장음표시 사용
181쪽
PROLEGOMENA IN WDe fragmento Πεpi ταλuvτω, eiusque auetore Alexandrino.
99 0rsa ab Aristotele mea disputatio, cum interpretum
Homericorum locos persequeretur, sensim delapsa est adscriptores qui extremis temporibus Romanorum imperii vixerunt. Verum iam inde redeamus ad vetustiorem aetatem auctoremque in suo genere gravissimum. Exstat inter
Heronianas reliquias Dagmentum quoddam Πεpl Tiativ-Tu V, quo summatim de Graecis et Romanis ponderibus exponitur. In quo quanta auctoritas inesset, primus intellexit Scaliger, qui, cum de re nummaria scribere instituisset, id satis explicate fieri non posse existimaret, nisi et illud fragmentum, tunc nondum editum, ex antiquo libro sibi descripsisset et omnia quaecunque de variis ponderibus et nummis ibi leguntur in suum libellum reciperet j. Hunc secutus est Salmasius ). Postea autem id fragmen-1ὶ Loci o Sealigeri libro de ro nummaria hi sunt: p. 39: Sed Nero Alexandrinius mathematicus τάλαντον NO-mericum falso interpretatur Βαρεικον. To δε παρ 'Oμήρφταλαντον cet. quae legis g 4. Porro p. 35 citatur ei dem fragmenti I 6 omissis extremis vocabulis al-λoietrallavia bid*opoi; tum p. 41 et 43 φ 2; p. 43 6 1; p. 44 S 2 usque ad 4; p. 46 6 5 et 6; p. 48 g 8. Totum igitur fra
mentum exhibet Scaliger praeter paragraphum septimam; Verum etiam ex hac pauca p. 35 exscripsit. Quod autem Heroni Alexandrino haec tribuit, id factum esso apparet ex eius codicis auctoritato unde ea sexscripsit. Usus enim est aut Parisino 2475 aut alio simili, quibus in libris inter medias Heronianas reliquias id fragmentum reperitur Vide praef. crit. ad 99). Ceterum quae in Scaligorianis non conveniunt cum fragmenti forma a nobis edita, ea in adnotatione singulis locis adscripsimus praeter hoe unum,
quod i 6 pro verbis Moc τε cτ μου καl υ6μicμα apud Scaligerum p. 35 Ieguntur etrpoc To 'iταλiκου volMcμα, et p. 46 npoc Titv 'lταλiκhv κul voμicμα. Sed nostra utique rectius se habent. 2) Primum Resui. p. 19 haeo leguntur: idem Neroz sive is est Africanus, ut quidam libri praeferunt, in alio fragmento quod Maliger edidit το δηναριον non aliter sumpsit: τη 'Aττικη δραχθη, inquit, χρηστεον προς σταθμὸν καὶ νομισμα, ἐπειδηπερ ἰσοδυναμος ἐστὶ τῆ Ἀαλικη ἐκαλει ται δηναριον. ita enim in optimo codice quem vidi Iegitur. haec paulo aliter apud Maligerum. idem paulo post:
182쪽
tum sere in oblivionem abiisse videbatur, cum Boeckhius
idem ab Angelo Maio in appendice ad Didymum s3 1s, edi
tum esse animadvertit eique pristinum auctoritatis locum restituit, quem confrmavit nuper Mommsenus'). Ac mihi vero, cum tot tamque Varia incertorum auctorum. fragmenta in hoc libro scribendo diligenter pertractavi, ex toto numero nullum afferri posse videtur, quod quopiam pacto ad huius do quo agimus integritatem auctoritatemque accedat. Quin etiam praeter Herodotum, Aristotelem, Didymum, illium denique qui vetustissimam tabulam Heronianam consecit - praeter hos, inquam, nullum gravi urem auctorem Graecum de nummis ac ponderibus nostra memoria exstare arbitror quam hunc Alexandrinum scriptorem. Alexandriae autem eum vixisse primum inde colligitur, quod 'omnes ponderum et nummorum rationes ad Ptolemaicum talentum revocantur; tum quod cruriast ille qui pondere quattuor draclunarum, pretio autem unius drachmae esse dicitur, itemque vocabula bλκη ac ψε alaoc
διαιρεῖYαι, δε ἐκ περιουσιας καὶ το δηναριον κατα 'Pωμαους εἰς αρνβ . ἔχει γαρ τροπαῖκα β , νουμμους δ', ἀσσαρια ις . Haec apud Scaligerum etiam corrupta. τροπαῖκὰ vocat victoriatos. Ex his apparet Salmasium codice aliquo usum esse diverso non solum a Sentigeriano sed otiam ab iis quos ego contuli; ac videtur ille ipso codex SaImasianus sub Iulii Asricani titulo 9 47 id fragmentum exhibuisse. Quem codicem verissimo dixit optimum Salmasius, siquidem haec duo gravissimar. vν et τροπαίκo p recte habet, quae in nostris libris depravata sunt. - Porro Resut. p. 32 e nostri fragmenti
Salmasius haec addit: perperam vulpo legitur δ . Talentum muri Nomeriorem idem tradit frisae ctim Batrico qt drachmas pendebat, scriptum δω, et duas puret , Me est duog quassi antes vel duos agges, nam assis Romanus duarum
ac rem Attiearum pondus habuit. - Donique p. 58haeo: Iulius Africanus: - δηνάριον κατα Ῥωμαίους ἔχει τροπαειὰ δυο, ν-μμους δ', ἀσσάρι- ις'. ὁ νουμμος ἔχει Ουγκίας τον σταθμον. 3 Vide Boeckh. M. U. p. 11, Momm8en. s. R. m. p. 30.
