장음표시 사용
251쪽
per vel liquida vel media consistentia, quia solida minus alte penetrant in partem distantem suaque grauitate & duritie dolorem intendunt. Admouentur autem foris imo ventri & regioni dolentis uteri r vel immittuntur per collum uteri , vescae aut intestini, his enim ductibus admissus liquor inflammatam uteri anticam, posticam , lateralbem regionem proximὸ attingit ut situs di conformatio uteri aperte decla
Primum ergo usurpabitur remedium sub so ma liquida, exempli gratia fotus ex oxycrato, ex aquae & aceti ea proportione mixtis ut bibi possit. Hoc spongia excipiatur & subfrigide adna ueatur. Aquae stillatitiae vi solani, plantag. rosar. & lactucae maiorem vim obtinent quam aqua simplex. Post solum commode parti inducetur
medicamentum quod olei myrtini j ij aquae roset. & solani aceti rosati j si album ine oui unius , & caphurae 3 si diligenter inter se permixtis constet: Similis denique secultatis est mu-cilago seminum psyllij & cytoniorum ex aquis solani & plantag. extracta addita aceti parte octa
Tertio admouebitur cataplasma r ut puta ex succis solior. semperuiui solani plantagin. Vmbilici vener . cum polline i. tenuissima farina hordei super ignem vel etiam sine igne mixtis. Licebit etiam pulueris santali albi & rubri, sumach bala ustiorum corticis granatorum aliquid inspergere. Cataplasma hoc ex stupis vel lit,teolis minori mole imponatur; ne parti graue sit
252쪽
LIBER II. aos LIBER I 1. di molestum. Vnguentum denique ex usu erit,ut quod eointitissae vocant, quodque ex oleo cytSnior .lentiscano
myrtino, cum praedictis pulveribus & cera alba
fingitur. Hae omnes remediorum non solum ex ternorum,sed internorum etiam formulae, saepius commutandae sunt, ne cum incaluerant, caliditatem partis vicissim foueant & ingeminent. Ex iisdem aquis & succis in ectiones fiant tum in uterum, tum in vescam, tum denique in intestinum , sed per vices, ne duplici oppressione dolor partis inualescat. Vterina autem iniectio sublatis cruribus & semoribus aliquantisper ut per quartarium horae , ne effluat.cohibenda est. Pessaria denique ex magmate herbarum refrigerantium contusarum linteolis incluso digitali magnitudine, vel earundem iure cum farina homdei pisto, pultis instar, & linteolis excepto intromittantur. Haec quidem est legitima phlegmones in suo principio curatio sper reuellentia phlebotomiam & purgationem , & repellentia) quae tamen propter doloris vehementiam ab ardore & immodica tensone, saepe interpeti latur, vi et leniendo omissis repellentibus imprimis studeatur, tum quia vires labefactat aegrotantis et tum quia fluxionem febremque MI Implomata eius omnia vehementer exasperat, sicuti ipse a repellentibus vicissim exasperatur. Lenitur autem medicamentis tum auo-
dynis , tum narcoticis. Illa quod moderata sint substantia , modiceque calida & sicca par-
253쪽
tem laxant , nonnihil maioriae coniunctae digerunt , eamque mediocritate quadam temperant i sed reuellentibus semper subiungenda
Anodynorum exemplum ustatissimum est cataplasma ex mica panis in aqua calente mae rati & expressi , tandemque cum Iacte caprillo potius quam bubulo additis ovorum duorum vitellis in pultem percocta. Simile est ex solior. maluae, violariae manipulis aliquot, elixatis , contusis, mixtisque cum farina hordei &musiilag. radic. altheae extracta ex decocto florum chamaemeli , meliloti; oleo denique chamae melino , & violaceo , ut fiat cataplas
