장음표시 사용
151쪽
c institutionis,quae est ipsa substitutio. l. i. i. de uulg. simile de adoptione 5c arroga.tione dicimus inst. de adopt. Ratio est, quod institutio pro genere complectitur. omnes substitutiones ut species,sicut animal hominem,leonem,bouem, et hoc mol nihilomaeis do appellatione institutionis uenit substitutiomlio modo magis continebitur ψhominis appellatione bos,uel equus nana species omnes sunt quodammodo inter se contrariae: unde regula topicalis est, quod unius species est, non potest alteri conuenire quod proprium bovis est,non potest homini conuenire. Et hoc uoluit dicere Aretin.hic dum dixit, quod nomen speciei non potest significare suum genus in diuersa specie,sicut homo non significat animal brutum. Ex his colligitur stantestatuto quod pro qualibet institutione soluatur uectigal non debebitur pro substi
Aduerte quod ratio glos reprobat, non probat suam expositionem, institui, id est substitui:quia si institutio est genus, ec substitutio species,sic enunciato genere non sequitur species: animal si est,non ideo homo est: sicut si homo, ergo animal, ita falsa est expositio,institutio est ergo substitutio,& institui,id est substitui: quia omnis substitutio &c. dicendum igitur usui pari a iure communi alterum pro alteam, ut tota hac lege.
Pro glos dic,licet dato etenere non sequitur haec uel illa,non tamen excladatur species: & Iicet si animal est,non ideo homo est, nec tamen impossibile quin homo sit. l. legato generali. de leg. i. oc cogita num sit disserentia dicere, animal est, ergo homo:oc dicere,animal est,id est homo et ideo bene institui. i.substitui secus instia
D mi, ergo substitui. exposuiue em et no illative procedit talis muciatio qNos riora
' ro',umut ex T Quid de ediae redatione,an similiter potucri t post luimus exhaeredari ne nati a haeretari vcs vite rumperetc Pulchre Raphael desinit potuisse ex Galli sententia, praecipue ne ne poterit, η essent melioris conditionis posthumi quam iam nati. quod intellige iure ueteit,re u i t mm Soetinus filius probat, & iure quidem,cum utrobim eadem est conseruandi testas m ' . meti causa, Inst.de ex haer. lib.&in. l. inter caetera. I l de utraq; alternatiue dispo at Τμ μ' fuit,lc alternatiuae ea natura est, quod in eodem, ut ita dixerim, cardine uersantur alternata, id est, ubi unum, bi& alterum possit uicissim consistere alternatorum: ita quod res quae non est capax unius, similiter nec sit alterius. ratio, quod no esset oratio alternatiua, si alterum desideraretur. hinc in quod sublato uno alternatoarum utrunq; intelligitur esse sublatum. l. si unus. f. si stipulatus sim. x. d. de pact. 5e eodem modo,&pro eadem parte,qua unum atque Sc alterum tollitur. i.qui homi nem. i. de accep. Quae ab extensiva interpretatione colligitur plus ualere fauorem conseruandae uoluntatis, quimodium exhaeredationis .i. si ita facta .i. de inst. test. Similem interpretationem adhibuit Pau.decast.ad. l.commodissime.Teo. quae loquitur de institutione, ut trahatur etiam ad exhaeredatione sentit ergo Raph.quod non poterat exha redari, sicut nec institui simpliciter, de quo tex. est in.I. posthua morum loco. in s.& Inst.de exhaer.lib. posthumorum loco. SI FILI Us M E uiuo morietur, tunc si quis mihi ex eo nepos, siue quae neptis natus,nata ue erit in decem mensibus proximis quibus filius meus moreretur, hararedes sunto.
Verba sunt formulae Aquilii concepta in persona testantis aui, quorumin sum ama sensus est: Recte instituitur nepos posthumus alienus,si in casum conseratur institutio,quo suus testatori nasci poterit.uel sic:ualet de posthumo alieno facta insu tusio in casum suitatis. uel sic:institutio de alieno post humo ualet, si conseratur in tempus quo suus fiat. uel breuius: Alienus posthumus in casum sistatis potest institui. Ratio huius desinitionis esse potuit quod non ut alienus, sed ut suus haeres scribitur et non ante uult intelligi institutum quam suus suerit,adeo quod si nunquam suus fieret, nunq; crederetur nessi esset institutus, conditio ante Φ istar, nihil P rut in
152쪽
IN L. GALLVI PARADOXA. et A nit inesse. Iur. tu. Vnde notandum est,quod incapax potest insistus, si in temo condisse te
Pus capacitatis conseratur institutio. concordat.I. in tempus. infra de haer. inst.quae φ m exolu,
basis est Aquil .sormulae. Item sicut incapax, ita 8c nepos posthumus alienus in, n i potium Uanum simpliciter instituitur. facit. l. si alienum.i. de haer.inst. Item nihil reserre o quid fieri tempore prohibito, si a lius conseratur in tempus permissum. apte ergo i Up xvit m Bal. d. l.in tempus notauit paria esse, quid fieri tepore licito dc tempore illicito, Um M ii conseratur in tempus licitum. Simile econtra non ualet,si conseratur in tempus il si 'μμ' licitum .l. quod sponsat. C. de don. etiam nupt. Et hine noti non inspici tempus quo res agitur, sed id in quod consertur dispositio. Item nec status praesens, sed is inque fundat dispositio,modo aliud non impediat. arg. I. si minor. d. eo.deser. por. Item quod simpliciter instituens alienum uel incapacem praesumitur uolui me succedere in eodem quo dum scribitur est statu:& propterea si fuit incapax,ius praestiomit tanquam incapacem instituis :& ideo si postea contingat capacem fieri, non conualescit, tanquam uescontra II. institutus,vel non secundum uolutatem instia ituentis mutatam conditionem, uel non ille sit qui fuit institutus. l. commodissime. d.eod. Item quod quae simpliciter geruntur in dubio praesumuntur fieri secundum statum praesentem, etiamsi nulliter gerantur. facit. l.si stipuler. 8 . l. si rem meam. i..de uerb. b. Et ideo si agens uoluntate suam declaret conserendo in tempus' cessati tergoris impedimenti, praesens uitiu non nocet:qui actus declarativus est adeo necessarius,suod omissus uitiat, nec post factum conualescit. quod nota contra glosec Doc'. i. quidam recte. Item illud uulgare, Actus agentium non operatur ultra uolunatatem agentium. I. non omnis. d. si cer. pet. quando de uoluntate constat oc conagruo loco oc tempore declarata: in dubio autem recipit interpretationem a iure
v Obserua quot requiruntur in hac Aquil.instinitione. Prim si, quod tepore testas Di Aeptiliam. menti uiuus sit testatoris filius, qui pater est post humi. ec hoc modo posthumus Ilit, quot resuest alienus. Secundum,quod post testamentum testatoris filius tollatur de medio m itur.
