장음표시 사용
321쪽
distinctionem revera in Naturae obsereatione esse landa
u8ή. Sy lema vero sanguis crum sive a bile . si ve ab alio stimulo certo & determinato modo affectum , ruit in inordinatos motus, quorum sequela est, ut per totum systema sanguis erum humor bili formis secernatur. Quod autem tali modo res sese habeant, & color ille flavus cutis non sit ex resorpta bile hepatica , sed ex humore bili rini, depravata solidorum actione secreto, evincitur non tantum ex iis casibus, quos supra ex ΤULPIO & s IET ENO retuli, in quibus, jecinore arido & exsucco, omnes C. H. partes saturatissimo bilis colore essent tinctae; sed imprimis hoc pateat ex illis , ubi ductus cysticus, hepaticus, & cho- Iodochus impervii fuerunt per totam longitudinem, atque occlusi materia solida, calculosae duritici, ac nihilominus
alvus pigra flava vel & aeruginosa fuit set . Nullabilis hic ad canalem cibarium pervenire potuit, via scilicet penitus ocelusa, quod & insuper alvi pigritia probat; nil
ergo restat, nisi quod allumamus, per degeneratam solidorum structuram succum entericum biliformem fuisse secretum, cujuS Ope memorato colore foeces sunt imbutae; &sane illa explicatio videtur confirmari ex eo, quod in Icte
322쪽
ro provectiore, uti in posteriarn visuri sumus, Omnes secreti humores flavo colore inquinentur. S. 285. Quum vero effectus semper observantur ratione composita stimuli. applicati & organorum structurae, facile explicari potes , cur saepe non totum corpus, sed sola facies, & imprimis tunica albuginea oculorum sa-vo colore sit perfusa; cur aliquando Icterus solummodo dimidium latus occupet; hinc demum explicandum videtur singulare illud phaenomenon, quod ex N. C. ephemeri dibus refert BUasERIus , de Ieterico nempe quadragenario, cui facies tota usque ad guttur virebat; dextra autem cor
poris pars nigrescebat, & sinistra flavescebat; dum scilicet
idem stimulus a diversa organorum reactione varios possit edere effectus; dum unus idemque stimulus, partibus eadem
structura gaudentibus inac quali vi applicitus, in illis symp-
tomata aliquatenus diversa producere. valeat; dum tandem omnes Ieteri species invicem solum gradu disserant. Ex eodem fonte quoque peti debet, quare, sola eXcepta urina , in Ieteri initio ceteri secreti humores aeque ac in statu naturali sese habeant, saltem in iis non notabilis cernatur differentia, ac matris aut nutricis lac, Ictero licet laborantis, absque damno tenellus haurire queat, dum nempe reliquorum organorum secretoriorum compositio impedit, quominus aeque facile ac systema uropoleticum a potentia nocente assici possint; accedit insuper, quod semper viribus Naturae medicatricibus materies morbosa pro parte e corpore eliminetur, ac quod illius excretio plerumque fiat per urinam 453). ii vero morbus regius aut per
323쪽
longum tempus persistat, aut justo fuerit gravior, tunc sis. liva, sudor, adeps, uno Verbo OmneS secreti humores colorem savum assumunt, nausculi, viscera, cartilagines, imo ipsa ossa reperiuntur flava 45 b, quin ipse vitalis latex totus quantus mutetur quandoque in humorem quasibiliosum: tales casus, ubi nimirum sanguis sellis adinstar in liquorem flavum bili sorsnem erat converius, memorat Μ ORGAGNI Us c 55 , illos autem omnes fuisse lethales per se satis intelligitur. 286. orto itaque Ietero, materies illa bili rinis stimulat continuo solida, hinc vires Naturae medicatrices mox illius expulsionem experiuntur, unde urinae turbidae, croceae, aut ex fulvo flavescentes ; si autem causa Icteri fuerit remotu facilis, hac remota, saepe sponte quasi ejus effectus, sive Icterus evanescit; e contra aliquando Icterus per vices accedit, ac licet videatur sanatus, tamen per paroxysmos recurrit; quod singulare sane phaenomenon videtur esse .eXplicandum partim ex eo, quod stimulus ille, qui solida ad secretionem. humoris bili formis disponit, non semper, sed per intervalla agat, partim & praecipue exinde, quod si morbus regius iterata vice hominem in sestet, illius solidis imprimatur quasi character solita periodo humorem bili r-mem praeparandi. 287.
