장음표시 사용
431쪽
tatibus,& inteperiebus humoralibus infestatur,vnde fit ut mensiu effluxioni viae venaeq; uterint,ti co-tyledones no pateat neque explicentur. Alias tame proprio naturae motu auersio haec fit, utero et laua1ncolumi: neque menses fluxuros respuente:Fit autem ea mensium transmissio a natura in eas partes quibuscum uterus ipse consentit. Tunc enim accidit: ut uterinae venae in vicinas r laae rursus in alias vicinas redundantem sanguinem vicistim eructent: donec per consecutionem quandam reliquae venae impleantur. Transmissus itaque hoc pacto sanguis aut in venis subsistit,in quibus prae obstructione & putredine sebres ardentes maximeque acutas
accendit. Quod si ex iisdem violenta distensione diuulsis in viscerum aliarumque partium substantia D eruperit: phlegmonas calamitosas aliosque tumores excitat: ut phrenitides, peripneumonias, aut
hydropes,sed si ex iisdem venis per anastomosnr
clusis foras extra corpus excl udatur,in modum pe- modicae menstruaeque excretionis erumpere solet Consentit autem Vterus cum omnibus corporis
partibus, praesertim cum principibus aut quae ipsis
inseruiunt, per numerosas venarum propagines a caua deductas, cui annectitur per venas spermaticas uterus. Hinc igitur per nares ex cerebro et per pulmonem expuitione: per ventriculum vomitione: per renes & vesicam mictione: per haemorrhoidas e ramo splenico : vel e vena caua, per intestina ex repleto mesenterio: vel per dysenteriam cruentam in mutilatis colaetoq; victu utentibus: per pedum ulcera κοιμηθη: per alveolutri dentis euuls; per umbilicum periodica & menstrua excretione, sanguis menstruus ab utero reflexus aliquando proru-
432쪽
pit. Eiusmodi autem mensium transmissionem superiorem omnem Hippocrates apho. L .lib.I.improbat; in seriorem probat tantum: si niger sanguisessiuat : idem tamen stipprestionem mentium ab
harmorrhagia suppleri docet eodem libro: quare sententia prioris aphorismi ita accipienda est. Si nulla adsit plethors purae vel impurae aut suppress
vacuationis menstruae opprcssio: tunc enim veluti naturalis est : & foeminarum incolumitatem
tuetur. non naturalis tamen ea ratione habenda est
quod non per viam conuenientem id est ut eruiti fiat: neque foecunditatem tueatur. Transmissionis huius indicatio curativa duplex est , prior vena rum uteri apertio, posterior sanguinis ad eundem reuullio : apertionis instrumenta materiaque expolita fuerunt antea prima operis huius parte intractatu de tumoribus. Pariter remedia quae cGnferunt aduersus obstructiones & intemperies humorales proximis huius sec0ndae partis capitibus designata sucrunt. Reuulsionis quoque differentiae sunt appositae& usus ut sectionis venarum in pedibus: frictionum violentarum, lumborum femorum & tibiarum,deligationum arctiorum ad pedes& ad femora digitis quatuor supra genu utrunque ecucurbitularum magnarum iuxta inguina : vaporum suffituum & pessulorum in ceruicem pudendi infercndorum. His revulsionum differentiis locus non est nisi apertis prius venisme uteri substantiam cohibitus sanguis obruat, sicuti nusquam repercussio parti per quam cssiuit adhibenda est : ne partem principem impetat incessatque.
433쪽
DE STERI L. MUL. sYMP. 33s. De immoderatas mensibus.
