장음표시 사용
411쪽
yso LIBER III. num callo,ulcere,tumore, & obliquitate, sicuti totum corpus uteri tumore ulcere cicatrice & intemperio nuda vel humorali laborat. Idio pathiae vero jpecies sic deprehendetur phimosis quidem & obstruens ceruicem pudendi affectiis, tactu visuque per δ:ονΠρα , obliquitas oris interni sicuti constrictio & durities,tactu obstetricis e tum Orc's uteri tactu quoque & propriis doloribus agnoscuntur, sicuti & tumor abdominis a pinguedine : obstructio a grauitate imi ventris, & uteri, & obstruentis hu moris species a praegresso victu . Intemperies dentisque nuda ex leuitate partium vicinarum e humora lis contra ex grauitate modica percipitur. Porro quae calida est nudaque,ex caliditate totius corporis, pulsu frequenti,oris ariditate, fissura labiorum, libidine procliui pubeque densa , frigida ex contrariis causis signisque praecipue ex fastidio veneris tardaque per coitum seminis excretione depre- heditur. Humoralis species, perinde ut obstructio, internoscenda. Iam vero si nulla sit idiopathia,sympathiam ne-eesse est subesse & per intemperiem vel toti corpori communem,uel visceri alicui propriam: communis ex natura aetate & antecedenti diaeta obse uatur,nec non ex emiavij sebitantia,colore ac sensu. Flauescens enim mordax & tenue biliosam intemperiem insinuat. Contra albicans crassumque & viscosum vel serosum liquidumque pituitosam. Viscerum peculiares intemperies & affectus sanguinem vitiantes unde suppressio, ex propriis patho- gnomonicis signis deprehenditur.
Acuatio mensium moderata sanitatem tuetur
412쪽
DE STERI L. MUL. S Y M P. 36 Isceminarum,castitatem & foecunditatenuim modorata utramque demolitur. Suppressa vacuatio muliebre habitu in virile barbatumq; hepe comutat. Suppressio mensium post sex me ses in curabilis est,
quae ex obliquitate uteri est. at ex aliis orta vitiis v-teri,ut intemperiebus,obstructionibus,aut ex sympathia totius corporis curabilis suit post quatuor annos apud Hippo. 6.epid. ad finem & post septenietiam annos lib. . Idio pathici morbi prima huiusce operis de muliebribus parte, omnes fere per
curati sunt: ut tumores, tubercula, ulcera, cicatrices,
obliquitates. In teperies uteri solae supersunt curandae, tu nudptu humorales:& utraeque tu insitae tum aduentitiae: Illae autem monstruo fluxui conceptuique pariter officiunt: siue uteri facultatem conceptricem laedendo : siue eandem impediendo: menstruumque aut consumendo sanguinem : aut ne eL fluat, cohibendo: frigida enim calorem seminis spirituumque generatorem extinguit , aut certe non fovet & excitat: semenque ipsum languidius attrahit: quod etiam attractum acetabulis non copulatur conniventibus ob uteri ex frigore spissitudinem venarumque angustiam: unde menstrui sanguinis effluxus prohibetur: iustumque & idoneum se mini alimentum subducitur,crassescente supra in dum & lentescente quisquis affluit sanguine. Intemperies calida spiritum calo remque resoluit, &serosam seminis substantiam fluxus adiutricem consumit. In temperies humida menstWium quidem transmittit, sed seminis calorem uligine sua extingui tmeque id ipsum prae leuitate& lubricitate retinet : Sicca intemperies seminalem materiam veluti absorbet: ipsumque alimenti penuria & san-
413쪽
INtemperieru curationis primum instrumetu trahst diaeta singulis contraria tantum si nudae sint, alias etiam humoribus comitantibus,ut calidarum, frigida humida &e.ex cibo potuque uberiori &humidiori, qualia sunt iuscula recentium carnium ut agnorum, hoedorum, porcellorum, pullorum, elixatarum cum soliis frigidis herbarum lactucaeendi uiae , acetosae, portui. cucurb. cucum. ta Ies sunt fructus recentes , poma , pyraque, Vinum album , tenue , non vetus multa aqua di
