Bromatologia seu doctrina de esculentis et potulentis

401쪽

rentur, cum fermentationem vix passa facile corrumpuntur.3. dulcificata ex saccharo , & uvis passis pa

rata.

q. Humbata nempe lithargyro dulceficata.

VINUM TOXAIENSE. 'ξ ofaherive in. Vinum hungaricum in Comitatu Zemplinien si ad oppis dum Toko proveniens. Sed praeter To septem alia numerantur oppida, quorum Vina generosite Tokajensi non cedunt, hinc per excellentiam Tokajenssia dicuntur, nempe vina locorum sub montanorum Tartiat, Mad, Talba, Stanto , ΚeresFur , Liriseca, Tolisua. Genera vini Toliat ensis sunt quatuor: I. ESSENTIA die Quae ex uvis solis .calore in ipsa vite siccatis & corrugatis sua sponte emanat. Haec dulcii fama, maxime spiri- tuosa, oleo sis, spissmscula & pretiosissima est. Hinc magnatum mensas solummodo ornat de vinis aliis dulcificandis inservit. 2. VINUM FASSUM PRIMAE NOTAE. Der auὁbrui. Quod ex uvis passis cum pauca quantitate musti affusa per lenem ex-

402쪽

pressionem paratur. Minorem dulcedinem de fragrantiam quam essentia habet.

T AE. Der Rabsas'. Quod conficitur, si

uvis prioribus iterum major musti quantitas affunditur & dein fortius exprimitur. Dulcedo & fragrantia minor quam in priori specie est.

4. VINUM ORDINARIUM. Semei nertiuein. Quod ex uvis recentibus non siccatis more consueto, ut aliud vinum paratur. Habetur rubrum & album, utrumque acidulum, vix dulcescens, vulgare nec optimae notae vinum est. Uinum vianum dicitur, quod ex uvis recentibus, quae odore& sapore nucem muscatam referunt, confi-

, Citur.

Vinetus vini Tokajensis cardiaca , mimulans , dia-phoretica , stomachica , nervina , ob oleos-tatem nutriens. Dulcedinem suam prae aliis dulcibus Europae vinis tardissime deponens, aetate longissima' in apto loco gaudens. Hinc vinum inter hungarica per universam Europam Celebratissimum , fragrantissimum, dulcissimi saporis gratissimi odoris. Usos. Post alia vina ad prandii finem pauca quantitate ob fragrantiam convivis exhibetur. VIRTVs medicota. In morbis a debilitate fibrum &nervorum ortis vel eadem stipatis exoptatas vires exserit cardiacas, ut in cacheria, malo hy-

403쪽

pochondriaco , dyspepsa, lienteria, coeliaca, di arrhaea, flatulentia, in languore pannonico &nausea hungarorum PDOmor dicta, in arthritide, podagra, in molestiis a senectute, in febrium inintermittentium, nervosarum, putridarum debilitate absque inflammatione, in reconvalescentia a morbis acuti S.

V IN UNI S. GEORGII.

VINUM S. G E o R G1 1. Eden burger Plu obruch. Dbrgen diu obrii l. In comitatu Posoniensii ad urbem S. Georgii. VIRTVs. Vino Tohajensi non multo est inferius.

VINUM HISPANICUM ORDINA

RIUM. VINUM HISPANICUM ORDINARIUM.

eme iner Spanis cher tae in.

UIRTUs. Vinum tenue, aurei coloris, dulce cum pau- Ca amaritie mixtum , delicatum. Laudatur in ven

triculi & intestinorum debilitate, in passione hysterica de hypochondriaca.

VINUM C A PENSE.

VINUM CAPENSE. Ra proelii. Ex promontorio capitis bonae spei. UIRTUs. Vinum rubrum, dulce, generosum.

404쪽

VINUM FRONTINI ACUM.

V1NUM FRONTINI A CNM seu LANGUMD OCIVM. grontinias. UIRTus. Vinum dulce, saporis nonnihil moscati, g nerosum, album.

VINUM MALVATICUM.

VINUM MAL VATIC NM. Dalbasiemem. Ex Cania. VIRTVs. Vinum clarum, saporis oleoso - duleis, coloris ambrae, delicatum , stomacho aptum.

V1NΠΜ PALMAE. x Sep. In Insulis Canais riensibus ex uvis semissiccis & corrugatis pa

ratur.

VIRTUs prioris.

VI NUN MALACCENSE.

V1Nπω ΜΛ LAC CE NS E. Uiasagmve in. Villius. Vinum hispanicum dulce, subamarum, ole sum, spissiusculum , valde spirituosum.

VINUM

405쪽

cum.

VIRTus. Vinum dulcis saporis & grati, tenue, spiri- tuosum. Debilibus & reconvalescentibus com

mendatur.

VINUM ALICANTINUM.

VINUM ALIC AN TI NN M seu ILLICITA NU M. uisantenme in. Vinum hispanicum. VIRTVs. Vinum rubrum , spissiusculum, saporis dulcis, subnauseosi ; tartarum ad lagenarum latera deponit; laudatur in ventriculi imbecillitate, ac in vermibus.

