장음표시 사용
281쪽
alius ortus ex melancholia excrementitia sed naturali curandus est.Hic humor crassus& turbidus eli, faecis vinariae instar in doliis, & amurcae in vasis leariis: ex crasso magisque terreno cibo, in hepate Una cum reliquo sanguine genitus, a quo lienis visecernitur ut inde propriu capessat ali mentum : reliquias autem in stomachum appetentiae citandae causae refundit, ex quo si exoberet, vomitione ali- uando excluditur,vel per splenicum etiam Sc in sentericum ramum in venas haemorrhoidas internas deponitur; alias si a debili liene non secerna- /tur, aut icterum nigrum excitat aut elicitur e venis maioribus in habitum unde elephantiasis, interdum in partis alicuius vel venas, unde varices, vel substantiam unde tumor emergit cancer dictus,a similitudine tum coloris, tum figurae, tum
Cancrosa enim pars ut cancri corpus livescere solet & circumstantibus venis nigro sanguine turgentibus ambitur,ut cancer pisciculus pedibus Undiquaque e toto corpore prodeuntibus,partibus quoque obsessis contumaciter inhqret,non secus ac pisciculus hic ab Occupato loco non nisi aegerrime avellitur.
Est autem cancer duplex,ulceratus unus,non vlceratus alter. Ille ulcus cancrosum, hic tumor cancrosus vel apostema cancrosum Vocatur.
Vlceratur autem, effervescente in loco obsesso, humore vel prae mora & putredine quod parti penitus sit impactias, vel usu topicorum calidiorum, vel etiam interna ustione,per febrem aut acriorem victum.
282쪽
II. Tu moris eanerosi signa sunt,durities, renitentia, rotunditas,quq qualitas,color fuscus,calor,quam iriphlegmone mihor, dolor, ab initio grauis & torpidus tande:mque pungens humore magis incalescete & aeri,iamque ad ulcerationein properante. Ι-nitio valde exiguus est tumor,instar aieeris,aut fabae,sed celeriter accrescens, atque haec omnia signa cancrum in utero, ad pubem, inguina, pudendum, comitari solent. VIcerati cancri signa sunt, labra dura tumida, inueris,albicantia,rubentia, liuentia, sanies serosa,olida,nigricans,vel flavescens. Rursus cancer aut occultus est, in penitiori aliqua parte corporis, ut utero,hepate, liene, naribus, palato, faucibus: Alias euidens in qualibet parte ex terna, lapissime tamen circa faciem,ut in genis, labris,naribus, & mammis; quamquam occultus etiavocatur, qui non est ulceratus, etiamsi partem externam &conspicuam inuaserit. Incipiens & exiguus cancer vere quidem curatur aliquando scopis duobus, praeseruationis, & curationis, illa ad causae antecedentis ablationem , haec ad causae coniuncti vacuationem refertur. Aufertur causa antecedens tum per phlebotomiam in cubito,primum ad reuulsione et tum in poplite vel malleolo ad derivationem , eruptionemque mensum
s sortasse suppressi sunt, in foeminis, sicuti haemo
rhoidum consuetarum in viris : tum per purgationem melanagogam & mediocrem, nam a Vehementibus exasperatur ille humor, neque illis etiam cedit: tum denique per di tam ex accidenti frigidam, humidamque& euchymam, cacochymiae melancholicae aduersariam, qualis in scirrhis
283쪽
exposita est, quae melacholia quod celeriter prohiberi non possit, ne cumuletur, purgationis crebritate subducenda est. Causet coniunctae curatio vacuatione duplici costat, repulsione & digestione; illa quidem usurpatur in principio ubi imperfecta adhuc est purgatio ca-
cochymiae venarum ad eam reger dam ne affluat,
partemque roborandam ne suscipiat illam fluente. At ubi exquisita iam est purgatio in statu scilicet de declinatione, utraque miscenda. Debet autem
