, lactifera, stomachum corrobo

rans.

336쪽

UsUs. Saporis gratia semina immiscentur pani acidulo& caseis. Etiam saccharo conditum comeditur semen carui. Additur jusculis jejunalibus. Tartari cum lacte hoe semen sorbillant. Destillatores spiritum frumenti semine carvi rectificant. Convenit carui semen in colica frigida, nocet in reliquis colicae speciebus.

tuminet. ODOR seminum fortis; SAPOR aromaticus in carvum incidens sed gravior, ingratior. UIRTUS carminativa, stomachica. Usus. Ob ingratiorem saporem rarius carvo pani S &cibi cumino condiuntur.

Onon seminum fragrans; SAPOR aromaticus in Sassa- fias incidenS. VIRTUS em menagoga, lac provocans, carminativa. Usus. In oriente haec semina pani domestico insperguntur ut ' flatuum molestia tollatur, & gratus sapor pani concilietur.

Nonnulli haec semina venoni suspecta habent, at hujus suspicionis luculenta desunt testimonia , nisi a fraudu- . lentis vol ignaris semen Daturae immixtum fuerit.

337쪽

AN ET HUM.

ANETHUM graveolens L. Sapper. ODOR herbae gratus, fragrans; SAPOR aromaticus, gratuS. UIRTus carminativa, lacti fera, hypnotica. Usus. Herba adhuc tenera coquitur Cum carne, muraena, anguilla, cancris, brassica acidulata, qui cibi inde aromate anethi imbuuntur. Etiam cucumeribus muria condiendis saporis gratia additur.

ODOR seminis. gratus , aromaticus, suavis ; SAPOR aromati us, dulcescens , calidiusculus, gratus. U1RTus carminativa, laetifera. Usus. Semen saccharo Conditum comeditur.

A NISUM.

PTM FINELLA Anifum L. ODOR seminis aromaticus suaveolens; SAPOR aromaa ticus, dulcescens, gratus, calid ustulus. Vin Tus carminativa, laetifera. ,

Usus. Comeditur hoc semen saccharo conditum.. Inspergitur panis vel externae superficiei vel ipsi masia immiscetur. SINAPI S. SINAPIS nigra vel alba L. Sens.

338쪽

Onost seminis debilis; SAPOR acris, subfugax, subamaricans, calidus, fauces linguamque calefa

UIRTus irritans. 'apetitum excitans, aphrodisiaca. Usus. In culinis pulvis sinapios cum musto vel aceto conditus ad carnes & farcimina editur. Pulvis sinapios aetate rancescit, quare in vasis bene obvituratis conservari debet. ERUCA . . B RA AS IC A Eruca L. Sen ODon seminis graviusculus; SAPOR sinapios, verum longe remissior. VIRTVs sinapios at debilior. Usus. Antiquitus ad condienda obsonia adhibebant ut semina. Folia recentia contrita istent instar adustorum pilorum Sc acris saporis sunt, tamen inter condimenta ciborum acetariorum apud Italos sumuntur. '

AR TE MISI A Dracunculus L. Tragula. Nostratibus, deutfiner Tertram Vocatur. ODOR herbae fragrans , suaveolens; SAPOR aromaticus, gratus, ViX amaricans. Viamus stomachica, em menagoga, appetitum exci-

rans.

339쪽

Usus. Folia siccata cibis quibusdam condimenti grati

causa admiscentur. Folia tenera recentia tempore vernali cum .carne agnina aut pisce cocta egregium his conciliant saporem. Adduntur etiam acetariis pro condimento. Acetum dractinctili est fragrans, gratissimum. In Persia dracunculum cum oxysaccharo & pane comedunt.

ARTEMISI A.

ARTEMISI A vulgaris L. Tehfus. ODOR foliorum subiragrans, sub rancidus; SAPOR herbaceus, vix amaricanS. UIRTus eminenagoga.

Usus. Coqui an seres artemisia infarcire solent, ut carinni saporem gratiorem concilient; alii simul pomum ventri an seris immittunt.

LAURUS.

LAUAE Us nobilis L. sorber. Onon foliorum digitis tritorum fragrans ,' SAPOR aroinmaticus, balsamicus, graviusculus. V1RTus stomachica , resolvens , movens menstrua , sudorem, uri Pam.

Usus. In nostris culinis pisces cocti & frixi aceto &foliis lauri condiuntur.

IUNIPER GS communis L. Da 'osber. ODOR baccarum aromaticus, gratuS; SAPOR aromaticus, dulcescens, calidiusculus.

340쪽

U1RTus diuretica, diaphoretica, em menagoga, hydropicis utile aroma. Usus. Baccae contusae aut integrae embemmatibus car- , nium & piscium adduntur. Alii rob juniperi ci- his admiscent. Cere visia non fermentata, tamen grata a rusticis in suecta paratur, sed potus brevioris usus , at scorbuticis admodum salu

taris.

PETRO SE LINUM.

As1N, Petros linum L. Pete milie. ODon foliorum subaromatines , subingratus. SAPOR ν subaromaticus. LVIRTus diuretica, gratum saporem concilians cibis. Usus. Condimenti adinstar carni bubulae, jusculis, piscibus aliisque ferculis & embemmatibus additur. Nocere dicitur epilepticis ophthalmia laborantibus. '

Onon florum conditorum fiagrans, non ingratus; SAPOR acerbiusculus , acescens, florum non condito

rum amari In S.

Vinius tonica, stomachica, appetitum excitans. Usus. Flores nondum erupti condiuntur sale & aceto. Quo teneriores leguntur . eo firmiores fiunt IE. MURRAY v. mcd. T. p. 3 Q a.

conditi ,