장음표시 사용
181쪽
.NARII s ALO M o NI Ic ina . cum proponebatur,re per illam.l. de Ieg.q.5 omissio, inquit idem Bal. in prolatione uerborum uitiat.
Vltimo ratione irrefragabili tales conceptiones consistere nequeunt,quia sunt indefinitae recomunes. ut. U.diximus, ad casus nascentis se uiuo ec se mortuo. d. l. cdmodissime.& propterea non Aquilia duntaxat respiciui,sed etiam Veli. et ideo male,cum hic de concipienda Aquissiana tantum agatur. N ec obstat ratio subintelIectus propter d. l.commodissime,& alias causas superius latissime deductas: tum quod subintelligi non potest unum quando uerba aliud significare possunt. l. ita stipulatus.f. Chrysogonus. de uerb.oblig. Soz.fil. in.l. i.de uulg. in lec'. communi. Bal. in. l. si quis ita. s.f.de test. tui.uerbum simpliciter prolatum quod habet pluis res significationes,ad quamlitiet significationem adaptatur. iungit no. in rubrica C. de posth.haer.inst. Nec potest subintelligi ex natura huius actus quoniam adessentiam desiderata nisi adlitheantur actus, non conficitur:in quo quia iacto opus
est,nec susticit uoluntas,ut.d. demonstrauimus.
Nouissime glos pulchre tractat,quid sit filium &nepotem Iam natum ex eo insstituo,ec in utran* partem disputando definit: primo filium, secundo nepotem in
casu suitatis uideri institutum duplici ratione, ne testamentum nepotis agnatione rumpi contingat. I. post lavinorum.de iniust.test. secunda, quod inutilis quo ad ne potis commodum talis foret institutio,cum nec moincto apud eum maneret haerea ditas. l. placet. de acq. haer. Considera num hodie aliud cum filiosam. quaeratur pro Prietas. l. cum oportet. C. debo. quae Iib.nisi prosecstitium censeatur. arg.l.dedit dotea. decoll. bo. 8cI.in. iii j. i. ad i. Falc. 5c. I. proserititia. d. detur.dot. quod fortassis glossentit postquam indistinete loquitur: sed uerius aduentilium, pqstquam inhonore institutionis nepotem patri aequauit, aeque di in amore habuisse crededum. l. AVUS. d. de iur.dot. Doe . ex mente glos tertiam addunt. sanguinis di affectionis
D rationem propter. ll. quas allegant.
Iacobus de Aret. cotradicit apta distinctione, quod in easu Galli nepotis posta
humi eu filio instituti procedat glos decisio: in casu autem nepotis iam nati negat, cum nulla lege uetitum inquit nepotem natum institui,quamuis.l. Uell. praeteritus agnascendo rumpit,tum propter coniunctivam,&, quae suapte natura pariter iuna git ut Iun .l .re .f.cu in tabulis .i. de duob.reb.nihil ψ cogat a propria significatione recedere. l.non aliter. deIeg.iij.concludit it assutruncp pariter institutum. quam sententiam ImoI. sequutus adducit. l. in codicillis. f. instituto. deleg. h. confiimat Saly. etiam.l. cum in testamento a. de haer. inst. a contrario sensu, di Aret.nouis rastionibus defendit. Cogita ad. instituto utrum possit dici nimirum quia dictio re,
ibi posita uidetur procum, siue una cum, alioquin ratio recti sermonis non seruareatur,cotra. l. Plantius. de aur.& arg.leg.scriptum est enim. instituto filio re ex eo nepotibus:dicendum erat, institutis filio re ex eo nepotibus.Quod autem coniuncti a coimia o Ua &,talem significationem quandoq; exerceat,aperte legitur in prina .fi.C.de impub. ubi imp. declarat ec, pro una cum ibi, una cum alio in haec uerba quisquis inlahi haeres erit Θc Titius, id est una cum Titio.Cogita etiam utrum lex,cum in testa amento, per SaIy. allegata melius probet per Iocu ab oppositis hoc modo:sicut insumtus ξc substitutus non possiant pariter succedere,ita coniunctim instituti non deahent posse gradatim succedere. In glos opinionem procliuior alioru omni u sententia:quae quamuis autoritate uincataacobi sortassis rationibus prestati pro qua meo
iudicio glos est in. M. ide credendu.inuersi. Nam & si. in. q. positione casus, ubi prinponit filium 5c nepotem coniunctim institutos, ut opinor ex illo quod duos instia tutionum gradus secit,dicens: filius ec nepos fuerunt instituti, ec pronepos substi,
tutus latroiu mortuo. tractatq; de Aquiliana,secundum quam natus uiuo restatore
nepos,nisi in primo gradu non instituitur,de quo latius suo loco.
