장음표시 사용
111쪽
s a Tract. I. Cap. MXVII. de Isica narium, Se
ntimo nais Arium cavernulae obducuntur Interios membrana crassa, vastuIis anguiferis δώ-- densimarii reserta , pluribusque obsita glandulis, ex quibus jugiter transiudat
humor quidam viscidus, ct subalbidus dictam membranam irrigans, atque hume
ctans, ne ab aere ibidem transeunte nimium exsiccetur.
Desertur humor ille, aut saltem ejus materia , addictassandulas per arterias
membranae insertas, quae sunt rami arteriarum carotidum
Nec solos cingit dicta membrana narium specus, sed suos 'OCessus extenditur per ea vitates ossis frontis, cribrosi, sphaemissis,& majoris ossis maxillae superioris; quas cavitates undique cinpit, os is illarum parietibus applicata,nisi quod ex qua vis c
vitate concedat transitum ad narium antra.
Mnem -- Si humor i Iletranscribretur copiositis, per nares emittitur soras subsorma muta νium crassioris p dc saepe per floccos adeo insignes, ut cavitates illas ignoranti captu dis-ficile sit, tibi congregetur tanta materiae spaei oris abundantia. Putant aliqui mucum illum pro majori parte descendere e eembri cavitatibns per soramina ossis cribrosi, & inde pmvenilia videtur, quod homines intelliger an veniaι.tes. dc sabtiles ingenii dicantur emtinctae araris, ac si illorum cerebrum a crassis illisa ιerebros excrementis sinet bene repurgatum . Verum an aliquid illius nanci transeat per iudicta foramina, ego multum dubito; eum singula v ideantur omnino eludi ungulis filamentis nervorum olfactoriorum, per eadem soramina ad narium cavernulas transeuntibus cum Ipsa dura matre ossi cribroso applicata . Deinde glandulae, quae in praefaris cavitatibus membranae inhaerent, digitis pressis humorem talem viscosum eructant; ut proinde non sit opus ali nnde quaerere illius originem. Μagister F. Palfu Anatomicus, &Chyrurgus Civitatis Gandensis in egredia , ' quam sermone vernaculo edidit , Oseologia cουσνD Gmani inqlia valde exact edescribit cavitates ossibus frontis phamoidis,dc ossis maxillae superiorisdudicat c vitares illas esse praecipu consectas ad separandum dictum mucum, atque adeo ad massam sanguineam mus ablatione purificandam, ipsumque mucum per aliquod emporis spatium retinendum, nec cogamur popetuo emRngere nares. Verum non apparet cur ad muci illius seque: rationem, S conservationem, si haee forent priris ei lex usus, membrana continens applicaretur ossibus, di non potios pro eorum diore contractione Get libera, prout sitiat receptacula urinae, & saeeum alvi. Deinde eur non tam muci illius, quam dictorum eXcrementorum receptacula pocommodiore encretione ponerentur in partibus inferioribus-Denime sicut in intestinis, ventriculo, aspera arteria , aliisque quibusdam partibus separatur aliquis mucus, quo obliniantur illarum membranae, licet habeantalium usum di magis principalem; ita etiam mutis gere in histe cavernulis οὐ sum maxime verosimile est, si non omnino certum. in eam is Quod spectat usum plineipalem cavitatem ossirim , dc membranae mumta eas πωaptim os csngentis, evidens est cavitates, quae proprie ad nares spectant, consectas eme . si in naritu iam protransitu aeris in respiratione, tam pro odoris perceptione: nec contra primum dicere fas est, quod ad aerem transmittendum sussiciant solae eavitates idi . nartum ossibus absque eoncursu alicujus membranae : ossa siquidem aeri immediate exposita facillime corrumpuntur .' imo nequidem dentes sua se duritie maxime abaetis iniuria intari P0mini sed illis,qui obli ructis naribus, hianti ore respirare co-
112쪽
guntur, earlem facile contrahunt. Deinde manifestum est narium antris opus esse vestimento membrana o, ut percipiatur actio materiae odoriserae; cum Omnis alia externa sensatio Observetur fieri mediantibus membranis. Quantum ad cavitates ossis frontis, sphaenoidis, ethmoidis, & mavit Iarin , Pssem. maxim8 verisimile est eas esse tactas ad meliorem voeis re nantiam: videmus si- m υτ quidem instrumenta artificialia , quae ad soni prolationem comparata sunt plera- νος εque excavari, ut clangor edatur clarus, & elatus. etiamsi ille sormetur extra ca- ' μ q. s vitarem: ut patet in barbitis, vulm violinis, monochordiis, clavicy mbalis, aliisque
pluribus; quidni idem judicare liceat de instrumentis naturalibus, & maxime de ore δ Cujus supra sornicem , sive palatum est cavitas ossis sphaenoidis , atque ab
utroque latere cavitates ossium maxillarium. Cavitates autem ossis seontis, dc minores , quae sunt in osse cribros . rem narium cavitatibus sint viciniores, poterunt consormiter conducere prolati ni soni per nares.
