장음표시 사용
21쪽
Helia generose, ac facundissime, prae caeteris omnibus dignus visus es , qui in humanitatis studiorum , ae Philosophiae campo ab usque adolescentia serventibus rotis decucurristi, metamque ipsam ambabus manibus comprehensam detines; id quod & pleraque alia Iuculentissima a te prius edita O. Pera comprobarunt, & quod postremo in tua nac Lunatensi Praesectura candidissima , tanquam a forensium causarum difficillimia laboribus in hortulum deliciarum relaxandi antismi causa secedens, De honesta voluptate, lucubrasti, eleganisti ssimum id quidem, & nullis antiquorum concessurum. Eas
igitur Annotationes nostras tuo, ut diXimus, nomini nunc Patas, qua caetera solitus es trutina, quum libraveris, quid. quid ineptum of ndes, obelo tuo acutissimo consedit . Tum reconcinnatas , ac sapientissimo , quo polles , iudicio deterisas, in tuam suscipito clientelam ; neque enim te protectore in vulgus, vel infidum, vel insulsum prodire verebuntur.
Pyladi nostro adversus Alexandrum praelianti sese socios intulisse, junxisseque velut agmina quam plures, certo constat, inter quos mihi occurrit Jo. DeL pauterius Belga, Grammaticorum suae aetatis princeps, ut vocatur a Vossio Art. Gram. lib. 3. c. I9. his verbis Praefationem in primam partem suae Grammaticae exo sus: Post linguae Latinae a Gothis, alisque Barbaris mistrabiliter laniatae , ae propemodum extinctae, Per neoteriacos ins rationem a Divino Numine praesitum , Alexandri Doctrinale δε issimo cuique visum est puerorum lecti
ne indignum , utpote nimis tenebroseum , citra utilitatem praelongum, plerumque etiam barbarum , ins ciens, θ' falsum . nuo circa ut Alexander undique exularet , caeperunt plerique Grammaticam latiniorem, verioremque scribere. Eundem Despautei ius in Praefat. ad Artem Ue
sificatoriam ita sugillati Multa possem in buve modum illius saeculi anilia referre, quo natus es Alexander Gaia
22쪽
lus , eujus opus Doctrinale inscribitur , cirriter amum Domini millesimum ducentesimum , quo tempore barba ries toto mundo dominabatur usque ad tempora Franescintrarebae. Et in Epistola quadam, quae illico post Praefationem illam subsequitur, his habet: Clamant indocti homines, rem me indignam fecisse , quod repudiato Alexandri Galii Doctrinali voluerim senem illum de ρω- te ut Hunt dejicere. Vociferantum, me esse novitaris fatua excogitatorem , ut qui contra Ecclesiae usum plurima
perversisme doceam . Grani, Canonici, Osciatis, DAIcopi ita canunt, oe legunt inquiunt ist) ut Alexander praecepit, oe audes profiteri te bis doctiorem ' equi Meobducto in me supercilio clamitant, indoctismi sunt.
Non uno autem loco Alexandri barbariem , potiusquam hominis , saeculi vitio tribuendam Des auterius monuit, nam in Epistola Syntaxi praemissa dilertis verbis fassus est, se de Alexandro id ipsum sentire, quod de Actio, & Pacuvio Quintilianus, illum videlicet ruindem fuisse non sua culpa , sed temporum , quibus restiteraria pene interierat. In . equo hoc de Alexandri barbarie judicio Despauterio , aliisque prativerat Pyl des noster , qui Annotationes suas hunc in modum exorditur: Alexander de Villudet natione Teutonicus, ct ut accepimus , vir alioquin bonus , ω Cissianae religi nis cultor, atque ut illis temporibus, quibus Latinae tit rae pene funditus perierant, pro illarum inmuratione sudiosissimus , oe accuratus , eitra tamen Graecarum liter rum cognitionem , nec parva apud me laude dignus , qui,
quantum in se fuit, rem publicam juvare nixus es.
