장음표시 사용
461쪽
IAmvero si fluor uterinus ex singulari sympathia visceris alicuius principis,aut principi seruieritis
partis, ortus sit,eadem methodusobseruanda est: viantecedens causi e toto corpore primum summoueatur , mox coniuncta tam materialis quam
efficiens peculiaribus remediis oppugnetur , Vt cerebri frigidi & intemperati cacochymia imprimis per errhina, sternutatoria, apophlegmatismps , gargarismos , masticatoria , cauteria ceruici, phoenigmos vertici affigendos, extrahature deinde cerebri relicta intemperies frigida humidaque deleatur,ut lotionibus eius ex plantarum calidarum & cephalicarum decoctis in debili lixivio cineris sarmentorum vitis & vino albo, indeque fotibus & embrochationibus , vel aquarum thermalium, vel odoramentis & suffitibus per poma odorata , per corollas carpis & eollo innexas , ex ladano puluere salicis moscho ambra& ciueta concinnatas & percucuphas pauco cotone & cephalico puluere sertas e aut per aspersionem vespertinam & quotidianam pulueris cephalici super commissuras verticis : & per unctionem colli ex oleis calidis ut laurino constino de spica de stoechade & de nuce muscata: postremo affectus uteri sympathicus iisdem vacuantium & roborantium remediorum indicationibus abrogetur, quorum omnium in fluore albo habetur historia. Sic ubi intemperati ventriculi cacochymia pituitosa vomendo purgata, doque subducta fuerit,mox intemperies frigida humidaque eiusdem tollenda est, variis remediorum assumendorum ti admouendorum formulis. Illius generis sunt electaria,tum se Iida ut aromaticumro satum
462쪽
DE STERI L. MUL. s V M P. KIs Tosatum,diagalanga,tum mollia , ut mithridatium theriaca vetus,& syrupi ut de absinthio de mentha conseruation .citri,Vinum quoque absinthites, tum . optatae ex conseruis florum rorista.& salutae, sum mitatum ab seuhij pontici, eort.citri,Zin zib .viridis nucum iuglandium carnis cydoniorum & mirob. cepularum,cum puluere aromatici rosati, rasurae eboris sapphiri & hyacinthi fragmentorum cum sy-rupo conscru. cori. citri. Pulvis hic quoque sing laris est. R. pulu. spogiae ustae & aqua rosarum decies Iotat 3 ij. rasurae eboris,cornu cervini, cori. citri, mastichis,niacis, nucis muscatae, ana 3j. spicae nardi 3 s
na sit hysterica fiat pulvis. capiat cochlear unum quotidie mane. Inter admouenda sunt latus, ex plantarum calidarum decoctis perfiltrum vel vesicam applicandis: ut absinthij,ment hi, sambsuci,betonicae, mellia se, radicis cyperi,galangae,cort.citri,spicae nardi,ca- . Iami aromatici, seminis coriandri, florum roriis.& rosarum. Item embrochationes post solum ex oleis calidis N adstringentibus vi absinthino, nardino,de mentha,mastichino melino muscatellinor 'ex quibus oleis mixto pulueris praescripti quadrante, fiat unguentum cum cera alba, &ex triente ceratum quale est Galeni pro stomacho vocatum. tero consulendum est ut in sympathia cerebri: sic denique in bilioso fluore ex sympathia hepatis calidioris,curanda est primum causa antecedens,&biliosa caeochymia toti sanguini inspersa uniuersim
quoque e toto corpore reuellenda vacuandaque
est. deinde propria hepatis ipsius sentina priuatim
463쪽
η ' LIBER III. exhaurienda est, aut per urinas, aut per sudores Ie uiusculos: tandec; eiusdcm hepatis calidior intem peries delenda e1t tum assumendis, ut elect. triasan
tali, tum apponendis de quibus in bilioso fluo re. Postremo id iopathia uteri curanda est pro varia eius specie in singulis sympathiae differentiis exposita. Hachcnus menstruar vacuationishniplomatum omnium therapeia exposita est: Conceptionis symptomata deinceps percuranda sunt: 1i modo eiusdem causae prius expositae fuerint, De conceptione.