182쪽
IN L. GALLVs .f. QUIDAM REc TE, PAR AD GNA. 22A Ipse alli sentio nec iure ueteri,neq; iure nouo glos opinionem procedere. Iure ueteri,quod paulo ante falsas soccoceptiones ostendimus, quod in simpliciter, ut praeponitur, institutus intelligi nequeat in sintate institutus, nisi in casu. g. institues. iure novo, quod hodie liberum cuil est alienos post humos simpliciter instituere. inst. de Ieg. . posthumo.&de .post in prin. N propterea qui filium et nepote inasti tuendo iungit, idem oc in successione iunxisse existimandus est: 5c eo imprimis, quod explosa est Bar. sententia de ratione successoriae charitatis di affectus immiancte maxime. c. Ra inutius. 5 c. Rainaldus detesta.Quod limita, nisi inst itueret insultate, uidelicet filiu 8c nepote ex eo in siritate instituo, ut in. f. 8c quid si tantum. Caeterum speculemur quorsum ea assectionis ratio,nisi quod pater creditur prae, diligere filios ,re eode tenore appetere prius a filiis,deinceps a nepotibus sibi succedi,etia si pariter instituat. quae ratio si ualet ad disiungendu nepotes, multo quippe ualere plus debet ad disiungendu extraneos cum filiis institutos ut substituti intelligatur. Qui extraneos instituendo filiis aequat, credibile est aut illos aeque in amore habuisse. arg.l.Publius ide cond.&dem. aut no paterna charitate filios adamafle. Et propterea siue quod in alterius amore refriguerit, siue in alterius aestuaverit, uealuti qui extraneos filijs in honore institutionis sociauit,creditu est etia in successiois ne sociasse, ita& nepotes cohaeredes filiis scriptos in successione pares esse uoluista credibilius est,in quibus ec sortuitus ec naturalis amor concurrere est probabilius, quando eum filiis in institutione iunguntur. Et proculdubio nepotes secundu tua Nepotes reconsilitum in.Uiberoruma.de uerb.sig.non minus quam filios, aut forte plus diligemus, quod per eos diutius nos uicturos, & in sempiternum aeuum memoriam nostri extendi speramus. Qui iungit non disiungit: si gradatim instituere uoluisset, non deerant uocabula, sciuisset substituere. arg. l. s. sin aut. C. de cad. tolli. Iasonu perlepide improbat illam quam facit Bar.diiserentiam inter orationem copulatam dictione cum,& illam quae fit per coniunctium, ec. Ad arg. Bar. d. l. generaliter. C. de inst.& subst. nimirum ibi, quia ex praesumpta praesumpti tauoluntate defuncti disiuncta oratio accipitur pro coniuncta: quod hie cestat. Alia I M. etiam ratione puto Bar. fundamentum corruere, quod de casu dubio ad apertu non let arg. sed de ren5 dubia ad dubiam fit fides:oratio enim copulata scripti 5c uo, luntatis dubitationem nullam habet, quin utrun* pariter complectatur. l.i. 5 .d.8cibi Bar.depecul. leg. Nee in casu nostro aliquod absurdum aut iniquum,uel testantis uoluntas cogit a proprio significato recedere. l. non aliter. de leg. iij. cum uulg. In oratione autem disiunctim licet scriptum apertum sit,uoluntatis est quaestio,causus in. l.si is qui ec. f. s.de reb.dub.ibi,non satis uoluntatem suam declarauit aec. Et
sicut contra naturam coniunctorum est utrunm pariter no existere, ita non est conatra naturam disiunctorii utrunm existere ordine luccessivo, quamuis altero contenti esse possimus. In primo est impropriatio, in secudo nulla, Ec ideo facilius disiunacta reseluitur in coniunctam,ut subtiliter Aret. hic tractat: Ac veluti in primo sinaptum di uolutas est clara, quod utrunt pariter existant,ita in secundo dubium uoaluntatis est, que testator ex disiunctis uoluerit pri erri. Igitur ad iuris coniecturas recurritur ex ordine assectionis uel scripturae. l. cum pater. f. pen.de leg. ij.
'I DEM credendum est Gallum existimasse& de pronepote, ut dicat
testator,si me uiuo nepos decedat,tunc qui ex eo pronepos θcc. Sed ec si uiuo filio iam mortuo nepote,cuius uxor praegnanS testamen a
tum faceret, potest dicere, si me uiuo filius meus decedat, tunc qui pronepos θce. Num si ec filius ξc nepos uiuant, concipere utrisque mortuis uiuo se tunc qui pronepos nasceretur c quod similiter admittendum cst,
183쪽
c ita sane si prius nepos, deinde filius decederet, ne successione testamentsi rumpes retur. Tres deciduntur hic quaestiones,quas si explicitius desideras,lege Bal. 5c Paul.de Cast. hic glos Se Doc'. Crediderunt hic reprehensiones in Gallu enarrari
Imol. Rapha. Pau. S .fil. ec Iason hic ec Alex. in.f. instituens, interpretationes a Scevola fieri putant,quod certo certius existimo.
Propositio Galli fuit, alienos posthumos nobis posse fieri legitimos haeredes. ecalienos posthumos indefinite dixit,non magis nepotesWpronepotes iureconsulatus .in.l. pen. de leg. i. Et exemplum exhibuit in nepote quomodo id fieri posset ex mente.Nq. tabularum. Nam exempla non restringunt regulas, sed patefacta ratio a nepotius ad similes casus trahendi uiam aperiunt. l scire oportet. g. s.& ibi Bar. de exc. tui. Scevola autem ex singulis uerbis quaestiones secit: primam ex illis, si me uiuo dcc.nuc ex uerbis filii oc nepotis. Quid, in pronepote tres incidentes dubitastiones enodando pronepotum gradus non egreditur. Sic Gallus exemplo nepotis contentus suit quod si in hoc errauit,non minus errauit Scevola, qui de abnepotiabus ec aliis ulterioris gradus nihil definiuit,quanquam a. f. instituens,omnes implicite coplectatur. Alioquin recte Pomponius a Paul. de Cast. reprehederetur, quod imi .commodissime non idem in exhaeredatione quod in institutione prodidit obaseruandum. Similiter 8c Gallus a Rapha. hic,qui ingeniose 8c uere supplet,ide obaseruandum in exhaeredatione posthumi alieni, quod in instituto Gallus censuit. Nec minus iuste noster Scevola a glosreprehenderetur, quae supplet de pronepO te non dissimiliter concipiendum quam de nepote. Adde, si uitium est non omnia Persequi singillatim,male omisit in uersiculo,ita sane,quaerere,quid si filius instituatus,ec nepos praeteritus una pariter moriantur,aut ignoretur quis prior decessit. de
quo in. quid si is qui,dicemus.& similiter in. 6c quid si tantum omisit. Quid si in
casum interdictionis uel emancipationis concepta hi institutio, & contingat casus D mortis uel alius: ut . I. si mater. C. de inst. 8c subst. generale proculdubio tradentis dogma non est singula persequi,ut. i. de regia. iur. per totum,quod interdii impossiabile, ut. l. non possunt l. neq; .ll. s. de li. interdum multitudine uitiosum, cum unius exemplo caeteris aeque consulatur,ut hic,et. l. i. de reg. iur.