Diuo testatore.&hoc modo fit suus relicta uxore praegnante.Tertiit, quod postea testator auus moriatur superstite nuru praegnante. Quartum,quod qui in utero est post mortem patris re aut nascatur in. x. mensibus proximis post mortem patris. echaec omnia requiruntur necessario ut posthumus nascatur suus et institutio ualeat. si post. x. mens nasceretur, non esset iustus partus,& propterea nec suus, nec posset rumpere testamentum praeteritus. Quintum,quod institutio concipiatur non simpliciter, sed in casum sui tatis. Sextum,quod filius omnino instituatur, alias non ualcret eo praeterito.* in Omnibus. i. eod. ec. l. inter caetera. i.eod.
Tunc,dictio in extremitatis. l. iiij. 6.ῖ decond.&dem. Obserua quam caute Vob. toe, is uir prudentissimus institutionem concipit, non ut nunc ualituram, sed tunc, id est β' u It p. post mortem filii quando posthumus suus nascetur,ut suum ec in casum suitatis in. ερος stituit.ergo non ut alieni sit institutio,sed sui. Si filius meus me uiuo dce. haec uerba substitutionis sunt. Glos quaerit, an praescesserit de eodem filio institutio: Sc desinit praecessisse. quod Bar. 8c Doc'. omnes fatentur.Cuiusmodi autem suerint uerba institutionis,non liquet uerum illa existimanda sunt,filius haeres esto. re congrue subnectuntur postea ,s filius meus 8cc. Quid ergo caulae est, quod Scevola illa uerba, si lius haeres esto, omiserit, Ac sos flum a uerbis substitutionis exorditus est Ueritas est, quod hic agitur de substituationis uiribus, re non institutionis et ideo sui illat impertinens recitatio uerborti in astitutionis. simile est in. l. cohaeredi. ssi. 5 . alijs.ll. per Bar. allegatis .ec hanc ratiosnem appositissime adducit hie Aret.contra Bar. facit quod Imperator protestatur
subtiliter scrutanti nihil superfluu in. ll. compilatis occursuruin. l. ij.3. si quid autem.
153쪽
c Accedit quod institutiones & substitutiones ut inter se disserentes diuersis istolis praenotantur,& diuersis tractatibus explicantur: ta propterea obseruandum est Sin sit m* singulas materias no nisi suis locis tractari debere.l. iam dubitari. f. 6. .de ha r. instat GF p p 5 .l. ij. de stat. hom. 5 in eos Doctores qui secus faciunt,acerrime inuehitur Sozia
T 'Hoe loco acris Ac ingenua Bar. autore inter doctores orta contentio cit, nunas quid testamentum ualeat,si alia expressa non fiat de filio institutio praeterquam his
uerbis,si filius meus ecc. Clos putat quod necessario praecedat institutic Bar. hic et in. l. .i. de Uulg. non necessaria defendit: ec haec uerba, si me uiuo dce. idem uale, re quod illa, si non potuerit haeres esse : concludit* satis uideri institutum filium, quem iure suo pater ab intestato finit haereditatem capere. qui si non potuerit, tunc scriptum uoliut capere ex testamento haeredem,s eius. l.si ita haeres instituatur i.de haer. inst./propter quod inquit non obstare. M. in omnibus. quod satis tacite insititustus est, qui scripto ab intestato praeserturiconfirmat.l. cum in testamento. i. de haer. inst. l.cohaeredi. M.fi.i,de uulg. l. etiam .f. libertus si patronum.i.dehon .lib. ec.l.si ita stipulatio. de op. lib. Nec iniuriam fieri filio inquit, quoniam testamentatio prata ponitur. arg.I. si emancipatus. i.de bo.posscontra tab.N. l. multi non note . d. eod. Sentit ergo Bar. illis uerbis, si me uiuo ecc. 5 illis,si haeres non erit, non ex testaumcto, sed ab intestato filium ad successione inuitari, prol tacita institutione etiam re tali quae satisfaciat obseruationi .f. in omnibus. 8c. l. inter caetera.& propterea ex mente 8c uerbis Bar. subiectias conclusiones elicio.