Neque vero his tantum in Alexandrum Annotati
23쪽
nibus Pylades ipse rem Grammaticam juvit, sed novum insuper Opus contexuit , quod Grammaticarum Institutionum Regulam, & Carmen Scholasticum in scripsit, ut in illa ad Capreolum Epistola nos monuit ;exstatque pluries impressum Brixiae , atque Venetiis . In tertia Editione, quam ad manus habeo, scilicet Brixiae an. I 498. per Iacobum Britannicum, Pylades L ctorem alloquens conqueritur, Brixianum primum impressorem vix dum in utero conceptum foetum, atque immaturum educentem , nil nisi abortivum essicere potuisse; Venetum autem in ortu ipso, neque lotum, neque initiatum adhuc, primos vagitus edere incipientem, atque anonymum ad immaturam virilitatem tollere festinasse ; at in ea tertia Editione ProVectiorem, Ec suo cum nomine cultiorem exire gratulatus , Criticorum latratus nauci faciendos declarat: Dum tamen
inquit b- ω Ludovico Martinengo ingeniorum solem resimo censori , ω Lucae meo Tertio castigatissimae et
quentiae fonti celeberrimo , ae Joanni Taberio uiri que inguae parenti, tibique, Britannice Dannes, Latinitatis decus , paucis dein bonarum Merarum sectatoribus ψI placuerint, vel me R binocerotis naso fuerint perlecta. Ludovici Martinengi laudes fusius prosequitur Daniel Ceretus in Brixianae Urbis Panegyrico , easque ab his versibus orditur:
Sed quibus auspiciis nune te , Laedovis, canem νInter Martigenar gloria prima Viros eEjusdem in literas, & literatos favor , ac munificentia ibidem in hunc modum celebratur:
Praetereo quam larga tuae fine munera dextrae,
in tribuis doctis maximis saepe Viris. Inde
24쪽
- Iade si, ut eun iis Mecaenas vatibus alter Dicaris, nomen concelebrentque tuum.
Nil nis te nostri gauiuent meminisse Poetae: Nil nisi Martigenam condecorare dom2m. Eum Panegyricum Ceretus ipsi Ludovico dedicavit, cui Lucas Tertius Epistolam praeposuit, ceu alteram ad eundemLudovicum nuncupationem,quaPatronum,mMaece natem suum, studiosorumque omnium eundem appellat.
Versus quosdam , quibus Pylades operis sui fron
tem , & calcem exornavit, saccs recitare. Ad generosum, magnificumque Veneti Nominis Patritium Ludovicum Martigenam, Iades Brixi M. En tibi, Martigenae decus insuperabile gentis, Aonii fautor , prodiumque Chori,
Clara quod incipiant tua discere pignora carmen, vos male Teutonico non cupis ore loqui. Hoc, licet exiguum, muris tibi muneris offert, Cui nil, quod posset eradere, maius erat. Miscuis ille eareen parvo sua corda librigo, Ferre parat Domino dum pretiosa magis. Suscipe, ct hune rabidis a vulgi morstbus, oro , Protege, Martigena vindice, mrus erit
Pylades Ioanni Britannico suo Ses. D. Imbaere institui 'lades quo Nestora dulcem Filiolam, reneris prorsus ab unguisulis; Ne fera barbaries multos bacchata per annos Hunc quoque Teutonicum donet habere sophos r. te quidquid id o9 facunde Britannice , mitto, Quo non in toro est carior orbe mihi. Ut tua, quae semper commania pignora duxi,
Si placet, bis ipsis institui se queas. Praeterea ad Scholarum usum breve Vocabularium, metricis legibus vinctum , Pylades composuit , quod
25쪽
his versibus Scipioni Tertio Brixiano nuncupavit, &Brixiae impressit Iacobus Britannicus an. I 498.
Ad Scipionem Tertium Patritium Brixianum Mercatorum Cis Iem aequissimum Diades. Scipio certa meae spes, ct tutela senectae , uo 'lades salso tristia nulla timet :Accipe non longo digesta voeabula tractu Verborum, oe paucis multa recepta modis. Quae modo lecta probes, non θ di cenda pigebit
Dulcibus haec sarir praeposuise tuis. Ut quibus ingenium, probitasque paterna refulget Mox ct in his, Latium fulgeat eloquium. Haec tamen in sartem tibi, cui debere fatemuri Maxima, de loculo paupere parva damus. Tradere quum Superum nutu majora licebit, . Vicet in oscium mens animosa suum
At tu Brixiacae Gentis jussifine Confut, suo Mercatura est Iudice laesa nihil. Dux quoque, ct asserto nostri seis, quaeso, libelli, Si quid in hunc morsu livida turba paret . .