183쪽
Aegyptiacam fragmenti originem luculenter produnt. Quibus argumentis si cui non satis persuadeatur, ego non prius verbum addam, quam ille aliquo loco praeter Alexandriam ea scripta esse demonstrare conatus sit. Tum ad aetatem eiusdem scriptoris defintendam primum in memoriam revocanda sunt ea quae Mommsenus de
ea re disputavit sp. 723 s.). 0uae hic a me, quoniam dissicillima est quaestio, breviter repeti non po sunt; at vero satis est haec duo quae pro certis habenda sunt proponere: primum Atticam drachmam ab Alexandrino scriptore commemoratam Romanorum esse denarium sS 67 , deinde stateris appellatione apud eundem significari Aegyptiaca tetra- drachma, quae inde a Tiberii temporibus ex aere admixto argento Signabantur, quorum pondus ad quattuor denarios accedebat, pretium autem aequabat unum denarium fg TM.
Hinc statim efficitur scriptorem non ante Tiberium vixisse; nec vero ante Neronem, cum idem octo denarios unciae tribuat. Quamquam id ipsum per Se parum interest, siquidem hoc maxime est demonstrandum eundem non quarto quintove saeculo scripsisse Velut plerosque eius generis auctores quorum fragmenta exstant. Hic primum commemoro eam rei nummariae rationem quam Alexandrinus accuratissime exponit iam tertio saeculo plane timulari coepisse: restant igitur ducenti sere anni inde a Nerone, quibus illius aetas circumscribatur. Verum multae rationes probabiliter asserri possunt, quibus id spatium ad angustiores fines redigatur. duae quidem omnia ex eo argumento pendent quod Mommsenus comprobavit: quaecumque apud hunc Alexandrinum legantur, ea pertinere ad legitimas nummorum et ponderum rationes a primis imperatoribus institutas. Iam vero si ad hanc quasi normam totum Dagmentum exigitur, dubitari non potest, quin scriptor eius extrema parte primi saeculi p. Chr. n. vel initio secundi
Omnia si exsequi vellem quae sibi proponere sulentii qui praelationes scribunt, etiam de fide et Ructoritate
eiusdem scriptoris ita disserendum esset, ut quae ab eo traduntur et uberius explicarem et omnia recte se habere demonstrarem. Ac ponderum quidem rationes iam supra
184쪽
suis locis illustratae sunt ): restat igitur, ut de variis num-m0rum generibus exponatur. Sed tamen totam hanc quaestionem omittendam esse existimo, quam si aggrederer, ipsam illius aetatis historiam quam dicunt nummariam scribere necesse esset. Accedit, quod plurima iam a Monam- seno egregie explanata sunt, a quo etsi paucis in rebus dissentio, tamen hic non est locus ea disputandi. Denique de extrema fragmenti parte, ubi de denarii divisione agitur, commodius tum dicam, cum Volusii Maeciani libellum explicabo. Verum unum hoc loco addendum videtur, merito dubitari posse, num altera fragmenti pars inde a verbis λέ-τρα iroiεi τ) eidem auctori tribuenda sit atque ea quae antecedunt. Sane quidem utraque pars per se stat nec desiderat altera alteram. Quod si verum sit, minime tamen ea quae modo de aetate scriptoris conclusi infringuntur: nisi sorte ita discernendum erit, priorem partem videri ad
primum saeculum pertinere, alteram certe non recentiorem esse Saeculo secundo.