Est igitur conceptio propria actio uteri, procre
atricem in suscepto semine virili otiosam facultatem ad adtima propriumque consor mandi foetus munus exsuscitans: haec autem via coceptrix ab
idiosyncrasia uteri prodit, quam globosa cauaque eiusdem figura singulari ope adiuuat,dum semeta ipsuna intimo suo sinu avide complectitur: & ad iustum concipiendi, formandi, augendi, tandemque pariendi tempus constantcr asservat. Illa vero conceptio septem dieru est: a qui b. inchoatur formatio partium foetus: hinc ab Hippocrate libro de carnib.& de genitura proditum est : si quod in utero con- lceptum est,intra septe in dies excidat: nullam praese ferre partium delineationem, si vero post septem dies excidat, id ipsum in aquam immissum quandaeuidentem partium delineationem exhibere, ocu-Ior. oris,pudendorum & principum viscerum. Aristoteles quoque lib. .de historia animalium cap. . quae
464쪽
qui intra septem dies primos in grauidis sceminis
Corruptiones fiunt: cas quidem, non abortus, sed effluxiones vocari autor est non entiri ante septianium diem foetum & cmbryoncm, scd semen s
Ium in ulcro contineri. Procreatio autem & coarticulatio foeminarum in utero quadraginta duobus diebus absoluitur, masculorum in triginta, at que id ut plurimum , & tempore breuiori paulo, aut longiori. Procreationis, cui conceptio in primis opitulatur , subicetum locusque est totus v-terus hinc naturae hortus agerque vocitatur efficiens causa, formatrix facultas a patre semini conserta : materia circa quam fingendam facultas versatur , senen virile mulic bri auctum & me struo sanguine optima uteri constitutio , tempe ries & figura, adiutrix causa est. calor natiuus una cum spiritu a parentibus per coitum semini permixtus causa instrumentaria. Finis denique procreationis est speciei propagatio , natura que Ornamentum. In utero igitur ut sit foecundus , m derata temperies exigitur , omniumque excre mentorum alienorum dc menstruorum penuria.
ut duobus, tribus, quatuor, aut pluribus a finito eorum fluxu diebus: figura quoque tum viri usique seminis tum foetus ad legitimum pariendi
'ue tempus capax: natura denique veneris de coitus virilis auida. Caeterum cum cuiusuis operis principium soleat esse duplex, unum agen S, alterum patiens, siue materiale : in generatione tamen animalium utriusque vicem gerit unicum semen masculum muliebri permixtum, & in utero auctum et ex eo enim partium spermaticarum
465쪽
i6 LIBER III. omnium prima rudimenta, viscerumque quasi fialamenta quaedam tenuissima , insidens semini ipsi formatrix facultas in primis exprimit, quae deinceps carnea mole ex allecto mutatoque sanguine menstruo impleat, alat, augeat: & praescriptis ana tura tcrminis tandem perficiat. Hoc tam diuino con ormationis partiumque foetus descriptionis munere facultas ipsa formatrix perfungitur, calore natiuo , spirituque a parentibus adscitatio adminiculante, a quo semen totum perlustrante, variasque
seminis portiones distrahente: diuersae quoque partium substantiae suscitatur, Vt puta neruearia, membranearum, o si earum, quae a praesenti facultate informantur:sed enim ex seminibus duobus maris desceminae , masculum soluin foecundum est: utpote praecalidum S siccum, indeque album, crassum,
lentum, bullosum, ex coctionis probitate & spiri
tuum mixtorum v bei tate. Atq; haec maris temperies calida siccaqRe ex multis tum causis tum corporum & animorum affectionibus perspicua est: Primum cnim mares e semine calidiori dextri tes is maior s& dei sic ri. gignuntur .Hinc ligatio sinistri
testis:& leuatio cruris dextri in coitu, prolem ma- scillam maturat.Iidem in dextro uteri sinu aluntur:
utpote calidiori,ob viciniam & rectitudinem hepatis: unde sit ut dextrae omnes partes sinistris sint calidiores & robustioi es. Aluntur quoque sanguine puriori e vena caua infra emulgentem tradio. Huc spc ctat quod a coitu, foemrnae in dexterum la- ius de cubitus prolem masculam iuuat, sicuti naturae quoque sanguineae vel biliosae aetas ab adolescentia ad constantem. Deinde masculi foetus velociorcst in utero formatio, ut in triginta diebus, motusque
466쪽
DE STARI L. ΜVL. SYMP. η que validior, celerior & frequentior, purgatio puer Perae breuior, ut so . dierum, cauitates omnes vaso rum, thoracis, & asperae arteriae ampliores. Hinc pulsus maior, vox grauior,tardior extra Vierum accretio, vitaque diuturnior, ob crassi lentique humoris primigenii extensionem difficilem & dissipationem. Hab ius nigrior, densior, porosior, grauior, constatius iudicium, ferocitas magis implacabilis rvires tandem omnes robustiores. Postremo a calidis causis omnibus, tum cibis, tum medicamentis mascula soboles propagatur: Eiusmodi est diaeta calida siccaque, quae sit omnis ingluuiei, temulentiae, cruditatis, frigoris, inediae, nactus, & tristitiae expers. Item purgatio Omnium corporis excrementorum per octo vel decem di cs ante mensium eruptionem, moxque a fine mensium , Uteri corroboratio per sumenda, admouenda, & immittenda in Vterum remedia, quorum in profluuio muliebri albo meminimus. Contra vero temperiem foeminarum frigidiorem & humid rem esse earundem origo satu', & corporum animorumque accidentia clarissime demo nitrant. Oriuntur enim illat a frigidiori semine testiculi sinistri, minoris, magisq; flaccidi, quod e sanguine magis seroso & ab emulgente
sinistra hausto conficitur, alunturque in sinistro v teri sinu ob hepatis distantiam, frigidiori. Inde ac cidit, ut foeminarum semen sit tenuius, liquidius aquosius, minusque album, vires earundem omnes Iaguidiores robur enim calori & spiritui tribuitur capillitium densius, tenuius, productius, cum caloris sit poros dilatare , pilos in crassare & aliquando crisparta, vasorum omnium,thoracis, & asperae arteri et angustia maior,unde minor pulsus,vox magis
467쪽
exilis, remissioris caloris indicium, clunium amplitudo,ossiumque ischi j & coxarum ad facilem tuta-q; scelus gestatione, habitus obesitor, laxior, laeuior, magis grauis, magis'; glaber ut pote minus por sus, sanguis crudior & ab udantior, ut que non dissoluat calore qui infirmus est, co formatio in utero tardior ut in q2.dieb. motusq; tardior, ut circa 9O diem, in viris autem circa o. idem languidior& rarior est, quia tenuius semen ab infirmo praesertim calore serius cogitur & in spissatur: eduntur tamen
eode, quo mares, tempore, quia quanto tardius formantur, tanto citius formatae iustum incrementum consequuntur, extra uterumq; citius crescunt, pubescunt, vigent gla&sapiunt ob faciliorem tenuis & liquidi, quam lenti crassiq; seminis productionem, citius senescunt & moriuntur ob velociore humoris primigenii dissipationem, genitalia deniq; intus co-dita sui infirmo calore foras illa no extrudete,ut ait Gale. vel potius natura ipsa foetus securitati isto situ
prospiciete. Itaq; mare vocare cosueuer ut qui in alieno corpore generat semine per erectu cole,quasi per siphonem in uterum instillando, foeminam quae intra se: ideoq; genitalia eius interior situs decuit, ad excipiendum fouendiiq; semen virile,& fundendia menstruum alimenti gratia. Est enim Aristoteli virile semen coagulo simile in casei concretione:&menstruum lacti: proinde illud recte quoq; asserebat Arist. vim habere accedendi ad omnia, id est informandi omnia me bra animalis, non solum in genere ut humanum humanas partes, equinu equinas:
sed in specie etiam ut semen SocratisCalliae filij partes gignat.Ia vero seminis virilis te peries S energia non solum a causis internis, ut aetate δέ natura fri-
468쪽
pida viscerumq, vitiis,& externis omnib.perfrige-xantibus: sed a mixto etiam semine muliebri impu- Toq; menstruo tam valde debilitatur,ut muliebri si-
ile euadat, maxime autem ab utero.Vt enim gra-
Da tritici per pluuiosam tempestatem ab uliginosa terra in loliu& auenam sterilem degenerare solet: sic semen virile ab utero frigido humidoq; mutari in muliebre cotingit: sicuti caliditate eiusde uteri is frigidu in semen incalescere solet. Hinc foeminet tuis
uenculae ex seniorib. maritis mares concipiunt: sed ex senioribus foeminis iuuenes mariti mares non generant,nisi prius uterus arte recalfactus sit. Hinc quoq; eaedem foeminae ex iisdem maritis, sed diuerso tepore , mares concipiunt & foeminas: illos quidem primo, secundo, tertio, aut quarto die a fine mensiu: has vero aut initio eorunde aut serius post fluxum. haec tamen uteri vis semen virile mutatura