Tunc qui ex eo pronepos. Nota quod semper repetit Scevola dictionem Tunc, caute, ne uideatur simpliciter instituere, moxq; illa, si me uiuo, subiicit. Vnde perspicuum sit,quod talia uerba in Galli formula non sunt supersua,nec a Scevola imcontraglas probatur,alioquin suo se ligone percuteret. Nec ualet glos excusatio,quoniam loaquitur de institutionibus pronepotum a se excogitatis oc conceptis. Et caetera. Et c. Nota secundu Bal. quod est dictio epilogativa, ec formae praecedentis repetitiua, sub qua intelligi inquit, oratio copleta, de qua latissime Bar. 8c Dossit. hic. Num si & si lius ece. Duobus modis glos easum imaginat. Primus suit Placenatini,qui uerissimus est. Secundus a tex. remotus,qui magis in uim dubitationis acacipiendus. In primo solus filius institutus. In secundo quaeritur,Quid si filius ec nepos instituti sunt,& pronepos utrisy mortuis snbstitutus utru aliquid intersit quis
prior decedat. glos uis non est inquit. quam nota sentientem coniunctim patrem et situ ab auo insti tutos aeque pariter institutos uideli,et non ordine successivo.Tum quod in Aquiliana natus uiuo testatore nepos no nisi in primo gradu quit institui: tum quod alioquin sorsitan uis esset quis prior decederet tribus institutionum grasdibus factis. arg. l.cum in testamentoJ. de haer. inst. prae moriente nepote pronepos posthumus quasi a secundo gradu praeteritus rumperet. l. iij. ffi. S. l. posthumus a primo. d. eod. Perusini dicunt nihil referre si nepos praemoriatur,uel cotra uiuo auo quia iure praetorio reconualesceret testamentis. l. post humuside iniust. test. Quoarum opinionem Soz. filius hic reprobat. Vera solutio est, quod tota liac lex loquitur de iure Ci. adde.xij. tab. illa uero iure praetorio: ista insultate echaereditate, ij la
184쪽
IN L. GALLVs . . et V ID SI TANT. PAR Ano XI. 2xa Inhon.possinae deho.pos s. quos autem. Ultimo nota Scevola praesupponere
hie filium institutu,5c nepotem praneritu. propter quod ait,ita sane admittendum, si prius nepos decesserit, ne successione scilicet nepotis praeteriti rumpat, rumpi nisi iure praeteritionis non poterat. Quid aut si filiu et nepote pariter instituat, pronepote posthuino in casu suitatis utrist mortuis substituto Scevola non quaesiuit:& puto ad Aquiliana hunc casum pertinere, nec referre quis prior decedat,ut .s. in gloci Utrisq; mortuis. Nota hic nepotem in conditione positum haberi praeteritum, quod Doct. non ponderant. facit. I. Lucius. de haer. inst. Bal. duas conclusiones contra Bar. elicit. Prima,quod substitutio facita huic praeterito n5 ualet, di statim quod nepos agnascitur,substitutio rumpitur.cuius contrari u inquit tenuisse Bar. in prin. l. Secundam, quod substituendo uulgariter non uidetur tacite instituere illum cui substituitur: cum uerba ponantur .inquit, ad transserendum, non debent operari institutionem,ut. i.de haer. inst.l. ex facto. oc glocord.i . si quis haeres. de cond. et
dem. l. cum tale.in fi. Cogita,quod hie de nepote sicut nec institutio facta colligiis turata nec eidem facta uidetur substitutio. N on enim propterea magis institutus uideri debet ex illis uerbis, si nepos me uiuo decesserat, atque si dictum esset, si nea Pos me uiuo ex Asia uenerit, quod si non institutus. Nec eidem dici potest substiis tutus aliquis, qui sub priuata coditione institutus est. Neq; facta dicitur substitutio illi qui in coditione substitutionis positus. l. Lucius.de haer.inst. N. I. si quis sub conditione dandorum.xa. si quis omis. ca. test.