utraque mediocris esse, non vehemens aut Imbecilla ne haec vincatur ab humoris impacti crastitie, illa humorem magis impingat & in crasset, vel repulsa vcl dissoluta tenuiori portione. Materia V triusque paulo post exponetur: minuti quoque illi cancri in loco libcro,& superficiario ubi apprehe-di possint, curari possunt excisione tumoris,& radi cum eius omnium , deinde sanguinis expressione; mόxque suppressione per ustionem candentis ferri reliquias absumentis& haemorrhagiam immoderatam prohibentis. Qui grandior est, & confirmatus cancer neque pharmacia, neu uc chirurgia curabilis est quocumq; in loco haereat, nam repellentia & digerentia topica si imbecilla sunt respuit, sin vehementia ab iisdem agis incrassatur, sia acria eiseratur ab iis & exulce- . ratur Chirurgicam sui excisionem cum suis radicibus non fert ob metum profusioris haemorrhagiae ex grandioribus venis arteriisque quae neque deligatione, ne ad vicinas partes principes sanguis re fluat, neque ustione supprimi possit, ne calor ignis in eas se transcurrat pes continuitate vasoru& ob viciniam; quae deniq; recidivum cancru prohibere
284쪽
a38 LIBER ILnon possit ei catrice inducta ob noui humoris imprestionem. ZEst igitur palliandus cancer grandior, i .ab incremento di aerimonia prohibendus, idque tum per diaetam praedicta, & purgationes ante memorat assium per topica ex repellentibus digerentibusque, M refrigerantibus composita. Huc spectat Hippocratis apho. 36. sectionis sexte, cancros occultos no esse curandos, curatos enim citius perire, non curatos logius tempus perdurare. Vbi Ga l. occultos vocat, tum eos qui in penitior ibus partibus delitescunt, tu eos qui exulcerati non sunt etiamsi in externa parte haereant. Porro topica illa constat mctallicis ustis, lotisque, ut cadmia, tu thia , antimonio, plumbo, cerula lotai, cancris fluviatilibus ustis lotisque, ex quibus cum oleo rosato, myrtino,omphacino , &cera alba fiant unguenta. Quod si dolor nimis urgeat, tum leniendus est balneo, tu,insessu,aut ex lacte, aut ex aqua simplici,aut ex decocto emollientium, & refrigerantiumhcrbarum. Iniectiones quoque ex cadem materia
fiant in uterum,quibus mucilago seminis psyllij addatur, & oleum rosatum, unguenta magiS refrigerantia, lenientiaque , apponantur ex oleo rosato, nenu pharis,succo solani, plantaginis,aceto rosa cecipauco & cera alba. Cataplasmata eodem scopo concinnantur, ex farina hordei mixta cum succo solani sine igni admixtoque oui album ine, vel mucilagine psyllij: Singiuare est ranae viridis o
Iam vero cancer v Iceratus in loco libero, liberὰ curari potest integra amputatione eius & radicum,
cui subi ungatur sanguinis e vasis expressio , moxq;
285쪽
ustio ad absumendas reliquias & haemorrhagiam cohibendam. Alias curatur ustione vi medicamenti caustici ut sublimati, muniendo interim locum Vicinum vnguento de bolo, & dolorem mitigando post effectum tridui. At in loco non libero tutius palliabitur, dolore interim, si quando saeuiat mitigato lenientibus in refrigerantibus mixtis, tum admotis, tum iniectis ut laete asinino, vel solo, vel mixta aqua arno glossi, plantaginis, portulacae, vel carunde heibaru succis. Oleu vitellor uoui crescente dolo te aptissimu . Imminens haemorrhagia ex crosis venis maioribus vicere iam profundo praecauebitur admixtis illis metallicis vitis lotism, bolo armena,&terra sigillata. Singulare est unguentum sequens. auet. plubi usti totiq; tu thil praeparat.& thuris an .s si puluerentur seorsim & ibbtiliter, tu N. ol. ros.&cerae albae an. j j &pistillo plubeo in mortario plu-heo agitata incorpore tur, deinde addita succi solani a j omnia diu versanda, ita ut estuso tandem Onani liquore unguentum retinesttur. De inflatione uterι.
Est quidam uteri tumor, inflatio dictus. Flatus autem est spiritus seu vapor crassus&turbidus, quo uterus impletur X distenditur. Oritur ab imbecilli calore nativo,& humorib. cibisq; pituito sis. Ille enim materiam quantitate & qualitate alioqui mo deratam diminute coquit attenuat & dissoluit: hareve petu etia calore vincit. Colligitur flatus in ea uitati b. manifestis & occultis. Isset vel sunt maiores ut in vetriculo intestinis cerebro scroto venis, vel minores ut in spaciis inter partes similares, sub cute &membranis musculorum, viscerum & ossium.