Alterum instrumentum curationis est pha macia medicamentis constans intemperiei contra xiis siue assu inendis, siue admouendis, siue immittendis. Admouentur balnea , infestus solusque, Iitus &vnguenta: immittuntur lassitus, pessaria, clysteres:assumuntur iustula;seruata remediorum v biisque contrarietatis lege. Ergo in calida intemperie, admouenda comparantur ex decoctis herbarum florumque refrigeratium ut laeua caesolani plantag. Viol. cucumerariae cucurbitariae melonum, storum trium communium, & nenu pharis radhibentur au-vem mane & vesperi ut alterantia omnia praecordiorum regioni absoluta coctione prima, inanique ventriculo, ne chylus crudior descendat , & tepida ne euocato sudore humor contumaciter aia
fixus haereat parti , sitque longior in illis mora. Litus sue embro chatio fiet.ex oleis frigidis violarum rosarum nenu pharis addito aceti albi momento penetrationis causa. Ex iisdem oleis unguenta concinnabuntur admixtis pulueribus
414쪽
DE STERI L. MUL. SYMP. 363ribus refrigerantium ut iantali albi & rubri se- reinum lach. acetosae portui. rosarum & florum De nuptiaris. Sumtus parabitur ex decocti eiusdem seruentis vapore per siphunculum ligneum ut bux um , vel arundineum , aut ferreum etiam , panniculis obuolutum in pudendi ceruicem usque ad os eius internum trans in ista: .Pessaria ex gos spio,iana, vel linteolo concerpto
constent, digitali crassitie , longitudine sex digitorum, tereti forma, & inuoluta linteolis, quorum materia frigidarum herbarum succis imbuta sit ut laet. plantag. solani , vel unguentis frigidis admixtis. Virginibus noduli aptiores sunt glandis magnitudine .Porro isti cur tioni nudae intemperiei uteri praemittenda est purgatio uniuersalis,
tametsi nulla corporis vicochymi sympathia metuatur: nequid sordium vi topicorum e vicinis visceribus ad uterum deducatur. Eadem est reliquarum intemperiet nudae specierum methodus c ratiua : eadem remedia, per contrariam diaetam,& pharmaciam, idem remediorum v siis: ut mox palam fiet in humoralium curatione e nullius enim partis nedum uteri intemperies longo tempore persistunt nudae, & citra humoris vitiosi prouentum , ex tertiae coctionis reliquiis sensim collecti : ut in uteri cotyledonibus vasisque iusdem spermaticis r a quo praeterfluens sanguis impeditur , supprimique magis vel minus solet , pro obstructionis maioris minorisve conditione. Humoralis autem huius intemperiei curatio eadem est , excrementitij vero humo
ris biliosi , atrabiliarij , pituitosi , sero si ,
415쪽
sanios,purulenti,crassi,viscosi,tenuis,ssaui, viridis, albidi, rubet,nigri,verminosi, putris, foetidique, argumentum est ichor ab utro sensim diffluens: quaenam autem ipsius, ac proinde& intemperiei hu- moralis sit species,ex substantia,colore, odore, pudendi dolore,uel indolentia statuendum erit. praemittenda quoque erit intemperiei humoralis curationi purgatio uniuersalis, quae cacochymiae respondeat: ne qua eius portio e vicinis partibus calore tractuque topicorum ad uterum deduca
Exemplum Golagoga purgationis. τί pulu. hierae 3 ij pilui. aurearum & de agar. ana 33 diagrydij g j. cum succo mercur. fiat massa molIior: capiat B iiij in pilulis vij vel viij. horis duabus post mediam noctem. . rhab. in aqua end. per noctem inius 3 j si spica nardi B i in expressione dissol. elect. diapruni so
luti ui 3 si strupi de cichor.compositi j j fiat potio,
Exemplum phlegmagoga purgationis V. put .hierar&bened. laxatiuq ana 33 gummi ammoniaci 3 si trochiscor. alandat. g.vj. cum aqua artem .fiat massa,capiat 3 j in sex vel septem pitulis post primum somnum. θυ. sol .sennae mund .J si agar. trochisc.3 j xinetib.s si infunde in j iij aquae artemisiae per totam noctem. In colatura dissolue electuar.indi maioris vel diaphoen .vel de citroas fiat potio, quae detur sub
416쪽
de lapide cyanaeo ana ad 3 si formentur pilui. vij.