Λ Ffectus hic priori & natura ἐκ effectis Omni- . LLno contrarius est: prior enim , vacuationis naenitruq naturalis & consuetae retentio est, posterior hie immodica vacuationis eiusdem pr fusio, item prior ille organicos maxtae ino bos in utero suscitat, plerumque etiam in aliis visteribus, ut sunt tumores obstructiones viceradi obliquitates : posterior vero totius corporissimilares frigidos siccosque ; spiritus enim & c loris cum sanguine priuatio frigus & siccitatem
inllucit: nissi forte ex cruditate, ventriculi humiditas excrementitia luxuriet. Huc spectat Hippo. aph. 7. lib. s. Menstruis abundantibus morbi eueniunt scilicet in toto corpore & subsidentibus ab utero id est in utero morbi. Porro haec a
bundantia supra naturae vitaeque modum est rcum plus sanguinis per uterum excernitur : quam ex propria foeminae nutritione redundet. quare definiatur mensium redundantia, non dierum numero,vel periodorum ordine sed multitudine quae uaturae vitaeq; aetatis,sabitus,&cosuetudinis inoduexuperet cum viriu iactura. Disserentiae re ludant εduae sunt, una a causis externis internisque coniunctis, altera ab internis tam antecedentibus, quam coniunctis. Externae autem sunt quaecumque cor pus de sanguinem vehementius inflammant ait nuant &ad fluxum commouent ita ut vaporum
multitudine ferox & tumidus orificia venarum maiorum aperiat: minores aliquando disrumpat:
eiusmodi sunt eibi acriores salsi piperati , motus vehementes iub cllo prssertim lituoso , iracundia truculenta & indomita. Coniunctae
434쪽
cauta sunt, venarum morbi organici duo, anasto- inolis, a sanguine replenis vel vellicante nimis ,&diapedess,ab intemperie frigida humida ut in hydropicis. Item communes tres diaereseos species,ut vulnus,& ruptio,a partu difficii , abortu violento, tribus praesertim a conceptu mensibus, vel exim prouid obstetricis parientium tractatione, erosio denique ab acrioribus & erodentibus venarum tunicas humoribus.Αntecedentes causae sunt plethora & cacochymia cum sanguine mixta e siue biliosae sit,sive pituitosa,& serosi,siue melancholica.
HVius redundantiae mensium , sicut & cuiustifibet liqmorrhagis,comes est ingens corporis viscerumque principum & eorum qu et illis inseruiunt, perfrigeratio ob caloris & spiritus una cum sanguine effluxum maxime vero partium illarum, lus ad proprii muneris functionem caloris magno subsidio egent,Hinc ex ventriculi ostensione cruditas, cibique fastidium oritur : ex hepatis vitio issaque harmatos crudior & humidior sanguis partes prς fertim frigidiores, S a corde distantiores sero
multo flatuque persundit,atque hinc cach exta foedusque foeminarum in vultu & pallidus color: habitus subtumidus & flatuosus: Cede malosus pedum K tibiarum tumor rex cerebri Iniuria mentis ignauia, sonsuum stupor, motuumque torpor, & totius corporis inertia,ob ineptam spiritus animalis substantiam: ex cordis denique offensione graui, moeror, tristitia, lipo thymia, syncope, hydrops, mors denique cellissima prouenit. Caust externε recentes , ex laborantium sceminarum aut assidentium
435쪽
DE STERI L. ΜVL. S Υ M P. 38bministrorum iudiciis perspicuae sunt. Internarum siue antecedentium omnium signa communia pe- tutur ex causis internis ex ernisque: ut natura et tale,
habitu , victu praegresso, & consuetudine: Ita plet horae ex natura calida humidaque aetate iuuenili habitu carnoso v itaque indulgenti. Cacochymi et bioliosae ex natura calida siccaque, aetate iuuenili habitu gracili , totoque victu cali)iori indicium sumitur. Pitu tosa ex habitu praepingui , frigidiori victu&desidioso , maxime ex aquarum uiuosarum &fructuum horiorum ingurgitatione internoscitur. Signa peculiaria ex substantia & colore excreti sangu nis depromuntur. Teperati enim sanguinis mediocris substatia colorque floridus est,& cruori victimae reces mactatae per similis: biliosus pituitosus S melancholicus sanguisexperimento duplici eiusdem substantiae & coloris explorandus est: tum eius in arenam sub aestuoso caelo & ardente sole infusione & exsiccatione, tum eiusdem in linteolum sub umbra siccandum effusione : qui enim in arena aut linteolo emicat color, flavus quidem biliosum, albidus pituitosum, nigricans melancholicum renuntiat. Signa denique cuiusque venarum affectus ex copia modoque fluxus ducenda sunt: nam per
anastomosin copiosus est facilisque laudabilis san guinis fluxus: per diape desin fluxus est longus sed parcior & indolens,& quidem sanguinis tenuioris
biliosi aut aquos: per ruptionem copiosus, & cum dolore,&a violentis set pius causis, ut casu, ictu, abortu, partuque, coitu cerae ni et aliquando etiam vi causarum internarum , Vt a plet hora: per di auro
sin & erosionem parcus quidem &languidus:sed cum dolore fluxus est.
436쪽
LIBER III. Signa prognostica.OMnium redundaniit menstrui specierum dis
ficillima est fereque in curabitis ea quiex vereri luiopathia uteri prouenit occallescentibus meatibus,tu etiam quae ex diuturniori sympath a est: cusit pars haec suscipiendis aliaru partium excrementis ob decliuiorem situm opportunissima. postremo infinitis prope morbis frigidis corpus uniuersum. opprimit,tandemque cachexta pituitosa & hydrope perimit. Curatio primae deerentia.
