장음표시 사용
151쪽
Aegyptias has mensuras esse et e verbis: καλεiTui παph Alruarrioic o ξεcTric ivlou, et e choenicis modo cognoscitur. Quibus de rebus supra diximus 3 73j.
Consulto adhuc omisi de ponderibus commemorare. Etenim non solum mutuae mensurarum inter se rationes desiniuntur, sed etiam, quot quibusque unciae et drachmae aliaque minora pondera conveniant, diligenter perscriptum est. Haec omnia ad illam medicorum ae timationem revocanda sunt, ex qua cotylae LX drachmae tribuuntur
Restat tertia particula tabulae mensurarum s29-3I), ubi et georgicae quaedam mensurae, de quibus continuo separatim dicemus, et Syrius metretes supra S 74ὶ explicantur. Denique ab alio grammatico quaedam de cotyla minoribusque mensuris adscripta sunt, quae, nisi quod τpυβλiov oxybapho aequale esse dicitur, non disserunt a prioribus.
7 Singulare quoddam mensurarum genus illud est quod scriptor tabulae Cleopatranae cV Tin γε pΥiκoic se iuvenisse tradit 29). Quibus verbis utrum librum quendam georgicorum an omnino rem rusticam agricolarumque usum signiscet, non satis liquet; at hoc dubitari non posse videtur, quin ad Aegyptum eae mensurae pertineant. duas nos iam georgicas breviter appellemus. In his κοτυλη sesqui maior est Attica cotyle, quippe quae sextarii sit dodrans, non semis ). Reliqua sic definiuntur:
sura. Ergo etiam huius prioris tabulae secunda pars post eum ipsum Iocum incipit. 1 In ipsa Cleopatrae tabula vitioso legitur εdpovethv κοτύληv τplτov η τέταρτοv E&του, nam in omni re-
152쪽
- SCRIPTORES GRAECOS. . 129 'Asu popεύc. μετ9ηTric, μέbllavoc eodem modo in seeunda mensurarum tabula explicantur. En miram habes mensurarum rationem, ad quam illustrandam haec in praesentia asserri posse arbitror. Mε-τpηTric est Aegyptia artaba vetustior, aequalis Attico me
tretae 3 39. 73 , o a*opευc autem qui dicitur est Mimidia
illius pars. Tum xo0c perinde atque Atticus et Ptolemai-eus XII cotylas habet, sed cum hae georgicae cotylae maiores sint, ipse etiam congius vulgarem congium dimidia parte exsuperat. Denique medimni mensura , nisi salior ad iugerum Romanum ita accommodata est, ut, cum sex sere modii sive singuli Attici medimni in iugero seri solerent' ,
hic agricolarum medimnus sex sextariis Atticae mensurae modum exsuperaret. De altera tabula Cleoparrana scap. XI .
Sequitur hanc quam modo explanavimus Cleopatrae ratabulam altera simillima, quae nihil nisi primam prioris tabulae partem sI-1η hic illic in brevius contractam
continet, ceteroquin nulla iii re ab ea dissert. Nam quod vulgo nonnulli loci minus recte legebantur, eam non tam scriptoris quam librariorum culpam esse iamdudum demonstraVerat Neander, qui nonnulla rectius edidit quam posteriores . Unum autem excipio in quo ipse scriptor erravisse videtur, quod siliquae duos chalcos et duas quintas non tertias) partes tribuit; sed idem adscripsit altera manus in priore tabula Cleopatrana. De tabula hippiatrica scap. XII . Tabula Πεpi μετpu V καi cra0μῶν inmuTpiκ V, 79quamvis brevis sit, tamen e tribus diversis partibus com-liqua tabula o a ratio Valet, ut terni sextarii faciant co-tylas quaternas. Apparet igitur vulgatam scripturam corruptam.esse ΟΣ Υ b , h. e. τρία TcTapTu.
24 V. supra si 25 adn. 4.3) Initio 2, quod nuper Christius addidit, iam habotNeander. Eundem secuti sumus in edendis g 7 ubi ε brevior numerus est pro 5Ιὶ et 14.