cum aqua hyssopi deauratae. sic denique ex electar diacarth.& confect. hamech ana ad 3 si fiat bolus. Purgationi isti uniuersali particularis uteri vacuatio mox subiungenda est per medicamenta alterantia tergentia & incidentia, magis quidem in pitui tosa & melancholica, minus in biliosa cacochymia, eaque sumenda, admouenda, & immittenda, quacunque serma solida, media, liquidaque .sed omniupra stantissima forma liquida est: vi pote quae in gis penetret ad partem intimam & distantem. Sic
ergo pituitosa curetur. rad. enulae camp. iridis hori. brioniae,cucum.
agrestis aristoloch. rotundae gentian. anam si fol. puleg. scordij thanaceti matricariae absinthij,conLZete sabin. artem isnepitae ana m ij.ssor .centaurij minor. chamaem. & anethi ana p. ij. decoquantur in
aqua sufficienti addendo vini albi partem decimam pro balneo, quod ingrediatur mane& vesperi longe a pastu:& moretur in eo quam diutim me poterit, sine sudore , per tridui , aut quatridui spatium. Efficacior est facultas balneorum nat ratium nitrosorum bituminosorum chalcantho-sorum, &c. modo absit sudor; balnei taedium in
sessus solsisque suppleat; litus & embrochatio constet infusis oleis odoratis Eu instillatis in regionem uteri ut laurino, costino, irino, spicato, anethino & muscatellino. Ex iisdem oleis addito cerae triente & pulueris praedictorum aromatum quadrante fiant unguenta ; quorum vicem gerat emplastrum pro matrice: sic enim eorum facul tales facilius penetraturae sunt ad uterum. Ex im
mittendis sunt suffitus & pessaria,illi quidem fiunt
417쪽
66 LIBER III. ex vapore eiusdem decocti quod ad balneuna comparatur, vel aromatu in trochiscos redactorum: vel benioini, styracis calamitet,spicae,schoenanthos, ca- Iami aromat . idque cum terebinthina, vel vino generoso. Vapor autem iste in uterum transmitte dus est per liptiunculos praedictos: pessaria vero absint iiij, aut artemisiae, aut rutae, aut iridi S, aut mercurialis succo saturata & linteolis inuoluta vicissim intromittenda strui extra balneum: quod suffitus perpetui non sint, morenturque diutius in ceruice pudendi pessaria, a quibus uteri vicini sordes a. moueantur, attenuando tergendo & veluti liquando: haec talia en purgante etiam aliquo electario imbuta: ut hiera, benedicta, diaphaenicone , essic elui me excrementa uteri protrahunt. Ex assumendis, cxemplo sit haec potio in exitu balnei su
rad. enulae camp. Valeriani, iridis hortensis,&rubiae maioris ana 3 ij tol. marrubij albi, nepitae, artemis. matricariae,melissae, hyssopi sabinae ana m. i. cicerum rubeorum, florum anthos & borraginisana p. j. coquantur in aequalibus partibus aquae &vini albi, in colat. m ij dissol. mellis albissimi quartar. j. cinnam. 3 ij. fiat apo Eema clarificat. pro vj. do-sibus. Similes potiones fiunt ex trochiscorum de myrrha 3 j. tim vino albo vel aqua artemis. ex pulu.pi aiiij albi aut rad. dictamni albi aut citanam. 31. cum vini albi vel hippoc. 3 iiij. mane se inendae, ex theliacae veteris S . Vel ij. cum eodena vino. Nostro more sepius ex 3 j. vel ij. 0rupi de hyssopo de artem is aut de quinque radic. cum a-q a melisi. aut artem is aut sceniculi propinantur in egressu ex balneo. Huius quoque pulueris in ciendis
418쪽
ciendis mensibus & expediendis viis uteri Aufeias cassiimus est. V. rad.arist. rotund. gentian. irid.& enulae camp. ana 3 ij baccarum iuniperi, seminis nigellae romans schoenanthos myrrhae electae Sc castorei ana 3j. cinnam.&χin Z.ana 3 si gummi ammoniaci cum vino albo dissoluti quantum sust. fiat massa de cuius 3 j. fingantur pili. iiij. vcl v. dentur ad auroram superbibendo decocti cicerum rubr. folior. praD
si & artemis. & hyssopi 3 ij. vel iij. hic pultiis ii
corporari potest cum conserua flor .anthos. bor-rag. tegendi amaroris causa ut fiat optata ad 3 ij. vel iij. deuoranda. Absoluta vacuatione particulari tum primum revulsionibus, tutus locus futurus est neque enim ad impeditas & obstructas adhuc venas uteri sanguis e vicinis partibus inuitandus est perduras frictiones tibiarum , femorum , lumborum, arctas deligationes pedum se morumque, cucurbitulas inguinibus affigendas,& persectionem saphenae in poplite vel malleolo parce, & saepe repetendam, aduentante consuetae emptionis mensium tempore; Vt virginibus in noua luna, adultis in plena, senibus in deficiente moxque defectura: atque hoc esto exemplum curationis reliquarum uteri intemperierum humoralium : obseruata semper contrarietatis remediorum lege. Quod si morbi quidam idio pathici
menstruum sanguinem supprimentes in curabiles sint: tum copia illius circuncidenda est, per distae tenuitat ero, labores vehementiores, crebrasque purgationes & phlebotomias in flexu cubitorum. Ita enim valetudinis incommoda multorumque morborum pericula menstruo liberata sae mina,
419쪽
368 LIBER III. cflugiet: quos conuerso deorsum sanguinis motu incurret si uterus laxari & aperiri nequeat, ait
De curatione morborumo athicorum euimprimis 3memperserum.