J T quid si tantu in mortis filii easum conciperetur Quid enim si aquael Sc ignis interdictione pateretur uid si nepos ex quo epos instias tueretur ut ostendimus emancipatus esset Hi enim casus ec omnes alii ex quibus suus haeres post morte scilicet aui nasceret,nd pertinet K- ad.l. Vell.sed ex sentetia legis Velleiae et liaec omnia admitteda sunt,
Ut ad sinui audinem mortis caeteri casus admittendi sint. In enarratione horum ueraborum uariatum legitur. Pileus taxari praecedentem casum putat ex persona filii reuerbo tantum:ubi sicta suit substitutio de pronepote in casum mortis utriusque,scilicet filii Ac nepotis, quasi nunc mutet casum Scevola quid si conciperetur de simili pronepote institutio in casum mortis si in tantum, ec succedat mors utriusque Aeacursitas non admittit, sentiens unam hic fieri quaestionem ex uerbo mortis, quod omnes probant: quia absurdum foret, inquit, quod in continenti se corrigat. Uearum in quo se corrigat non uideo,magis utiq; diligenter interpretantis ossicio senagitur Scevola uariando casus,qui possent accidere.'Aret. adiicit,quia talis quaestio ex suprascriptis satis decisa fuit, quasi superuacuo repeteretur, quod necdu meam haud dissimulo uecordiam assequi ualeo. Illud satis certe scio,quod expressim non deciditur: sin sorte tacite uel coniectura colligeretur quod etiam ignoro non rea prehensibile seret,nunc si enucleate idem explicaretur. Nota nihilominus ex Accur* sententia absurdum uideri, quod quis se in continenti corrigat. Unde deducit interpretatio sic teperanda,iat talis correctio quando fieri potesta mitet .facit. l. nam ad ea .i. de cond. 8c dem. Ex quibus colligo pulchra I imitatione ad illud ,quod uerba debent aliquid operari, non habere locu quotiens Per ea quis uideretur se corrigere. Patet hie multa uerba frustra posita si Accursit intellectu recipimus, ut statim docebimus. Et si absurdum est uerba inutiliter dicta, esse absurdius ex his colligitur, ut quis se corrigat: εc ex duobus absurdis nota mianus absurdu amplectendum. Nam 8c minus malum in ratione boni computatur. facit. l. si Procu. rei. de dol. mae excep. are est absurduc quia no est uerisimile,quod
185쪽
m L. GALLVs . . QVID SI TANT. PAR AD VA. et a peretur,&succedat interdictio Nem filii adiectio necessaria suisset si agebat utruuerbum mortis ad interdictione porrigeretur. Ultimo,dictio Enim, in si cunda interrogatione supei flua suill et ibi, quid enim, pro autem aduersaliua, si non est cui aduersetur: causativa quidem stare non potest, cum nullius rei ratio illic reddatur. N ec nouum in iure nostro unam coniunctionem pro alia usurpari. glos. & texit. V discas causas.i. de cond. dc dem. Multumq; facit character ipse dicendi proprius Sce, ' m pro Ai Molae, qui minime uerboru fuit prodigus, sed ad uitium us* parcissimus: quae obis pq 'seruatio in quolibet autore haudquaquam est aspernanda. facit c. solite. de maior.ec ob. Pilei igitur uerior uidetur casus, nisi in eo de reprehesionibus deliraret cum caeteris. Nihilominus alia succurrit mihi consideratio. prosequi arbitror Scevolam tractatum institutionis de pronepote, oc propterea haec clausula,& quid si tantum in mortis filii casum conciperetur, non faciat principium.f. sed praecedente laudat: diuidunt enim Doct. hunc Scevolae tractatum in personas ec casus. De perianis us* ibi, quid enim si aqua S c. Et quam bene ad praecedentem tractatum de personis ea pertineat clausula inde cognoscentisce quod primam. q. secit Scevola ex uerbis nepotis Quid de pronepote substituto,nepote instituto,oc filio mortuo Secundam, id de pronepote substituto,&nepote mortuo,& filio instituto cTera iam, Quid de nepote uiuo praeterito,silio instituto, 5 pronepote substituto in cassum utriusin mortui. s.filin Sinepotis Quartam his uerbis subiungit eodem retento themate, id si filius instituatur, nepote praeterito, pronepos substituatur .in cas, sum mortis filii tantum,hoc est nulla lacta mentione de nepotis morte,& succedat casus mortis utrius*. dubium faciebat quod facta esset substitutio de pronepote in casum mortis unius. filii. oc successit mors utriusi in medio existentis, an esset casus omissus. arg.l. commodissime. quae quide. q. ad persectionem tractatus pertinet nulla dubitationis relicta fimbria,ut ex omnibus suis numeris constaret. Alioquina diuisio suis Iet uitiosa secundit Ciceronem in Topicis. Si proxime quaesitu suit de
concepta institutione utrism mortuis, ncinne consequens ec bene colligata haec, quid si altero mortuo concipiatur institutio,& accidit mors utrius ,&sic diuersus ab expresto casus. Optime tanὰ speculantis est omnia minutatim persequi. E t proaPterea accomodatius haec clausula praecedetibus iungitur quam sequetibus. Necdtemere colendi ,scut tractatus casusi incipit ibi,quid enim si aqua &c.ita &.f.inciapiat, Z de. q. de quibus dubiu suit, an ad. l. Uell. pertineret,ut in prin. partiti legem fuimus. Et dictio enim, pro coisictiva proprie staret,&hoc modo omnia quadrat, nihili supei flue dictu, ne syllaba quide. Quod si sequentibus iungatur haec clausus Ia, ut omnes sentiunt, frustra quaesitu suis Iet inter alios casus de isto mortis,utru pertineret ad. l. Veli .ut patet ibi, hi enim casus ad. l. Veli. non pertinent, csi indubitati iuris esset casum mortis aeque ad Uell. 5c Aquit. pertinere. ec sie ea uerba restrinageda ad casus proximiores duos,ut colligitur ex illis ad similitudine mortis admitatendi. Et secundu hunc intellectu.M. quid enim. us ad. M. quid si is qui. in duas principales. q. deducitur. In prima an casus interdictionis aequiparentur,uel contineantur sub casu mortis. In secula,utrum ad Aquil. an ad.l. vel l. pertineant. Si uero clausula hac,ec quid si tantu initiv.f. esse uolumus, ut Doct. placet, alius adhuc mihi nouus succurrit haud sorte despiciedus sensus, qae hic cotinuatio fiat a.