Sic pessaria fiant ex oleo violato chamaemel. &vitellis ovorum crudorum mixtis & gossipio exceptis. Contumaciorem dolorem narcoticis domare practici solent,ut cataplasmate ex soliis papaueris albi hyoscyami, mandragsrae sub cineribus coctis, contusis cum unguento rosaceo vel populeo: aut tempore hyemis cum axungia porci non salita
Proximus est in curatione ordinaria post repercutientia digerentium usus in augmento nempe , non tamen simplex ut in declinatione, sed admixtis repercutiemibus quantitate quidem maiori in augmento : sed minori in statu. Tametsi enim eadem sit phlegmones toto suo decursu essentia: ab eius tamen causis per temporum vicissitudinem variantibus, varia medicamentorum genera indicantur.Superest sane in augmento
254쪽
2os LIBER ΙΙ. vis magna fluxionis quae quidem cohibita suit iα principio morbi , reuultionis & repercussionis o pe , sed non prorsus repressa r quia factae iam fluxionis portio parti adhauit frigore repCT-cutiensium durior crastiorque. Ab illa repexcussio et ab hac resolutio indicatur in augmen
Distinguuntur autem phlegmonarum tempora symptomatis earundem : ut augmentum ex maiori tumore, dolore, ardore, rubore, duritie ecfebre Digerentium medicamentorum genus Unum estssed duplici differentia. Quaedam enim leuiora, arqOtica dicta: alia fortiora quae priuatim diaphoreti ca vocantur. Illa , sunt mediae naturae magis vicina , sialore ab humiditate temperato ad primum tantum ordinem. Hinc dolorem leniunt, cutem eiusque poros rarefaciendo eosque tenuitate sua
pene ando & humorem inhaerentem liquando , ex quo vapor fiat semper expirans, donec locus detumuerit. Atque haec quidem fere satis sunt in phlegmonis in quibus materia morbifica super iiciei magis vicina est , eaque calida humida de tenuis , cumque Iocus mollis & rarus est. Sic Galen. libro tertio de Arte parua a phlegmones curatione remouet usum acriorum re I- uenti uin.: ne calore dc dolore'. fluxionem atria
Quae secundo ordine aut supra calida sunt, ut 1 lia sunt,cum in alto corpore humor residet: cum isque idem humor crassus frigidus & glutinosus est quando denique dura est 3c densa partis substantiadi distantior sedes. Videndum enim non quale esty sed
255쪽
DE STERI L. Mu L. I D 1 o P. io,
sed quale futurum sit dum ad partem peruenerit
Vtramque diaphoreticorum materiam permiscendam elia indisclitienda uteri phlegmone, suἀ- dent situs eius remotior & substantiae crassities atque densitas:tum sanguinis menstrui lentor & cras. sities, ex quo phlegmone aecendi ea in parte solet. Ad procurandam igitur repercussionem valudiorem cum modica digestioneisi ipso morbi augmento poterunt exempli gratia ea quae mox subiiciuntur usurpari. . sol. plantag. absinthij maluae violar. sem mitat. myrti & rubi an. m. j. rosar. rubr.flor.chamae-meli meliloti an . p. j. balaustior. &cortic. malorum granatorum an .J i coquantur in oxycrato: residentia contundatur & cribretur,eique adde sarinae hordei & lini, butyri recentis & axungiae potet Tne. sale an. 3 ij olei rosati, chamaemel. an. 3 iij
fiat cataplasma applicetur superstupas cannabinas bene pexas: vel contusa commixtaque eadem materia intra saccellos excipiatur. Ex hoc ergo decocto pars primum foueatur, mox a fotu patefactis poris cataplasmate tegatur,cauendo tamen ne pars nimis oneretur & indolescat.