insignis & vehemens intelligi debet: alias semini virili proprium motum relinquit integrum. Triplicem quidem liberorum cum parentibus similitudinem tradunt: unam speciei,alteram sexus, tertiam Armae aliorumque tum animi tum corporis accidentium. Primam e specifica differentia facultatis formatricis oriri volunt,sicque hominem ab humano semine: equum ab equino,& immixtis diuersi generis animalium seminibus, foetum matris specie referre, ut ex ouis hirci'; cogressu oue: quod materia plurima a matre, Ut semen & menstritu to. to praegnationis tempore conferatur,quam formatrix facultas sequatur , cum suturi operis appara- , tum quendam contineat. Secundam dicunt ex seminis temper te emergere: ex qua calida siccaque
469쪽
LIER R III. Tertia a differetia indiuiduali non specifica facultatis formatricis in membris patcrnis residua: quoruidea semini in testib. inducit vehete caloreti spiritu nativo. Forma autem hic pro delineatione&descriptione partiu usurpamus. Nec vero liberorum cum matribus sexus aut formae similitudo, seminis muliebris menstrui q. foecunditatem testantur: sed potius seminis virilis, in quo solo facultas generatrix insidet, inteperiem frigida humidaq. prodit,& quide vel per se crudioris, ut puta qtatis iunioris seniori sue, naturq valetudinariae de diaetae intemperantis&intemperatae vitio: vel a muliebri semine copioso
meitruoq. oppressi vel denique a frigidi&vliginosi
uteri comercio mutati: tunc enim & icemina & matri similem profert, sicuti mare usquequaq. patri similem cum in menstruo &semine muliebri caloris spiritu sq. asstuentia excellici. sin virile flamen cum viroq. paribus gradibus, illo quidem caloris, hoc frigoris certeti. marem quidem sed matri magis simit Esuscitabit, quod a viro caloris ener.gia maior, a foemina materia copiosior, qua formatrix facultas se quitur, generationi foetus co feratur. Quod si diuersis partibus suis utruni q. parentum exprimat foetus, istam sane figurae varietate una eademq. sor matrix facultas seminis virilis, foetui insculpsit tametsi solas paternorum membrorum ideas ipsa complexa lit) vel quod ineptam materiam non potuit facultas motu satis valido fingere: vel quod non aeque ab omnibus seminis portionibus ad fingendas partes foetus pulsata est: dum quaedam earum portionum vincunt: aliae vincuntur. Quae deniquescet ui cum auis atavisque formae & figurae similitudo intercedit cum neutrius victoria est,
470쪽
masculi aut muliebris seminis menstruique ea quidem ex reliquiis caloris spiritusque eorum eHygitur. Atque hic quidem similitudo formae &te periei ad quartam generationis seriem retro pertinere putatum in qua matrimonia prohibentur ccclesiastico ritu morbique hereditarij a medicis metuuntur. Quamobrem formae indiuidualis similitudo non temperiem principiorum generationis sequitur,eum inultae taminae patrib. multi mares matribus sint silmiles .nec tamen ills a calidis,hi a frigidis
principiis nascantur: sed a formatricis facultatis robore ob copiam materiae,nisi a praepollente imaginatrice facultate Armatrix vincatur.Illa enim reliquias tum animales tum vitales tum naturales facultates tam imperiose regit,ut motus,vociserationes, ambulationes dormientium comoueat,moerorem,
tristitia, hilaritate,rerumq; diu & serio cogitatam imagines in istu ipso exprimati,no id tame accidit in ipso coitu: quo facultates animales oes principes& imaginatrix ipsa quoq; laguere solet: nec in coce-ptu: qui quod nondu animatus sit,nil oino effingat cu sit anima corporis viψentis animatiq;essentialis forma, omniuq; eius actionu causa primaria sed toto conformationis tepore,qui imaginationis vi *peco mutatur. hinc appetiti negatiq; cibi per pica&malacia grauidarum, figura colorq;in tatu ipso exprimitur:hinc cuiusq. rei quae mulierem prςgnante
Vehementer terruit aut exacerbauit imago in istuco spicua remanete cuius deformitate mulieres soleta parte nuda obuiaq.ad occulta&vestib. tectam admota manu trasserre .Hic etia ex matre albaqthiopstatus,hinc excludutur pulli,lepusculi, hinnuli, caviliq.& oviculaeIacobi simili rerum colore matrib.