II. Quamvis nullus dubitandi sit Iocus, Joannem Brutannicum grato animo excepisse Pyladis Grammaticam , quam ejas etiam liberis imbuendis Pylades opportunam aensuerat , ut fidem fecit recitatum Epigramma , certum tamen est , & ipsum Britannicum
ejusdem generis lucubrationem scripsisse ad instituti nem Darii, Hippolyti, & Pomponii filiorum suorum,
nam eas Britannici Regulas cum ea inscriptione Angelus, & Jacobus Britannici fratres Brixiani impresserunt an. 1493. Iisdem Epistola ad Marcum Civilem Brixianum praefigitur, qua veheementer dolet Britannicus quorundam hominum invidia, de iniquitate famam suam ita pessumdari, ut vel Commentaria a se
26쪽
G RAMMATICA. Hedita in Persium , & in Achilleida Statii plagii nomi
ne traducantur . Marcum Civilem in Brixiae Panegy-uco Ceretus hoc Disticho commendat rsingula facundi quis posset dicere Marci,
Civilem gaudet qui decorare demum e
Ioannes Britannicus Brixianus Mareo civili Brixiano salutem P. D. ETsi mihi exploratum erat, Marce Civilis , omnium seis
re Scriptorum iniquam esse conditionem, quod quanto excellentius quis in vulgum aliquid ederet, suaque ipsius plurimis prodesset industria, tanto in se ardentiorem eorum concitaret invidiam, qui quum nihiI egregium, nihil magnificum suo ipsi ingenio, quod obtusum a natura sortiti sunt, excogitare queant, alienis semper & virtutibus, &studiis Obtrectant: existimavi tamen instituti mei rationem nullo prorsus modo omittendam , quin per easdem orbitas industriae meae curriculum agerem, per quas quoad mihi per ocium licuit, hucusque nec sine Iaude bonorum egimus. Omne enim, quod mihi a cura, ct re familiari , procuranis doque cultu liberorum meorum datum est & ocium , &tempus ita studiis impertivi. ut quod volebat Plato P non tam mihi ea soli eme fructuosa voluerim, quam caeteris aliis. Eum enim demum ego semper miris extollendum laudibus censui, qui pro ingenii sui captu Latinae linguae rationem iuvare, re ad communem humani generis utilitatem auge. re studuerit. In quo, etsi multi & ante , & nostris temporibus egregiam navavere operam, nec minorem apud bonos laudem assecuti sunt , quam eorum labores exstitere , ma-Iorum tamen, & improborum , qui non minus alienae felicitati, quam araneoli muscis insidiantur, morsus,& horrendos latratus vitare non potuerunt : tanta semper probos
Seriptores comitatur invidia, & iniquitas . Quid enim ste-Iestius iis judices, qui non ex re, sed ex ulcerato , & malis Venenis imbuto stomacho alienos labores aestimant λ Iniquisis mi omnino est animi, eorum velle industriam deprimeres
27쪽
sui, etsi forte minus feliciter , quam optime tamen pocunt, operam dant, ut publicitus bene consultum sit. Quibus quidem incommodis, quum plerosque Scriptorum , α nostris, & priscis temporibus agitatos fuisse animadvert rem, putavi ego aequiori animo sortunam meam serendam,
si & aliquando mihi in hujusmodi studiis multa exstitissent