Timam, quod inter illa uerba, si me uiuo ecc. ec illa,si haeres non erit, quo ad malam impotentiae nulla sit disserentia. Secundam,quod in casu Galli 5c simplicis uulgaris sine alia institutione quam suprascriptis uerbis, si filius meus 5 c. ualet testamentum. Tertiam, ex his uerbis tacita ab intestato inducitur institutio,ea 3 sulticiat. Quartam,quod est dare casum quo succetar ab intestato praesertur testament rio data ualiditate testamenti.D. ad limit.d. quandiu . de acqui.haer. Uintam,quod iniuriosa tantum praeteritio adnihilat testamentum: ec non iniuriosam satis est coniectu a comprehendi. d.I.s ita haeres. Ex quibus constat non existimasse Bar. institutione opus non esse, alioquin contradixisset .s in omnibus. N. l .inter caetera. i. cod. sed alia non opus esse instia
tutione, praeterauam quae illis uerbis, si filius B c. induci putat di tacitam ec ab intestato. Uis ergo stat in hoc, utrum tacita institutio faciat satis, ec utrum italis uerbis, si filius meus occ. tacita inducatur institutio etiam ab intestato: de quia hiis singulis dispiciamus. Et conclusiue omnium Docstorum consessione aeque Malet tacita quod expressa, quantum ad obseruationem.l. inter caetera. allegant. l. Lucius .f Titius. supra eod. l. iii . C. dei nos test.l. s. C. de posthu. haer. insiti luod Aretinus ita demum admittendum scribit, si ex uerbis testamenti talis tacita eliis ciatur institutio, ec non iuris praesumptione de qua in. l. conficiuntur. insta de Codic. quod argutissime hic, multiscin rationibus probat. tex. ad hoc in. l. i. inofra. si tab. test. ext. ibi, ex coniectura proprie scriptus non uidetur. faciunt quae scribunt Bar. Saly. ec Paul. de Cassi in. l. pen. C. de impub. ubi dicunt, quod per coniecturas non potest fieri labstitutio. Idem probat Soetinus filius in rea Pet. l. cum auus . col. 8 qi. sQuamuis Iason infra de uulg. in. l. si pater filium. in notabilibus sentire uideatur, oc hie in casu Galli non alia quam exprella instia tutione satisfieri: quod liquere inquit infra. s. in omnibus . ubi scriptum est, fialium ex aliqua parte instituendum. De expressa, inquit, intelligamus oportet, cum tacita non aliter quam de tota fieri possit. Verum sicut Iureconsultus ibi
non prohibet insolidum institui, pariter nec prohibet tacite insolidum institui. Item
154쪽
IN L. GA L L v I PAR AD OV a. sa Item re tacite potest in parte institui, dato uno uel pluribus cohaeredibus. Quanatum ad uim uerborum,excepto Paul. de Cast.& Caside Isolanis, Sc Sozino silio,
qui in utranque partem diffusius hic disputant,omnes consentiunt ex illis uerbis, si me uiuo &Q6c illis,si haeres non erit,necp ab intestato, ut putat Bari nem ex testamento ullam induci institutionem: ea potissimum ratione, quod in conditione Poa ita non disponunt.l. si quis sub conditione. i.si omissca.test. l. ex facio etiam agitatum. I. de haer. inst.
Consideremus tamen,num distingui possit Inter illa,si me uiuo A e.8c illa,si haea
res non eriti 5c illa,si haeres esse noluerit. oc uum illorum uerborum, si situs me uiatio morietur,si significatum inspicimus,non magis institutionem exprimui, quam MIa,li me uiuo nauis ex Asia uenerit. Est enim coditio ad subiecta dispositionem, quae est in casu nostro substi tutio,quae mox exprimendo subi jcitur,lc non ad instia tutionem, quae dicta non est: de quo proprie casus est in.l. si quis tamen. f. s. i. de uulg. Doc'. allegant. g. in omnibus. Alex. addit.f. idem credendum. Ipse adi jcio.M. quidam rei'e.ubi casus est per communem opinionem, quod Aquiliana procedit lubstitutio,etiamsi de morte filii non fiat expressa mentio, propter quod subtrahi de formula potest tota illa Hausula, si filius me uiuo ecc. quibus uerbis putat Bari tacitam induci institutionem: quod si uerum esset nequirent omitti. Ad. l.etiam. M. as si patronum. i. debo. liber. ingeniose respondet Aret. quaestionem ibidei institutione elle,& non institutione. Alin dicunt non male testatum iure praetoario,& quare nos possumus dicere non male testatum quo ad substitutionem illam de qua sola agebatur Rom. in.l. si cu dot. s. l.mat. propterea non male linatum scribit,quod filio praeterito in uita substitutus reperitur patronus legitimus ab inatestato successor. l. posthumus. uersi. idem 6cc. insta de iniust. test. Similiter non B obstat lex,cum in testamento de haer.inst. quae Ioquitur in casu Galli, ubi instituatio praecedat oportet. Potest etiam dici Aret. autore. illic controuersiam inter gradatim substitutos filisse, dc ideo superuacanea fuisset instituti expressio, ec hoc casu audemus dicere indubie loqui. in omnibus. Non obstat.l. si ita haeres,quoaniam loquitur in diuerso casu, scilicet, si noluerit 5ce. quam differentiam considearasse Paul. de Cast. videtur in repe. l. si filius qui. d. eod. Si uero scriptum est,si haeres este noluerit,aut quaestio est de ui uerborum, nunquid institutionis habeant Ragnificatum 8c proculdubio non habent: aut quod mentem testatoris sc arguant, quod institutionem uerbis ipsis indicasse uoluerit,ec per hoc tacite instituisse, echoc Bar. mea sententia quaeritauit. Omnes negant,quod in conditione posita non disponut. l. si sub conditione dandorum.uerit j.si quis om.ca.te. Paul.de Cast. licet indistincte ubi secutus sit Bar. opinionem tamen in repe. I. si filius qui.d. eod. diastinguendo sentit in casu Galli recte reprehendi Bar. 5c in casu.l. si ita haeres. Bari benedicere. Videamus num defendi possit in suis uel maxime. 5c profecto mulaeum pro Barifacit,quod suus cst ipso iure haeres. l.in suis. s. eod. 8c legitima haerediatas testamento delata adhuc legitima est.l.illud. i. de acqui. haered. N ec magis extagitur instituatur ut haeres fiat, quim ne praeteritus uideatur. Inst de exhaer.lib. 8c.dc .si filius. Hinc est quod uerius adimi eis haereditas dicitur quam dari, & amitti ab eis quam repudiari,& abstentio Ac immixtio proprie est eorundem. nec opus est dicant se uelle,sicut opus est declarent nolle, quia non alias desinunt haeredes, quam si nolunt. arg. I.iam dubitari. 5c. l.Cornelius i. de haer.inst.et ueluti requiritin eis,ut non immisceant ad hoc ut no sint haeredes, pariter exigitur,declarent nolle. N propterea proprior locutio in suis est substituedo priuatiue, si noluerint: priuatio sane indicat habitum. ergo qui ita demum substituit si noluerit, tacite uidetur institueare sub contraria conditione, si noluerit. arg. l. aliquando. i. de cond. redem. quod