IAm vero si absit idio pathia , sympathiae species
accurate obseruanda est, nam ut a communi totius corporis,sic a priuata viscerum intemperie sanguis vitiari solet: ut aut desit superfluus: aut fluxui sit ineptus : Hoc dico praesertim de visceribus illis quae hepatis αἱμάτωσιν iuuant, quatenus vel sanguinis materiam praeparant quod facit Ventriculus, vel eandem suis excrementis liberantiquod faciunt cy-stis felica, splen, renes,&vesica, quorum omnium errore excrementa propria sanguini remiscentur Cari erum viscerum ungulorum affectus eorumque signa diagnostica a quibus menstrua excretio interturbari potest, totaque therapia, grandiori nostro opere de singularibus partium omnium morbis M. sus docebitur. Nunc autem intemperies tum communes : tum habitus vitia excretionem menstruam supprimentia perscrutamur. Foemina igitur bilios a calida siccaque siue natura & auate siue ex labore Sceduliis acrioribus nullos aut paucosi menses effundit: estque habitu. virili hirsuto beneque compacto,artubus neruosis & robustis , pectore humerisque latioribus , mammis paruis & solidis lumbis & strictioribus clunibus , colore fuia Curatur haec intemperies aliarum humora
tium instar duplici indieatione, alterandae scilicet intemperiei contrariae: & vacuandae cacochymiae
420쪽
DE s Τ t R I Τ.. ΜVL. s Y M P. 369biliosae sanguini permixtae. Vacuatio ruisus duplex est : sectio venae sed modica , quae temperet sanguinem & viscera educto vapore acri : tum purgatio quae cacochymiam excernat prius coctam probeque subactam a medicamentis alterantibus: quibus praeparat o primae corporis regionis praemittenda cst , intestinorum quidem per clysterem emollientem & refrigerantem : ventriculi & me- sente rij per minoratiuum leneque medicamentum . deinde coctio cacochymiae adiuuanda per triduum, lulepis vel apo Zematis frigidis S modice aperientibus: postremo concocta bilis valentiori purgatione cho lagoga excornenda est. Sic igitur fouentis causae intemperiem ablatio curatioque praecedit, tum demum succedit intemperiei calidae post vacuationein relictae curatio per alterantia frigida humidaque sumenda & admouenda. Haec methodus curativa est , cuius materiarn& via in leges prima huius operis parte. In temperies pituitosa ob crassitiem lentoremque sanguinis, excretionem mensium intercipit, tum obstructis uterinis venis , tum cotyledonibus obducto muco obturatis: qui ex nutritione uteri membranei frigidique reditu dat: Haec vero intemperies pituitosa vel insita vel aduentitia est: via victu frigido humidoque , somnolentia, voraci- tate , otio , crcbrisque balneis & copiosa aquae uigidae potione fructuumque & acetariorum ingurgitatione. Signa furit habitus crasius, color albus siue plumbeus , venae paruae , pulsus exilis & rarus , pituitae aquosae assidua expuitio , &aliquando vomitio crassae dc mucilaginosae : somnolentia , ignauia mentis , sensuum stupor: