Pharmacopoea Gandavensis nobilissimi Senatus jussu renovata

91쪽

FRAXINI Cortex. De Bast Dan den Edesib00m FULIGO Lignorum Combustorum. R0et Dan Imul; Bitter. Eit Aggregatum omnium illorum, qui e vi Ignis sub Lignorum combustione in Fumum redacta sublimantur, dein ad frigidos CD minae parietes condensantur: coloris est nigri splendentis; odoris fortis, ingrati; saporis acris, amari empyreumatici: pro diVerso Ligno diversa est in genere distillata praebet Alliati Volatile , &Oleum Empyreumaticum: continet magnam partem Ligni Ob Aeris contactus desectum non combustam; hinc inflammabilis est: Vires e trahuntur tam Aqua, quam Spiritu Vini Rectificato: utrumque Menstruum unam sextam, secundum alios unam quartam partem solvit: Tincturae rusae sutit EXterne commendatur ab aliquibus contra Scabiem, Tineam &Ulcera maligna interne inter Antispasmodica, & speciatim inter Antilaysterica locum obtinuit: Tinctura Spirituosa laudatur ab albquibus tamquam Excellentissimum Diaphoreticum in Aroeriti de Vaga

Radices nodosae sunt , Circulis distinctae; extus russa , intus pallidiores; odoris aromatici, ad Camphoram accedentis; saporis acri , calidi , piperati: MAIOR pollicis circiter crassitiem habet MINOR, QUM odoratior, sapore sortior,&ideo sola in usu, prostat in frustjs p0llicem l0ngis, semipollicem crassis. Vires, qHae in par

92쪽

78 PHARΜ ACOPAE A tibus sxis videntur haerere , partim Aqua , integrae Spiritu Vini

Rectificato extrali Untur. Reliquorum Aromatum effectus edunt: stomachicae & uterinae praecipue creditae sunt: masticatae laudantur ad Linguae Paralysim. GALBANUM. Galban. Est Succus concretus gummeo-resinosus , qui ex incisa Planta Ferulacea, quae Africae Indigena est, & TOURN ORTIO Ore Uinum Africanum Galbaniserum dicitur , stillat. Adsertur in Alassis, quae constant Lacrymis albis, saxis, rufis, Vel serrugineis : praesertur constans granulis albis, splendentibus & sere pellucidis odoris est proprii, faetidi, gravis, late se disseminantis , fere ad Opoponacem accedentis saporis subactis, amaricantis: lentum , minimo calore ductile & inflammabile est: Oleum Essentiale ad unam vigesimam circiter sui ponderis largitur: pars ejus Aqua sol Vitur; major pars Spiritu Vini Rediis cato: integre solvitur in Menstruo constanti duabu4 partibus Spiritus Vini Rectificati & una parte

Aquae: bene subigitur Vitello ovi, Melle, Bile Syrupis Galbanum interne datum sere easdem, ad Gummi Ammoniacum, Virtutes possidet; sed ob Vim magis Stimulantem & Calefacientem minus laudatas: in majori dosi exhibitum Alvum laxat: numeratur inter Antihysterica. Extus ob Vim Emollientem , Alaturantem &potenter Resolventem adhibetur ad Tumores Duros , Scirrhoibdeos; Clavos Pedum &c. ob Vim Sedantem, Antispasmodicam aliquando cum en tu Hystericarum Umbilico imponitur, & CELEB. QUAR IN Emplastro ex Galbano & Camphora Nuchae applicato S - ditatem post Febrim Ardentem relictam asserit curari GALEGAE Folia. De Bladeren i an Gestentuita GALLE. GalaOOml. Corpora haec fatis nota, quae plerumque inter Fructus reserumtur , proprie Quercus L crescentiae morbosae sunt: Misalculum

