장음표시 사용
331쪽
di gaudere, quis dixerit 7 quis assirmare vellet, succum Graminis, I araxaci, serum laetis , silponemque venetum tanta vi gaudere, ut per totum corpus vecta, insignemque passa mutationem nihilominus adhuc concrementa biliaria admodum inveterata solvere possint nonne ad haecce omnia attendens quisque mecum consentiet, calculorum eXpulsionem potius esse adscribendam benigno Naturae molimini; ejusmodi remediis rite stimulatae' Attamen, ut hac de re
nullum plane supersit dubium, directe probabimus, plane
fieri non posse, ut a remedio quocumque calculus sellenis jam formatus resolvatur: etenim, ingesto remedio quocumque , hoc desertur ad ventriculum, illius actionem experitur, dein tendit ad intestina, ibique de novo a bile
aliisque succis tentatum, mutatumque tandem a vasis obsorbentibus hauritnr, absorpto illo remedio, antequam additi num thoracicum pervenire possit , adhuc bene multas glandulas salutare debet, ac in iis insignem subit mutationem, quod sapientissime ita ordinavit Natura, ut si forte sensus ille, qui in absorbentium ostiis viget, fuit deceptus, tamen impediretur, quominus cruda, absorpta licet; absque praevia assimilatione cum sanguine commisceri possent ; tunc demum cum bene multis aliis liquoribus mixtuni intrat dui' um tho facicum, guttatim vitali latici adimiscetur;
sicque tandem una cum sanguine per totum corpus oberrans quoque ad vesiculam selleam pervenit. Et si autem lubenter demus, pharmaca partim modo mutari; ac a vi vitali prorsus subigi non posse, estne tamen credendulti, remedium, quod tantas, ac tam longas vias legere, quodque ingentem adeo vasculorum copiam; quae ad unum omnia gaudent facultate mutandi indolem contentorum, perva-R r et dere
332쪽
dere debet prius, quam ad locum destinatum pervenire valeat, adhucdum pollere susscienti vi, ut ipsum calculum chemice solvere possit 8 id certe non ita videtur; sed ab
altera parte licet ponamus, re vera dari remedium adeo sorte, ut nostrorum organorum adtionena eludere prorsus valeret: quid ergo Τ illud medicamentum intraret igitur non mutatum mastam sanguineam; verum quales effectus amo boremedium , quod chemice compagem calculosam solvit, in ipsi vasa sanguifera, quorum structura calculis biliariis certe multo est tenerior, editarun esse, putatis Τ nonne multo sacilius adhuc ipsa vasa, quae in transitu salutare debet, chemice corroderet, eorumque organicam compositionem prorsus destrueret; quid autem Τ quid aliud ab ejus modi pharmaco exspectandum es t , nisi inter terribilia symptomata horrendasque convulsiones ipsa mors Τ quin ipsi a Cl. DURANDE relati casus doceant, hoc remedium haud ceu menstruum chemicum, sed longe alio modo operari ; scilicet in quibusdam calculi fragmenta per alvum secesserunt, in aliis non 469 Interim in utroque casu eventus pariter fuit felix, manilesto indicio, hoc remedium in ipsum morbum regium agere, neutiquam vero calculos felleos resolvere. Quod tandem ad calculi fragmenta attinet, dubito maxime, an non potius illa fragmenta pro totidem diversiis calculis sint habenda; facile tunc temporis analoga omnium strue tura Cl. DURANDR in errorem inducere potuit, hodie autem industria Cel. so EMME