455 Cons. MORO A GNE l. l. T. II. Lib. III. Epist.. XXXVII. N. 7. 2 vo GEL l. l.
324쪽
f. 287. Icteri prognosis pro varia causa quidem dif-sert, in universum tamen, si a rcfluxu bilis in sanguinem fuerit ortus. si Dorit si inplex, sique corpus satis sanum aggrediatur, is numquam mortem inseri, solo excepto illo casu, ubi ab obstructione ductus chol edochi morbus oritur, quo in casu njsi Naturae viribus, vel calculus expellitur, vel ductus ita dilatatur, ut juxta calculum bilis ad canalem cibarium libere transire postit, actum est de vita, ac morbus non nisi morte solvitur; sin e contra absque bilis refluxu producitur morbus regius, nil certi de illius exitu determinari potest; est enim tunc semper Icterus non nisi alicujus morbi symptoma, differt igitur & ille pro vario morbo, & pro vario subjecto, quod affigit ille morbus; generatim tamen Icterus symptomaticus morbo regio a refluxu bilis nato reperitur periculosior; imprimis Febris ad hunc Icterum plerumque accedens semper male ominatur, ita quidem, ut Icteros labriles aut perniciosos, aut pe quam periculosos viderit sT OLLI Us 456), cujus senten
observationibus confirmant. Notandum tamen, non omneSIcteros, qui Febribus superveniunt, ese symptomaticos, sed illos etiam aliquoties eX perturbata criseos actione oriri; hinc dicit ΗΙΡΡoc RATES: se quibus per Febres morbus is regius ante diem septimum Obortus fuerit, ma-
325쪽
leret. Hanc vero fuisse mentem Venerandi . vledicinae Parentis patet imprimis; si allatum locum cum alio comparemus, ubi sapientissimus senex silc loquitur: se in biliosa se Febre morbus regius ante diem septimum cum vigore se accedens sebrim solvit, citra rigorem vero intempestiva, , obortus, lethalis 46ob, V rigores enim accedentes indicant perturbationem aliquam criticam: jure suo igitur dicit magnus HIPPOCRATIs interpres DURETUS: se at - , , ne Ictericis bene esst ab Iecterico critico, qui attulit finem, , Febris, a symptomatico autem male: quoniam nulla επιγενεσις vel συμ παθεία, deducit causam morbi sicam, , , sed multo majorem subesse testatur 46ib. V g. 288. Icterus autem tum primarius, tum sympto maticus solvitur urina turbida crassa & copiosa; sudore crasso foetido flavo, di arrhoea, fluxu haemorrhoidali, metastasi materiae morbosae versus alium locum 6 a), estiorescentiis scarlatinis aut miliaribus 463), cruptione materiae singularis gruti quasi aut milii calculosi , quem sine mirabilem eventum, a Cl. VOLT ELEN obiervatum, publici juris
326쪽
secit inclytus Haganus Medicus G RogN 464 , rasus
erat sequens : foemina quaedam nobilis varia passa mala tandem in Ieterum periodicum incidit, cui emollientia, Carminantia, antispasmodica, & anodyna frustra sunt o inposita, ad omnia rebellis erat Icterus, ac aegra de die in
diem magis debilitabatur. Tali sub rerum conditione vocatus Cl. voLTELEN suspicatus fuit, calculum in cystido latitantem in causam esse hujus Icteri, hinc, aegra in antece sum aliquantulum roborata, illi celebre DURANDE remedium , ex Aetheris & olei Therebinthinae ad partes aequales constans, fuit propinatum tali quidem cum eventu, ut post dolores in variis corporis partibus, praecipue in e tremis ad articulos ortos ad illa loca tandem materies quaedam calculosa suerit deposita cum insigni aegrotantis le-Vainine: - , , docuit autem diligens observatio sic lo-- quitur Cl. voLTE LEN) post novum quemlibet Icteri, , accessum ejusmodi fieri depositionem; hanc autem con- stanter praecedere pruritum molestum iis in locis, ubiis sutura esset, conspici tandem pustulam perexiguam na- Vicantem, moX magnitudine & duritie augendam, quae , si sorte sub ortu aperiatur, priusquam consistentiam na- ,, cta fuerit, humorem fundit lentum, tenacem, flavican- tem, acrem, qui cutem circumjacentem rodit, denio que ad ista potissimum loca sieri solet, ubi pressio quae-