153쪽
posita est. In prima parte brevem ponderum expositionem sequitur cotylae minorumque mensurarum descriptio s11 f. Idem secundae partis I1-1M argumentum est, nisi quod omnia in brevius contracta sunt. Denique in tertia parte si6-I8ὶ mina quaedam XV unciarum et briu tipiovIV scripulorum asseruntur. Primum uncia secundum legitimam rationem in VIII drachmas, drachma in III scripula sive VI obolos dividuntur. His praemissis κοτυλη reliquaeque mensurae et pondere et mutuis inter se rationibus definiuntur. Quarum hanc habes plenam tabulam: κοτυλη
12Vides haec plane cum ea expositione quae in secunda tabula exstat sprol. 3 50ὶ convenire, eoque esse praestantiora, quod et unum μυcTpoV invenitur et siclum omissum est. Eandem minorum mensurarum tabulam etiam auctor Πεpl
Ponderum autem ratio a cotyla XII unciarum derivatur. Quid hoc Τ Vini habet cotyla uncias X, olei IX: ergone haec veterinariorum cotyla maior fuit quam vulgaris mensurar Ego vero, si de lege quaeris Veraque norma, nego; si usum spectas, concedo. Nam primum de legitimo eius mensurae modo sic concludo. In secunda ponderum et mensurarum tabula eadem cotriae divisio atque in hac hippiatrica reperitur: ergo huius cotylae modus idem atque illius. Iam illam cotylam semissem sextarii, h. e. Iegitimam Romanorum mensuram esse e reliqua tabula efficitur: igitur huic quoque veterinariorum cotylae eundem modum tribui necesse
Attamen per usum illorum medicorum aliam praete ea aestimationem obtinuisse ex hac ipsa tabula cognoscimus. Supra de metricis unciis demonstravimus quas
cessa habebat XII sS 46 . Eae quidem hic stathmicae
154쪽
SCRIPTORES GRAEcos. 131sactae sunt ) atque Ra et colylae et reliquarum mensurarum modus quinta parte est auctus. Inde etiam locus secundae tabulae quem supra emendavimus egregie illustratur. Etenim quod in libris inveni
pterea corruptum esse apparet, quod ex ipsa eiusdem tabulae ratione cochleari stagium unum cum quadrante convenit '). Nos autem ratione subducta e cotyla MI unciarum illiccet iov ημlcu scripsimus, quod quidem prorsus eongruit cum hac hippiatrica tabula, ubi VI scripula cochleari tribuuntur. Ne multa, etiam in secunda tabula, etsi reliquae mensurae e legitima Romanorum ratione desinitas sunt, tamen cochlear perinde atque in hippia trica tabula ad cotylam XII unciarum revocatum est. Secunda huius tabulae pars, ut iam significavimus, e priore in brevius contracta est, nec quidquam ad eam,
adnotandum, nisi quod post Tpαμμα. 12) semissis nota vulgo omissa est, et inter pondera ciκλου assertur 372
Minam quae in tertia parte explicatur ad lignarium talentum Alexandrinum pertinere supra demonstratum est 3 70) eodemque loco de libra XC holcarum diximus sS TI . Denique Nivtipiov IV scripulorum est exagium Constantinianum I bri, cuius in reliqua tabula nulla fit mentio.
De Oclava mensuramum tabula scap. XIID.
Tabula Πεpi μέτpu v υΥpuiu quam nos octavo loco 80 numeramus') ex eodem sonte quo prima expositio de men-1 No quis in hac tabula metricas uncias intellegi posse existimet, meminerit cochleari tribui scripula 6,undo fit coula unciarum 12, stathmicarum scilicet. Ac cedit omnium reliquarum tabularum similitudo, in quibus ubiquo stauimicae unciae inveniuntur.