adversa. Tam multi enim editione Commentariorum no .strorum cum in Persium, tum in Achilleida Papinii ostensi sunt, ut nihil unquam mihi molestius fuerit, quam falsos eorum rumores audire , quos adeo impudenter distulerunt, ut quum nihil, aut parum haberent , quod in illis reprehenderent, neque ut iniqui sunt 2 vellent probare , non dubitaverint nefarii luscii, omni devorato pudore, me furem appellare, & dictitare de meo nihil prorsus dedisse, unquum ipsi neque ingenium ullum, neque ullum nominis splenis dorem unquam habuissent, maledicendo meum quoque, si Possent, obscurarent. In quo uno malo id mihi jucundissimum fuit, quod isti dicaculi Timones, ut ignorantiae, & nOXae suae conisicii, quum mihi occurrunt rigida,& obstipa cervice gradivn.tur, nec eum intueri sustinent, quem impie homines nullo numero laeserunt. Qua quidem in re bene mecum agitur , quod scelerum suorum poenas amarissimas scelesti Iuseii, &nugones luunt, eorum enim praecordia novis lucubratiunculis nostris exulcerantur ; & ita exulcerantur, ut quum nos RGgulas brevissimas ad puerorum eruditionem non minus di Iiis genter, quam benigne conscriptas edidissemus, non potuerint vulnerum suorum dolores dissimulare; coacti enim sunt, urgentibus invidiae stimulis, clamare, in Regulis trecenta inesse errata, di ea in latibulis dictitare, quae & pravam eorum in me voluntatem, & prosundam ingenii sui ignorantiam detegerent. Nam quae nos in Regulis non sine probatissimis rationibus correximus, ipsi densissimo ignorantiae nubilo obum Iuti errata putaverunt. Eorum me prosecto inscitiae miseret, Pudetque: tanta enim eorum animos fatigat invidia, ut praecipites oculis etiam apertis ferantur. Statui itaque, nonnulla , quae isti malivoli vituperant, hic annotare, ut ipse . qu ita his nostris studiis non minus Graeca, quam Latina litteratura es eminentissimus,cognoscas, vitio ne, an virtuti dandum.
28쪽
se quod ipsi perfidissime insectantur. EOs tamen non pluriss ut aiunt atque simias facio. Audi igitur nonnulla eorum,
quae quum puerulis non sine maximo Latinae Iinguae dedecore traderentur, depravata correximus. Primo enim auctoritate tamen veterum Grammaticorum. ita docebant. Pro.
Pria nomina quatuor habere species &c. In Me. Tam multa quidem in totis Regulis nostris para do. xan,& sententiam eorum docuimus , qui hereditariam magis scientiam, quam aliquo suo studio partam docent, ud non minorem me putem hoc nostro studio utilitatem attuli Dia prima litterarum tentantibus rudimenta , quam qui graviora sectati sunt studia. Neque enim illud Lliciter unquam consurget aedificium, cujus fundamenta bene iacta non fuerint. Confido igitur labores nostros aeque omnibus iis fore gratos, & probabiles , qui veros Latinitatis fructus gusta runt, nulloque livoris stimulo premuntur . Sed quum in hac nostra florentissima Urbe multi exsistant qui bonarum Artium studia apprime colant, optimeque de re litteraria sentiant , tu tamen mihi, Marce , solus visus es , cujus censurae hoc qualecunque industriae nostrae munus subjicerem. Ea enim es eruditione, eoque animi iuxta, ingeniique candore, ut abs te de tota re simplex mihi , & apertum iudicium sit expectandum . opusculum igitur , te rogo , ea diligentia , qua cuncta consuevisti, consideres, & quid sentias, aliquando nos
aut coram , aut litteris tuis certiores facias. Alia a nobis
brevi expectabis, quae nune partim sub dolabra, partim sub runcina sunt. Vale, & me, quod facis, ama plurimum.
In fine autem voluminis haec habentur:
Ad Lectorem. Optime Lector , cui labores nostri haud ingrati sunt, unum hoc te scire volumus, nos in his puerorum institutionibus brevitatem maxime secutos esse, ne multa multis addendo, quod nostris temporibus plerique fecerunt, adolescentitum magis defatigarem ingenia , quam adiuvarem . Neque
enim ignoras, teneras puerorum mentes at haec rudimenta
facilius compendioso , & recto , quam Iongo , & perplem tramite perduci. In toto tamen opere, si quid forte , aut minus illustre, aut minus tritum visum fuerit, optimi erit
29쪽
praeceptoris id pueris clarum reddere. Satis est a nobis i ni fallimur omnia non minore diligentia , quam fide esse praescripta. IIIud etiam a te poscimus , ne simios quosdam caudatos audias, qui allacii, omnique invidiae flagrantia aestuan. tes nos persequuntur, aculeataque , si possunt, flagellant cauda . Quum enim quae nos optime scripsimus, non intel Iigant, omnia invertunt, confundunt, scedant , & spurcas imitati muscas, sapidissimum culinae nidorem reIinquunt, purulemta ulcera sectantur . Si qua enim minus digna inesse putant, in ilIis pedem figunt, immorantur, invigilant, non abscedunt vel defessi. Si qua digna Iaude sunt, ut caeci ,& lividi illa praetereunt, in illis connivent, in illis somniculosi sunt. Nihil denique omittunt, quod calumniis suis
non persequantur. Aiunt enim, ut unum tibi ex trecentis erratis, quibus me apud miseros pueros convictum habent uaperiam, me negare comparativum posse referri ad unum
sui generis. In quo ne Deus quam inique agant, attende, obsecro. Dixi enim ego, comparativum referri ad unum, neque addidi, sui, neque alieni generis, sed ad plura, non sui generis. Illae autem ut nullius doctrinae larvae, me putav runt dicere etiam de uno. Quis enim nescit, posse referri ad unum, & sui, & alieni generis P ut, Marcus doctior est fratre; & , Antonius condiscipulo suo. Sed simios cum cau. da sua relinquamus. Tu autem, optime Lector, bene vat . his, & Britannicum tuum amabis, qui de omnibus littera
rum studiosis bene mereri gaudet. ν et
III. Novum Grammaticarum Institutionum condit
tem in Christophoro Barzigio Brixiana protulit literatura. De eo, ejusque Grammatica dictum a nobis est in superiore parte hujus Speciminis p. ios. Alium esse a Bergomate ejusdem nominis, Medicinae in Patavino Gymnasio Professore, certos nos facit Heliae Capreoli in Historia sua testimonium , Danielis quoque Cereti in Panegyrico , & ut reliqua omittam, ipuus Chri
stophori libellus De fine Oratoris, Heliae Capreolo nun
30쪽
cupatus , de quo infra . Editionem Grammaticae Baria zizii, quam ex Annalibus Typographicis citata p. xos. allegavimus, ad manus nunc habemus cum hac scilicet nota: Impressa Brixia per B ardinum Papiensem, o CaesaremParmense IIINon.MartiasMCCCCLXXXXII.
quo die oe Brixiani Palatii fundamenta sunt posita. Opus
illud Christophorus nuncupavit Ludovico Martinengo, quem paulo ame laudatum a Pylade Vidimus, eumquci haud parcius commendat Christophorus, verae nobilitatis , omnisque praestantiae specimen appellans , insignem, atque magnificum Virum , quem non magis Majorum amplitudo, atque res Sestae, quam sua ipsius virtus, & animi praestantia illustrarent. In ea Epiastola Christophorus materiae, de qua disserit, humilitatem excusans, eam tamen esse affirmat, sine qua ad altiorem quamlibet disciplinarum aspirare non liceat; subditque, ingenti Scriptorum turba se minime deterriatum fuisse a scribendo , sed invitatum potius ad scribendum, exemplo scilicet illorum, qui post superi
rum temporum Grammaticos nova moliti rudimenta minime lunt veriti.
Praeclaro, generos a Viro Ludovico Martinerio Brixiano Patritio,. Christophorus Barzietius Salutem. Vio me communem Scriptorum sortem male audiendi non evasurum, qui de Grammaticis rudimentis, re quidem cum genere humili, tum eorum , qui de ea vel nostra seri. Psere tempestate, numero, ut videtur, exposita adortus sim scribere ; quando eo injustitiae pridem deventum est , ut docti , atque modesti ab audaculis, indoctisque passim se- centur. Caeterum istiusmodi blattarios, atque lucifugas, ut leves sunt, veraeque eruditionis expertes , facile contempserima