469 CL Mulla a Y Apparat. Medic. UOl. I. p. 23. 29. 2 3o editione altera. Gottingae I 793.
333쪽
RI Noli constat, calculos selleos in uno eodemque individuo semper ejusdem esse structurae o Concludo igitur, ex hisce omnibus.1ς Memorato in casu Idierum haud a calculo selleo
α' Nec ab aethere Vitrioli, nec ab alio remedio quocumque calculum in cystide jam formatum resolvi posse. 39. Nihilosecius tamen aetherem Vitrioli in morbi re iobene multis in casibus summa cum successus spe poss e hiberi , immo quandoque Vi egregia antispasmodica. tollendo scilicet spasmum ductus biliarii ipsius, calculi transitum
g. styi. Indicationes generales Ieteri sunt tres. Stimulus, qui Ieterum inducit, est tollendus, aut si removeri nesciat, ad minimum illius actio est impedienda. Solida ita disponi debent, ut eorum actione materies biliosa e massa sanguinis separetur, eaque per varias e vias corpore eliminetur, & si character certa pseriodo illum humorem secernendi solidis jam jam sit inpressus, is deleri debet. 3'. Ad impediendum , quominus postea adeo facile solidorum actio turbetur, roborantia sunt exhibenda. Hae vero sunt indicationes, quae in omni Ictero occurrunt, etsi remedia, quibus prima indicatio absolvitur, pro varia causa morbifica admodum differant: si v. g. mo bus
334쪽
bus regius sine ulla alia manifesta causis fuerit Orta, tune plerumque illius causa est materies saburratis in primis viis haerens, quo in casu vomitoria, & purgantia omnem Cu rationis paginam absolvunt; si a nimia Irritabilitate fuerit natus Icterus, Opium, refractae I pecacuantiae doces, eX- tractum Belladonnae Sc. conveniunt; sin autem a constrictione spasmodica, uti aliquoties in hystericis fuit observa..tum, orginem duxerit IcteruS, periodice recurrens, is frictionibus eXterne eXhibitis, ac gummi -- ferulaceis, Assa foetida radice Valeriana & ceteris hujusmodi remediis interne datis, curari debet; in utroque ultimo casu Vesicatorium , externe abdomini applicatum, etiam admodum depraehenditur utile; sit a retropulsa materie morbosa nascatur, spiritus Mindereri, Antimonium crudum , Dulcamara . nec non opii cum I pecacuantiae misceta, infusum Ιpecacuantiae & l. usu veniunt; sit ab assectione viscerum varicosa obstructione ), quae imprimis pertinacis Ieteri haud raro est causa, ortum ducat morbus, indicantur resolventia, quae pro re nata ex calidorum, vel eX minus stimulantium numero desumenda sunt. Notandum tamen eorum usum non nimis diu esse continuandum, quum, etsi in morbi initio insigne praestent auXilium, tamen ipsa resolventia justo longius continuata corpus nimis debilitando efiicere possint, ut Ieterus non tantum haud sanetur, Verum e contra eo- .rum usu augeatur, atque in dies magis magisque fiat re
Idem quod de resolventibus in Ietero monui, valet quoque 47I Cf. llic RTER l. l. Cap. II. p. 67.
335쪽
que de illorum usu aliis in morbis, ipsa Febro biliosa ne quidem excepta, si enim hac in Febre medicus de instarctibus sollicitus in resolventium & evacuantilam usu nimis diu pergat, organa digestioni inservientia plurimum debilitantur, hinc, illis prae debilitate suam functionem praestando imparibus, canalis cibarius sordibus repletur; nil igitur mirum, quod continuo de novo materies morbosa generetur, immo quod, quo diutius ejusmodi remedia exhibeantur, eo majori etiam copia sordes in primis viis oriantur, quodque in dies lingua reddatur magis sordida, ac penitus prosternatur appetitus; quum ob fractum canalis cibarii tonum digestionis organa quotidie magis & magis labefactentur, & juxta .hanc Naturae regulam, quod, quo magis aliquod Organum ad actionem incitetur, eo magis etiam versus id humores alliciantur, eXcretio per primaS vias pronoueatur, ceteraeqae eXcrationes praecipue perspiratio insensibilis imminuantur. Tali sub rerum conditione sane
non Conveniunt evacuantia aut resolventia, evacuatur quidem eorum ope materies morbosa; sed evacuatio materiae biliosae seu gastricae post emeticorum vel purgantium usum minime probat, materiam morbosum antea adsuisse, illisque remediis revera fuisse opus, dum, ut jure suo monuit Ill. RICHTER Us pa , homo, fanissimus licet, depravatam bilem evomit, si ter vel quater ei vomitorum exhibeatur; sic in unoquoque, repetita vice si salia media ingerat, mox signa apparent gastrica, lingua redditur sordida, deleturque appetitus, manifesto indicio, ra) Cf. l. i. C p. XVII. p. I 85. ct 2I .
336쪽
materiem illam morbosam hic non fuisse nisi effectum
resolventium & evacuantium remediorum , h. e. , materiem illam morbosiam unice deberi depravato canalis cibarii, ac totiis corporis tono, ejusmodi remedis fracto. Quum ergo hoc in casu primarum viarum sordes pro causa agnoscant debilitatem ventriculi, & tractus intestinatis immo totius corporis, quumque illa resolventium & evacuantium usu continuo augeatur, certe ea remedia hic in censum venire nequeunt, verum e contra indicantur talia, qualiatum primarum Viarum, tum totius corporis tonum restauretre valeant, id est: exhibenda sint amaricantia C. P. ceteraque roborantia, quorum usu linguae sordities, oris amaritudo, stomachi ponderis ac gravitatis sensus evanescunt, redit appetitus, restauraturque aegrotis prillina sanitas, Tonica igitur tollendo corporis debilitatem tollunt quoque canalis cibarii sordes, unde novo argumento constat, illas hic tantum fracti toni fuisse essectus. Ex allatis liquet, quod ubi signa, sordium in primis viis apparent, non semper, uti plerumque sit, ad resolventia & evacuantia medicum confugere oporteat, sed ante omnia respicere debeat medicus, an illa materies gastrica sistat morbi causam, an quidem potius pro illius effectu habenda sit; in primo casu resolventia & evacuantia egregie conducunt; in posteriori vero illa sunt vitanda, ac ad primas vias purgandas tonicis nil reperitur praestantius. Quam erronea
ergo est opinio illorum i qui, sordes primarum viarum si adsint, resolventia & evacuantia semper exhibenda esse, judicant. At non minus erronea sententia BRUNONI AN A ljVXta quam Febres ii terinittentes cum tegritudine e sordi-bu. primarum viarum junctae immo ipsae biliosae semper
337쪽
roborantibus sunt profligandae. Haec interim opinio inde traxit origine ira, quod viri eximi is observaverit, mala saepissimo sequi a resolventibus & evacuantibus intempestive exhibitis, dum medici, de obii rustionibus semper somniantes, ejusmodi remediis haud raro abutuntur. Sed pravam illorum consuetudinem omni cura in praxeos syllemate oppugnanti accidit, quod Humano generi solenne est, ut Scyllam evitare si studeat, in Charibdym incidat. Sed in viam redeamus. 3. 292. Si calculi Ictorum producant, praecipua medela solius Naturae est: opus, cujus benigno molimine ductus biliseri adeo dilatantur, ut aut juxta calculi parietes bilis iterum libere ad intestinum duodenum transeat; aut per maxime dilatatum canalem ipsi calculi ad cavum intestinate descendant, sic per anum ejiciantur: ductuum enim dilatationem saepe esse prodigiosam, multis exemplis probavit Mo RGAGNIUS 473 . Naturae tamen conaminibus ars succurrere debet. repetito sed prudenti emeticorum usu 47 , nec non usu aetheris Vitrioli cum oleo Therebinthinae ad partes aequales mixti, quod ultimum remedium in corporibus debilitatis, & irritabilibus vi alterante & antispasmodica praecipue sese commendat. Si denique plane nulla Icteri cansa materialis appareat, Opium, cetera sedantia & antispasmodica scopo stimuli actionem enervandi, interne & externe exhiberi debent, quae remedia non tantum stimuli actionem impediunt, sed etiam sae- 73 Cf. l. l. Epist. XXXVII. Art. 46. 2 47. 47 cuLLEN l. l. I. I 8as. & seqq.