93쪽

teneriores dictae Arboris partes aculeo , quo cauda armata est , vulnerat, & Ovum in Vulnere deponit: humores ad Vulnus copiosiores allati in Tumorem illum Gallam dictum excrescunt , dum interim ex deposito OVIllo Vermis excluditur, qui deinceps, dum vita & vires sinunt, Carcerem erodit , & Foramen relinquit. Gallarum Vis, ut sapor, fortiter adstringens anti septicam Virtutem majorem possedent, quam Sal Alarinus: hinc externe ad Ulcera Putrida & Morbos Topicos a Solidorum relaxatione pendentes ab aliquibus adhibentur: usus internus jam ViX UllUS. GALLII Folia. De Bladereri Dan onter liea e Vi ou e Nedyr00. GAΜBOGIA , seu GUΜΜI GUTTA. Gambog, G0mgui. Substantia haec, quae etiam Guttia Gamia, Gutta Gamb0dia ocGummi de Goa vocatur, est Succus inspissatus gummeo resimosus, qui praesertim in China, Cambola & Ceylon stipat secundum ali qUOS eX. incisa Arbore pomifera Inclis Coddampulli dicta; secundum alios e Tithymalo Scandenti. Coloris est crocei, Vel aurantii; dum diffringitur, splendentis ; odoris vix uli Is ; saporis primo resinosi ; per horam in ore detenta, aeris, calidi, pertinaciter guttur eXsiccantis. Quinque sere partes solvuntur in Spiritu Vini Reetificato; magna etiam pars Aqua: posterius Menstruum Sale Alkali acuatum solvit totum, & Tincturam efficit rubicundam ,

pellucidam: promptissime & integerrime solvitur Spiritu Salis Ammoniaci Dulci Pharmacopaeae Londineia sis , & Tinctura haec tam Aquae, quam Spiritibus miscibilis est. Gambogia , cujus vires in Resinosa parte praecipue haerent, Hydragogum est violentissimus , si in majori dos adhibetur sursum etiam purgans: qui eam praescribunt hanc Violentiam corrigere passim annjtuntur particulas resinosas dividendo Trit iratione cum Saecbaro, Vel Sale Lixivioso: tutior soret solutio. A granis qua-

94쪽

tuor ad decem, vel quindecim in curando Hydrope ab aliquibus laudatur; dum alii periculosissimum Medicamentum omnino non adhibendum judicant. Bolum purgantem pro eXpellenda taenia methodo Νousseriana ingreditur. Vide F1L1X Ams. GEΝISTAE Folia, Flores, & Semen. De Bladertar, Elaemen en Za den Dan urerii, of Gin s. GENTIANT Radix. Gentiaan ortet Inter Febrifuga & Antillelmintica numerata est Primas Vias pulchre roborat, & vi pollet antiseptica. Vires melius Spiritu Vini, quam Aqua extrahuntUr. Aliquibus abhinc annis, prout in Pharmacopaea Lon sinensi resertur, Radicibus Gentianae e Germania in Angliam allatis RadbeeS aliae Menenatae, externis dotibus Radices Gentianae aemulantes, intermixtae repertae fuerunt: summas turbas, Morbos, imo Alortem aliquibus infelicibus earum usus intulerat: lexi eXamine poterant dignosci: intus en1m albae orant, & nulla Amaritie instructae;

dum Gentianae Radices flavae sunt, & amaa fictimae. Ex infausto hoc casu discant Pharmacopaei ab exteris allata Medicamenta serupuloso eXamine prosequi

Esi Radix plantae, quae DODONAEO Gb πhi a vulgaris; LINNAEO GIF rrhiat a leguminibus glatris, stipulis nullis dicitur : sponte crescit in Italia, Hispania & omni Europa Meridionali: colitur in Gallia, Anglia, Germania & praesertim Agro Bambergensi: qui eam colunt suas Radices Exoticis praeserunt, quia hae mucidae, situ corrupipe, Vel non satis recentes advehi 1 lent. Pulveri Liquiritiae ab Eneris allato saepe Farina adiutata est, In

95쪽

cocto dein Evaporatione inspissato, & in Sole siccato fit SV Us LIQUIRITIAE , qui, si adustus, in Aqua non integre solubilis , vel in ore non totus deliquescens, rejici debet. Ob Vim demulcentem, & EXpectorationem juvantem , quam felicius quam Varia magni nominis Medicamenta exercet, adhibetur in Morbis Pectoris & Renum: ob Vires saponaceas sitim sedantes melius, quam Saccharum Potuum, vel Aledicamentorum edulcorationi inseruit: in hunc usum nocet Coctio protractior , quae Amaritiem extricat. GRAMINIS CAΝINI Radii. Grasu orteis , de morteis et an HORd IUS.

GRANATI Cortex, seu MALICORIUM. De Schel et an den Gra-

Ten en mortet Dan GDdMenade V klei iste Cinget h0e thruid Folia saporis amari, nauseosi sunt: ad Draginam dimidiam in Pul Vere, Vel a Dragma Una ad duas in Infuso valide Alvum &sepe Vomitum movent : idem eadem fere Radidis dossis emcit: aliqui hanc Plantam Foliis Sennae & Radici Jalappae substituere

Volunt

GUAMACI Lignum, Cortex, Gummi. Het I ut, Nas en Hars vanGua jacb00Πὶ, P0 hsuri Est Lignum Arboris in America Meridionali crescentis , quae LINNAEO Gulacum soliis bjitigatis obtilsis dicitur compactum est, ponderosum, resinosum; coloris fusci, nigri cantis, vel Viridescen tis; odoris resinosi, non ingrati; saporis aromatici , stimulantis , amari; cingitur Alburno favescente, quem tegit CORTEX tela lis, CXtus griseus, e variis squaminis efformatus ; saporis & Odoris fere ejusdem ac Lignum. Aqua diuturna coetione, praecipue dum

96쪽

Sale Tartari acuata est, multas VireS tam e ligno, quam e cortice extrahit, Spiritus Vini ReetificatUS OmneS. Ex incisa Arbore GUA I stillat, quod, cum tres qUartas partes restinosas habeat, potius RESINAE nomine insigniendum est: prostat nobis sub frustis irregularibus, quibus Corticis particulae hinc inde adhaerent: colorem habet fuscorubicundum, quandoque Viridescentem: friabile est, inter dentes tenax & saporem praebet acriorem, quam Lignum & Cortex, quorum tres ab hac potissimum parte pendent: in igne liquescit, inflammabile est, & accensum odorem spargit ad Balsamum Peruvianum accedentem. Integre Spiritu Vini, Rectificato solvitur , sed Tinctura addita Aqua grumescit, & separatur resina. Aqua Calcis Tincturam sortem Aquae optime misci

bilem extrahit. . Lignum tamquam specificum Anti venereum circa aranum ISO8.eX America, unde paulo ante Morbus, in Hispaniam allatum est:

ejus decoctum Indigenas hoc Alorbo certissime scribebatur liberare captis in Europa Experimentis magna haec spes pro magna parte evanuit , & constitit Vires posJdere in genere Stimulantes, Atten lantes , Diaphoreticas & Diureticas: adeoque in Morbis ab abundantiori Sero, ab Humoribus Viscidis & ab Acrimonia eisdem irretita utile esse Aledicamentum. Ob easdem generales Virtutes in Morbis Venereis Inunctionibus Mercurialibus aut jungitur, aut immediate post eas adVersus residua Symplomata feliciter adhibetur: quin imo in desperatis quibusdam casibus, ubi Mercurii vis nihil amplius valet ULRICI HUΤΤΕΝΙ methodo praescriptum mira quandoque efficit, & nullo alio Remedio expectanda. LaudatUr praeterea in omnibus Morbis a suppressa, Vel impedita Perspiratione, dum metus Inflammationis abest, & cum Lacte sumptum ob virtutem balsamicam & resiluentem etiam Tabidos scribitur curasse.

Cortex, quidquid alii velint, easdem Omnino vires possidet, Re Lignum; sed utroque efficacior Resina est , & sorte sola

97쪽

GANDAVENSIS. 8a

cum aliarum Arboris partium Vires ab . illa pendeatnt, adhiberi posset. LIGNUM SANCTUM , quod, utpote coloris flavescentis & texturae rarioris aliqui diversum statuunt, ejusdem Arboris, sed junioris, productum est: ut etiam nomina jam confundantur.

dicta: adfertur in granis ad figuram rotundam accedentibUS, eXtUS scabris; Variae magnitudinis, ut quandoque Iuglandem superent coloris albi, favi, pellucidi; odoris nullius; saporis fatui, viscos. Solvitur integre Aqua, quam in Mucilaginem inspissat : ex hac Dis lutione ab Athali dejicitur. Nec Spiritu Vini. nec Oleis se solvi patitur. Raro apud nos prostat: ei substitutum est GUMMI SENEGALENfE e Guinea allatum, ejusdem omnino indolis & usus;& quod sola Patria ab Arabico videtur differre. Ob Alucilaginem insipidam demulcentem, in quam aquosis Menstruis res tritur, convenit, ubicumque tenues Humores inspissandi, Acre ObVol Vendum, aut Alricus naturalis abrasus restituendus est.

Camphora , Moschus, varia Olea & Resinae ejus intermedio Aquae misceri possi int. Νutriens est. GUMMI CERASORUM. De Gom et an den KarserisOm. Viribus cum praecedenti Omnino conVenit. GUMMI TRAGACANTHE. De Gom et an Tragacantiu

Stillat ex inciso Frutice, qui in Europa Meridionali crescit, &TOURNEFORTIO Tragacantha cretica incana flore parvo , lineis put

purei priui0; LINNAEO A agatus caudice arborescente, puti0liS DNnocentibilS dieitur: adsertur in Lacrymis, quae partim grana seu grum0s coenibQnt; partim Vermium, vel Filamentorum in se retor

98쪽

torum fguram habent: coloris es albi, saxescentis; aliquando rus, vel nigri dantis; & tunc rejiciendum : odorem nullUm praebet: in Ore lentescit, Mucilago fit, &saporem habet subdulcem, fatuum: in Aqua intumescit, integre solvitur, & eam multo magis inspissat, quam Gummi Arabicum: Dragma enim una Libram Aquae ad Sy- rupi consistentiam reducit, quod Uncia di in Gummi non potest. Viribus medicis a Gummi Arabico non differt. Η ΕΜΑΤITES Lapis. Nineisseeu. Est meracisJma Ferri Minera, quae in Hispania, Suecta, ΝΟrWegia, Hasia &c. eruitur: Substantiam exhibet duram, ponderosam coloris obscure rubri, serruginei, vel nigricantis Odoris sere nullius; saporis terret, subadstringentis: dum frangitur strias , seu fi bras exhibet sere ut Lignum: hinc Ferrum Sci bile dicitur: a Μagnete non attrahitur : cum Acidis non effervescit. EX Libris ubginti quatuor addito Phlogisto quandoque novemdecim Librae Ferri

fiunt.

In Haemoploe, Vomitu Sanguinis & Mictu Cruento, Verbo insistenda omni Haemorrhagia famam olim habuit: eo processerat Praejudicium, ut etiam manu detentus, aut collo appensus id esseere posse crederetur forte nomen, quod procul dubio a colore aeceperat, errorem induxit. Id saltem certum est hanc Virtutem EXperientia non probari, sed ea constare hunc Lapidem viribus medicis ad Crocum Martis accedere. Externe tamquam siccans ad Ulcera commendatur, & in hunc finem quaedam Emplastra ingreditur. II ERAE ARBOREAE Folia, Baccae & Resina. De Bladereri, Be- rien en Hars et an B00ma eii Resina depilatoriam virtutem possidere Veteribus credita est. Apud nos tamquam Stypticum & Traumaticum Emplastra aliqua

ingreditur. Baccae ex Aceto pulse in Peste Londinens, tamquam

99쪽

Prophylacticum, quod per Diaphoresim susceptum Aliasma expellere aptum esset, famam habUerunt. Folia in pulvere exhibita ab aliquibus laudantur ad Atrophiam Infantum. Deligandis Fonticulis inserviunt. Pro ultimo hoc usu retineantur; sed timor est, si obser vationis Lumen accesserit, ne reliquae omnium partium Vires

Aledicae eVanescant.