Postremo repeto id quod iam supra dixi S M), stagmentum illud de mensuris quod in libris manu scriptis hoc
Alexandrinum sequitur non ad eundem auctorem reserendum esse. De Sancto minimo.
Nonnullornm saeculorum intervallo ab Alexandrino seri. 100ptore omninoque iis litteris quae classicae vocantur iam descendimus ad breve quoddam fragmentum quod inscribitur
Vixit Maximus consessor, qui et theologus et *iλ6coφoc appellari solet, a saeculo sexto exeunte ad septimi saeculi annum LXII J. Qui cum plurimos libros et exegeticos et dogmaticos scripserit, nihil impedit, quin eundem de pre-4ὶ Vide do talonto Ptolemaieo 6 67, Antiochensi ot Tyrio ο 68, Antiochensi lignario φ 69, aliaque passim 1 in V. Fabrie. in B. Gr. vol. VIII p. 731.
185쪽
tio quo Christus venditus sit aliquo loco scripsisse existimemus, unde hoc breve fragmentum excerptum sit. Res autem ibi traduntur admodum mirae, quas pro Veris haberi non posse quivis sentiat. Apparet enim Maximum id egisse, ut pretio non mediocri Christum proditum esse demonstraret, itaque summam triginta argenteorum computavisse ad centum solidos Constantinianos. Iure la daveris pietatem hominis, qua permotus Dominum ne tum quidem vili pretio aestimatum esse crediderit, cum a Iuda proditus est; verum ipsa ratio minime stare potest. Ne tamen hac de caussa omnia quae hic Ieguntur temere reiicias: immo veri simile est in his nummorum rationibus nonnulla latere quae ad ipsam aetatem Bygantinam spectent.
Idem Maximi fragmentum nonnullis locis citat Salmasius ); brevior autem eius sorma latet alio loco quem nos in tertia collectione ponderum et mensurarum edidimus
De variis meis a Salmasio citatis.101 Multos locos quibus de nummis agitur in tertiam nostrae collectionis partem inter mensuras et pondera recipere coegit nos Epiphanius, qui promiscue de ponderibus ac nummis in suo libello disseruerit s3 87 extr. , eademque de caussa omnia quaecumque Salmasius ex Epiphanianiscitavit supra attulimus 3 88. sq. Sed praeterea apud eundem plurimi loci leguntur variis e libris manu scriptis repetiti, quorum nonnulli cognati sunt cum Epiphanianis - id quod ipsum Salmasium minime sesellit - alii aliis
23 Initium fragmenti easeripsit atque interpretatnε est in Cons. p. 107 et Resui. p. 33. Quae Rutem Ref. p. 38
his verbis affert: Vetus auctor de triginta et enteis quae Iudas accepit: κοδράντης ἐστὶ το τεταρτον--γκίας. τα τριάκοντα ἀργυρια γίνονται νομίσματα τριακοσια. τὀ
γὰρ ἀργυριον νομίσματα δέκα, λίτρας δ', ουγκίας
ν - ea nonnullis rebus emendatis petivit o D. 77, 1. 5.η V. Cons. p. 102r Fragmentum vetus περὶ σταθμῶν:βαλλαντιον ete. D. 97, 3 , quae ille habet ex Epiphanis, quisquis auctor fra9menti.
186쪽
e sontibus derivati. Nam hi tituli a Salmasio passiin citantur: Fragmentum vetus incerti πεpi cTu0μῖν , Fragmentum de ponderibus, Vetus fragmentum, Vetus et optimum fragmentum ΛυεκbOTou de ponderibus, Anonymus de ponderibus, Vetus lexicon manuscriptum, Lexicon vetus veteris testamenti, denique omnino Lexica. Quae nos ad singulos locos in nostra collectione adnotavimus s07. 9'.
De reliquis fragmentis nummariis.
Denique breviter commemorandum est de nonnullis 102 fragmentis quae ad finem huius partis reiecimus. I. M). Primum Ioachimus Camerarius e codice Bu- densi locum breviorem descripsit in , ubi de statere, siclo aliisque nummis similiter atque in reIiquiis Epiphanianis agitur, quamquam nonnulla ab istis multum disserunt. In eodem fragmento postea Salmasius ex alio vetere codice quaedam emendavit .
