Pharmacopoea Gandavensis nobilissimi Senatus jussu renovata

81쪽

fea hexagona sit, quae utrimque Pyramide etiam heXagona ter

In pluribus Europae Regionibus e TerrN Visceribus, e Cavernis, e Fluviis, etiam ex aliis lapidibus eruitur. Pro admixto Μetallo invenitur Varii coloris ; ut lapides pretiosos pulchre aemuletUr. Nullo Acido, nisi violenta Calethali 'ne vexata sit, solubilis videtur Vires Absorbetites Ad ingentes Lithontriplicas huic Νaturae Producto adscripserunt: non uetu amen alio modo posse agere, quam Vitrum contusum: si scilicet groso modo pulveri satam exhibueris nocebit vulnerando; si in subtilissimum pollinem redactam, innocuum quidem, sed iners & inutile pondus erit Ventriculo.

CUBEBAE. Gleben of Siaar LPer. Sunt grana non bene notae hactenus Plantae, quae nobis ex India Orientali, praesertim ex Insulis Iava & Ceylon adseruntur. ParVOpediculo instruct a sunt, & forma ac magnitudine a granis Piperis non multum abludunt: hinc ab aliquibus Piper caudatum appel 'lantur. EXtus rugosa sunt; coloris cineret, vel fusci ; odoris fragrantis; saporis . acris, subamari, aromatici: in cavo suo continent Nucleum par m rotundum, foris fuscor escentem, intus allab

Vires Aromaticas fixo resinoso principio inhaerentes, & Spiritu Vini Restificato integre extrahendas habent: dicuntur Aphrodisiaca,& praecipue laudantur adversus Vertigines a Stomacho Ortas. CUCUMERIS HORTENSIS , seu VULGARIS SATIVI Semen. Tuiiὶ-

CUCUMERIS SYLVESTRIS, seu ASININI Fructus. De Vrugi vald

Fructus bene maturus levi attactu Elatere suo dissilit, & vi Se- nulla siua QSplodit in viciniam: ob hoc Phaenomenon Elateritan a

82쪽

Graeess dictus est. Eodem nomine amarus, Πauseosius, virosus hi Jus Fructus succus inspissatus insignitur. Ad pauca grana datus pro sursum R deorsum Purgante tam Drastico jam Veteribus cognitus erat ut omnia Valide eVaedantia Elateria Vocarent. Succus hic extus tamquam res ruens & pro piaria eo commendatus fuit: intus praecipue ad curandum Hydropem : 1ed, cum communi id peragat cum aliis EVacuantibus effectu ,& praeterea constet Alorbum hunc nus feliciter Drasticis perdurari, rarissime jam hoc Medicamentum, quod non innocuum esse Experientia comprobarit , adhibetur. Attenuandi tamen & resolvendi scopo in restacta dosi , ut alia Drastica, utile esse posset.

CURCUΜΛ. Kui kema. Sub hoc nomine prostant radices tuberosae , geniculatae ; soris pallidi, sublutei; intus coloris crocei quem Menstruis Λquosis communicant; odoris levissima, aromatici, ad ZinZiber accedentis, sed debilioris; saporis mucosi, amaricantis, cui Acrimonia quaedam admixta est, qupe in gutture tarde se explicat, sed extricata pertinax est. Riis vires Aqua & Spiritu Vini Rerescat . e trabuntur. Ex India Orientali adsertur. Pertinet ad Plantam I INNAEO Curcumam soliis lanceolatis , nervis lateralius nurnerosissimis dicta Indis Condimento inseruit: cibos flavedine tingit; hinc Crocus Indicus & G0cus terrestris aliquibus appellatur. Affultus ejus usus est in Arte Tinctoria. In Medicina laudatur tamquam Incidens , Aperiens, Ureticum, Emmenagogum, & Partum Promovens Remedium; in Cachezja, Hydrope, Quartana Inveterata, PulmQBE

83쪽

G A N D A V E N S I S. 69Morbis, & praecipuo in tollendo Ictero utilissimum. Utinam & SD

c OGLOSSI Radix. De mortet 1 an Hondstong. Multis haec Planta narcotica x venenata habetur negant alii,& omni scelere absolvunt: ExpeHmenta ab utraque parte adse runtur, quae neutri adhaerere sinunt repetenda itaque & multiplicanda sunt Tentamina , ut aliquid certi statui possit. Interim carere possumUS.

Sunt Fructus Palmae majoris Da8bliserte , Arboris omni sero sua parte utilissimae , quae in Variis Regionibus Orientalibus singulari & admirando prorsus Faturpe Beneficio sponte crescit: colitur quidem in Meridionali & Occidentali Europae parte , sed ejus Fructus ad debitam maturitatem non pervenit Optimi adse . runtUr CX Syria, AEgypto, & Regno Tunetano 'oblongo rotundi sunt, magnitudinis Prunorum majorum: pelliculam habent eXteriorent fulVam, rUgosam, tenuem, quae pulpam includit ex rufo flavescentem, Viscidam, melleam, Vinosam; in qua Ossiculum con tinetur conVeXO planUm, Oblongum, albidum, sulco notatum. In AEgypto aliisque Regionibus, quibus Palma maj0r indigena est, Nutrimento inserviunt, ut intcgne Famili se & multi Itineratores jllis solis vescantur. In Usu Medico scribuntur possidere Vires

84쪽

o P H A R Μ Λ C O Ρ in ADemulcentes, Inspissantes & leViter adstringentes: hinc praecipue in variis Morbis Pectoris utiles. DAUCI CRETICI Semen. De Maden Dan As tm 7 IL Creta. DAUCI SYLVESTRIS Semen. De maden Dan wilde Mosten. DENS LEONIS, vide TARAXICUM.' DICTAMNI CRETICI Folia. De Aladeren Dan Cretit te Dirumnus.

Sunt Folia Plantae , quae I OURNEFORTIO Dictamnus Creticus t0ane it s dicitur, & origani species Videtur: crescit copiosissimo in Insula Candia, in Dalmatia & Μorea: omnis, quae apud nos prostat, ex Italia adfertur Planta aegre sert hiemes nosti as: folia tomentosa sunt; odoris fragrantis; saporis calidi, aeris, arO- mattei , subastringentis: recentia multum olei Essentialis largiuntur. Vires Aromaticae, Alexipharmacte, Expectorationem Imantes.

lis uid en I briel a an h0utagile Nag suadum, of Litter Uet. Λ sapore suo primum dulci, dein amaro &l acri nomen recepit : pertinet ad Venena Stupefacientia secundum aliquos Authores: EXperimento a C EA. FLOYino capto canis, qui triginta baecas comederat, intra tres horas periit: reliquis Solanis tamen mitius agere certUm est; ut etiam CELEAERRI Us HALLERUS innocuum Aledicamentum pronunciaverit. Stipitum uncia una, Vel duae in libra Aquae decoquuntur , & pro Dossi adhibentur ; sed salvis Viribus longam Decoctionem non ferre scribuntur. Laudantur in Phthisi Humoribus necdum e0lliquatis , in Contusionibus ad rosolyendum

85쪽

stagnantem alicubi Sanguinem, in Lue Venerea, Ictero, Arthri tide vaga &c. Urinae & sudoris secretiones juVant; plerumque

per aruum amni.

tet en Vrugi a an Hadu, of laage Clierb00nr. EBUR. ID0ir. Sunt duo magni illi Dentes Elephantis, qui utrimque ad latus Proboscidis proveniunt: ad quinque, sex, imo decem pedum longitudinem excrescunt: a Basi ampliori concava, ad Cuspidem solidissimam adsurgunt; eadem sere producta dant, & easdem omnino Vires possident, ac Cornu Cervi. Ebur ad albedinem ustum Ss0

ELATERIUΜ, vide CUCUAIIS SYLVESTRIS.

EMI GUΜΜΙ. G0melemi. Est Substantia . quae in Brasilia I Nova Hispania 'stillat ex Arbore Incolis Icicariba , Bolanicis Elemfera dicta adsertur in massis soliis arundinaceis ordinario inclusis: coloris est albescentis, subfavi, cui aliquid viridescentis immixtum est; aliqualiter pellucida est; odoris proprii, fragrantis, ad Faeniculi odorem accedentis saporem praebet subacrem, amaricantem, balsamicum: inter digitos subacta pinguis videtur, lentescit, & leni calore ductilis sit: infam-mabilis est: solvitur tota Alohole; exigua omnino portio Aqua: olei Essentialis Odorati unam decimam seX tam largitur: patet hinc Sub' stantiam hanc perperam Gummi dictam Resinis annumerandam esse. Externe adhibetur tamquam Vulnerarium, praecipue in Parti mΝerVosarum & Tendinum laesionibus justis internus hactenus nullus; affirmant tamen aliqui egregium esse Remedium in Ulcera' tionibus Internis, & pauca ejus grana tusses sedare. Asserta haec nova Tentamina confirment.

86쪽

Haec Radix satis nota ob Aroma quod possidet Decoctionem salvis Viribus non sert: multae ejus Vires Aqua ; omnes Spiritu vini extrahuntur: Distillatione humida oleum Essentiale largitur, quod sub Flocculorum alborum forma, & sero instar Spermatis' Ceti soliaceum ascendit, & Aquae innatans, aut Receptaculi collo

adhaerens concrescit.

In Morbis IIucosis, Frigidis, & speciatim in Chlorosi praestani est Remedium. EQUISETI, seu CAUDAE EQUINAE Herba. Het Metad xan Paci δε-

Ph0rbia aculeata , nuda, multangularis , aculeis geminatiS LINNAEO dicitur, Succus lacteus, acerrimus exstillat, qui sponte inspissatus sub Euphorbii nomine ad nos transfertur. Grana, seu guttae sunt diversae figurae & magnitudinis, extus plus minus savicantes, intus magis albae: plerumque cavae sunt, vel Plantae aliquam particulam

ineludunt: saporis sunt aeerrimi, caustici, pertinacis , nauseosi :

87쪽

dum diutius in Ore retinentur Linguam & Guttur insanimant odorem Vix ullum praebent; inter contundendum tamen muniendae nares sunt contra pulVisculum Volatiliorem Errhinum enim est

fortissimum. Substantia haec in Igne liquescit, & inflammabilis est constat partibus sere aequalibus Resinae & Gummi, solviturque tum Aqua, tum Spiritu Vini Rectificatissimo: Tinctura Spirituosa servidissima, ignea est; Aquea debilis: ut hinc pateat urentem Acrimoniam praecipue in Resinosa Parte haerere. Corpori externe applicatum Vesicans, Erodens est patet hinc quam suspectus sit ejus usus internus: aliqui tamen in Hydrope aliisque Morbis Frigidis tamquam fortissimum Hydragogum coammendant infausti eventus ab observatoribus hinc inde notati nova tentamina Vetant. Prudenter adhibitum inter Errhina locum retinere potest: oleo solutum laudatur externe adversus Tumores

duros, & pulvis ossi carie exeso a Chirurgis inspergitur ad promovendam EXMliationem,

EUPHRASIT Folia. De Bladeren van OGOrti 00'. FABAE IGN ATIL De Booran Dan St. Ignatius. Ita a R. P. CAMELLO Iesulta, qui primus harum Fabarum videtur meminisse, appellata sunt viginti quatuor Semina, quae in Fructu Plantae in Insulis Philippinis crescentis , & Incolis Camara, Vel Catalai dictae, reperiuntur. Igastu Fabbe Indicae & Fab.esebi figae etiam Vocatae sunt: nuclei sunt subrotundi , nodosi, Νucem Avellanam ordinario magnitudine aequantes; illa quandoque majores; durissimae & Corneae quas Substantiae; coloris glauci, &saporis amarissimi Si Authori sides Incolae Insularum Philippinarum Fabas has omnibus fere Morbis opponunt: ad nos delatae in debellandis Quar

88쪽

apud aliquos famam consecutae sunt: plures tamen non insinae notae Medici, inter quos eminet BOERI AVIUS, illas credunt viribus proxime ad Nucem Vomicam accedere ἰ adeoque earum Tisum non omnino tutum esse: nec desunt qui illas Vomitum , Camarsim, Tremores, Risum Sardonicum aliaque pessima Symptomata asserunt produxisse. FAR ARAE seu TUSSILAGINIS Flores & Folia. De Bladereri en Aloeriun a an Hoe blad os Paarde luctum.

FERRUΜ, CHALYBS, MARS Chemicorum. Tier, SiaaLEs omnium Metallorum durissimum I maxime elasticum, id prae reliquis omnibus hactenus cognitis Substantiis particulare habens, quod a Magnete attrahatur, & ipsum Vi Magnetica infici possit :sonorum est, ductile, tenax & disscillime fusibile: octies sere

Aqua specifice gravius est: hinc excepto Stanno reliquis Aletallis leViUS. Aqua sola, non mutata ejus natura , dividi & attenuari potest in Pulverem nigrum, subἰilissimum, AEthiopem Martialem dictum: sed unitis Aquae & Aeris viribus decomponitur, Phlogisto

orbatur, & mutatur in Calcem flavam, Rubiginein, & Crocum Martis ape; tivum dictam continuata Ignis Violentia eamdem mutationem subit, & Calcem producit Crocum Martis adpringentem: appellatam.