, , dam partes constrinxit: sce. c. digitus annulo cinctuso circulum ostendit flavo primum humore notatum, dein
327쪽
,, quadam quasi incrustatio; e Circumdatum. Inter haec uri
,, na, copioso, aerenoso, navical te, sedimento foeta, per se plures dies excernitur praeventi paroxysmus potuit, , aliquoties sorti equitatione, excitato largiori lotii su-- xu crassi, turbidi per aliquot dies, culanea quoque erup- tione eodem tempore - nullo in foecibus aut nunc autis olim calculo detecto, sub continuato remedii usu erupinis uo plane desiit. Urina autem continuo emissa flavietanisse te, crassis & aerenoso sedimento gravida. VS. 289. Jam vero ex hacce historia concludit Doct. ille vir, caIculum biliarium revera hic adfui se, ac illum, per memoratum remedium solutum, benigno Naturae molimine ad corporis supersiciem fuisse delatum, illudque ergo remedium vi calculum biliarium solvendi gaudere. Etsi vero symptomata tantum non omnia, quibus vulgo calculi fellei dignosci solent, hoc in casu adsuisse, haud negemus; sunt tamen bene multa, quae impediunt, quominus cum Doct. viro facere possim, certum enim calculi biliarii signum proh dolor huc usque desideratur, possuntque omnia,
ipso viro egregio teste, falli 465 . Insuper, si morbi
historiam eXaete perpendamus, in Ieteri causa calculum biliarium fuisse, non facile asserere vellem, ex allatis nimirum constat, quod calculi fellei, quamvis ductum cysti-ctim plane impervium reddant, tamen per se Ieterum numquam producant, eumque morbum non nisi perturbando ductuum biliserorum actionem excitent; si autem ab illius
c os o Cons. l. l. p. 6s. & seqq.
328쪽
irritatione nascatur bilis refluxus, certe quidem oritur Ieterus, sed tunc semper Ieterico habitu plus minus perfusi deprehenduntur aegroti, dum causa irritans hoc in casu numquam cessat. Novi quidem, practicos memoriae prodidisse, periodicos Ieteros a calculo felleo sese observasse, sed ut videtur, sola hypothesii ductos; calculos enim selleos saepissime absque t o adfuisse, dubio caret omni; quanto igitur cum jure iis in cassibus, ubi calculi cystici morbum regium concomitantur, illi pro Ieteri causa haberi.semper possint, id sane non perspicio, nec ullam vidi rationem,
cur non aeque in hominibus calculo felleo laborantibus, ac in sanis a stimulo toto coelo a calculo felleo diverso etiam possit oriri Icterus; e contra videtur maXime vero- simile, his in casibus periodicum Icterum a calculis biliariis haud duxisse originem; verum ab alia causa fuisse natum, quum calculus selleus qua talis morbum regium numquam generet; quumque insuper, ubi Icterum producit,
morbus regius sanari nesciat, at continuo persist at. - Requiritur itaque ad Icterum a calculo selleo ortum, ut numquam non a morbi initio ad sinem usque majori vel minori gradu malo Icterico detineantur miseri, saltem casus, quo constat, contrarium quoque locum habere posse, ex ' stat adhuc nullus; interim nostro in casu, desinente paroXysmo, & ipse icterus evanescere solebat. Haec tamen non est unica ratio, cur putem, Ieterum hunc a calculo non fuisse natum. Lego insuper, imminentem parOXysmum sorti equitatione etiam posse praeverti; equitationem interea gaudere facultate impediendi, quominus calculus selleus irritet, eaque irritatione icterum producat, certe non facile quis asseret. Porro constat ex tota morbi historia