286쪽
In maior bus multipliciter mouentur, ex quo ipsoru motu variae admodu smoru specie sed utur, ut in cercbro sternutationes , in corde & musculis palpitationes, in ventriculo ructus, in intestinis murmur, strepitus,sedis crepit', sonori,vel obscuri, in vulva de vesica efflationes, in neruis tremores. Flatus ut cri tum substantiam , tum ς auitaten priuatim obsident. Communia eoru signa diagnostica sunt imi ventris & pectinis tumor dolorq;pu- gens, & distendens aliqua do ad praecordia usq; 1toniachii & umbilicu prae opprestione viscerii ad ilia de inguina exporrectus: sed propria in cauitate uteri flatuu signas ut sonitus tympano similis pulsante
digito: strepitus, tu cum flectitur aut conuoluitur corpus, humore cui mixtus flatus est in alterutru v- teri latus astatim transfluete, efflationes uteri sono ra, vel obi curae pio ut Orificiu internu magis minusve patet. Fla uum in utero colligendoru ex te ira fere causa est aura frigidior, in patulam vulvam uterumqVncautis iacc bene'tectis puerperis,aut me- struatis mulieribus, aut deniq; bali catis clam sub repens subiensque. Alias interna est vel idio pathica, ut obstructio a mensibus & lochiis rotentis Oc- cui su refrigerantis causae: ut aeris aut moeroris diatristitiae: vel etiam grum e factis; aut sympathica ex cruditate ex qua flatus: vel cx flatuoso cibo di sanguine.
Prognosticum est: quod sterilitas ab eiusmodi
inflatione imminet astrictis acetabulis & cornibus, quo fit ut neq;se me muliebre ad coeeptu allabatur, nec sanguis menstruus ad conceptus mutritionem. Curativa indicatio communissima omnium tumorum est: vacuatio scilicet statuosae alienaeq; materiae.
287쪽
teriae. Peculiaris est resolutio digestioque. Caeterum resolutioni & peculiari vacuationi praeponenda Est uniuersalis per clysterem tergentem &phlegniagogii, & per purgatione ex infuso rhei de agarici trochiscati, cu elect .indo maior. dissoluto,
aut electar. sennae cum diacarthamo.Sunt aute medicamenta resoluentia calida siccaque paru, usq; ad secundum gradum & tenuistimet substatiae ut calore suo cutem rarefactam tenuitate sua penetrentι erasiumque vaporem incidant & attenuent, ut spo- te sua exhalare possit, aut certe trahentium vi mari
1ori facilius tandem dissipari. Forma medicamentorum liquida vel media sit. quippe penetrationi utraq; aptior est, multo magis qua solida nisi forte in declinatione vaporu humorumq; exiguis reliquiis dissoluendis hic coparetur:
Ergo ex topicorum externorum genere latus paretur ex soliis artem is nepit .pulegi), matri car.Ο-rig.calamini.na elisis ex baccis lauri&iuniperi ex se- .mine cumini ex florib. denique chamarmeli meliloti in aqua decoquedis, addita vini quarta partes& quod ex filtris,uel spleniis,aut vesicis etiam maioru animaliu regioni uteri inducatur tepide ante pastus & per horam unam singulis vicibus vicissimmutando.Fotus etiam siccus conuenientissimus exit per sacculos furfure macro, milio, sale, cumino frixis repletos .Ex eadem latus materia fiant inseia sus & semicupia & clysteres uterini additis oleo ruttaceo & anethino. Mox autem a fotu vel infesti litus vel embrochatio fiat ex oleo cui ruta aut calidum aliquod semen ut cumini carui incoxerit, ex quo etiam addita eera & praedictorum seminum puluere,unguenta comPatentur.
288쪽
142 1 L I B E R II. Sic ex residentia contusa cribrataque addendo sarinam hi iaceam,aut similium seminum pulueres
cum oleo rutaceo ca. aplasmatiat. Tadem vero cu
curbitulae umbilico ali xae magnae & cum multa eam a flatus validissimc foras protrahut in declinatione: sicuti dropaces & sinapis mi. Vbi autem dolor ex nimia testone acerbior fuerit, plura anodyna di relaxantia paucioribus digerentibus misceantur: ne ab iis calidioribus plurra vapores tensoque maior suscitentur. Lochia suppressa post apertionem venarum poesplitis aut malleoli in utroque pede, & purgationem phlegmagogam, euocanda sunt tandem per clystercs &iniectiones praedictas,a quibus acetabula exped antur flatusque digerantur.
Eadem erit grumorum cohibitorum ex utero eductio per cir steres & iniectiones, si insuperduriores digito obstetricum leniter in sinum pudoris inserto detriti & dissoluti fuerint. Ventriculi de mi que intemperies & cruditas si inde statuum uteri congeries est, abroganda prius erit per purgationem redundantis pituitae siue phlebotomia & per
alterationem intemperiei contrariam. i. calfactionem siccationemque eum leui adstrictione: tum per assuit eda ut vinum absinthinum et cet. aromat. rosit.&diagalang. per condituras Eingiberis, corti c. citri, rad. enulae&eryngij, florum anthos& sal viae: per optatas theriacam S mithridatium ; deni que per imponenda, ut emplastrum mastichinum. De hydrope uteri.
VT statuosus, sic a 'u'sus quidam tumor uteruobsidet, hydrops uteri vulgo dictus, alibi achi
289쪽
DE STERIL. M VL. ID Iop. a 3rurgis apostema aquosum Est autem serum tenue& aquosa humidi as, cuius instar aliorum humo- min. i. sanguinis in hepate ortus est. Est autem vel moderatum, vel immoderatum. Illud e potulenro rum ciborumque humidiorum reliquiis prouenit, cuius in abna pars vi renum tractrice,a lansui ne secreta& in vessicam transi Missa urinarum tit matearia, reliqua portio sanguine mixta permanet ad eiusdem deductionem Per minores venas in habia
Immoderatum autem vel ex victu frigidiori humidioraq;aceruatur ut ex mora in locis pluuiosis de palustribus, ut ex olerum frigidorum ulu eorummiusculis, ut ex piscium, fructuu horaeorum, lactis & caseo ru, largiori aquae frigidae & intempestiua potatione, desidia, somnolentia. Tum ab hepatis m-gida humidaq; intemper e,vel simplici, vel tumori alicui implicita, frigido humid6que,statuoso, cede- maloso, scirrho se, eaq; vel idio pathica vel sympathica potius per consensem aliarum partium nutritioni seruient; um, ventriculi, lienis, mesenterii, intestinorum, renum & vesicae, quorum intemperiei ob viciniam venarumque communitatem heia par facile tandem fit particeps. Quod si utraq; causa concurrat, & intemperiei, & diae te prauae, tune
ingens aquarum copia cumulatur.
Porro exuberantis seri pars magna, post urinatu etiam secretionem , sanguinem in vena caua diluit unde fit praua nutritio, inde virginum .sce dus corporis color, & virium omnium di lutionatiuo calore prope extincto, pars ex ea de caua vena eius', ramis per Occultos & insensiles meatus in partium sinus exundare soleti ut in ventriculos' λ
290쪽
cerebri unde epilepsia,apoplexia,conuulsio, par Iriis,veitigo in choracis capacitate unde ori placea suppurationi similis,in abdominisvnde hydrops, scites,indeq;pedu,tibiaru,& articulotu cedematositumores,in pericardium unde palpitatio,dyspnoea, lipothymia, aliquado mors repentina, in utervindenique unde stupo sensuum, torpor motuum, octotius corporis inertia, sterilitas quoque & me situm suppressio. Caeteru serosa illa illuuies in ut rum aliquando non confluit, nec aliunde excipitur, sed in eo colligitur, ob frigidam hun idamque eis iusdem intemperiem, vel natiuam, vel potius aduentitiam, ab aere frigido, post menses,partum, abortum violentum, balnea, stuphas , ab incautis mulierculis in hiantem vulvam admissc , proprium corrumpete alimentum, vel certe ex pluribus hydatidibus i.vesiculis aqua plenis ruptisque a quibus
in hepate oriri hydropem Hippocrates testatur. Aceruatur denique serosa colluvies in uteri sinu connivente eius ostiolo interiori non quidem obtensionem & repletionem immodicam collectionis initio:sed potius vel ob conceptum, vel astriactionem a tumore aliquo. Alias eius destili tione pudendum muliebre perpetuo madere so-Huiusce tumoris signa sunt diagnostica imi ve
tris,tumor laxus, amplus, flatuosus& agitato corpore murmurans ob mixtos flatus,ambulatio difficilis pressis grauate seri mole neruis femorum, dis- ficultas spirandi impulsis sursum intestinis, & ventriculo, atque di aphragmate, valde oppresso, deiectiones valde scelidae ob humiditatem intestin rum,dolor ventrem,lumbos, ventriculum, ilia,inguina,