Omnibus Metallis, exceptis Plumbo & Mercurio, uniri potest. Solvitur omnibus Acidis , quin imo omni fere sale solutiones Acido Vitriolido & Spiritu Salis Marini fiunt cum vehementienterVescentia, & Gas emittunt inflammabile. Majorem reliquis Metallis cum Sulphure Affinitatem habet: hac unione ejus Fusibilitas juvatur : duae hae Substantiae via humida agunt in invicem cum Vehementia, Inflammatione , & se mutuo decomponunt Fusione, Vel Cementatione , separatis refradiariis, heterogeneis, & aucta Phlogisti copia ex Ferro sit Chalybs; Ferrum nobilius, durius, magis elasticum ; hinc in Mechanicis, sed non in Medicina, multum pretioslUS.

89쪽

Cum hoc Metallum tam variis Substantiis, & tam facito dedom ponatur rarissime invenitur sub Statu Metallico, seu Fativum; sed Terra ejus Metallica, quae scilicet addito Phlogisto Ferrum constituere apta est , sere ubique non solum in Terrae Visceribus, sed etiam in pluribus Vegetabilibus & Animalibus reperitur: vizRegio datur, quae fuas Ferri mineras non habet: aliis Mineralibus , Metallis, Mniimetallis, pyritibus ordinario immixtum

eruit .

Praesentia hujus Aletalli aliis Pulveribus immixti cognoscitur Magnete; in Liquore aliquo disssoluti, Νucibus Gallis, aut aliis

Adstringentibus, quae liquorem nigricant ea proportione , qua Ferrum continet; Vel certius & universalius addendo Liquori Alkalinum Phlogisticatum Caerulei Boruffici Lixivium: cum enim serrum basis sit hujus caerulei, si Lixivium antequam liquori addatur Acido saturetur, Caeruleum Borussicum ea proportione praecipita' vitur, qua Liquor Ferrum continebat. Ferri introsumpti primaria Virtus Medica videtur fibris robur

addere, quo Validius reagant in contenta liquida sub ejus usu Observamus pulsum majorem , celeriorem fieri; corpus incalescere: adeoque Circulum manifeste intendi, Secretiones & Excretiones

juvari, & Sanguificationem pulchre instaurari, ut pallidis antea vividus sensim redeat faciei color. Ob hos effectus, quos tutissime producit, praestantissimum est Remedium in Morbis Aludosis Pallore Cataeotico , Chlorosi, Mensium desectu & omni Morbo, qui dependet a debiliori Actione Solidorum. Optimae ejus praeparationes sunt Limatura subtilissima & Ethiops Martialis, dum Acidum in primis viis, quo dissolvi bossint abundat: hoc deficiente, Acido, aliquo Vegetabili solutum debet exhiberi: sub ejus usu ergo cavet dum ab Athalinis: Solutio & Vis juvandae Corporis Exercitio : SO'lutionis indicia statuuntur ructus nidorosi & Faedes AlVinda nigrae.

Croci, quorum distinctio in Aperientem & Adstringentem frivola est, minub bdmoribus nostris s0lubiles sunt, de sorte non subigun-

90쪽

tur, nisi phlogisto in primis viis existenti Uniantur, quod quam doque fieri Faeces Νigrae sub eorum Usu Videntur probare. Martialia nocent in Morbis a fibra rigida ; Phthisicis , Pleior, cis, Biliosis, Seirro Laborantibus &c. FILIPENDULE Radix. De Wbrtes Dan r00de Steenbre eR. FILICIS MARIS Radix. Ne mortes 1 an gemeene Man des Caaren.

Planta Pol 0dium Filiae Mas I INNAEI; CAsPARIS B HINI Filiae non ranr0sia, dentata est: Radix sibrosa, extus nigra, intus rufa,' saporis adstringentis jam a GALENo adversus Vermes laudata fuit HOFFM NUs hanc Vim confirmat, & asterit tres ejus draginas eXAqua Mulsa exhibitas praestantissimum esse Antillelmiraticum. Non obstantibus his Testimoniis parcior ejus usus erat; doneo in Gallia Regio jussu Arcanum ΝοUI FERIANUM adversus Taeniam in publ1- cum prodiret: En in quo consistat post leVem coenam, summo mane aegro tres hujus Radicis draginae ex quinque vel sex unciis Aquae Distillatae exhibentur: post elapsas duas horas assumat Bilum sequentem Ree. Panae: Mero Resin: Scammon: Alepp: ana gr xij Gumni: Guttae V V

Cons Hyacint: f Bolus omnium Dosis augetur, Vel minuitur pro aegri usitate & Viri. bU8. Reliquas cautelas vide in Aledicinae Diario pro Mense Septembri I775. FAENICULI DULCIS Semen. De maden van Uete Henhes