329쪽
i l aegrotam variis morbis jam debilitatam in Ieterum incidisil se, videtur itaque admodum probabile, nostro in casu mor- bum regium, una vel altera Vice a causis accidentalibus ge- neratum, tandem debilitatis solidis impressisse characterem l certa & determinata periodo humorem bilisormem prael parandi, quod saepe fieri, practici auctores norunt omnes.l Hinc si quis plus semel Ictero laboravit, illi Ieterus quasit habitualis fit. Si demum ad ipsam eruptionem paulo accuml ratius attendanius, quantam convenientiam inter illam, &ceteras eruptiones exanthematicas non invenimust ita quil dem, ut inter illas nulla plane intercedat differentia nisi quoad secretam materiem. Jam vero supra de morbis exanthematicis agens, nisi fallor, probavi, materiem morbosam e massa sanguinea viribus Naturae medicatricibus separatam & ad corporis superficiem delatam, a vasis secernentibus ulterius subigi, deinde ex ea humorem peculiarem praeparari; symptomata autem plane sibi simillima sunt:
quid ergo Τ quid aliud ex his concludi potest Τ nisi quod& hoc in casu materies illa biliosa per debitam solidorum actionem, praescripto remedio incitatam, etiam e vitali latice fuerit separata, sicque denique sub sorma pustularum , liquore savicante acri turgidarum, sese ad summam cutim manifestaverit. Quod vero materies illa mox in crystallos seu in concrementa biliaria abiret, nihil aliut demonstrat, nisi quod solidorum actio jam adeo esset depra-Vata, ut non amplius secerneretur bilis bonae notae, sed ejus loco bilis depravatae indolis, ac mox crystallisationem
29o. Ne objiciatur, successum , quocum celebre DURANDI remedium exhibitum suit, rem probare, ne
330쪽
hilum quidem illius remedii successiis. levamenque, quod inde aegrota accepit, pro calculo selleo militat; licet enim facile largiamur in Ietero periodico nonnullis sub caute lis hoc pharmaco nil praestantius aegrotis exhiberi posse, illud tamen aeque mitius ac cetera facultate resolvendi calculum selleum pollere, asserere non est, quod dubitemus; verum quidem est, quandoque sub ejus usu concrementa hiliaria per alvum ejici , sed & idem post vomitoria haud raro fieri, asserit CULLEN Us ψ66b, atque hoc egregio exemplo confirmavit Doct. v AN DEN UYN-PRRs fg 467); imo S i ΕΤΕΚ Us refert sese curasse mu'o lierem sexagenariam, quae per duodecim uianos labora- verat Ictero, initio quidem periodice recurrente, sed ul-- timo anno continuo persistente, pertinuci usu resolven ,, tium imprimis succi graminis, seri laetis & saponis ve- ,, neti, quo sic enim pergit tandem incepit solvi im- , , pacta illa hepatis materies, & sequutus fuit alvi fluxus,, per integros sex menses durans, & cum levamine omnium, , symptomatum, evacuabatur autem materia argillacea, se olidissima, granulis asperis parvis, calculosis undique , , resperse 68 V non ergo si nimirum hac in re ab ςffectibus ad causas sit concludendam , vis calculos selleos solvendi unice competit aetheri Vitrioli, verum illicum emeticis, imo cum resolventibus mitissimis ista secul-Ws Ost communis. Interim emetica vi calculos sellςos solven