cum significatum habere uidentur,sit haeres,si uolet, alias Titius haeres esto: ergo si
155쪽
NARII SALOMONIIc uolet ex mente testatoris manebit haeres: quod si testator noIuisset illum haeredem
ei se,proculdubio exhaeredasset. Neq; uerosimile est tellatore inter suos &in re tam et Puedixisse graui luxissest haeres esse noluerit, quem noluisset haeredem:neq; eum fugere deabuit,si non instituis let ex testamento minime haeredem futurum. ec propterea alia quid testator illis uerbis uoluit, uel tacite a se institutu intelligi eum qui iure est haea' res,si abstinere noluerit. Uerba sunt praegnatia cu in actibus deliberatorqs eiusdest uelle cuius e nolle. I.eius est nolle. de reg. iur. Finge quod uelit esse,quid futuru, an non erit nugatori hoc pacto fuisset re non testator,& in situm dispendium nusgator, quoniam nihilominus praeteritus suus haeres erit oc non alius, testamento noiure facio: net enim credibile est testatorem ad impugnanda sua iudicia sic insti, tuisse. l. iq.ῖde mil. test.facit.I. merito. g. pro socio. idcirco testatore eo ipso quo diaxit, si noluerit, sicut in arbittio iiiij uelle renolle relaxauit, ita uoluntarium haeredefuisse credendum est. l.iam dubitari ec. l.Cornelius. i. de haer. inst. alioquin trultra dixisset,si noluerit. & utim nisi haeres instituatur, ueluti non potest ex testamento haeres esse, pariter nec potest nolle esse haeres.tas potesta.de acqui.haer. confirmantur praedicta ratione. l. illud. i. de acqui. haer. quae quod plus est in actu striciti iuris
Privativo loquitur. ad idem.l. pro haer. Papinianus. i. de acqui. haer. l. quamuiS.C. de fideicom. Et pro hae sententia casus uidetur in. l. haec uerba. i. de cond. instit. per
locum ab oppositis, ubi ueluti institutus filius si uolet, hanc habet significationem, tit si non uolet non existat, pariter adde inuitatus,si noluerit ut si uolet existat. Imola in. l. si pater. de uulgar. illa si haeres non erit instit. suum sub contraria conditio, ne putat.
Non obstat SaIy. ει aliorum in I. R.C. de haer. inst. obiectio,dicentium. l. illud nohabere locum,quando antecedens est inualidum,ut hic ob formam non seruatam. l. inter caetera. quoniam. d. ostendimus idem ualere tacitam institutionem,quod ex
Pressa facit in .f. quidam recte. tibi secundum comunem opinione conditio substantialis tacita sussicit, quamuis coditio sit actus sor. secundu Bal .in.I. in hael ed arris. C.de haer. act. Atqui satis expressium in easu nostro censeri potest, ubi ex natura rei de qua agitur de mente apparet tex. oc glos in. l. quae tantum. finterdictu.i. de nO. p. nun. a quod ex mente est abunde dicitur expressum. I. iij. 5 ibi Bar. s. deleg. . tui. l. nominis. uerbum. de Uerb. sig. Ang.& Aret. ind. l. illud. Nem obstat quod18eredhibηὸ in conditione Posita non disponunt: quod uerum est, nisi in contratium urserit uois
posit, quodo luntas. Urget autem quotiens in conditione positum nisi disponat consstete non d lotiant. Potest. haec solucio conuenit etiam. l. si ita stip. i. de op. lib. Exemplum in. l. deniqt. s. interdum .i. de pec. Ieg. ubi ex eo quod de peculio centum haeredi dari praeceptui fuit, reliquu penes se retinere iussus intelligitur. alioquin inepte de peculio centum dari haeredi iussisset,si totum testator ad haeredem pertinere uoluisset:nam qui paratem d. trahit de toto reliquum indulgere uidetur. l. cum praetor. d. de iud. Non obstat quod institutio directa coniecturalis non sufficit secundum Bar. Saly. & Paride Cast. dc recentiores in. l. pen. C. de imp. ec ali. subst. quia hic ex uerbis colli itur secundum sententiam Aret. s.relatam. N ec ad rem pertinet si silij ex illa si cecesserint sine liberis,non intelliguntur instituti secundum glos& doc. in.l. luctus. i.delia r. inst.bonus teX.in.l. i. C.de pac. ec ibi Aret.& Iason: quoniam aliud in casuali illa ubi nec uerbis nec uoluntate instituuntur, aliud in hac potestatim si noluerit in qua θc uerbis ipsis 5 rei natura quod nequit nolle,nisi sit institutus,urgens uolunatas colligitur. Faciunt dicta Bart. in. l. centurio ult. quaero ulterius. i. de uulg.quod ex gravamine arguit inst. l. iij. Doc'. contradicant. pro his facit pulchrum consilia Aneara. Ixxiiij. ibi ut iureconsultsi decet loquitur ad intellectum. d. l. luctus. Non obstat. l.haereditas ad Stativa. de haer. institi tum quod haereditas non erat
penes Statium,sicut in. d. f. interdum peculium fuit apud legatarium, nec partem
156쪽
IN L. GALLUS PARADOXA. 'Α totius domino dare iussin Statius :unde argui posset penes se reIiquu esse uoluisse, tum quod nouus mihi ad eam legem succurrit sensus. Statius est nomen seruile,ut Nommas ruo Herotes, Pamphilus, Stichus,& alia multa, quae in iure non nisi in personis seruos rit,er libertarum 8c libertorum leguntur: ec ex contrario Caius,Seius, Meuius, Sempronius, rum.