155쪽
suris liquorum derivata est j. Pariter hie atque illic ab Italica amphora ad parvum mystrum mensurae describuntur. Sed in hac tabula nonnulla recte omittuntur quae in illa aut alieno loco aut perperam adesta sunt. Nam primum κοχλitipiovquod aequale sit colylae quam maxime suspectum videtur, quoniam et ipsum cochlearis vocabulum et reliquarum t bularum auctoritas eam exiguam cotIIae partem, minimam mensuram, esse demonstrat. Ergo id ex illa tabula eiiciendum esse duximus. Tum ibidem sextarii et colylae pondera non suo loco asserri et ex hac tabula et iis verbis
quae illic paullo post sequuntur: εli βουλοiO mi Tovcταθμov TQv υΥpuiu εχ αi μέτpu v pro certo cognoscitur; quapropter nos totum illum locum secIusimus. Quae in prima expositione sIV, 9-13) in universum de ponderibus liquorum traduntur, ea hic omissa sunt, sed tabula illa qua pondera singillatim describuntur IV, IMhic eodem plane modo repetita est j. De tabula Dioscori a scap . XLV . 81 Nona huius collectionis tabula Dioscoridis nomine inscripta est, quamquam non magis verum eum auctorem esse apparet quam aliarum Galenum aut Cleopatram ). Leterum singularis praestantia huic tabulae propterea tribuenda est, quod ea puro atque integre Romanas ponderum et mensurarum rationes exhibet. Initio scriptor tabulam suam, quam Summa cura ac diligentia compositam esse dicit, amico cuidam dedicat se- 4) Huius tabulas si 1-7 congruunt eum cap. IV, 18, et haeo φ 8 cum illa g 14. Conf. otiam prol. Φ 52.5) Nonnullis locis appellatio ponderum differt, sed
res ad idem redit. Ut tu illa tabula oxybaphum vini unetis 2 scrip. 12, in hae drachmis 20 definitur, quao Sono, non re disserunt.13 Cons. ea quae ego e Dioscoride eXcerpta supra si M) proposui. Primum κεpletiov et χαλκουν apud illum non inveni. Tum neque η aivav neque η MKo nou ne quo κ6Hiου legi. Denique minima mensura apud Dioscoridem est κοχλidpiov, in hae tabula xi μη. tamen nonnulla in hae tabula cognata esse Dioscoriduis minime nego.
156쪽
que a minimo pondere usque ad minam omnia persecuturum esse prostetur. Prima igitur huius tabulae pars sI- fper se stat; quam excipit altera pars Πεpὶ μέτptav υΥpviv 9-3η, cuius in praelatione nulla mentio fit. In ponderibus χαλκOsc eum siliqua aequiperatur, quod
etsi novum et inauditum nobis Videtur, tamen ea res, ut ab bono auctore tradita, non in suspitionem vocanda. Reliqua pondera usque ad libram accurate ex Romanorum ratione descripta sunt.
Minae tres distinguuntur, prima medicinalis ματὰ Thv impiritu χpncta), quae est vetusta Attica, secunda
Italica XVIII unciarum, tertia Alexandrina XX unciarum. duae omnia supra suis quaeque locis illustravimus ). In altera huius tabulae parte Romanae mensurae definiuntur vini, olei, mellis ponderibus. Sunt autem hae: κε-
μη; quae vocabula si in Latinum sermonem convertis, hahes ipsas Romanas mensuras, amphoram, Urnam, congium, sextarium, heminam, quartarium, acetabulum, cyathum , quibus adiiciendi sunt semicongius - nam hanc quoque mensuram, etsi ab aliis scriptoribus non commemoratur, apud Romanos in usu fuisse ex hac ipsa tabula eo-gnoscitur - et cochlear, quarta pars cyathi'.
Hae mensurae tripliciter, primum vini, tum olei, denique mellis pondere exigimtur. Amphorae vini ex legitima ratione tribuuntur librae LXXX, olei LXXII, mellis CXX, unde deinceps omnes minores mensurae definiuntur. De mellis pondere, ut supra vidimus S M), non convenit inter Veteres auctores: sed haec quidem Dioscoridea tabula cum Oribasii aestimatione consentit. 2) Do Attica mina v. supra φ 51, do Italica g 61, do Alexandrina φ 66.3) V. Μetrol. p. 91.4ὶ Romanum hoo cochlear dico, explicatum a Columella de r. r. 12, 21 cons. Metrol. p. 91 adn. 11 , quod
e cheme Graecorum derivatum osso ex hao Dioscorideatabula colligitur. Prorsus autem diversae mensurae Sunt Diuiti eo by Cooste
157쪽
PROLEGOMENA IN De decima ponderum et mensurarium tutula scap. XVJ.
0μ v inscribitur primum mensurae a medimno ad chemendefiniuntur. Medimnum Ptolemaicum esse supra ostendi
μη, eaedemque earum rationes atque in tabula Dioscoridea S 8I). Pondera mensurarum descripta sunt secundum cs
His addita sunt alia variis e libris compilata. Mucipovtripliciter explicatur, tum κοχλitipiOv, paciλiκOV K69υον,
alia asseruntur, de quibus latius exponere non operae pretium esse duco ). Sed hoc non omitto nonnulla cognata esse cum Dioscorideis l.