N. olei rosati myrtini & chamae melini an. 3 ij muci lag.seminis cyton.& psyllij extractae ex aqua
plantag. quartar.Vnum. rosar. rub.baccarum myrti,& iantalorum omnium an .3 ij axungiae porci insul-1ae & butyri recent.an. quartarium si cerae nouae q.c fiat unguentum. Simile erit unguentum sesumptiuum & de althea cui inspergat ur puluis rosarum, iantalorum
256쪽
2IO L I B E R ΙΙ. omnium,gallarum calycum glandium & cor t. mali granati ad partes a quales puluerum & unguen torum ut pariter discutientia & repellentia eua
Emplastrorum& ceratorum forma durior grauiorque sit quam ut pars dolens aegi aque ea perfe
Cum status adest tumorque,ardor, dolor, sebris& symptomatum eius tota syndrome plurimum vagent: tum dig-ntibus pluribus pauca repercutientia miscenda sunt: ne fluxionem tametsi iam suppressam redintegrati calore &dolore vehemcntissimo contingat. N. micae panis frumentacei lm j, infunde per horam in aqua scruenti & exprime, eique adde mellis
ros.quartar.j. stat cataplasma. vel sol. maluae plantag. calamen th. absinth. an. m. j. florum rosarum chamarinet. &aneth. an.
brentur , cribraturae adde farinae lini & foenu
gr. & furfuris subtilissimi an. 3 ij olei rosati
In declinatione sola digerentia abdicatis repel
lentibus omnibus conueniunt, non tamen valde a
cria ob metum fluxionis r sicuti si proximo cata plasmati addantur solia artemisiae pulegij matrica riae. Simile quoque erit unguentum ex emplastrodiachylone, ireato dissoluto cum oleo chamae mel vel liliaceo. Postquam denique tumor prorsus subsedit ac nihil quod exhalet reliquum esse videtur: tum pars ipsa confirmanda est,quae longiori decubitu fluxio Nis usuque digesentium valde elanguit , ne postea
257쪽
DE STERI L. Μ VL. I DI p. iii rheumat: sno lapius vexari eam continoat Fotus parabitur, ex decocto folior. equiseti ta- pii barbati, summi at. oleae, rubi, myrti & baccarum eius,bala ustiorum , nucum cupressi gallarum rosar.& aluminis rochar, in vino tortino.
De abscessu uteri. PHlegmone uteri quae ob materiae copiam leniatorem aut crassitiem , vel denique sedem distantiorem neque prohiberi, neque digeri potuit; in nouam morbi speciem degenerat quam μα Graeci vocant a Verbo α ἱ PM, quod partes similares quae antea contiguae erant, recepta fluxione impletitque intermediis earum spatiis a se inuicem separentur: hinc Abscessum Latini vocant ab abscedendo, vel recedendo. Quanquam at Lud etiam est abices suum genus, no ex fluxione sanguinea: sed congestione ortum habens, idque ipsum varium admodum est pro multiplici excrementorum contentorum corporumque solidorum natu
In tres tamen species secari tantum solet, Atheroma, Steatoma &Melicerident. Est autem ab-lcestus phlegmonosus, alias crudior, alias maturatus; In illo omnia phlegmones symptomata grauiter inualescunt, tumor fit eminetior durioru concepto vapore multo ex sanguine essiruescente, undetentio ardorque malor longa nonis , aut vesicae aut
pubis oppressio maior, uri meq;& iacum molestior quam antea kppressio. indeq, dolor acrior, magis pungens & lancinans: sebres denique ardentior:s,
258쪽
an LIBER II. sed accessiones crebriores magisque inordinatae de cum horrore,emicantibus scilicet ex abscestu ipso vaporibus acrioribus,in partes nerueas &mea, bra neas, vel calore i pso natiuo sese ad coctionem dematurationem materiae colligente, aliasque partes affatim destituente cTum igitur phlegmonosus abscessus siri puratione curandus est quae materiam ad facilem educationem comparet. Eius quidem sola natura causa efficiens est,sicuti solus sanguis idonea materia quae vertatur in Pus magis minusve sincerum pro substantiet eius crassitie, vel tenuitate, calo re vel frigore. IuuMur tamen a medicamentis tum calidis humidis & naturae partium simili bus : tum emplasticis , ut praeclusiis cutis sp1raculis caloris substantia non qualitas crescat: partesque solidae confirmentur , a quIbus Vitiosus sanguis concoquatur , earumque consuetudine exalbescat , tandemque fiat pus album Imue & uniforme. Itaque a suppuratorIIS arceantur : tum detergentia , tum valide calfac1ent 1asceantiaque nisi sint emplasticorum mist1one retusa, ubi scilicet multa sunt sanguinis Vitia, ut frigus & lentor, eodem tempore doman-
'Illius steneris sunt leuiora suppurantia , aqua tepida simplex , hydrelaeum , oleum , butyrum,
adipes domesticorum animalium praesertim re centes, ut & medullae, verbi gratia gallinae,po ci,anseris,cerui,vituli, vervecis. Paulo efficaciora sunt, rad. alii ae, illiorum,Ioialia quatuor emollientium herbarum,caricae,lemen
259쪽
lini eiusque mucilagines & altheae, extractae ex decocto florum chamaemeli meliloti, solia quoque Oxalidis & tussi lag.sub cineribus cocta de cum adipibus praedictis mixta. Efficacissima sunt,in lenta contumaci minusque suppurabili materia ut phlegmonarum istaruila vel inueteratarum, pix,terebinthina, galbanum, ladanum, styrax pinguis. Ex his omnibus differentiis fotus cataplasmata & unguenta concinnantur, qu Ita etiam asseruantur in pharmacopoliis ut basi licum utrumque diachylum,ireatum & de mucit ergo paretur tepidus et vel ex aqua sm-pl ici , vel ex hydrelaeo vel ex decocto plantarum praedictarum, tantisper continuandus, donec pars erubescat & extumescat, non subsideat, aut expallescat. Vel etiam ex pane calente ex furno , cataplasmata conficiantur , vel ex farina tritici, li-ui , hordei, quae purissima sit 8c ab omni furfurepurgata tergente & resoluente, cocta, cum aqua &oleo, vel cum mucilagine radic altheae, aut seminis lini extracta ex decocto florum chamarmeli vel caricarum pari quantitate, vel ex materia praedictarum plantarum cocta, tusa, cribrataque cui farinae praedictae adipes suis,gallinae medullae vervecis vel vituli addantur. Vt R. farinae tritici & mucilaginis lini ut dictum est extractae an. m. j. misce ad ignem. Ι- .
rad. altheae & liliorum an .m si se . quatuor remollitorum an. m.j. florum chamaemeli meliloti
260쪽
zi L I B E R II. cepam numero j. coquantur , contundantur Mcribrentur : cribraturae adde farinae hordei purissimae j iiij axungiae anseris& gallinae an . quartar. Mnedullae cruris vervecini vel vitulini di bu tyri recentis an . misce fiat cataplasma & applia
Iam vero suppuratio abscessus facta,ex omnium -'symptornatum mitigatione dignoscitur: Stupor e- ni in solus & indolentia citra tumoris depressio hem febrisque extinctionem & duritiei mollitionem, gangraenam , partemque syderatam & emortuam indicat donec eadem omnia recrudescant ut acriores dolores sebre ite vehementiores , dum pus acre partem exedens, eruptionis viam sibi parat: quod pus ex sendo quidem & lateribus uteri : alias in ei ut interiorem sinum influit, unde sincerum effluere per pudendum selet , alias in abdominis capacitatem inter peritonium & intestina penetrat , in uia que Ventrem ad inguina distendit opprimitque : sic ex ori sic ij ex terni aperto abscessu. pus per ceruicem eius demeructatur e scuti aliquando ex antica parte per vesicam : ex postica per intςstiuum prosunditur. IEst autem ex ventre detrahendum sectis inguinum locis, ubi ilia terminantur. Diuidi enim, ut puto, & cicatrice claudi , peritonae S mcmbrana potest,sicuti ex paracentes hydropicorum &chirurgia entero ccles constat, in quibus sine ullo
periculo sanescit. νQus d si suppuratio facta , ob crassitiem carnosae uteri substantiae , aut ob puris crastitie m