Possiant quoque illac ea vitates om nes subsidium ferre olfactuir quia licet in hujus sensatione non percipiamus loca illa affici ;& se ru ssis nulla in membranis, quae cavitates illas obducunt, sint nervosum olfactoriorem flamenta certum equidem est eas jugiter repleri aere per nares attracto; atque sorti inspiratione aCrem praee xistentem expeIli ab adveniente. ac proinde in valida odoratione omnes illa S cavitates repleri aere particulis odoriseris impraegnato; qui deinde potest redire ad nares ibidemque rursus afficiendo nervos olfactorios sensationem reddere magis diu
Cum igitur cavitates istae In dictos fines a ere repleri debeant , ut ab hujus injuria ossa sint tuta, obduci debent vestimento membranaceo, & hoc, ne ab aere nimis exsiccetur , irrigari aliquo humore. qui ex nullo sente commedius, quam ex gla dulis eidem vestimento inhaerentibus. derivari potest. Neque sussicit ad debitam membrana humectationem humor alicuis plane a quosus; sed debet etiam esse viscosus; ut videlicet firmi sis adhaereat eidem membranae, nec adeo facile abripiatur ab aere. Et quia continuo alius, atque alius aer nares perfluit, atque ita humorem inde a ripit copiosos, quam in aliis cmum cavitatibus, in quibus magis sapnat; hinc
etiam membrana, ubi nares obduxit. crassior est, magisqnc glandulosa, adeoque abundantiori humorum separationi adaptata Faei te quoque contigit, ut aere solas particulas subit Ilores, magiique mobiles di- . cti humoris abripiente, crassiores, ae magis tenaces in illis cavitatibus abundanti usa cumulentur, maxime tempore frigido, quo eram eoagulentur; & hinc flocci i Ilimucosi .
Quia vero a naribus dat m transitus insignis ad os, nim Irum per duo i Ila magna s ramina immedia id post v re Iam patentia, atque ibidem in unum coalescentia, per
quae cominuo inspiramus, dc expiramus aerem: idcirco soccos illos ad exitum paratos facile cum aere fortitet inspirato in os deducimus.. Porro utrum massa lanauinea per separationem istius muci jugiter expurgetur , affirmare non ausim,dubito siquidem an talis materia in sanguine moderata quantitate existens, considerari debeat, ni superflua, atque excrementitia; & non potius alicum spartis nutritioni, ni citius separaretur, per intestinum sanguinis motum facile accommodanda .
Ingite dico: si quidem nullatenus dubito quin ejusinodi humor v istosus a IIqnanis do in massa sanguinea propter erratum in diaeta, ita redundet, ut nisi tempelli Ud, dccopiosias sequestraretur, perietuosam induceret cacochrmiam, atque in ta It casu apta sanguinis massa per separationem istius humoris vere expurgetur. Quidquid sit, - manet equidem istis cavitatibus alius usus primarius, ut supra oucMium cst.
113쪽
De Grumine , ct Aurium Gisibus
Parguntur quoque plurimae glandulae per superficiem membranae, seu peIlis
in meatum adjutorium interios investientis ; en quibus transi at humor crassus, viscibus, fla vus. & subamarus Ceν umen dictus, n multum absimilis parti crassioribilis, ni si quod minos amaricet. Ateia indueitur ad dictas glandulas per arterias Λuris , qtis sunt rami arteriarnm ea-niat. rotidum. Vide Anat. tract. IV. cap. momist. in illius. Usus: oblinit meatum auditorium; ne ab aere nimium exsiccetur, aut alito modo molest/ ametatur: putatur etiam impedire in ressum animalculorum. Cur autem hyeseparetur humor flavus, in naribus albus utrobique crassus, alibi tenvis , intelligi poterit ex eis , qitae inserius dicentur de separatisve M-
auriam Cerumen, aut saltem pars eius erassior saepe redundat, ut nisi tempestive expur- μώς. getur, meatum auditorium obstruendo, soni perceptionem impedit. Dico saltem ejus pars crassior, quia non transudat humor ille, ita spissus ex glandulis, scuti passim in aurium expurgatione educitur; sed parte subtiliori aliaualiter dissipata, remanet illud crassum, quod Aurium sordos nuncupamus, inutile, ac superfluum.
ro a isti. I FTRlm---ν ferosus in renibas transeolatus, ut per ureteres ad vescam. nis deque peν uretMamforas deminatur. sisis m, Μateria broxima urinae est serum sanguinis, sed impurum variisque permixtuminis . ia. substantiis: adest enim in urina praeter aquam, materia salina, sulphurea, seu oleo-ia, terrestris, &c. Prout abi Md ostendam capite sequenti. M. eotiti Ab horum quantitate varia, variaque inter eadem proportione, cinione, ae eruisor eon ια. ditate, oritur varia urinae Consistentia, variusque color, etiam intra terminos naistia. turales. Λdeonsistentiam potissim sim facit materia terrestris: deinde sulphur magis crudum : ad tinctiaram sal, & sulphur coctum, & aliquo modo exaltatum. Cotio qua- Laudabilior consistentia accedit ad consistentiam tenuis cerevisiae optim8desae-hra catae: color subflavus est, δέ sod citrinus. Hisce tamen bonitatis notis frequenter destitutae sum urinae illorum , qui larga potos copia sese ingurgitant, etiamsi de caetero sani sint: observantur enim istae lateius instar aquae vulgaris tenuis, & limpidae.1mo omnis urina , cujus materia non diu subsistit in corpore , solet esse tenuior minusque tincta, cujus ratio patebit ex dicendis. i' mois Est etiam passim urina puerorum , 8c senum minas tincta, quam urinae homi- ε - , Θ num mediarum aetatum: quia propter debiliorem calorem minus coquitur, minusi que exaltantur particulae salinae, & sulphureae. Et propter eandem rationem urina stemmarum saepius minus tincta est, quam virorum.
114쪽
Est puerisquoque , & mulieribus urina haud raro magis spissa propter partitu- minis. ωlassem admixtas crassioreS,minsisque dissolutas,minoremque copiam materiae vin minis i sisti lis, ac spirit tota particulas crassiores agitantis, ac di luentis . Et quamvis ex urina sporarie caloris debilis videatur par ratio pro urina senum quia tamen in illis viae pasi se sim sunt magis constrictae, fibraeque constrictoriae admodum rigidae, idcirco spiri- δ π r tus, qui pariter in illis pauci sunt , minusque activi, non sufficiunt ad materiam , crassiorem una cum sero propellendam per angustos renum tubulos. Provenire autem urinae tincturam h sale,&sulphure, seu materia oleosia probat eum illius istor naturalis, tum sapor salius p quorum ille sulphuris, hic salis indicium est. Insuper haec Principia valdd paud eliciuntur per artem chymicam exurina aquea, abunde vero ex urina Inulium tincta. Sunt etiam quaedam urinae minus tinctae, at crassiae, ex quibus tamen elicitur non
contemnenda salis, ct 1 ulphuris copia ; sed difficilius, ct non nisi igne vehementiori sublimantur . quod signum est illa intalibus urinis existere cruda minusque exaltata: quae sicuti minus tingunt urinam, ipsi dant majorem consistentiam,praecipue sulphur: nam in sale non invenitur tam magna diversitas. Confirmatur ulteritas haec urinae tingendi ratio per varia inperimenta , quibus Commis eon1 at etiam inaliis liquoribus haberi consimilem tincturam ex dictis principiis: νυν urinam di imprimis ex farina hordei germinati, & tritici, aut alteriusaffinis ad cocturam tinga issuliscerevitiae parata extrahitur per asuam calentem Praecipua substantia nutritiva . ,st re , tu praeter reliqua principia sale ,& sulphure abundans, quae ex granis non adeo diffi-D-culam eliciuntur: ex hac commixtione resultat liquor albicans; qui per coctionem sensim coloratur; tenditque primo ad flavedinem, & continuata coctione ad rubedinem,
Similiter Iae, quod valdd candidum est, atque ut proprio loco probavi, sulphure
largiter, at sale parce ditatum, dum coquitur cum sale alKali fixo, primo aequirit colorem flavum, acdeinde rubicundum. Ex eodem sale cum suIphure eommuni ad consectionem lactis sulphuris aquae incoctis iidem producuntur successi vecoIores. Et conismi ter urina passim albescit in frigidioribus, flavescit in temperatis, rube scit in valdd calidis. Interim ex duobus il Iis prine piis efficacius ad tincturam urinae eoneurrit sul- τ metisphur: hoc enim moraliter , sale separatum retinet aliqualiter prii inum eolorem , ἡ ΟΦ μ oquem,& aquae, Cui admiscetur, quoquo modo imprimit sal vero I reliquis separatus principii salbescit, & in aqua pura dissolutus illam relinquit omnino limpidam. Quod tamen cum sulphure concurrat ad urinae tincturam fatis videntur probare supra-dicta experimenta, & maxime coloris in lacte mutatio. Insiperper spiritum vini rectificatum ex variiscorporibus sulphureiseIieitur tinctura sed inlicula si sal fuerit addituS.
Dicitur vuWo urina habere colarem flavum ab admixta biIe exerententiti , t AE quod cum modo diciis conciliam potest; quandoquidem sulphur timens biIi insit admodum copiose; in probavi capitC XIX. Quia tamen illa, ut ostensum est rapite
X UILI. non existit formaliter in massa sanguinea,neque urina vere amicaret; hinclyta dici non potest huic admixta, ni se improprie loquendo, nimirum per bile intel ligendo mareνram bilios ina quam,& vere periri insanguine, re non absolute amaricam, ostendi capitejamjam citato: e Circa urinae consistentiam minor est difficultas; quia satis obvium est plurimorum liquorum spissitudinem oriri ab admixto corpore crassiori 3 quale imprimis est materia rerrestris, quam alias majori, alius minori quantitateinesse urinae probanerum hujus sedimenta, tui urtisi sim arxchymica, cujus auxilla passim pro majori, aut minoia urinae cratinie , ex ipso producitur major minorve Musimodi mate.
115쪽
minaco. Urinae quantitas portione quadam respondet quantitati liquidorum assim-lia ru . Horum,sed quia aliqualis portio latici serosi continuo abit in auras per poros cutis, cum aere per asperam arteriam, per glandulas Oculorum, cum saliva.&e. hine ursenae copia cedit copiae liquidorum quotidie assumptorum, idque magis tempore e lidiori, quando major est humorum transpiratio, & non adeo rara ipsius sudoris
Materia Fertur materia urinae cum reliquis massae sanguineae partibus ad renes per arto. Qi- μών. rias emulgentes; separaturque ab iisdem partibus in substantia renum glandulosa; ex qua uer exiguos canaliculos,qui carunculas papillares constituunt, transit intra tr m mos pelvis, indeque in majorem hujus capacitatem: ex hac per ureteres utrimque si v a pelvi continuatos confluit in vesicam urinariam, in qua usque ad tempus emimo,
Au foram Non videtur serum in ipsa separatione subire notabilem mutationem, ob ratio m uolue snnem dictam agendo de seques ratione humoris oculos humectantis. Interim urimo eranώπε. titulo nisi a sanguine separatum, nunquam condecoratur: quia licet urina non generetur quoad substantiam , & proprie loquendo in renibus , Cum tamen serum istud deserat sanguinem, ade Mue munus suum, quod est sanguinem diluere; reddaturque inutilis, es nomen mutet; censetur catenu. in renibus generari,consideraturinque serum tanquam ejus materia ex qua .
Cur serum Urina igitur eli excrementum massae sanguineae, quod nisi jugiter ab illa secede- ἀφεων - ret, cito nimis, & periculose abundaret: etenim praeter hoc , quod frequenter assu- i. mamus plus materiae aquosae,quam ad chyli aliorumque humorum spissiorum diluintionem requiritur; particulis alibilibus in solidam corporis substantiam jugiter secedentibus, serum illi tanquam vehiculum praevid admixtum revertitur ad communem sanguinis massam: prout patet ex dictis de lympha eante XXII. C- Ο Λt dubitare licet, cui bono sequestrentur per renes una cum sero particulae se Ii- nae, & sulphureae, seu oleota, cum sunt substantiae multum activae, & ex iisdem R v non componantur humores alibiles aliique utiles; sed etiam partes solidae , adeoque non appareant in sanguine plane inutiles. Respondeo partientas illas in urina sero admixtas verosimiliter ad nutritionem ineptas esse quatenus turioni cum, reliquis particulis, sive copi 1. sive configuratione haud satis proportionatas: et nim particulae salinae,& oleosae raro, si unquam, nutriunt iblitariae; sed prius cum aliis elementis debite combinatae: quod imprimis probatur ratione, quia optim8 inintelligitur quomodo ex tali combinatione resultent particulae admDdum variae, variisque partibus nutriendis proportionatae : deinde experientia , qua constat prinei- pia illa, tam in partibus solidis, quam in sanguine, aliisque humoribus plurimis dinticillime separari ab invicem , adeoque illa non esse in similibus compositis obiter' confusa, aut laxe unita, sed arctiori vinculo consociata . . . . Insuper existimare fas est particulas activas, & maximὰ sal nas hic, dc nune eonistribuere ad feliciorem urinae secretionem in quantum videlicet aperiunt poros glandularum renatium; & fibras constrictorias meatuum urinariorum titillando spiritus in illas pro materiae protrusione abundantius alliciunt. oslia . ἡ Neque refert, quod quandoque in magna quantitate separentur urinae maxime sitis. ' 'aquosae, dc te minime divites; quia hoc fit propter largissimam humorum serosorum abundantiam, rutione cujus longe facilius separantur particulae aqueae: possuntque etiam tunc, tam pori glandularum renalium, quam ea vitates fibrarum m tricum propter actionem salium praecedentium magis patere; sic, ut cessante magna Illa humoruna aqueorum copia, nimia angustarentur, nisi cito superveniret dicta particularum salinarum actio.
116쪽
Porro dum dico materiam urinae fiditerri per arterias emulgentes , dc separari per glandulas renates, loquor juxta notitiam, quam modo habemus de viis dictam .
materiam adserentibus . Solent alioquin disputare Medici utrum omnis materia urinae adducatur per easdem ilias arterias, & non potius dentur viae aliquae parti- A rintne lares Anatomicis harienus in counitae, per quas, saltem hic, dc nunc quaedam γ' pars materiae urinae immediate e clivio transmittatur ad vesicam urinariam , non σμώω m. transeundo Per massam i anguineam: dc pro dictarum viarum existentia allegant, mo eris
quod urina a larga potas sumptione, brevi tempore, puta intra mediam horam, ri' excernatur quandoque copiosissima, eaque tenuis, & minime colorata ; quodque 'ερ mi aepθ referat colorem , di odorem rei assumptae . Subsumunt impossibile videri ; si iv
quod astumpta tam cito perveniant ad renes,transeundo per ordinarias vias chyli- feras, Partem venae cavae, pulmones, utrumque cordis ventriculum , & ulterius per aortam . & arterias emulgentes et item quod transeundo per sanguinem non adducerent secum notabilem aliquam tincturam , primumque colorem, α od
Hinc Clarisse. D. illisio non improbabile videtur, quod, cum liquor alim trisus opimo ventriculo ingeritur, statim tenuior ejus portio, quae spiritu, & aqua imprimis Willis i. Constat, a membranis ejus utpote spongiosis imbibatur, indeque venarum osculis instillata , eum sanguine versus eor refluo protinus confundatur: qnare, inquit, quod tam cito a potu aquosum mingimus, modo praedicto aliquatenus fieri existimo: idcirco, qui propere adeo ex alimentis cruoris massae convehitur liquor, per angustos adeo, ac sunt viscerum membranae, an fractus pertransiens, veluti disti l latione prolicitus. materili crassiori rejecta, fere aqu1 tantum, & spiritu constat, quo nimI-rum spiritus vitales refietat, ac sanguinem diluat circa quod pensum cum pars spirituosa absumitur, late κ serosius, prae copia sua gravativus , cc molestus, continuo per renes amandatur ; dc cum a ventriculo sale ,& sulphure nondum imbutus advenit, nec diu cum sanguine circulatur, ut tincturam lixivialem inde acquirat, limpidus, & tenuis excernitur . Oe ' illi s. Vertim non video ego, quod hasce inter, & communes vias chyli feras diver- Non μ.
stas multum contribuere valeat ad celerem urinae excretionem: debet enim in , ναοῦ η. opinione D. Wiuisii materia illa transire per venas gastricas adtriinciam venae Portae , indeque per hujus ramos longo tractu , hepati substantiam perambulantes in corres pondentes venae cavae surculos, tandemque appulsa ad dextrum cordis ventriculum , di pulmones. eodem Cum materia serosa, quae pernotas vias chyliseras sanguini a munditur, tractu ad renes tendat necesse est. Non video igitur vias millisianas esse multo breviores volgaribus viis chyliseris; quia licet hae ducantur per partes magis extensias, tendunt tamen ad languinem magis recta.
Nihil etiam diminuit haec opinio difficultatem de odore. & colore; quia iuxta
eandem deberet materia urinae in renibus equestranda diutius fui sie languini permixta, quam juxta vulgare mi adeoque potius maior ratio est, cur deposuisset particulas odoriseras, & tincturam e sanguine assumpsisset. Dices pro D. . l o. materiam urinae debere in vulgari opinione omnem expelli Hν νη μὰ ventriculo ad intestina . ad illamque expulsionem requiri notabile temporis spa- DV ' tium: sed notandum est celerem illam urinae expulsionem non observari nisi ventit culus multum fuerit repletus materia potulenta: quo casu eadem mat ria in ventri- μ' qculo non trahit moram; sed statim cedit constrictioni librarum ventriculi & presi '' soni partium circumstantium: quid enim exitum istius materiae impediret potius, ' 'quam exitum chyli, dum consectus est; cum utriusque exitus ratio sit fluiditas , indemie aptitudo ad motum λ Vide de transitu e Ii eaput proprium. Nonnulli, omissa viarum diversitate, hic sese expedire conantur dicendo, ad celerem illam urinae emissionem non requiri, ut praecidi illa materia, quae jam pri
117쪽
m5 aTumpta est, perveniat ad renes usque; sed sufficere, quod protrudat alIam in. viis chyli ieris, & massa sanguinea praeexiitentem . Quod quidem nonnunquam aliquid contribuere negandum non est; sed interim Observamus quandoque urinameeleriter excerni, dum materia serosia non ita abunde in viis ictis praeexii it; v. f., dum quis praemissa veiperi praecedenti coena tenui, sequenti mand cum pauco cibo potum albumit valde copiosum; ut nuper expertus sum in me ipsi. Etenim hujus veritatis experiundae gratia eo tempore, quo turiones asparagi erant satis frequentes, per aliquot dies ab illis abstinui, cumque vesperi praecedenti stomachum, neque siccis, neque i iquidis multu in replevi ssem, hora decim1 ante meridiem sum si ascaragi cocti portionem vulgarem, largumque illius decocti haustam superbibit fentaculum absolvi intra semi quadrautem horae, ab eoque vi κ quadrante elapso urinam emisi asparagi odore iniectam, & post alterum quadrantem aliam omnino limpidam eodem odore nares longe sortius serientem Necta mea ideo sustineo debere admitti vias particulares, & hactenus incognitas : etenim in hisce,& similibus, si unQuam in aliis, adducere licet vulgare .llud. aκioma r vo sum munificand ι entias ne necessitate r necessitatem autem hic non
ita vehementer urgere sicuti prima fronte apparet, facile admittemus, si observaverimus, qu)m celeriter in aperto vivi canis abdomine minaniantur viae chyli se- ειδε -- rae, di bareatque lacteus illarum color quam ue rapido gurgite sanguis vias circuo fur via lationis pervoletis o fera. P , i et quidem contra subitaneam illam venarum lactearum inanitionem obiter, quod in apertione ψivicariis :nitur' torqueantux ejus viscera, indeque facil8 acceleretuo nimis transitus chyl sed contra hoc facit, quo labdomine aperto, pro maxima patre cellet inpressia, va ibrum lacteorum a musculis abdominis initatu naturali fieri sol ita, atque ad c li p trusionem nota parum contribuens At manet equidem di ificultas quomodo materia semia, utut celeriter ad sanguinem ducti , inde tam cito, & copiose, sicut oblavvatur in quibusdam bibacibus , deferatur ad renes. cum arteriin emulgentes, per quas, negatis viis particularibus, - - adduci debet, non haberat decimam partem capaeitatiS totiuSamiae, adeoque vismi aurema deantur singulis circulationibus viκ adducere decimana totius mas Ee sanguinem a duci stoc rariem: vertim hic rursus juvabit attendere ad celerem curium sanguiniscire alansit certo tis, quo, ut propcio loco ostendam, singuliS horis per cos hominis adulti, & d pote, centis staturae transire pomunt dueentae quadraginta librae sanguinis, ad pinad renes adduci sorte librae viginti, di plures, en quibuscum alias, tum stridion magis in calii proposito, serum constituat partem mariunam toxius masses sanetuineae, eodem tempore facile sequestrasi possunt librae seκ, septem, aut pIures. Adde probabile videri, quod serum cum Proportione abundantiu S propellaturad renes, quam ad plures alis eor tis partes; prout Ost dam agendo de Eumorum separationae 2 - Pete quomodo tanta humoris serosi abundantia per exigua illa cribra, quae compe Ο sit νuunt uva glandurisa renum subitantia , segemi queat, mavi me eum natura pro lini mitiori quantitatu secernenda,iam amplam construxerit glandulciam hepatiz conoeriem/ Reseondeo humorem se sum facile, ac copiose inquestrari per glandulas renates, quia, ut dictum est,&capite sequenti demonstrabuur, tesis humor prae Caeteri x abundat in massa sanguinea, tisi ue plerumque minus intricatus eis, hi mor autem biliosiixin eadem masta rarus eii, alitique pastibus permiκtus, dc intrian adseia catus ut proind parcius per glandulati hepatis transcistari queat para Dim Aa faciliorem materiae serosae per renes lectetionem admittunt nonnulli specia-HLον ὰλ IE aliquod surmentum renaIe , quod illam per modum praecipitationis a reliquis mitri Jri massae sanRui neM particulis quasi segregat, atque ad faciliorem transcritationem ciati j - - disiponit . verum ego nullam video ejusmodi fermenti necdistatem; sed puto ad tuain pris- hoc ne Midura i Ecere termentati em , dc Praecie sationem generalem, quae fie
118쪽
1n tota sanguinis massa, qu1que, ut existimo, unienda uniunt rar , disjungenda , di Diunguntur &c. Sed haec a propolito non nihil de B ectunt, revertamur in viam, -- . de sumus digressi. Itaque Quod spectat ad odorem assumptorum, qui nonnunquam, ut pro viis particulari in Debus allegant, observatur in urina; certo non aptaret, cur particulae odoriferae fano vi r I P. guini commixtae statim debeant ita mutari, ut illum odorem amittant, & cur ne queant habere talem configurationem, molemque ita exiguam , ut limul Cum materia serosa renes pertransire valeant; maxime cum odor assumptomim in urina vix obser νetur, nisi diureticorum . & natura liter odor omnis consistat in particulis subatilibus, quae proinde , &dissicilias diffringuntur, & facilius per angultos meatus
Di eo partieulas subtiles difficilius diffringi; quia sacile cedunt corporibus occur- mare arentibus, eorumque proinde actionem effugiunt, quam particulae crassiores sustine- 'brilis risere debent :& hinc eu , quod plantae aromaticae aliaeque multum sapidae sine dige- Miltas inti. stione notabili distillatae sundant cum proportione majorem olei, qu1m spiritus cO- ν-a piam; post longam vero digestionem oleum admodum paucum , at spiritum copi vim ; contractis scilicet, per diuturnam particularum actionem, atque in se mutuo impulsum , crassioribus particularum oleo rum ramuliculis. adeoque in spiritum vulgo ita appellatum conversis in quo spiritu non ita facile per ulteriorem digesti nem observabis notabilem mutationem . Vide etiam,quae respondi camre XII. ad ilia argumenta ab odore assumρtorum,observato quandoque in lacte, sumpta. Prorsus quoque nihil facit pro viis particularibus, quod urina a potu largo soleat Uinis is excerni aquosa; quia illud aeque contingit dum potus fuit cere visi a crassa, ac dum urso tora fuit vinum, vel mera aqua .' adeoque totum hoc negotium consistit in exacta seperatione materiae aquosae a reliqua massa; quae non apparet melius posse fieri in ulla noti Wώης alia parte, quam in renibus , adeoque hoc phaenomenum potius militat contra tales vias
Puto autem fieri exactiorem illam separationem , dum potus valdὰ copiosus in- r.
gestus est,tum quia caeterae particulae propter moram breviorem minus poris renum adaptatae sunt; tum quia particulae serosae , ita abunde ad renes appulis commoueporis valdd proportionatae continuo praeoccupant alias minus adaptatas, sicut hae
iugiter cogantur cum reliqua massa regredi per venas : quae confrmantur ex eo,
quod urina ita limpida, cum primo emittitur, odorem spiret satis urinosum, at salore vix ab aqua communi distinguatur, quodque proinde cum particulis crassiorius non ita excludantur subtiles, in quibus consistit virtus odorisera. Confirmatur ulterius pars posterior allegatae rationis a simili per hoc experimentum : si farinae partem subtiliorem a sursuribus separatam velis, illiusque magnam quantitatem cribro injeceris, illo agitato non cadet primum nisi pollen, seu pars admodum pura ; sed hujus parte majori traject , transibunt etiam minores sursu- res, eritque haec farina longe crassior, & impurior illa primo per eribrum adacta: quod facile ab unoquoque dictis superioribus applicarι potest. Non corimur itaque propter phaenomena circa urinae quantitatem , dc qualitatem, transitusque celeritatem hactenus obser vata, & allegata, admittere vias particulares.' videamus modo utrum a priori inveniri queat ratio, cur dictae viae serent admittendae. Cend si reperiretur ut la forent materiae serosae abundantia major in chylo quam AE requiritur ad diluendam ejus partes crassores versus sanguinis massam pro eran- μ' tes . Etenim ideo requiritur materiae potulentae assumptio, ut illa diluat elui modi ' s Partientas chyli, constituatque eum iis compositum fatis fluidum, ut primo per venas lactea S, cc deinde cum sanguine per venas, & arterias minutissimas commodddistribuatur. - .
119쪽
ioo Tract. I. Cap. m. de Urina .
Hinc colligimus materiam serosam non esse separandam a reliquis assiumptis inventriculo, neque in intestinis, neque in venarum lactearum introitu cum iri . hoc ipso maxime egeat dilutione, ut minutissima istarum venarum osticita subire valeat . Et si postmodum foret ulla ratio dictae separationis, alia esse non potest , . quam, quod materia chylosa aliunde reciperet novum vehiculum, atque idcirco illud, quod ante habebat, deponeret. Quod restat inquirendum. Αmunditur quidem, ut mihi apparet, chri in Iacteis veniS existenti lympha , , verisimiliter ex vasculis exiguis sicut passim sunt lymphatica in suo principio a
substantia intestinorum oriuudis scaturiens. Etenim in cane vivo longὰ pint pastuin aperto inveni aliquando vascula tenuia limpido humore plena,quae cum lacteis magnitudine, situ,& distributione omnino conveniebant: humor autem ille proventin. - Te non potuit echyli&liquiis, utpotucrassioribus cumque non appareat cur minus . ex intestinis, quam ex caeteris partibus scaturiat lympha , judicavi venas lacteas simul esse lyinphaticorum trunculos; ab eisque partem chyli puriorem, ex intestinorum cavitatibus, & lympham ex eorum tunicis absorberi
Sed haec lympha, cum pullulet ex sola intestinorum substantia is quid accedat ex subitantia meienterii, nullius sere momenti ell) non potest esse ita copiosa , unpropterea chylus dimitteret proprium vehiculum .Quin imo ratio dictat chylo hic opus esse majori, ac nov1 dilutione : cum ut faci Ilus perfluat vasa adeo augusta νὴ tum neparte chyli fluidiori hie , & nune dicta vasa celerius perfluente .crassiori iisdem lubsillat Et haec etiam est ratio, cur existimem in glandulix meieraicis aliquem humorem tenuiorem a mundi chyla in venis lacteis existenti potius, quam ejust nodi humorem a ciuilo separari. Vide Avat.trac9. II. cap. XILUt Perocum aliquo fundamento quaererem dictas vias, ita meeum ratiocinatus Rarior ἡ- sunt: non potest cile dubium quin glandula magnamesenterii in cane eundem mo reatio cirω ria iter habeat ulum ; quem in homine plures minores: ac proindὰ si hic separareturmo m ' humor aliquis a chylo, idem etiam fieret in cane r& s darentur praefatae viae, Or Fentur in hoc variis ramulculis a glandula magna, qui deinde in t num, ant certo in t V kia . plucos coirent truneos sicuti fit in ductibus urinariis aliisque omnibus, qui humorem quendam deserunt ad aliquam notabilem corporis cavitatem ,. seu recepta
Est insuper valde verisimile truncum, vel truncos. istos, si darentur, proxime sore implantatos vesicae urinariae; quia non apparet ratio cur non tenderet recte ad lacum , cui humor , quem veherent, infundi deberet, curque iacere circuitum longiorem. Et cum mesenterium in cane sit pars vaIde tenuis, neque multa ping dine obscurata, cogitavi ductos illos urinarios, si eriistant ,latis in conspectum proditur Κquenti methodo. Canis lacte aqua diluto insigniter pasti abdomerν aperui, & prope vesicam huIus ligamenta suspensoria , mesocolon, & quidquid communicationi inter vesicam, ' glandulam magnam meienterii favere potiet, illo constrinxi, ligato scorsim intestis no recto, si sorte super ilIud excurrerent dicta vasa: quibus iactis attendi per notabile temporis spatyum an circa ligaturas verius superiora, apparerent alIqua valca la sero distenta; sed nulla omnino observare Potui. . Fateor unum illud exoerimentummon sufficere, ut inde conesudam omnino cer-
ω nullas dari vias particulate, eum non semper aeque feliciter succedant experis menta , licet, ut apparet, codem plane modo inlimita: sed illud fuisset majoria' energiae, si unS fuisset ligatus ductus thoracicus, ut hamorum transitu per illiin impedito, abundantius ad vesicam urinariam , si qua esset via , divertere potuissene . Sed illud tunc commode praestare nequivi: & limitia saepius repetere prohibent frequentes Occupationes, animusque a tali animalium lanienae abhorrem.
120쪽
Experiatur ulterilis ille , qui hisce non est contentus. Res abat mihi scrupulus eκ observatione cujusdam Authfris inomen excidit, prout , & locus in quo illam describit) qui ait sese vidisse aquam calidam insutam
vesicae urinariae in versae, statim emuere per ejus sundum ; adeoque vias esse ab eκ- terna fundi superficie ad vesicae cavitatem, quae tamen nihil admittunt ab eadem illa cavitate foras, sicut idem etiam praestant ureteres. Hoc ut me scriapuin exim rem , vesicam suis in hujus mactatione celerrime extractam statim immersi aquae moderate calidae, ut viae illae manerent melius apertae , ligatoque utroque metere, illam in verti, semper tenendo in eadem aqua, rae propter calorem Sol is haud faci- id amittebat suum tempore : vesicam ita inversam, atqne aqua impletam elevavi extra aquam; sed nihil omnino effluxit Quaeri solet cujus concoctionis excrementum sit urina: videlicet chyliscationis, C m e languificationis , an nntritionis accretionis v e R pro quo imprimis notandum, quid Hionis em velint per excrementum alicujus concoctionis: quod multi praefatam quaestionem , creme tum moventeS non determinant . Iuxta Fennertum autem tunc demum quotlibet ex-M Wi . cremuntum dicitur, cum ab utili secernitur. Unde si quae urina transeat ad vesicam pervias particulares,de quibus supra, illa erit excrementum concoctionis primae,sive chylificationis; quae vero siuperest a partium nutritione, & accretione, & cedentibus particulis nutriti vis in solidam corporis substantiam , soris emittitur tanquam superflua dici potest excrementum cina coctioni S tertiae, si ve nutritionis, & accretionis . Reliqua erit excrementum concoctionis secundae, sive fanguificationis. Sed haec, me iudice, argutiolae lunt, dc subtiles quaestiones de nomine,exiguum fructum
Detinetur urina naturaliter in vesica per actionem musculi sphincteris, qui col- ut um vesicae constringendo impedit urinae exitum: constrictio autem fit per contra- μου et νctionem fibrarum musculum illum constituentium; &haec contractio per spiritus influentes in dictas fibras, proiit fit in actione aliorum musculorum. Apparet autem illa musculi sphincteris actio partim naturalis, partim animal in
naturalis auia constanter perie verat nobis de ea non cogitantibus : animalis, quia voluntarie retinemus nrinam quando sua copia nobis molesta elt, & interim deest occasio illam honeste emittendi. Excernitur urina tum compressione abdominis , tum praecipue contractions , L φὰν fibrarum motricum vesicae quibus superatur praefata musculi sphincteris actio. Pri- re excern
rnum patet ex eo, quod lange facilius emittam tirinam retento halitu sortiter rur. inspirato : alterum colligitur tam eX fibrarum illarum crassitie, &firmitudine , quam ex valida urinae ejectione, cui compressio abdominis sola non videtur sufficere . Λdde quod vesica nitra modum distenta , lotium licet in i Ila voluntarie retentum, reddatur dissicillime,&primo saepe non nisi guttatim ἔ cum tamen ex liquo- te eopioso notabilis quantitas facilios cederet pressioni abdominis, si haee sola ad illius ejectionem sufficeret. Unde huius phaenomeni ratio in eo consistit,quod ex- v c cedens urinae copia, vesicam nimis distendendo, ita comprimat hujus fibras constri- ο bemem rctorias, ut obliteretur illarum cavitas, adeoque pMeludatur transitus spirituun , - qui ad earnndem constrictionem necessarii sunt: & quia spiritus illi influere em τὸ rimis nantes Vim quamdam faciunt, hinc passim contingit, ut primo exprimant aliquas se i guttulas, atque ita sensim sublata vehementi fibrarum pressione, viam sibi parent
ad influxum uberiorem debitamque urinae excretionem. Nonnum nam tamen observata fuit praefata compresso, ita vehemens, ut urina Nullo modo. ant saltem nonnisi manua Ii operatione potuerit eduei. De terminantur spiritus in fibras vesicae e ctrictorias per u luntatem, ut cui Ii