Titius,nomina sunt liberorum,autores sunt Latinaru uocum obseruatores, quam suis Statius Cecilius Comicus, 5c Statius Papinius Heroicus, poetae celebres sues rint,nihilominus alter seruilis, ec alter libertinae conditionis memoratur. Statius a starivia si statione,unde ec stationarii: hinc apertus re sine lite sensus,quod Statius seruus po tione. tuit iuberi, ut de peculio,vel aliquid haereditarium extraneo daret absque eo quod haeres existat. Exemplum,lego Titio cetum,quae a Statio dari uolo, legando a deo Interad. habitore haeres grauatus intelligitur. l. si seruus legatus .M. qui margaritam. 5c l. si pecu reduM ad Stasma.de leg. i. cur non idem legando a seruo Statio,& alium seruum eidem commen' dando haeres di liber relictus non intelligatur Item commendando seruum sub li. hertini nomine liber esse iussus sit & Iurecons desinit,non magis ille haeres, quam iste Iiber futurus. facit. l. ex his uerbis. C.de mi I.test.&. I. ij. C.de neces I.haered. nia mirum duo hic concurrerent specialia tacite,ec datam libertatem, oc haereditatem, contra glosa. l. i de dot . praeleg. Romanus ec Iasonin. I. centurio regulam. d. l. illud non habere locli sci ibunt, quando maius est antecedens suo consequenti,quod est c5ua d. g. interdum. Item qui uult homine, uel bouem,uult neeessario animal, quod maius est. Item qui uultellectum sine causa,nillil agit,quae maior oc potentior est suo effectu. I uuantur praedicta. l. si ita stipulatio. de op. lib. optime per Bar. allegata illa ratione, quod si nauor facit,ut uerba coditionalia inducant obligationem in his quae stricti iuris sunt, ut stipulatio, multo plus debet possie in ultimis uoluntatibus 5 suorum institutio, B nibus,quae fauorabiles sunt. ec dicentibus ibi speciale esse, respondeo ex causa fauorabili sore speciale: ergo ubi eadem uel maior fauoris ratio, eadem specialitas
fauorabilis,per ea quae traduntur in.l. si uero.f.de uiro.d. l. mat. ec.l. i.eo. tit. Ada Argumentsriuerte quod ibi fingitur iussu praetoris stipulatio. facit.l.cum ostendimus. de fideius a mone equi tui. nisi uelis arguere a ratione aequitatis praetoriae,quod utrum possit contra regus icis. las iuris,cogita. Est alius tex. in. l. inter socerum. f. cum inter. d. depac. dot. soluit Aret.Aduertendum tamen est, quod fauor patrimonialis magnus est ec maior illo
sanguinis. l. qui duos. O.si cum filio iuncta. l. si mulier. de reb. dub. Et quamuis indubitati iuris sit, non esse in obligatione centu ex illa stipulatio, ne,si centum non dederis,sundum dare spondes.l. stipulationum sere. f si ita stipta, Iatus sim. infra de a '. ec oblig. 8c similiter neq; penum in legato illo,si penum non dederit. X. dari uolo,sed in solutione. l. i. item si ita. i. ad legem Fal.I. penum. I. cum
sine.infra quando di. leg.ced. quod intelligitur quoad uim agendi, non tamen ita extra obligationem sunt,ut inuito legatario uel stipulatori solui nequeat: data quia dem penus ex mete testatoris obligationem soluit,quod si ulla ratione debita non effet, obligationcm non obliterarer, propter uulgatas regulas, quod aliud pro alio inuito creditori solui non potest:ec illa,solutione eius quod non debetur, non tollitur obligatio. i soluit deniq; non aliter quam ex uoluntate testatoris collecta soluit: Zc similiter sic ad haereditatem inuitatus non aliter quam ex uoluntate testatos ris erit haeres. No enim in casu nostro agitur de iure obligationis,ec quid in ea contineatur,sed utrum ex mente testatoris sit institutus,eiq; ex testamento succedatur: ec sicut ille non est obligatus penum dare,inmens dederit, ex uoluntate testatoris data intelligitur,pariter quamuis suus sic inuitatus no obstringatur haeres esse, lasmen si esse uolet ex mente,& per hoc institutione erit haeres. Accedit quod quae in solusione sunt,post solutionem in obligatione fuisse creduntur. l. cum incertus. deleg. i.&. l. Meuius. S. cum duobus. de leg.q. Amplius Paul. de Cast.in. l. i.f. si ita lea
157쪽
. NARII fALOMONIIc gatumss. ad legem Fal. scribit haec uerba, si dare nolueris ,esse in satiorem haeredis, cur ergo ec illa, si haeres esse noluerit,non putanda in fauorem si ij quod si tantum