*. quida recte,ubi quaesitum fuit quid si de morte silij nihil exprimatur. Ex contrario nunc quid si in casum mortis filii tantsi concipiatur, id est si de morte testatoris nihil exa Primatur. Hae duae principales quaestiones in hac materia no temere uidetur posie agitati: 5 ueluti illis aliae de pronepote incidenter actae, similiter hic quae sequianatur ex uerbo mortis,quid si per alium modum institutus desinat este suus An idem quod in casu mortis incidenter tractari dicamus c Congruunt in illa uerba,hi enimo c. ut non iniuria dubitatum sit utrum hie cata ad Aquilianam pertineret,
186쪽
- MARII fALOMONIIc eum Aquiliana non nisi de uero posthumo loquatur, id est qui post humatum testa itorem nascitur. Et igitur mentio mortis testatoris exigitur. Resipondit Scevola: hi enim casus, re omnes alij quibus suus haeres post morte scilicet aui nasceretur, non pertinent ad.l. Ueli. quasi dicat non referre ii de morte testatoris non est expressa mentio, modo post mortem nascatur testatori suus. Videamus utrum sic accipiena dum sit, ut nullo modo de testatoris morte dicatur, an issiciat mentio saltem taciata,vel ipsis uerbis praegnatibus,quae ui sua mortis casum includant,sicuti. s. de morte filii in. quidam recte,diximus. Uerbi gratia si filius me uiuo morietur,posthuamus qui mihi nascetur,haeres esto. uerbum Posthumi inclusam de morte testatoris significationem habet: ec quamuis ad eum qui uiuo testatore nascitur, possit porrugi,post legem Uell.tamen uerbii simpliciter prolatum in proprio oc potiori signia ficato accipiendum est. l.h.f. in perpetua.s.si ager vecti.uel emphi. Ex quibus deo ducitur, quod aeque ualet tacita de morte testatoris mentio in Aquiliana, quod exopressa. Et haec procedunt, si fuit quaestio de concipienda Aquiliana institutione, quod multum arguit uerbum conciperetur. Sin aut quaesitum fuisset, utrum concepta iam institutio, sine aliqua mentione mortis testatoris, uel etiam si concipereatur,ec eueniret casus nascentis post humi post mortem testatoris, utrum ad Aquilianam pertineret, ex quo in institutione nihil de nascituro post mortem continetur,nem tacite neq; expresse,sed indifferenter. Exempli gratia: si filius me uiuo decesserit, tunc nepos qui mihi mem ex eo nascetur. haeres esto. faciebat dubitatione quod formula non fuit seruata, sed potius Velleiana, quae non exigit mortem testatoris, re per hoc nec eius mentio facienda tamen exquo praeponitur ex facito natus suus post mortem testatoris,respondit Scevola: hi enim casus & omnes alii quibus suus Post mortem nasceretur, non pertinent ata. Velleiam. quasi dicat,sed ad Aquil .ex quo post mortem testatoris natus est suus . Nec refert quod indistincte institutio D formata fuit, satis est quod post mortem natus est suus, ct generalitate sormatae inastitutionis post mortem natus non fuit exclusus.
Vnde obsernandum,quod propriss substantiale in Aquiliana est, quod suus post
mortem nascatur,& conseratur institutio in tempus sin alis. Et haec sola ut sorma, ita in AquiIiana insipicienda sunt,ut supra diximus in prin. N. quida recte. 6c proahatur hic & in.f. forsitan ibi,hic enim haeres suus nascitur,& post mortem nascitur. Item notandum,quod ualet de nepote posthumo institutio collata post mortem nlij se uiuo,etiam si de testatoris morte nihil dicatur. E t ad Aquit. pertinebit, si suus
Ex quibus deducitur,quod suisicit in qualibet dispositione substantiaIia attinge.
re tacite uel expresse,& etiam generali sermone apto tale casum de quo agitur comprehcdere ut hic est casus, oc notater Dot'. in.f.in omnibus. et . l.inter caeteraJ.eo.
facit glossim. in. c.si manetis. rix.dist. dummodo expressio no sit de forma: iterum dummodo non agatur de conceptione in specie. V ei bi gratia si ageretur de conceptione Aquit. institutionis in sua propria specie, ut in. quidam. nisi contineat exapressim partes formales per quas differt ab alijs,non sufficit ista generalis re ad plua
Quid si de neutrius morte scilicet testatoris & filii nullo modo fiat mentio uerbi gratia : nepotem in suitate nasciturum instituo, haec non minus tacitam commea morationem mortis continet quis illa,si meus nascetur: θc illa, qui mihi nascetur: Ueluti uerbo mihiWmeus utriusq; morte complectitur,ut. o. ostendimus,pariter reuerbo, in sultate nasciturus:& sicuti haec vox, pupillariter substituo,ide ualet quod illa,ante pubertatem morienti substituo: atque ista,in suitate instituo, denotat post
sublatum de medio filium substituisse. Et propterea non puto posse concipi in suistate institutiones, nisi de morte saltem tacite se alterutrius fiat cdmemoratio, ut. d.
187쪽
IN L. GALLVs . . ET QUID s I TANT. PARADONA. 2s quidam recte abunde diluruimus. Cogita tamen, nunquid proximae species Pootius Aquilianam resipiciant, propter uerba,suus, seu in suitate nasciturus, cum ad. l. Veli. pertineat is tantii qui suus suturus nascitur, ec non suus simpliciter, ut paulo ante diximus,msi dicamus uerbum suitatis esse generale etiam ad. l.Veli. Quid si dixerit filium ec nepote ex eo in suitate instituo hic non est uerbii,nasciturii. Et propterea laaec institutio uidetur generalior,etia ad omnes casus Velleiae apta 5c ad iam natu nepotem,si agnasci contingat: quippe ab euentu applicabitur Aquilianae, si mortuo testatore suus nascatur: sin aut eo uiuo uel agnascatur, Veli.