II. s10q. Admodum memorabile fragmentum e codice manu scripto Georgii Wheleri affert Bernardus in libri sui appendice quam Restituenda inscripsit ). Qui locus quam
maxime commendandus esse videtur omnibus qui his rebus operam dant, nam et Polemarcho auctore 3 97ὶ nonnulla de nummis Atticis recte traduntur, et de solle, quadrante, lepto, talenti partibus, exstat hic vera scriptura, quae codi1ὶ Notatio figurarum sermonis in libris quatuor Evan- gestorum. Lipsiae 1572. 4. p. 78: Haec est sententia a Graecis traditorum eo repertiorum a nobis in quodam libro sine nouune aut is, allato ilio ad disinitale et doctrina el rissimum V. Bilibaldum Pircamertim ex Bibliotheca Budensi Anno Christi Iesu N.D. XXVI. Putavi autem Graeca etiam ipsa adseribenda. Cuius loci notitiam debeo Bernaysio. 2) Remi. p. 23: Vetus auctor fragmenti Budensis, quod
a Camerario vulgararim est, λεπτον elare drachmam esse ger bit, si verba eius recte testantur, quae in editis corrupta sunt, nos ea ex veteri codice sic eorrigenda asserrimus: ἐχει δὲ
appondix sine paginarum numeris amaa ost. Legitur autem is locus quem supra significaVi pag. 5.
187쪽
rupta est apud Hesychium aliosque. 0mnino autem id fragmentum multo propius quam lexico graphorum loci abest ab ignoto illo sonte, unde scriptores aetatis posterioris
omnem veterum rei nummariae notitiam repetivisse videntur.
III. Ι0IJ. Non omisi colligere locos de nummis aetatis Byzantinae, qui in Glossis nomicis a Labbaeo editis M) reperiuntur. In quibus gravissima esse ea quae de miliarensi et de solle traduntur non latuit Salmasium et Gronovium, qui aliquotiens eos locos citaverunt ). Addo stadii quoque mentionem in his Glossis seri .
IV. Postremo adiungere poteram pauca breviora Dagmenta, in quae casu magis quam consilio incurreram, cum Du-Cangit Iexicoli pervolvebam. At multa praeterea ibidem latere existimo quae ad rem nummariam aetatis Byetantinae pertineant, nec tamen meum esse duxi ea perquirere. Quapropter et haec praetermisi et nonnulla alia quas e scriptoribus Byzantinis citata hic illic reperi, quam litterarum partem si attingere vellem, tu campum mihi descendendum esse videbam, unde excedere non liceret nisi multorum annorum labore exacto. Non omitto tamen commemorare maximi momenti esse ad nummorum Byrantinorum rationes cognoscendas duo illa Ratiocinaria, alterum antiquum, Augusti Caesaris no-4 Veteres glossae Verborum iuris quae passim in Basilicis reperiuritur. quas ex variis ΜSS. codd. Bibl. Reg. Carolus Labbaeus eruit etc., quae recepta sunt in otionis Thesaurum iuris Romani, vol. III p. 1697 ss. De libris manu scriptis quibus Labbaeus usus est vido ibid. p. 1705 med. 5ὶ Vido Salmasium in Consul. p. 102. 104. 107, in Rosul. p. 51. 58. 68. 70; Gronovium de sestert. p. 812.816. 829. 830. 839. A quibus qui loci emendati sint, adscripsi in adnotatione ad ipsas glossas; acriter stutem castigandus est Gronovius, qui nonnullas Salmasti omendationes, auctoris nomine omisso, pro suis venditavit eiusquo rei laudem habuit apud recentiores. Ego, nisi quid me fugit, Salmasio ubique sua restitui. 6ὶ Cettioioc καl cettibi οπι μέτpou obos etrapa laetac0αi του obευoVτα.
188쪽
mine inscriptum, alterum novum Alexit comitent, quae Montlauconus edidit'). Hesychit glossae vcnpiov et KObpuVTηc emendantur. Idemtidem in hac praelationis parte significavi minim0 103 me eam operam aggredi posse, ut quaecunque de nummis veteribus scripta eollegi eadem plane et copiose explicarem. Sed tamen unum eius generis non omittendum esse video, ut duobus Hesychii locis qui magis etiam ab editoribus quam a librariis corrupti sunt genuina et integra forma restituatur. Quos primum ita exhibeo, ut ab una parte codicis, ab altera recentissimi editoris scripturam proponam:
In his quae discrepant a codicis seriptura - quamquam nonnulla non satis accurate e codice enotata esse suspicor - ea Schmidi ius partim secundum Scaligerum, Salmasium, Musurum, partim sua coniectura edidit. duae si quibus placeant, habeant sibi; audiant tamen, quaeso, 7) Analecta Graeca ete. eruerunt monachi Benedietini p. 316-392.