VINUM LACHRYMA CHRISTI.

VINUM LACHRYMA OHRISTI. sachrima Christi. Vinum italicum. Ad Vesuvii radicem

crescen S.

Vinmus. Ex vinis Italicis praestantissimum, rubrum, maxime spirituosum, caput facile tentans.

VINUM GRAECUM DI SOMMA. Tei ubiui3 me in. Vinum italicum. In Vesuvii cacumine na

scen Sa

l VIRTVs. Vinum pingue, aurei coloris, saporis acriusculi, dulcis, caput facile tentans. HOC & praecedens vinum suavius fit, cum id exteras regiones transuehitur.

406쪽

cianer. V1naeus. Vinum italicum, rubrum, generosum.

V1NN, TY RO LEN SE. 'Throllerme in. V1ATus. Vina Tyrolensia satis quidem grata, sed non durabilia sunt.

VINUM MUSC ATELLINUM.

U1ATus. Vinum italicum, tenue, flavescens , suave , mitioris indolis.

Noscuntur sapore acido. Multo tartaro sunt impraegnata. V1umus. Ventriculum acido, sanguinem muco acido- terreo inquinant, hinc strumas, viscerum obstructiones , calculum , arthritidem , podagram, pruritum, exanthema faciei generant. Ad con-

407쪽

diendos cibos, coquenda juscula Jc consciendam mustardam solum adhiberi deberent. '

VINUM CASSO VI ENSE.

VINUM CASSO UT ENSE. Caschauermem. UIRTus. Vinum hungaricum , acidum, acerbiusculum, vile.

UIRTus. Haec ut plurimum acida, & terrestria sunt, nec aetatem ferunt. Optimum ex his adhuc est

VIRTVs praecedentium.

Villius praecedentium.

VINA HELVETICA.

408쪽

V1NA MARCHI CA. VIR Tus. Vix ad potum sed utplurimum ad cibos iv jura vinosa coquenda , atque ad conficiendam mustardam adhibentur.

Liquidum inflammabile, aquae miscibile . volatile, fragrans, ex fermentatione spiritnosa succi uva- . rum vel aliorum vegetabilium narum & destillatione elicitum, spiritus vini vocatur. Ε spiritu vini cum vegetahili quodam aromatico destillato parantur varii liquores spirituosi , ut spiritus ciamini, carui , mestisce, ab ynthii, juniperi, nucleorum perfici. &c. Hi spiritus syrtipo edulcorati Rofolia dicuntur; haec varie colorata vario sub nomine divenduntur.

SPIRITUS VINI. Est spiritus ex tacibus vini destillatus. Dei librandi

ive in.

ODOR Μ habet sep grantem, spirituosum, peculiarem;

SAPOREΜ acrem, urentem.

U1RTus est calefaciens, roborans , exhilarans, anti- septica, appetitum cibi creanS , carminativa. Usus. Itypochondriacis & hystericis debilitate nervosa ventriculi laborantibus, quibus vinum acorem,

409쪽

& cereuiuia pituitam flatusque molestos creat ,

calidioribus regioni hus vires sudoribus exhaustas mirifice resarcit. '' Etiam in febre nervosa &putrida ingentem debilitatem corrigit. Anore-xiam & satu lentiam a primarum viarum atonia ortam sanat. Ischuriam a potu cerevisiae acescentis solvit. Abinus. Immodica ingurgitatio stupefacit, inebriat, ardorem & lentorem humorum phlogisti cum inducit, morbos inflammatorios, viscerum & glandularum obstructiones , nervorum debilitatem , tremorem, phlysim, icterum, hecticam, hydropem causat. Quandoque flamma e ventriculo er statur, aut incendium corporis oritur. Spiritus vini exalembico cupreo destillatus cuprum continet, vide Toxicologiam.

SPIRITUS FRUMENTI.

Ex hordeo vel fecali aut utroque simul mixto & se mentato in locis ubi nulla viticultura est, destillatur. Eoria bran bive iri.

410쪽

onon & Suepon spirituosus at valde simul empyreumaticus nauseosus & spiritu vini multo debilior,

aquosior.

SPIRITUS PRUNORUM.

Spiritus ex fermentato succo prunorum destillatus. Sivetschenbrandivem. VIRTus, sapor gratior quam praecedentis. SPIRITUS CERASORUM. Spiritus ex sermentato succo cerajorum destillatus. 3 iri ibrandive in . UIRTus. Sapor gratior adhuc praecedentis.

Ex succo arundinis sachariferoe fermentato ab Americanis paratur. Sufferbrandine in / qui ex syruposaccharino paratur empyreuma habet & acrimoniam ac Tassia. Tum dicitur. VIRTus urentem habet acritatem , hinc ab Anglis ad conficiendam limon adam spirituosam Punch dictam solummodo adhibetur. Tassa etiam antipodagrica esse censetur.

Spiritus ex oryia destillatus. Nei libranbme in . Irare 'ic f. VIRTVs praecedentis.