Haec est natura indesinitae institutionis.l .co modissime.f. eo. qui curassi casus incideo rit,ille coprehensus intelligatur. arg. I. cum incertus.de leg. i. N ec copula hoc casu 'filium ec nepotem ex eo in successione coniungit: cum impossibile sit liberos non eiusdem gradus in agnatione smul suos existere:& bene hoc puto propter uerbum in suitate contendi ordine successivo institutos etiam hodie. nem haec pugnat cum his quar. s.diximus,maxime in. quidam recte: quia ibi de concipienda sola Aquioliana,hic de communi di indifferenti. Caeterum si ex comuni opinione. principium hic admittendum est,animus tamen alsentiri nequit, quin hac clausula non fiat diuersa quaestio ab ea quae est in uersiculo,Quid enim. N per hoc Scevola inaniter interrosando tot uerba protulisset. Nel astentior hic institui nepote, sed pronepotem,ut tequentia re praecedentia indicant. arg. l. qui filiabus. A . l. si seruus plurium. Rdeleg. i. Inconsuetum procula dubio est nullo proposito themate quaestiones fieri: quod hic esset, nisi a proxime proposito thespraecedenti scilicet filii instituu ec pronepotis ex praeterito nepote substituti, quaea mate quae Eoastiones ducantur. Nulli Q congruentius subiicitur haec quaestio, quid si in casum mperi. mortis tantum concipiatur de pronepote institutio,quam praecedenti, quid si in casum mortis iiiij ξc nepotis ex eodem themate instituti filii & praetcriti nepotis, ecutrisque mortuis. Sc igitur existimo hoc.fquin quaestiones decidi, re in quinque partes diuisionem ducendam. Doctores autem aliter diuidunt ec summant. Et ima primis Bar. Prouisio facta in unu casum porrigit ad omnes alios sibi similes. Si uesrum est appellatione mortis ciuile ec naturale contineri,ut omnes fatentur,hoc casse, quia eiusde effectus sunt:hoc Bar.non probatur hic:quia dispositio cocepta uera ho ad plures casus comuni non potest censeri in unu casum facia.l.commoditsime. s. eo.& sic no porrigeretur,sed coplecteretur, ut glos. sentit in uerb. emancipatus. re dato hic probaretur, non esset summa tu,sed notabile: eum summariu non aliud si cli breuis enarratio omniu quae decidutur,ab eo quod summatim,breuiter,& cnucleate omnia'; explicat: Notabile uero est coclusio quae a decisis aut decidendi ra Nolabi tione ingeniose colligitur,ut hic prouisto in unum casum 5ce. Ab hae particulari institutoria dispositione colligitur hoc generale,quod prouisio in unu casum etc. minarium faciendu erat de institutione ipsa de qua agitur. Plenius tame summatium est Bal. Pauli 5c Areti quatiis c ut mea fert opinio non omnia coplectatur:quoniaquaestiones quinq; hic definiri autumo. Primam, quid substituatur pronepos ex nepote praeterito in casum mortis filii instituti tantum, ec accidat mors utriusque Seacundam,retento eodem themate,quid si filius noni moriatur,sed aqua re igni inter, dicatur Tertiam,quid si nepos praeteritus emancipetur Quartam nunquid hi cassus ad.l. Velleiam pertineant Quintam,an ad. l. eli. ex sententiac Decisio fit ex illo generali,omnes casus quibus post mortem testatoris nascitur suus posthumus, ad Aquiliana pertinent. Illa quinta est incidens. Et summa omnisi talis est deciso: Pronepos in casum mortis si ii tantii institutus,si suus post mortem testatotis nasciatur, praemortuis nepote 8c filio,ex Aquil.succedit. ec quod de morte dicitur, idem ualet in deportatione ec emancipatione. Id in in Velleiana ex.l. sententia,quod
in Aquilo intellige no taxatiue dici tantum,sed expositive ad differentiam,quam
188쪽
do institutio foret in casum mortis plurisi. Vel sie:in Ailuit. selam inspicitur, quod
Post mortem testatoris suus posthumus nascatur: suusq; nascitur U- pra
dentes morte naturali,uel ciuili,aut emancipatione de medio uiuo testatore tolluntur.Quod Ac in Velleiana similiter ex sententia.l. admittendum est 'velli p. casus nascimiis post morte testatoris suus ad Aquit. pertinent. Nec in pedit,quod in una casum uniusve mortis concepta sit institutio, si duo qui prete cedebantii uel emancipati fuerint. Nec diuersum in Velleiana est ex sententia. Vel sic breuius : in Aquil .quocunq; casu post mortem testatoris natus resert si in unum casum concepta siti institutio.quod ec in Velleiam Nitentia l. obseruandum est. Quaeqitidem summaria intellige, prout statim in singua
in. forsitan,ibi,hie enim suus nascitur,di post morte suus nascitur.ad quaed res spiciendum semper,quotiens dubium est, an casus ad Aquil . spectet. Hinc maxiama in iure propositio conficitur, quod omnes qui post mortem testatoris sui mascuntur,ad Aquit. institutionem pertinent. Hinc iudicationem attulit Scevola ad omnes sequentes quaestiones,et ante omnia ad primam,quod non intereti liinititutio cocepta fuit in easum mortis unius,& succelsit casus mortis duorum, qui in suis late praecedebam. Dubitatione mouebat,quod uidebatur casus Oim .arg. . modi ilimc. d.eo.&.l. si cu dote. s. l. mair. Et quod plus est,institutio de alieno collata non esset insta tepus suitatis. Nam morte solius filii locus sui talis uiuo teli tore n6 sit uacuus:quod necessario exigitur,ut in prin. ratio decisionis,quia tum post mortem proaui natus est. Nota, quod in Aquil .no inspicitur sub coditione mortis, cuius in medio existentis de posthumo facta sit institutio, si integro tellas
mento testatori mortuo suus nascatur. .