1) Satis esse videtur haec breviter adnotare: μυcτpoV, quod cotylae pars 18' esse .dicitur, simile est illi quod apud Cleopatram cotylae parte 16 aestimatur g 76J. Tum suiκpou μUcτpou aequale est chemae quae in priore huius tabulae parte affertur. Δtκaioτατον autem μυcTpou, cui 8 scripula tribuuntur, aequale est illi μικpoτεpua Moc vi quod apud Cleopatram pars 22 cotylae dicitur. Porro κoxλicipiov 3 seripulorum aequale est Cleopatrano cui unius drachmae pondus tribuitur 9 76); paciλiκ6v κ uou apud Cleopatram est drachm. 4 g 76ὶ consentitque seriptor tabulae tertiae scap. VIII, 18) tria stagia seribens; sed in hac tabula eidem I draelimae tribuuntur b corrigendum videtur); IIovτiκ6v κcipuou hie habet draehmam 1, in tabula tertia 18 siliquas, quod ad idem redit. Eandem mensuram significare videtur GHenus tom. XIII p. 431 Euhn). Huic accedunt dimidia pars, puλαvoc et quarta, At maκoc κύαμoc. Denique dpopocinter mensuras affertur; sed ea res incredibilis est, quoniam mensura, quae cotylae sit pars 1440 β, fingi non potest. Vehemonter hic erravit auctor tabulae, qui, cum haec o Dioscoride excerperet v. adn. 2), pondus significari non intellexarit.
158쪽
De Me stri interprete a Scaligero aliisque citato.
Diu frustra laboravi de Nicandri interprete, qui sae-83 pius a Scaligero, Grono vio, Pauctono, Du-Cangio citatur, cum denique eas tabulas ponderum et mensurarum cognovi
Ne tamen novi quidquam in his tabulis scriptum esse existimes : congruunt eae plane cum Charterianae collectionis
tabulae levioribus tantum in rebus a Charterianis discrepant, ut sere variorum codicum variae sunt in eodem argumento scripturae. Nullus igitur iam Nicandri interpres, eui peculiaris quaedam auctoritas debeatur: verum omnia illa quae inde asseruntur ad tabulas Galeneas quas dixi reiicienda ): quin etiam ipsa appellatio interpretis Nicandrei
nulla omnino de ponderibus aut mensuris fit mentio; at in libris πεpl lop6λviv et πεpl εὐ ropicTu v, ut supra Vidimus g 44 adn. 9ὶ, κυuMou μcTεθoc AlΥ-τίου, καρύου TIovetiκo0 τι μέτε0oc inter mensuras et opopia ponderis Ioco afferuntur, quae utique cognata esse apparet cum iis quae in hac tabula Ieguntur. 1 Prineeps Nicandri oditio Aldina prodiit a. 1499: ego ea usus sum quaE R. 1523 typis expressa est. Hic eae tabulae fol. 89h subiunetae sunt scholiis. 2) Extrama verba in Aldina compendiis inpressa sunt. Apparet in Tap notam alicuius ponderis latere; et pro Eup. nescio an κεp., i. e. κε96Tiu, legendum sit. Ceterum confer tabulam oribasianam sis. 67, 36).3ὶ Loei Scaligeri aliorumque hi sunt: Scalig. do ronumm. p. 35r Italicam minam ab Attiea distinguit ovib- νυ aoc Nicandri interpres: N 'μαχικὴ φανῶ et cet., quas habes in Galen. cap. VII g 11. Ergo minus recto Boocis. p. 29s huic loco propriam quandam auctoritatem tribuit. - Idem p. 48: sane interpres Nisandri disit: το δηνάριον μίαν ημίσειαν, quae potita sunt o evo VII hν Corale
159쪽
per se salsa est, quoniam eae tabulae et a Nicandri carminibus et a scholiis eorum prorsus alienae sunt '.
Ne tertia collectione ponderum et men rarum.