338쪽
pe curam radicalem essiciunt, uti Ill RIcΗTSRUS bene
Una cum prima indicatione etiam alteri simul saepe pro ispicitur, ad quam absolvendam insuper lenia remedia dia' phoresin & diuresin promoVentia circa noctem summo cum fructu aegrotis exhibentur: sin autem morbi regii cha- . racter solidis jam sit impressus, ad illum delendum remedium Cl. DURANDE ex aethere Vitrioli cum oleo Therebinthinae est: omnium potentissimum, quod ergo tali in casu, praemissis praemittendis , nun quam negligi debet: quum autem principii vitalis torpor majori vel minori gradu plerumque hujus morbi sit comes, Icterus per se neutiquam poscit sanguinis missionem, sed e contra, utraque praecedenti indicatione absoluta, roborantibus uti medicum oportet , inter illa vero Cortex Peruvianus, & martialia
agmen ducunt-S. 293. si vero Isterus omnem respuat medelam, tunc in Ietero calido haud raro oritur Inflammatio hepa tis : moriuntur hoc in casu aegroti aut ex Inflammationis violeotia, aut ςX Gangrena Inflammationis vices excipiente, aut demum ex illius visceris suppuratione, quo ultimo in casu Tab e perimuntur aut, ut plerumque sit, ex morbis, quorum Ieterus es: symptoma, exstinguitur vita, quod si eveniat, pro diverso morbo, quocum Icterus est junctus, mortis causa etiam reperitur diversa. In Ietero vero frigido morb' consummato vel accedit Hydrops, quo in casu teste 475 . l. l. Cap. II. p.
339쪽
teste Lunwisto 476b nulla simitatis spes amplius as- fulget; & sane, si consideremus, hoc in casu Hydropem
fract) totius corporis tono, ac solidorum degenerationi suas debere natales, facile patebit, exiguam curationis superesse spem: protrahunt quidem saepe aegroti adhuc per aliquot hebdomades tristem vitam, sed tandem ocius vel serius pro varia aegrotorum conditione, ac pro diversa it lorum aetate mors tragoediam semper claudit, ac eXemplum , quod quis ex consummato Ictero cum Hydrope juncto evaserit, quantum . novi, huc usque desideratur: vel a stimulo morbilico continuo agente organica Hepatis compositio demum prorsus destruitur; oritur tunc Tabes, accedit Febiis Hectica, solitis symptomatibus comitata, ac simili modo, quo supra de Tabe agentes vidimus, tollitur Vita.
I. 29ι. Per Hydropem intelligimus collectionem mat
riae aquosae vel serosae in quodam corporis cavo, vel &quandoque totum corpUS Occupantis. De omnibus hujus morbi speciebus speetatim agere nec
340쪽
instituti ratio, nec ubertas dicendorum permittunt: pe tractabo igitur tantum Hydropem in genere, ac de illius Varietatibus, prognosi, therapeia generali, atque moriendi ratione nonnulla sum diecturus: id vero idcirco eo lubentius facto , quum, licet Pro diversis locis , quas occupat illa aquosa collemo, nonnullae cautelae sint instituendae, indicationes tamen semper maneant eaedem, ac ceteris paribus Hydrothorax eandem curationem poscit, quam Ascites & Anas arca, ita ut diversitas curationis in Hydrope haud pendeat a variis locis, quos occupat aquosa collectio, sed a variis cati sis, quae Hydropem induxerunt. f. 295. In numerandis Hydropis varietatibus calidus& frigidus Hydrops bene sunt distinguendi, quippe diversis causis diversiae illae varietates originem debent. Oritur nimirum calidus Hydrops aut ubi Inflammatio effusione serosa terminatur, aut quando, ob summam ple- thoram aequilibrio inter vasta & sanguinem sublato, toti corpori debilitas apparens inducitur, quae, nisi V. S. tollitur, demum essicit, ut vasa urgenti vitali latici cedant, eorum parietes a se invicem dimoveantur, perque diapede- sin cffusio materiae sero ne nIt universalis aut particularis habeat locum. Nascitur illo in casu Hydrops calidus a torpore apparenti principii vitalis, sive a suppressione omnium functionum nimia sanguinis quantitate, qua &inusio materiae serosue ciuicitur, & simul tum languore vitae propriae absorbentium, tum pressione eorum a turgentibus venis impeditur , quominus effusam illam materiem hauriant lymphatica. Hydrops frigidus nascitur a viscerum affectionibus varicosia, obstructionibus ; ita vulgo perhibent, raro tamen