장음표시 사용
271쪽
uior,sed resolutio sit efficacior.
OEdema eommuni significatione omnis tu mor est tam calidus, quam frigidus: proprii
frigidus tantum, isque aut verus S legitimus, aut contra. Ille constat fluxione naturalis pituitae, Eruque mollis, digito cedens, eiusque vestigium aliis quantum retinens, concolor & albicans, calore exiis guo,&. dolore prope nullo. In utero cognoscitur ex grauitate partis ad pubem' inguina,facilio cutis eleuatione. Verus hie saepissime resolutione curatur, rarissime suppuratione, aliquando induratione in scirrhum. Non verus & illegitimus, aut permixtionem se alterius humoris cu pituita, unde fit phlegmono-des, erysipelatodes, scirrhodes;vel fit per degenera. tionem propriae substantiae, unde fit tumor aquosus aut ventosus similis scilicet hydropi, asciti &tympaniti. Hae cede malis veri,& non veri species sunt morabi , propriaque egent curatione. At sympto maestpericulosorum affectuum, ut tabis vel phthiseos, hydropis, artuum tumor laxius circunstriptione
oedematis veri curandi scopus duplex est, alterati ,vacuatioque,tum materiae antecedentis, tum eoniunctae. Alterationis species indicatur ab anteis cedente causa,crata lentoque& crudo humore,ca letichio nimirum,attenuatio, & detersio, cuius abis
soluendae duo sunt instrumenta, diaeta, & pharmacia.
Illa constet aere olido sic o que,sive natura,sive
272쪽
a16 LIBER II. arte,vino rubello, tenuique, & pauco, parumquae lymphato;pane bene sermentato,salsoque,& albor carnibus recentibus assatis caryophyllo, vel foeni culo,uel saluta transfixis, vitatis volucribus aquaticis, carnibus porcinis,bubulis, piscibus, nisi fortasse saxatilibus iisque assatis, aut in vino elixatis. Fructibus siccis,ut nucleis pineis, passulis purgatis, remotis recetibus omnibus fructibus & frigidis vepomis, prunis, pyris, oleribus,tusculis, leguminibus, caseis,& lacticiniis . . Alterum instrumentum alterationis est pharm cia per tulepos ex strupis incidentibus,& tergenti bus, & similibus aquis concinnatos. Tales sunt sy- rupi de stoechade,de artemisia, oxymel simplex, &compositum , mel anthositum. Tales aquae sunt, hetonicae,hy pi,melissa sampsuci,salutae,&sceniculi: qui ivlepi tanto in plures dies prorogandi ut
.6.8. quanto humor contumacior est coctionique ineptior. iEst tamen impuro intestino, aut ventriculo,minoratiua potio tulepis, &apoetematis aperientibus praeponenda. Purgatio cau* antecedentis prius coctae,detersae,& attenuatae instituatur, vel liquida,
vel potulenta, vel cx iniusione j si fol. sennae, & agarici trochiscati, 3j in aqua betonicae vel melissae, ut in expressionis 3 iij diluatur sacchari j sue cinnamomi Bss. Sic clectaria ut diaphoenicon. eleel. de citro,diacarthamum & benedicta ad 3 si vel 3 vj ad summum,earundem aquarum 3 iij dissolui possunt
addito cinnamomo aut saccharo ut supra. Pitulae
quoque cocciae, & sine quibus & de agarico ad 3 vel 9 iiij singulae utiliter usurpantur. Phlebotomia raro nec nisi in plethora pituitosa
273쪽
sTERI L. M V L. isti Io F. aa 'eaque parcior conuenit. Cauta autem coniunctae vacuatio constet, mixta siccatione, & resolutione, cum modica astrictione in principio, nam in augmento maior resolutio, in1tatu & declinatione maxima&sincera sine astrictione conuenit. Topici in principio materia, est Uud Gal. a. ad Glauconem cap. 3; & Iq. method. cap.2. posca, Vel oxycratum , ex aqua & aceto, ita temperatis ut bibi possint: In augmento eadem no-sea, sed aucta aceti mixtione , additoque pauco alii-mine. In statu declinatione, pro DXycrato lix uium ex cinere vitis, fici,vel ilicis,adhibetur. Por
ro liquores illos admoueri iubet Galen. ibidem per spongiam, quae noua sit aut certe aqua salsa, &1rat rola detersa, atque supra partem calide stricteis
appressa per desigationem expressiuam dictam i.
artubus quae per fascias ab imis eorum partibus incipiat sensimque ad altiores producatur parum remit tendo,laxandoque. λHaec quidem est veri oedematis curatio In artubus, ted in praecordiorum partibus ut liene, hepatea utero xycrati usum abdicandum esse suadet Galcap. . lib. IA. methodi medendi. quibus substitui elotum,oleum illitum, absynthium deehctum , sic Aetius curat Cedema uteri, mollientibus & digere tibus ihternis externisque. Eius autem cedematis quod sympto maest grauioris morbi, ut phthiseos, aqua intercutis, necessaria curatio non est, nisi aegro permolestum sit,aut Primarium affectum augeat, et Em enim remitti poterat Dicatione loci tumentis ut ait Galen. cum o xyrrho dino quod humorum assiuxum . reprimit,
vel cum eodem & sale mixto , reprimit enim de di- P a
274쪽
218 LIBER ΙΙ. gerit quod impactum est,& oleo cum sale quod di-latat & vacuat. Oedema impurum, mixtumque cum alio humore ut phlegmonodes, erysipelatodes, scirrho des, mixtis indicationibus curandum est, sue alte
randi, siue vacuandi: phlegmonodes quidem phle botomia,& purgatione, partim phlegmagoga,Pa tim cholagoga,& repercussione digestioneque m gis valida. Erysipelato des parciori phlebotomia quam phlegmonodes, sicuti & repercustione inualidiori & purgatione ex phlegmagogis & cholar
Descirrho. Cirrhus tumor est, frigidus, durus, & indolensii isque duplex est, verus unus & legitimus, con-1t atque ex melancholia naturali, & alimentaria, a sanguine secreta forasque expulsa in habitum: sed hic raro exactus & exquisitus occvrit. Alter est spurius & illegitimus, de quo postea. Cauis eiusdem humoris melancholici procreatrices, sunt aut externae ut victus eacochymus a Gal. descriptus lib.3. de locis affectis cap. de melancholia. Aut internae, suntque hae duplices, vel enim intemperies hepatis frigida siccaque sanguinem meis lanchalicum ex cibo etiam euchymo multiplicat,& lienis infirmitas prae intemperie aut obstructio
ne vel humorem non attrahentis,aut certe non ex
pellentis,eundem humorem in venis maioribus, visceribus cumulat. Veri scirrhi notae sunt, tumor valde durus, & tactui resistens, hebes sensus, color fuscus, quod ab exiguo initio sensim in insignem tumorem crescit,
275쪽
έdque saepius in musculorum finibus , aut mediis etiam musculis, aliquando etiam in visceribus, hepate,lien e , & frequentissime in utero, tum ob proprietatem substati et eius densioris, tum ob suppressionem inesti ut, crassique sanguinis ex obstructione cotyledonum: cuius uteri scirrhus praeter duri item & indolentiam partis, designatur etiam ex eo quod grauitas in imo ventre, pube, & sede molesta sit,incessus difficilis,& totum corpus pigrum. Veri scirrhi curandi duplex scopus est,alteratio,& vacuatio, illa a melancholia naturali frigida siccaque & crassa,indicatur calefaciens ,humectans, attenuans & tergens, quae duobus expeditur instrumentis diaeta, &pharmacia. Illa constat ex aere verno aut simili,pane triticeo,bene fermentato,c eloque & modice salso, ex carnibus recentibus, uthoedorum, vervecum,vitulorum,gallinas eorum omnium vel affatis, vel elixatis, idque cum soliis bu glosit,borraginis,pimpinellae, lupulo ru,melissae, ex vino tenui & Oligophoro siue albo,siue rubello,vitellis ovorum, fructibus siccis, ut passularum, nucleorum pineorum.
Pharmaceutica alteratio purgationi praeponatur,ut pertulepos elaboratos, e syrupis violato, de succo bu glossi, de fumaria, & de pomis, cum aquis stillatitiis, bu glossi, borraginis, sumariae , me- . lissae. Simili saeuitate aporema concinnabitur ex decocto radicis buglossi, polypodij, fol. utriusq; bu- glossi, ceterach, pimpinella, melissae summitatum fumariae, lupulorum florum tamarisci v ol. borra g.
in cuius decocti m j diluatur panis sacch. qrt. j satali citrini vel cinnamomi Piiij clarificentur pro tribus
276쪽
23. L I η E R II. do sibus matutinis: haec tamen alteratio tanto pluriribus diebus producenda est, quanto humor contumacior.
Cauia antecedentis sic praeparatae, alteratae, coctaeque vacuat io per purgationem subiungeda est, i per medicamenta melanagoga,constabit,ium sim-licibus ut radicibus polypodlj, epithymo, myro alanis indis,& cassue medulla haec leuistima sunt ex foliis & foliculis se nnae quae mediocris est , ex radicibus veratri nigri & lapide cyaneo & armeno. Idem est compositorum melanagogorum, quoad vires discrimen: leuissimum ost, eleel. diacatholi- con, mediocre diasennae solutivum, vehementistimum confectio hamech,& piluis de I pide laetoli. Porro ex illis simplicibus vel infusis, vel decoctis,sicuti ex compositis dissolutis liquore conuenienti potiones catharticae exhibetur potius qu mpitulae quae exsiccant magis. ALera vasuatio eiusdem cause antecedentis phlebotomia est , utilis dum praecisa cubiti vena sanguis crassus, & nigricans manare cernitur ἔ alias inutilis. Rursus eadem phlebotomia quoties plethora est cacochyma coctioni praemittenda est, i ut sanguis totus sit sequacior; est autem phlebotomia,in scirrho uteri non solum reuulseria ex cubito , sed derivatoria etiam ex poplite & malleoloeelcbranda. Causae coniunctae indicatio duplex est, emollitio digestio que per topica calido humidoque temperata, calidiora enim crassam lentainque materiam, in duritiem lapideam& incurabilem cogunt, humidiora nihil resoluunt , sed potius prutredinem, cancrumque, accersunt. Caeterum emollitio
277쪽
digestioque pro varietate temporum scirrhi variati initio enim mollitio, in statu &fine resolutio,
vincere debet, insigniter,in augmento parum. Malactica olea sunt chamae melinum , lirinum, irinum,cherinum,& sambucin una. Omnes quoque adipes , & medullae, tum reeentes , tum insulis , domesticorum animalium . nam vetullae, salsae , & animalium agrestium , ut pardorum , leonum, sunt acriores , & siccantiores. Gummi quoque,& resinae , malactica sunt praus r-tim Eumentiora, & recentiora. Malactica sunt ut bdellium, opoponax, galbanum, tcrebinthina, pix.
Ergo scirrhum in principio fouet Gal.oleo cui cortex radicis althes incoxerit: eidem cataplasma mox apponit,& corticibus radicis altheae, vol ni alvete soliis, tum crudis, tum praesertim coctis,& cum seu ahircino , aut adipe anserino, gallinaceo , accurate permixtis.
Sed in utero curabitur topicis liquidis, & mediis
Vtpote magis penetrantibus, tum soris appositis eiusdem regioni, tum initio admissis per clysterem, in intestinum,vel in uterum ipsum infusum. Fotus ergo,incessus, semicupium constabunt decocto radicum lili orti, althe , ebuli, soliorum 4.emollientium, malus, parietariae, violariae, branchae ursinae,seminibus lini, enu graeci, caricis,&floribus chamae meli, meliloti, sambuci, a quibus continuo illinientur olea praedicta,vel unguenta,ex pr dictis oleis,adipibus,&medullis,cum pauca cera noua co-fecta. Post emollitionem humor magis digeredus, ut in augmento & statu, quam emolliendus; itaque decoctis miscebuntur herbae calidiores , utar the - misia,matricaria,nepita,melissa.
278쪽
t3 LIBER II. olea quoque calidiora ad litum usurpabuntur, ut irinum, lirinunt, ricininurn. In Vnguentis Sum mi aceto, dissoluta admiscebuntur. Postremo indeclinatione ubi iam depressus tumor valde fuerit, .ceratis,vel emplastris munietur ut de meliloto dia-chylo magno, ireato &c. haec est igitur veri scir-
Alter seirrhus est non verus,sed spurius & illegitimus, isque duplex, aut enim ex mixtione alterius humoris,cum m clancholia naturali constat,ut sania
guinis, bilis, pituitae, unde scirrhus plegmonodes,
erysipelatodes,& Cedemato des dicitur. Aut ex induratione cuiustibet tumoris, & humoris, per refrigerationem immoderatam in principio, aut per resolutionem vehementiorem, sic pori in articulis arthriticorum increscunt, ex humoribus violentius, digestis, sic calculi in renibus, asso in iis crasso 3eglutinoso succo . Est & alia tumorum species valde durorum, siue aquos sint, siue etiam fiat uosi, idque ob tensionena,& repletionem immodicam ; sed haec durities ascirrhosa aliena est,quae concretionem tantum, &siccitatem sequitur. Scirrhus spurius si exactus est, id est omnino sensus & doloris expers in curabilis est,sicuti & magnus, sic marcor ex febre hectica i curabilis est Non exactus dissicile curabilis est, quod humor crassiis, lentusque sit, praesertim a digestione, & r solutione immodica, & partibus induratis contumaciter impactus. Huiusce scirrhi unica est curativa indicatio , vacuatio nempe causae coniunctar nullus enim antecedentis fluxurae metus est, ut qui praecedenti curatione compressa sit. Vacuatio haec
279쪽
suscipietur per emollitionem & resolutionem cor unctan ; neque euirn siccus leniusque humor digeri, nisi prius attenuatus , tersusque, neque rursus attenuari, nisi praemollitus positi. Vcraque haec facultas, a mediocri calid tale, Schumiditate oritur, illa enim calidior, indura resoluendo, haec aut nihil efficit, aut corrumpit putrefaciendo.
Vtraque vis molliendi digerendique, pro tem-
Porum varietate, tum Cruriaque, corporum S partium mutatur.Nam emollitio maior in principio, de augmento, sicuti in corporibus durioribus, tumoribusq; rcquiritur. Digestio in statu & declina tione, ubi praemollitus tumo Cest, vehemcntior co- uenit. Vtraque denique facultas saepius permiscenda est, rarius seorsim usurpanda & in articulis tantiim: quare malachica topica ab initio concinnabu-tur ex materia exposita in principio, sed in statu &declinatione decoctis vinum album addetur &herbae calidiores ta in nominatan Sic unguentis addentur gummi dissoluta aceto quod validissime dissoluit cratas,lentosque humoreS. Sic Galenus cuiusdam puerum a scirrho se moris prae erysipelate indurato percurauit lib. methodi cap. Alias aceti vapor,articulis artuum scirrho
obsessis opitulatur, qui a Iapide molari vel pyrite in ipso extincto in stirrho sos tendo nes & ligame
ta attollitur. Sed vaporis huius rarior sit usus,ut ex interuallo duorum dierum,eique malactica protinus sub ungantur. Postremo in declinatione,ubi non suum emollitus sed depressus etiam tumor valde fuerit, em
plastris idoneis.i.malacticis &digerentibus ut dia-
280쪽
234 LIBER II. chylone ireato,&diachylone magno,reliquiae seo sm dissipentur. i , Altera species scyrrhi spurij,ex alterius humoris ut sanguinis bilisque cum melancholia naturali mixtione constat: haecque saepius exquisita non est, nosceturque cum duritie & renitentia, tum loci caliditate, dolore graui, vel acuto, & pulsatione; haec vero longiorem phlebotomiam, & purgationem mixtam ex melanagogis & cholagogis indicat in principio, item topica repellentia magis,& refrigerantia ut fotum ex decocto foliorum plantaginis, solani,tapsi barbati, maluae,violariae, rosarum & chama meti: cataplasmata etiam vel ex magmate herbarum illarum consecta, addita hordei farina,& oleo rosato, vel ex farina tantum& oleo. In statu autem & declinatione digerentia magis conueniunt, quam in simplici, ut si decocto praedicto ad solum,calidiores herbae ut artemisia matricariae, nepitar,sabinae addantur: ex quo etiam decocto iniectiones in uterum fiat, scin scirrho erysipelato de parcior quidem phlebotomia initio, sed topica applicanda magis refrigerantia & humectantia, ex eadem hordei aut lentium aut fabarum farina cocta cum succo plantaginis, solani semperuiui, & oleo violato, unde cataplasina sommetur. Iniectiones quoque ex sero lactis dissolutis
mucilaginibus seminis psyllij & oleo violato com
ΑDhuc veri faeirrhi ex me Iancholia naturali &
alimentaria,& spurii, per mixtionem aut indurationem, methodus curativa exposita est: nunc