189쪽
quae mihi scripsisse videatur Hesychius. Primum in glossa octiplou apparet L TudV ταλ6vTviv corruptum esse ex μ' ταλάvτου h. e. ἐξακicxiλlocTOV, quod recte iamdudum viderat Scaliger' . Atque idem legitur apud Hesyclitum sub voce Robptivrric et in Dagmento Bernardiano stoe, IJ.
Tum in iis quae in codice sequuntur: 6 ccTi-λ, pro ημicu olim scriptum esse puta 2 vel potius ς, quae notae non raro in codicibus inter se sunt confusae. Ipsum autem g nota suit vocabuli criniou sive cestriov S bri. Porro notam x significare oλκηv perspicitur collatis simi
libus notis λ et w I. 105). Legendum igitur 6 cceti tu
csMiov bλ iv, quibus verbis designatur Voltucluta sive solidus Constantinianus, qui talenti instar in partes sexies millesimas dividebatur ). Denique eadem ratione e notis v v Υ elicimus antiquam scripturam voμicμαToc I ,
Altero loco λεπτου, siquidem sic vere tu codice legitur, corruptum est e λεπτὰ p sive bυο. Auctores sunt et Hesychius sub occipiov idemque in altera glossa κο-b96Volc, quae sequitur vocem KObo ita, et scriptor Dagmenti Bernardiani. Tum κοκκOi Tpεic, etsi idem apud Bernardum legitur, tolerari non potest: quales enim suerint κοκκOi sive grana, quorum tres solidi pondus aequaverint Τ Immo κοκκOi corruptum esse videtur e KO, KO, h. e. KObyci Tul; quo concesso pro Tpεic non dubium est quin scribatur sive tria milia '). Denique voluicyιατατpia corrigere sibi visi sunt Maliger et Salmasius voυμ-
1) De re numm. P. 60.2ὶ Non possum hoc loco omnibus argumentis allatis demonstraro solidum Constantinianum talento aestimatum esse, qua res acerrime disceptata est inter Potavium et Siamasium cons. hunc in Cons. p. 94 f., Ref. p. 31 8S.). Verum ipsi Hesychii et scriptoris Bernardiani loci hoo satis confirmant, quibus facito alios auctores addere licet. 3ὶ Fings hanc seripturam KoKOIC olim in aliquo codice inventam esse subi lineola ante C significavit milia): vides quam facile inde κικκoi Tycic oriri potuerit.
190쪽
laia Tyra scribentes, quos secutus est Schnaidtius: ego Vero Volaici Moc perinde scribo atque in glossa octi-
Haec omnia si in unum colligis, eam habes scripturam quam infra in Hesychiauis edidi.
Multum diuque mecum reputavi, num loei qui in Ioi- 101
cis veteribus Graecis de mensuris et nummis scripti sunt, in hoc meum opus reciperem. Quod negotium tam diu minus necessarium mihi videbatur, quamdiu omnia quaecunque eius generis in lexicis exstant iam ab aliis viris doctis citata et in usum huius disciplinae collata esse existimabam. Sed cum magis magisque perspicerem multa nondum in medium prolata aut cognita esse, tum laborem non subterfugiendum esse statui. Apollonium igitur, Harpocrationem, Hesychium, Photium, Suidam, Elymologicum
magnum perlustravi altente loeos qui in meum usum convenirent quaerens et circumspiciens. Quae opera paene infinita quantum saepe taedium mihi attulerit, omitto dicere - nam interdum centum ducentaeve paginae ubi nihil invenirem erant perlegendae - at hoc precor, si quid in tanta copia me fugerit, ut venia habeatur non tam menti meae et voluntati quam oculis quaerendi labore saepe delatigatis. Facile me omnibus persuadere posse existimo recte hunc apparatum separatim a reliquis fragmentis a me positum esse. Maxime enim interest scire, quid habeant Hesychius aliique, quid non habeant; quod, si locos in singula
capita mensurarum et nummorum diremissem, cognoscere vix licuisset: nunc vero uno quasi oculorum obtutu omnia possunt perlustrari. Simili caussa adductus sum, ut unum quemque ex horum scriptorum numero per se ponerem. Quamquam multos optaturos esse puto me singula vocabula ita coniunxisse, ut una variorum auctorum locos deinceps perscriberem, quam rationem synopticam solent appellare. Sane id aliquatenus commodius suisse non nego; sed tamen il-