Quid si facta est institutio de pronepote in casum mortis nepotis imi tuti eN luto Praeterito Igii dixi,o integro testameto cla hoc casu iniusta foret.i. s. in omnibus. ec ide si nepos praeteritus superstes esset filio.z.M. ide credendu . iniusto uel ruptolestamento non succeditur ex Aquiliana institutione,ut.i. 3.rximo. ec insomnibus. Quid si filium instituit,re nepotem ex eo praeterit,& in casum deficientis nepostis pronepotem instituit,et mortuo nepote primum,deinde filio aio testatore pro a nepos suus nascatur Et quia suus et post mortem testatoris nascitur uidetur Aquit. respicere. Ex contrario hoc casu dispositio omnino inutilis sutura est, nepos uel fiatio praedecedat, uel superstes fiat, nunqua is pronepos per morte nepotis huius ex Aquil .succedat:quippe si praedecesserit,nonrpterea uacabit suitatis locus,quauis deficiente postea filio pronepos posthumus suus nascatur, rumpetur icstain. eium, quasi n6 in eu casum mortis filii .sed nepotis sit institutus. Sin aut filio nepos praeteritus superstiterit uiuo testatore, testamentum sit iniustum: ergo cum talis instituatio essectum sortiri non ualeat,ut seustratoria reiicitur. Essectum:quoniam per eum
non essicitur,quo minus testamentum rumpatur.
Nota mirabile hic nepos moritur, Sc pronepos posthumus post mortem testiatoris suus nascitur,ut in institutione eoprehensum erat,di tamen ex Aquiliana non succeditur:quia non suo tempore successsit institutionis dies. In hac institutione duo sunt peccata,unum intrinsecum,alterii extrinsecum. Primu , quod n5 debuit e5cipi in ea casum qui frustratotius omnino iuturus esset. Vnde nota,n5 debemus sc nostras dispositiones coponere ut inutiles omnino futurae sint & quia nos in culpa sumus, ius non succurrit. l. quida testamento Proculu.i. de Uulg. secundia Bar. in. l. i.eo. tit. Aliud quod uenit extrinsecus, est Eld quando casus invitutionis cessit testamcto uiuentis praeteritione annullato,institutio evanuerat.
189쪽
IN L. GALLVs . ET QUID s I TANT. PARADONA. 26 Nota tria ad coplementu Aquilianae necessaria: Primsi, quod institutio concipia Triane sotur in forma: Secundu ,quod casus in institutione comprehensus eueniat: Tertium, ri ad Aquicquod integro testamento dies institutionis cedat. 5c idem in qualibet dispositione. Quid dicemus praepositam quaestionem Scevola non tractat, & utrum consulato non liquet. Multum ualere uidetur nihil interesse quid ex aequipollentibus fieri. collata est institutio in tempus mortis testatoris, si suus nascatur, oc ita natus est, nihil referre debet per mortem cuius fuit uacauerit, cum non Propterea minus Post mortem suus natus. Ex diuerso quod non in hoc tempus sustatis collata fuit inititutio, sed aliud, Scinutiliter,subtiles speculentur,et sapientes definiant. Eadem ratione, scilicet quod casus nascentis post mortem testatoris suus ad Aquit. peruaneat,definitur sequentis vers.q. Quid enim si aqua et igni interdictionem pateretur Hic a Scevola agitatur quaeastio ex uerbo mortis,ut pauIbante contra communem opinionem tractatum fuit,
aptissimel probatur qua tionali dictione, id, quod frustra interrogaretur itearum super eadem quaestionedi praecedens ab hac non esset diuersa. E i similiter diu stio, enim, aduersatiue inutiliter posita, si non praecederet cui aduersaretur. Enim Enim Pro autem,nec nouum postquam causative ut proprium sibi est,stare non potest. l. eas causas. iunct.glosi. de cond. ec dem. melior tex. in.I. intercidit.f. quid ergo si non decesserit,pro quid autem. eo. tit. de cond.5c dem. Quae quidem quastio duoabus modis formari potest. aeri potuit, quid si is in casum mortis cuius facta est institutio,non uere, sed ficte moriatur: quaeri etiam potuit, an sicut Gallus concepit in casum mortis,aeque possit a testatore concipi in casum interdictionis. Et moueabat dubitationem,utrum ad legem Velleiam magis pertineret, quae generalius tosqui uidetur omni casu, quo quis desinit esse suus, ct Aquilius solum mortis casum expressit. Scevola respondit, ad Uelleiam non pertinere, si post mortem testatoris suus natus est, ergo ad Aquil.quae hoc exigit. Vnde nota aeque suum fieti nepotem interdictione filii instituti,sicut morte:& per hoc idem ualere hoc casu mortem cia Nilem et natural ratio,quod iisdem modis soluiturpatria potestas. inst.quib.mod.