HELLEBORI ALBI Radix. De mortet Maa witten Helleborus , Uti it Nieskruid. Est Radix Plantae , quae in Graecia , Italia, Helvetia, Germania&c. sponte crescit, & aliquibus Veratrum album ; aliis Hellebonis albus si0re stibi iiii dicitur. Oblonga est, tuberosa , fibrosa , pollibcem circiter crassa; coloris extus fusci Vel fusco nigricantis; intus

albi: odorem nullum pruebet; saporem ambaricantem , nauseosium, acrem, calidum, Os & Guttur . dum diutius retinetur , infammantem. Vires partim Aqua, Omnes Spiritu Vini Rectificato ex

In parcissima dosi sursum I deorsum Violentissime purgat: pulvisculus sub contusione evolans visus est Adstantibus Alvum turbasse: cuti applicata idem praestat: imprudens ejus usus tam sepe Convulsiones aliaque pessima Symplomata; quin imo Mortem pro duxit, ut inter Venena constanter numeretur Succum vulneri inditum omni Animali Mortem inferre, & illo aliquas Gentes Tela olim tinxisse plures Authores narrant. I Iis non obstantibus non solum in minima dosi tamquam Alterans, sed etiam a granis se ad scrupulum unum in Alania & Melancholia aliisque desperatis cassibus, ad evacuandam praecipue Atram Bilem, cum successu ab aliquibus adhibita est: veremur tamen, ut pauci feliceS eas US periculum & infortunia, quod apud Observatores ab ejus usu passim

100쪽

oecurrunt, compensent; & Ob hunc timorem, licet ejus Viru lentia Adidis Vegetabilibus corrigi dicatur, a prudentioribus Medicis e Medicamentorum classe excluditur. Aliis pulveribus immixta locum inter Sternutatoria retinere potest ut etiam pulvis ejus in pollinem redactus, & Linimento immixtus ad Psoram, Tineam& Scabiem, ad quos Morbos ab aliquibus laudatur, adhiberi. HELLEBORI NIGRI Radix. De I oues Dan sari Nies ruid. Pertinet ad Plantam , quae, quaninis idem nomen gerat, quod ignaris posset imponere, a praecedenti distinctissima est sponte crescit in Helvetia, Austria, Styria &c.: colitur in hortis nostris:

DODONAEO Veratrurn nigrum; aliis Hellebortis niger s0re 7 Ue0 dicitur Radicem siliit, quae e crasso capitulo, seu bulbo numerosas fibril las eXtus nigras intus albidas , ipso bulbo ossicaciores , emittit .dUm recens est: odorem praebet subaromaticum, graVem; saporem amarum, naUseosum, calidum & adeo acrem, Ut, dum per aliquot minuta masticatur , Lingua assidiatur stupore & sensu, ac si ab aliquo nimium actu calido adusta foret. Tinctura A quosa mitis est; Spirituosa omnem sere Radicis Acredinem possidet. Collegium Londinense suasit, ut constanter nigerrima pro usu eligatur: hac cautela cavere Voluit, ne suspectae Hellebori species, quin imo ipsis Adoniti Radices, ut aliquando evenit, Helleboro nigro substituerentur. Veteres si equentissime hane Radicem tamquam Medicamentum Valide Atram Bilem educens adhibuerunt: nostra tam parum id ema cit , ut aliqui inter Purgantia ei locum denegent: merito ergo du- bitatur, qUid Veterum Helleborus fuerit: id certum videtur, illorum Helleborum aut Album, aut a nostro Nigro omnino diversum fuisse. ToURNEFORTIUS speciem in Oriente deteXit, quam Helleb0rum Nigrum Orientalem, ampli uim0 1 0li0 , caule proealto, fore purpurasiente vocavit, & cujus Radicis scrupulum unum Convulsiones