Hoc symptoma id est redundantia mensum,
quacunque ex causa fiat, indicationibus duabus curatur: una sanguinem fluentem, altera V narum morbos respicit. Vtraque est multiplex pro varia sanguinis venarum morbique natura: ut mox. patebit. In ea enim quae fit ab externis causis calidioribus: sanguini quide fluenti reuulsio derivatioque reide calfacto refrigeratio,attenuato incrassatio opponeda est.Sic in venaru maioru anastomosi & dilatatione, orificiorum constrictio copressioque, in minorum ruptione agglutinatio procuranda est. Haec autem sanguinis constitutio ab externis quide causis nata est, indicat tamen remedia solaque eius indicatio curativa habenda est: sicut externarum causarum constitutionis in sanguine ab illis relictae propria est demonstratio &diagno sis:Sympto inata quoque leuiora summoto morbo eorum auctore ipsa protinus summouentur: & tanquam cum causilua profligatur:at grauiora peculiari curatione atq; adeo ante inorbu summouenda sunt; ut quet viribus sunt pestifera, primi';morbis augedis vel nouis ex-- eitadis idonea.Eiusmodi est haemorrhagia,qu g ru pila
437쪽
ptis vel apertis venis Vires animamque cum sanguine profundit. Fluxionis igitur coercedi instrumeta suggerit unica chirurgia eaq; duphcia,tu reuulsoria fluentis vel mox fluxuri sanguinis: tum derivatoria iam fluxi ad uterum, venas'; eius implentis. Ex reuulsoriis sut phlebotomia, haemorrhagla natau, deligationes; frictiones, cucuibi tuli. De riuatori u unicum est, apertio nempe harmorroidii per hirudines
affixas vel scalpellu chirurgicu infixu. phlebotomia prima quide est & efficacissima in alterutro cubito: ubi altera uteri pars grauior & sanguine magis oppressa sentitur: ut fiat reuulsio κατ7ρον venae basilicae vel mediae, presso interim ramo qui a cephalica deducitur idque parce ut abj j. ad ij. singulis vicibus: sensimque ut bis terue in uno die & angusto vulnere : ne insignis spiritus & caloris iactura uacuatione sanguinis sequatur. Eade sanguinis vacuatio, si vires sint debiliores, utiliter tentabitur secta vena dicta saluatella, quae inter annulare & auricum larem digitum excurrit. denique harmorrhagia nari uim admotis vel setis vel iuncis aculeatis tutissime proritabitur: loco phlebotomiae deligationes arctiores fiant vel digitorum in manibus vel brachiorum iuxta axillas& mammarum ipsarum item
frictiones durae & asperi brachiorum & axillarum,
dolor enim calorque sanguinem retrahit,cucurbitula magna & cu magna flamma sub mammis: & ad hepatis lienisque regionem : ad dorsum denique &lumbos etiam cum scarificatione admoueatur. Caliditatis & tenuitatis temperandae instrumenta duo sunt, diaeta & pharmacia. utraque ad refrigerationem & incrassationem vergens. Diaeta
igitur constet aere frigido in conclaui aquilonio
438쪽
388 ' LIBER III. aut gelida resperso , aut foliis ramisque frigidarum
plantarum constrato , pane hordeaceo , miliaceo sequalino, pultibus lcguminum,utorias, hordei, fabae, cicerum, lentium coctis cum aqua ferrata: vel
respersis succo austero mali granati, aura nc ij, limoni j. Fructus quoque adstringetes prosunt: ut mespibia, sorba cydonia corna & berberis: potus sit aque pluuiae ferratet: si tamen defectionis virium ob vacuationis redundantiam metus sit, panatella triticea, vel semota quam Vocant cocta cum pedibus vitulorum exhibeatur asperso puluere coralli ut ambrae citrinae. Consummata quoque, iuscula carnium coctarum cum plantagine portulaca a cetosa
symphyto, conuenient, Item gelatinae cum succo mali granati, aut omphacio praeparatae: vino quoque rubro & austero praedicta aqua diluatur. Eodem tempore sit somnus prolixior, durus decubi tus , vita perturbationum omnium expers, mollis, denique ut lubricus veter siue per se, siue per clystere,& balanos: ne valida ventris compressione, sanguis ad uterum deprimatur.