conditionem re non institutionem inducerent,nullius fauoris essent: subiecit deinde,illa, si non dederis , re in odium quia intelliguntur, inquit. si in mora dandi sueris. facit i. si penum a. quando dies Ieg. ce. secundu Dy.ubi iurecon. dicit legata pes num censeri ademptam sub conditione si haeres noluerit dare. x. Sc scut sub condi,tione censetur adempta, ita sub contraria conditione censetur data si noluerit dare π.I. aliquandoa.decond. redem. uerba sunt Pauli. Fatetur Bar.quod haeres institutus intelligatur,sed ab intestato. absurdum quiadem ac repugnans uidetur quod ualido testamento uocatus successor fiat intestati. Pugnant inter se testati Sc intestati causae. l. ius nostruma. de reg.tur. I. quandiu .de aequi. haer. intestati quippe causa non facit institutum. Aret.ueniens ab intestato nunquam proprie dicitur institutus eX tacita quantumuis ueniat uolumate,quod Iason commendat. Non obstat I .confici situr. de Codic.ubicodicilli non testamentum sunt, quibus neq; dari neq; adimi haereditas potest. instit.de Codic.f. pen. Item quia loquitur de iure θc uoluntate permissiua,non aute dativa. Non obstat d. l. si haeres instituatur. qua sola plus mouetur Bart.quam caeteris omnibus:quonia ut quibusdam placet, de eo tractat legitimo quem no oportebat institui. Et illis qui dicunt hoc esse diuinationem,replicari recte potest,diuinare similiter illos qui defendunt contrarium, cum uerbum legitimi generale sit sc ambiguu, a quo non recipiarg.docet Bar.in I. in ambiguo .i. de reb.aub. In ea. l. duo in obscuro sunt, primu de quo legitimo loquatur, secundum utrum alia praecesserit institutio. Et cogit existi amare de extraneo magis legitimo loqui, alioquin testamentum uiuentis iiiij praeteritione est et nullum. l.si filius eius.d.eo. Nisi tentares defendere ibi non rumpi testamentum propter reseruatum no instituto filio ius succedendi: qui si noluerit haeres esse,nimiru si integra remaneat testametu . r. l. filio Praeterito a. de iniust. test. D di sic uere extraneus sub conditione institutus suit.&hic uerus sensus illius legis. Imol .negat ibi esse substitutione, nec inepte quidem, cum nulla praecedat instituatio. Sed conditionale tantii institutione putat, quod Soz. filius probat in.l. id. de Uulg. 5 legis uerba consentiunt. Et utit diuinantis est asserere ibi praecesitae inlii tutione. Scite igitur Alex. praefatam.l. in neutra partem allegari posse tradit:μpropterea quod maluerit testator intestatus filio adeunte decedere,quim non adeunte testatus,divinatio est cum nihil impediret magis filium quam extraneum instit. tit. honorare. Atqui credibilius est, postquam testamento inuitat, malit ex illo succedi, quod instituenti & instituto honorificum est. Veru testameto inuitare,& uelle inatestatus decedere, ite ex testameto uoluntate defuncti elicere,& ad causam intestati interpretatione trahere, quae ec ad testati ec intestati causam est indifferens, ut uero dissimile,ita incongruu uidetur. Sed postqua uerba in testamento exprimuntur . . quae ad testati causam minime sunt inepta, quid impedit ut no secundu testati natura accipiatur Na ueluti ex laeto animus intelligitur. I.de quibus. s. de.ll.l. pro haer. .de acqui.haer.exsolenniis testandi decernitur animus. l. non codicillu. C. detest. Verba ec mente legis ad titulu in quo sita est accomodamus.l. ij.de stat. hom.& ex subiecta materia ampliamus, restringimus. l. insula. d. de prae X. c.constitutus de relig. do. Pariter conuenit uerba in testamento maxime circa haeredum institutionesque caput sunt testamcti, ad causam testati potius accomodemus. arg. l. no codicil Iu. de test. Nec sine dubitatione fore autumo, etia si testator expresse sic diceret,Titius haeres esto si filius ab intestato esse noluerit, utrum ualeat talis inst. propter. l. inter caetera, quod sentiens Bart. dixit talem praeteritionem non esse iniuriosam, re
se praeteritum filium intelligit, de quo paulo post disputabimus, ec testamentum Praeteritione non prius nullum atque filius uelit Attamen in dubia uoluntate uetia
158쪽
IN L. GALLVs PARADoπα io A testando ad suam successionem inuitat, uelit ex testamento succedi Adde quod semper eam interpretatione sequi decet qua testamenti
potest, ubi uel ualeat testamentu, quia suus intelligitur institutus.ues nori
uox, si noluerit. Quod si uoluerit,an erit haeres,an frustra flat&m faciunt ommi quae supra de suis disputauimus. Et ex diuerso est, quod institutio de extraneo detbet Palamet articulata uoce fieri. l. haeredes palam. ij. de testa et i iubem eo i
. . ta .s d si talis legitimus uolet ab intestato ,haeres erit:& leeata non debe buntur,uel tanquam conditione deseeta,uel ab alio testata. In extraneo uero non Iegitimo nullius sorte momenti: quia no secundum regulas iuris ducta institutio ece
quibus discedere nostrum non est. on potest. de Iest. i. a m species est,si haeres non erit,in extraneis nihil valet d. I ex sacto itis ratio non 'iura' talis conditio ut ridicula reiicitur. aruLconditionct comae a iust C sidera an possit sic interpretari, si haeres n6 erit, si, pro quia haeres non si erit. imo seciunt miti tutione.casus in eadem. l. ex facto. ibi quia his paratT i. I in. xi QRed idendi iureconsultus dicit datam partem dc Seio ' ara quiarn illis uerbis. Nec refert subiecisse quod nulla esset
milia ... I di I b β d/ i p ise,licet lac nulli ter data suerit et o si uali illi uobis data re si arguit aliunde q; ex ui uerbor da ma
llitate,& uerba satis ualida ad datione. Glos dicendo, id est uidetur esse data erie contra Mot
ira, . . . y-- - ις traneo quod secus esset in suO,quasi sentiat suo illis ueibi, ua . . . mu in se xMs'nsui te sic construemus,quia nulla para esset quae huie data esset. 5 hoe mod' relativum Quae refert no ens, id est non datam Dartem seri suselset,quod illis uerbis nihil datum esse diligentiores deliberent. y
pliciter proseruntur,sed cu adiectione aliqua,quae instituentis aravat uoluntatem haeres non erit,tuc in Iocu partem ue eius aeres esto.frustra testator dixisset,in loca partemue eius, si nulla intelliuebat data
u kl Titius intelligatur institutus,no posset ei substitiai. ec
propterea inunc significatur,altem expreise,alterii tacite,ut d. . haec uerba ratio
159쪽
MARII fALOMONIIc uidetur in.l.in libris Vlpiani.C .de haer.inst.ubi nisi praecedat de Plotis institutio, neuter intelligitur institurias:nisi iuuetur haec opinio,quod illa lex loquitur de exatraneis,nos de suis: ec in casu nostro sunt haec uerba,si haeres no erit,ibi desidera tur quae si sorte aliis probabuntur, ex ea distinistione Iiqueret in quibus casibus Ioaquuntur.ll. per Bar. allegatae. Aut simpliciter proseruntur,si haeres non erit, hoc opus,hic labor. Bar.&Pau.de Cast.idem putant. Io.de Imol. in. l. si pateride uulg. similiter sentit sub cotraria conditione institutum peril. aliquando. ec. l. quibus dies s.f. quidam Titio.de cond. 8c dem. secus putat in extraneis,maxime quod tunc est superuacua talis conditio.l.uerba haec.de condinst. de quo per Aret.in. l. i. i. de uulg.ec plenius Soz.s.la repe. quarta.q.principali de effectis uulg. ij.q. i. effectus. cogita quod ratio suitatis multum ualet. Multi no faciunt differentiam inter illa,si noluerit, re illa,si haeres non erit tamen aliud est quid esse expressum,aliud subaua ditu:in illa,si non erit,subintelligitur per interpretatione, si noluerit.l. cum propos
ponas.C. de haeriinst.attamen ultra communem Opinionem contra Bar.urget tex.
in. l.moribus. f. pena. de uul.ibi. sed si ita scriptum est, si filius mihi haeres non erit, Seius haeres esto filius haeres esto. Nasi illis uerbis,si filius haeres non erit &c. induceret institutio, superuacuo iureconsultus institutione subiecisset, filius haeres esto. Superest ut illud Bar.de iniuriosa praeteritione excutiamus, Sc quorsum Bari mens non satis intelligo: aut sentit illis uerbis factam institutionem, di impertinenter excusat non iniuriosam praeteritione,cum institutus tacite uel expresse omnium confessione,etiam ipsiusmet Bar. non sit praeteritus aut sentit non Dei am instituationem,nem necessariam,& similiter non est de praeteritione disputandum: aut sentit necessariam esse dc non factam, tunc iusta esset inquisitio, nisi repugnaret Bar. propositioni contendentis in casu Galli & simplicis uulgaris aliam non desiderari institutionem praeter illam, quam illis uerbis, si haeres non erit, uel illis, si me uia D uo Sce. ipse putat tacite induci. Nihilominus diligens scrutator Imol.ualidissime Bar.contradicit: Negari non potest, inquit,quin filio fiat iniuria statim quod non instituitur. Nam sicut honoriscum est institui. l. Iulianus. infra si quis omisca. test. ita columeliosum est exhaeredari aut praeteriri. l. filium. sed si portio. insta de lin. praest.authen.ut cum de app.cog. illud quoq; col.viij.&authen. nouissime. C.deinois. test facit ratio contrariorum 8 . Ipse uero non facile mihi persuadeo satis esse non iniuriose praeteriri, nisi urgens
impet Iat utilitas. l. inulti non not. s.eod. Igit diligentius perscrutemur, Iniuriosum hoc casu quomodo accipiendu, utru ex animi affectu, an ab effectu,id est damno: Et non iniuriosum,an ab eo quod non damnosum diitaxat, an quod utile. Rursus utrum sufficiat non esse iniuriosiam praeteritionem, an quod emolumentu omnino sit allatura. Et quod ex animi affectu iniuriosa accipiatur lex. arguit in. I. si patrox nus.*. s quis non mala mente.j. de bon. lib. ec hunc sensum Bar. hic habuit, ratus qui ab intestato instituit,malam mentem non habuisse. Uerum ex contratio urget, quod ab ignorate praeteritus nihilominus rumpit. l.sicut certi. 8c. l .s cum utero. C. demit. test. facit. l. Titius f i. J.eod. Ergo non satis est, quod non mala mente praetereatur. An ab effectu ergo,id est quando praeteritio non est damnosa nullo enim iure probatur,quin praeteritus ab eo cuius haereditas non est soluendo, non possit testamentum ullum dicere, satis damnosum fuit ut suum non tractari: ergo non ab eo quod non damnosa praeterito uitiosa est.consequens fit igitur illam non esse imiuriosam,quae utilis praeteritio sit,& propter ipsam utilitatem facta est quod omnes meo iudicio leges probant,& in primis. l. si emancipatus filius a de hon posscon atra tabulam quae loquitur in praeterito ec ab instituto extraneo accepturo haereditatem post mortem aui,in cuius erat potestate, unde constitit euidente utilitatis caussam aut de bonorum dilapidatione suspeeti, ad idem.d. l. si patronus. f. si quis non
160쪽
IN L. GALLVs PARA DONA, si a mIa metue. tibi iureconsultus non suit contentus dicere, si non mala mente, adiescit,sed alia causa. idem in. l. Paulus respondit. eo. sit. de bo. lib. ibi, no nota ,sed alio consilio. s. in. l.multi. ibi,sed ut eis consulatur. clarius in. l. si silijs matrem. C. de in om.test .ihi,nullam iniuria fecit,sed potius putauit prouidendum. Nec mira meo iudicio, quod taliter praeteritus non est uere praeteritus, sed quodammodo instituatus,cuius coni latione 5c ad eius utilitate alius institutus est, ut. d. l. multi. ibi, fides comissam haereditate dantiide in. d. l. si patronus. ec. l. Paulus re odit. ec ille sic in is stitutus conleplatione praeteriti proprie fiduciarius haeres dicitur. l. Seius Saturni, quaelari nus. i. ad Treb.facit. l.dedit dote. i.de coli. bo. l. de don. inter uir.5c uxo.8c deniq; si homlius ex iudicio testamentario, licet interpositis personis capiet. si igitur non iniuriossam .il .definiunt quae in aperta utilitate fit praeteritio, iniuriosam fateamur oportet
quae sine utilitatis eausa sit. unde palam fieri uidetur,omne simpliciter factam praeteritione sore iniuriosam,quod aperta ratione demostrari posse autumo, quod qui sie Praeterit,iusta ratione quodammodo coactus praeterit, quod cessat in casu Bar. ubi sponte alios instituit,& ex hoc ipso quod suos ex causa intestati, di s ienos ex causta testati uult capere,ita suos desipicere uidet,quod indignos habuerit testamento scrihi. N a nobis charos testamento prosequi solemus. 8c proculdubio minime defendi Potest,non uideri iniuriosam,ex quo testator declarat,nolle suu ex tei tamento succedere, quasi indignu habeat institutionis tit. honorari. Nec aliud illa uerba sonant, si filius ab intestato haeres esse noluerit,Titius haeres esto, b illa uerba, ex testameto uolo Tiuu 8c non filium:si filius ab intestato uult capere,capiat quasi iure suo, non meo beneficio alias ex testameto haeres sit Titius. 8c uti* indignatis est dispositio. quid impediebat, aeque filiu ut Titiu institutionis tit.honorare certe nihil. Nec me fugit eunde Bar.ina. iurisiurandis. liberi. i.de Op. lib. scribere in dubio omne exhae contra Biri. redatione praesumi no mala mente facti allegat. d. l.si patronus s. si quis n5 mala. i.
, debo. lib. qua. l. in contrariu ualere proxime demonstraulinus. Attamen non eas ΕὐὰVestiis' de ratio est exhaeredationis 5 praeteritionis: haeredatio legis implet uoluntatem, praetentio praeteritio secus. Illa solidat testamentu,ista infrmat: illa lege permittit, ista probis deferunt. het quod arguit magis Iegibus odiosam praeteritione. Nec mini, quia paterna arguit impietate liberos non agnoscere,ohaeredatio aut filii inreuerentiam. Si suapte natura illicitus est praeteritionis actus,quomodo poterit simpliciter gestus censeri
cu uulg. Praeterea si uerues quod ad. l. IulianusJ.siqui. om. ca. test. notaε,quod institutionis honos praeponendus sit utilitati. Non em dolo caret pater,qui honore proprio omisso propter copendium aliena institutione maluit. unde colligi poste reor, quod no omnis utilitas praeteritione honestet,nisi forte magna appareat.sane ridiaculosa res foret ob minimu emolumenta institutionis honor despiciae. Unde liada sit,sicut no omnis causa exhaeredatione iustificat, pariter nec omnis utilitas praeteritione.Et .ppterea sicut testator onerat legitima exhaeredationis causam exprimere, Pariter dicendu non excusari praetereunte, nisi iustam utilitatis specie exprelserit. Et ut fructus aliquis ex praedictis Ec Doctora traditionibus in praesenti Bartoli P loris. na qtuestione colligatur, nonullas coclusiones breuiter duxi adnotandas. Primam, quod in casu Galli oc simplicis uulgaris etia Bari consessione hic, 8c s. in omnibus, opus est salte tacita praecedat institutio. Secud adimiliter omniu cosensu aeque ualet tacita institutio, quod expressa pro obseruatione.d.l .inter caetera,qua Aret. admitarit si ex uerbis testatoris, et non iuris praesumptione colligit. Tertiam quod talis in icita institutio non ab intestato,sed ex testamento sit est necesse , 5 in his iure Bari ab omnibus impugnatur. Quartam ex Aret sententia, quod succedens ab intesta ato non potest dici institutus, quantumuis ex tacita mente defuncti succedat. Quintam,plurium consensu,quod ex illis uerbis,si me uiuo dcc.ec illis, si haeres non erit,