84 Vidimus eius collectionis quam Galeneam vocamus alias partes aliis in libris servatas esse; sed suerunt praeterea qui nonnullas ex his tabulis in novas formas redigerentaliaque quae ad id argumentum pertinere viderentur immiscerent. Cuius rei luculentum exemplum praebet ea collectio quae a nobis post tabulas 0ribasianas posita est D. 71-77j. Nam usus est scriptor quasi landamento tabula Dioscoridea sis. 64), cuius initium fecit suae collectionis primam partem, tum pondera secundum caput tertium Galeneae collectionis persecutus est, notas ponderum et mensurarum, quae ibidem capite II et VII reperiuntur,. quam brevissime proposuit, nonnulla e capite VIII excerpsit, deinde reliquas partes tabulae Dioscurideae adscripsit, iisque eam tabulam quae inter Galeneas est decima D. M adiunxit J. in fine autem nescio an ab alio scriptore addita est mira quaedam sarrago, ubi promiscue atque in- condite varia de mensuris ponderibus nummis Hebraeorum compilata sunt et ex Epiphanio et iis fragmentis quae sub
Eusebii, Maximi, Iuliani titulis seruntur ).ο5. - Gronov. do sest. p. 862 citat sub eodem titulo cap. VIII 6 14. 25. - Paucton. p. 235 affert cap. VII 6 25; idem autem per errorem Nicandri interpreti tribuit verba
Du-Cangius in Lex1co sub cTuriou: Eaepositio ponderum et mensurarum subiecta Nicandro Gorraei: το ἀσσάριον et
cet. quao cap. VII 6 6 leguntur. Idem sub κοκκiov aD seri initium cap. VII. 4) Vido ea quas supra φ 44 o Nicandro eiusque Seholiis allata sunt.13 Singvia ita inter so respondent: n. 71 - 64, 2-8; D. 72 similo fragmento 53; D. 73 in brevius contractum
160쪽
De qua ta collectione, quae imbulam Cleopatranam aliasque
Ut is scriptor de quo statim disputavimus in tractatu 85 suo componendo Dioscoridea maxime tabula usus est eique similia quaedam admiscuit, ita alius vir harum rerum studiosus e tabula Cleopatrana et duabus illis quae in Galenea collectione proxime sequuntur peculiarem et noVam expositionem de ponderibus et mensuris consecti sis. 78 80 . Hic primum legimus inscriptionem admodum prolixam quaeque stilum aetatis Byzantinae prodat. Tum Cleopatrae tabula sequitur nullis nisi levioribus rebus mutatis. Sed
extrema illius pars sinde a S 2bὶ hic omissa, et breviter
sic concluditur: TasTα irro Tuiv γε pTiκ V. Praeterea autem memorabile videtur in ponderibus definiendis serectique additum esse volaiciaci, i. e. solidum Constantinianum, librae Romanae partem LXXII; id quod rectissime factum est e consuetudine illius aetatis omnia pondera ad libram et exagium revocantis. Denique miro modo inter medias mensuras inculcatum est Hebraici talenti pondus libris et solidis expressum ).
Secunda pars huius collectionis sis. 70) composita este capite Galeneo Xl in brevius contracto et tabula hippia trica sive capite XII. Chalcus, qui hemioboli quinta pars dicitur, est Ptolemaicus, quemadmodum supra s3 7b) demonstravimus. Quae autem postea eodem loco leguntur la. 70, 2ὶ,nto 82, 14), nisi quod illic tot sextarii, quot hie Iitra oartabae tribuuntur. - φ 3 corrupta est; Sanam scripturam habes h. 80, 3. 4, quae cognata est cum D. 88, 3.
φ 4: conser 88, 3. - η 5: vide D. 96. - g 6 ex Epiphanio. - φ 7 id δηvdpiov intellegi videtur quod exagio par est: Vide se. 58, 20, prol. 9 58. - φ 8r vido fr. 96. - φ 9usquo ad 14 e tabulis Epiphanianis. - ο 15 divcipiovaequato solido idem est quod g 7 definitur. - 9 16 88, 3 init. - 6 17 et 18 o Iuliani tabula sis. 16ὶ.1J Est Ioeus D. 78, 17r το τΛλαvτov 6Υει λίτραc pκε', Voμicματα .f. Librae 125 sunt talenti Epiphaniani sivo Hebraici prol. φ 68); easdem multiplicatae cum numero solidorum qui in unam libram incurrunt faciunt solido