Pharmacia quoque fluxum resignet refrigerando S incrassando per interna externaque remedia, illa sunt tu lepi a poete mala pulueres electaria pilular. iu-lepi costant strupis de granatis acidas cydoniorum myrtino & de rosis siccis , de limonibus cum aquis rosa rurn plantag. acetos addendo trochis. de bolo vel de terra sigillata portiunculam.
Apogemata concinnantur ex decoctis radicumbistoris tormentilis folior.platag. lact. portui. equiseti solani acetost stiraph .papauer. albi, verba sci albi, sumitatu myrti bala ustioru rosaru rubearia: quibus addatur momentu pii lueris adstringetis: cuiusmodi
est terrae sigillatae vel boli armeni, sang. draconis,
439쪽
coralli rubri, cornu cerui, rasurae eboris, lapidis harmatitis,& magnetis, masticis, thuris, gummi arabici,& tragacanthae, ambrae citrinae, amyli, caricum, glandium, gallarum, nucum cupressi, testarum oui icalci natarum, acinorum granorum rubeorum,paeoniae , ossis usti de pede vervecis , spongiae infusae in picem liquidam & vstae in fictili. Hic puluis alias
cum vino rubro austeroque, alias cum album inea ut vitello oui ad si alias cum succo plantag. vel cum aqua pluuia ferrata per plures dies, ut sex vel octo recte sumatur,donec repressus omnino sanguinis motus videbitur. Ex eodem puluere cum succo conuenienti fiant pillulae cum masticis aut psylli j mucilagine, quarum B unus deuoretur bis quotidie, ex eodem deniquc puluere fiunt electaria sol databulata cum saccharo aqua rosarum diluto. Fiunt denique electaria mollia si iungantur conseruis adstringentibus qualis est baccarum Oxyacanthae ro sarum caruis cydoniorum myrobalanorum cum si-rupo myrtino vel cydoniorum. ΦΑltera indicatio est hiatus & apertionis cotyle donum adstrictio occlusioque: tum per assumenda modo exposita, tum per admouenda & intromittenda. illa sunt, fomenta per spongiam oxycrato non calido , nec frigido imbutam: aut decocto adstringenti: quale cst foliorum plantagin. bursae pastoris, equisieti, verbasti albi, symphyti, lysimachiae.
oleastri, Vrticae mortuae, summitatum myrti, olea stri, lentisci, vel succis earundem. talia lini menta sint ex oleo myrtino ,letiscino, melino, cu pauca cera. Ite unguenta ex iisd' &iucto puluere adstringenti: cuiusmodi est unguentum comitissae, imponen- 'da regioni lumborum, renum, inguinum &imi ven-
440쪽
tris. talia denique sunt cataplasmata ex decocto adstringentiu S magmate iunctis pulveribus & oleis adstringentibus: clystcres intromittuntur per uteri ceruicem, ex eiusnodi platarum decoctis succisve, ut plantaginis, mixto puluere aliquo adstringenti
qualis est spogis in liquida picem mersae & in ollavstae: pessaria quoq; ex lana &cotone succo eodem imbutis & puluere aspersis altissime ad os usque pudendi intromittenda sunt. Physica denique sunt corallus rubeus de collo suspensus: ambra citrina,&quod magis superstitiosum est, sacculus magnae ranae puluere repletus, & inter mammas ex collo de
mi ssus gestatusque. Atque haec iit differentiae prime
Curatio secundae disserentiae. SEcunda differentia immoderatae menstruae purgationis pudens ex causis internis, tu antecedenti b. tu colunctis, curatur iisdem indicationu duarugeneribus: reuulsione scit .stuentis sanguinis:&solutationis venam unione. utraq; aute indicatio pro varietate causatu antecedentium, ut ple thoiq&caco-chyaniae:& coniunctarum, ut anastomoseos, rixe Osdia pedes cis& di auro seos variari solet. Quae enim apte: hora & anastomosi est, reuulsione indiget, per opera chirurgica antea exposita: ut frictiones deligationes cucurbitulas scarificationes in partib. superioribus,& phlebotomia: quae vel copiosior st, vel parcior: si plet hora spotaneo fluxu ia sit exhausta,
Vnio autem tum per diaetam no solum tenuem, scd refrigerantem etia, inerassantem & adstringente in
procurabitur, nisi integrae yi ies integra unius diei inedia serre possint, tum denique per pharmacia 6c medicamenta adstringentiar qualia in assumendis admouendis, & immitte dis expolita modo fucrut.