Interdictione pateretur. Quid si pronepote substituto,utrisq;,scilicet filio Ac nes Poti suisset interdictum Distinguendu, aut simul una utris* fuit interdictu, 8c idequod in utriis pariter mortuis,ut a. dicemus .f. quid si is qui. aut utrisin, scilicet uni Post alium,scilicet nepoti primu, deinde filio,dicendum,Ut. d.M. idem credendum. Quid si filius 5c nepos pariter filissent instituti,5c uni tantum interdictum Dico non esse Iocum institutioni,cum nondum scitatis locus uacaret. Sed quid si pariter
instituti intelliguntur ordine successuo ut in glosin.*.quidam recte. ec interdica stur nepoti tantum,deinde filio, an pronepos rumpat ut praeteritus a secundo gradu, uel locus erit substitutioni. dixi.M.quida recte.in glossi. uid si in seruiitu pene adadictus idem inst.quib.mod. ius pa. p.M.quid si seruus hostiu fiat ide si ibi moriatur. LCorn. 8c hic casus n5 tractatur in. M. seq. Quid si ad triremes damnatus ut quotis die videmus. Distinguendu arbitror, ut de damnato in metallii, utrum ad tempus an in perpetuu. id si in casium interdictionis cocipiatur institutio, de succedat casus mortis Ide quod incocepta in casum mortis.l.si mater. C. de inst. ec sub .et.l.i. M.quidi filiu ide eotra tab.ubi emacipatio et deportatio aequiparant quo ad effectus, de quibus hic, 5c ex summario Bar. quod ruisio in unu casum porrigit ad similes. Quid est aqua re igni interdicere Maiores nostri cu abominarentur in homines Aquae' igni malos oc resp. perniciosos carnificina exercere,& a malis hominibus societate civi interdum. Ie purgare, facinorosos interdicto usu aquat lc ignis multabat qd sicut his duobus calore re humore uitam hominis editare,ita interdicto eorunde usu non consistere
credebant,quorum se indignos malefactis reddiderunt. Ob hoc ipsum instituerunt
190쪽
NARII SALOMONIIc sacramento aquae et ignis nuptiarum foedera sanciri,quod his foetus uiuentium cor
Porentur ati animatur ad uila. autor Lactant.hb. in .diui. inst. ec Plutarchus in pro hiematibus. Deinde propagato ex insularii adiecti one I mperio facinorosos deportandi usus inuasit, qui ueluti mortui eieciti in alias sedes migrare credunt. Ita in instrias quasi in alteru orbe delati, omnibus exuti bonis inter mortuos conumerati sunt, quo ad ea quae iuris ciuilis essent. l. eius.d. de testa. l. quidam sunt. i. de poen. oc quia post deportatione introducta ille interdicedi usus aboleri coepit, deportationis poena in illius locum subrogatu suit. t.' .f. constat. i. de poen. 5 .l.ui. adi. Iul. pecta. Ex hoc tex. Bari summariu elicit,quod prouisio facta in unu casum porrigit ad omnes similes. Et Doc'. ex eode notant appellatione mortis ciuile etiam contineri.Si dilia genter cdsiderabimus,praesens notabile pugnat cu Bar. summario. Nam si contine- tur,ad interdictione non porrigit :& econtra si porrigitur,non cotinetur. Extensio sit ad extrinsecus posita ex paritate rationis. COpraehensio sit ex uerbis uel sentctia. iura ec doctrinae lunt clarissimae in. l. cid uero.de. ll. et c. s. de confl.no possunt. mseq.de. ILI.si uero. de uiro. s. l. mair. si mors est genus ad plures species,utim non est aliud in substantia a sua specie cui cotinub inhaeret nec ab ea diuelli potest. l.i. sicer.pet quaeq; species pars sui generis est,& eius ambitu cotinet, di igit ad suas spe cies genus non porrigitur. Praeterea nulla species suo generi similis eit,ueluti nulla pars suo toto, aut ergo porrigitur & n5 continet, aut cotinetur 5c no porri gitur ecpropterea alia est interpretatio extcsua,alia coirride qbus Bar. imi. omnes populi. ec Doc'. in locis uulg. Uideamus quomodo proba hoc notabile: dicut enim ex eo quod institutio hic indistincte sub uerbo mortis facta,uerificat in interdictione, quae ciuilis mors est ista cosequentia: si uera esset emancipatio, re mors esset. Idemo amplius,ista ratione interdictionis appellatione mois ipsa comeret, ut interdictionis species quonia si cocipiatur institutio in casum interdictionis, aeque ueriscatur morte ut. o. in quaestionibus definitu. E t audacter asseuerare possumus, tale notabile hic no probari , 5c Bar. summariu esse uerissimu,quininab defendi hoc tex. potest uerbo mortis simpliciter enuciato non uenire interdictione, et ad id genus reliqua,
ec hic esse casum alioquin no minus ridicule quae stillet Scevola, niiquid mortis uocabulo ueniret interdictio,si mors genus est,et interdii' io mortis species qua si animalis uerbo homo cotineretur, di substitutionu appellatione pupillaris. Dubitationis causa fuerit necesse est,uel quia mortis species no est interdictio, uel quia simpliciter enunciatu mortis uerbum non genus significat,quod probabilius uidetur. Illa imprimis ratione,quod omne uerbu debet accipi in potiori signiscato. l .f. qui in perpetuum. g. si ag.Uec2.uel emphi. Bar. in.l. si quis. disserentiaide acqui. pos s. ocpotior significatio est propria ec specialis secundu quam unuquodq; est simplicia ter tale ec per prius ita dilucide in simili argumetatur ec probat Soz. sit. in .lii. de uulg. in lectura communi,&firmat exemplo accomodatissimo uerbi adoptionis, quod simpliciter dictu intelligitur ut species. Et limitat illam regulam, quod species Proprie continetur significatione generis .i. si quid earum. interemptum. de leg- iij. m. inter agnatos. i. unde leg. non habere locum, quando idem nomen cdmune estet speciei,ut adoptio quia accipit in significato speciei ut potiori, et merito. glos. Dy. Bar. Bal. 5c alii multi de morte naturali intelligui. Accedit quod singula uerba accipi debent in casu uero, ec non ficto. l.iq.L haec uerba.d. de neg. gel . Bar. in.l.
Omnes populi. in tractatu interpretationis exiesiuae. Item in proprio signiscato honus tex.in.Mex Cornelia.d. de testa. et ibi Aret.&.l. no aliter.de leg.iii. Et idcirco multum interesse puto si quaeratur, utrum appellatione mortis ciuilis mors contianeatur, an simpliciter uerbo mortis enunciatio ciuilis intelligatur.Primo casu conarendetibus plures mortis esse species,non est dubiu significatione generis cotineri, - de quo postea: secudo casu naturalem tantum uenire. Hic casus ec in hunc sensum