장음표시 사용
101쪽
tius cum multum de affectibus disseruisset, Nou in his moderan Δι, inquiε,
sapientiae ratio versatur, sed in causis eorum ι Fouiam extrinsecin commove mitta : nec ipsis potishumu frenos imponi oportuit, quoniam tab exigui possunt iis maximo crimine, V maximi possunt esse sine crimine. Nobis propolitum eth Aristoteleni magni lacere, ' ted cum ea libertate, quam iptu tibi in suos magistros veri studio indulsit. ' 46. Historiae dupliceni habent usum, qui nostri sit argumenti: nam' A exempla suppeditant, & judicia. Exempla quo meliorum sunt
temporum, ac populorum, eo plus habent auctoritatis : ' ideo Graeca, Se Romana vetera caeteris praetulimus. Nec sperneuda ' judicia, praesertim consentientia: jus enim naturae, ' ut diximus, aliquo modo inde probatur ; 'jus Vero gentium non elt ut aliter probetur. mpse. ' ψ7. Poetarum , & Oratorum sententiae non tantum habent pondus:0 φής & nos siepe iis utimur, non tam ut inde adstruamus fidem, quam ut his , quae dicere voluimus, ab ipsorum dictis aliquid Ornamenti accedat. ii. Iori ' 48. Librorum. ' quos a Deo amati homines aut scripserunt, aut sacri. probarunt, ' auctoritate siepe utor, ' cum discrimine hi antiquae, & nO-
. . ''' vae legis. ' Antiquam legem sunt qui urgent pro ipso jure natu ciet haud
dubie mendose ; ' multa enim ejus veniunt ex Dei voluntate si libcra,' quae tamen cum vero jure naturae nunquam I pugnat: ' R eatenus arguia mentum inde recte ducitur, ' dummodo distinguamus accurate jus Dei. quod Deus per homines interdum exsequitur, & jus hominum inter se. Vitavimus ergo, quantum potuimus, ' & hunc errorem, & alterum ei scontrarium , ' qui poli novi sederis tempora nullum antiqui sederis usum esse putat. Nos contra censemus, ' tum ob id, quod jam diximus, ' tum quia novi sederis ea est natura . ut quae ad virtutes morum pertinentia praecipiuntur in veteri sed cre , eadem & ipsum , aut majora ptaecipiat: ' &hunc in modum usos testimoniis antiqui sederis videmus antiquos Christianorum scriptores.
G a o N o v I r. Mestris I Horat. α lat. 4. Atissim fortiro D isdieta J Sententias. & pronuntiata il- missicebaι mella Falerno Mendos , i. e. male .lustri uin, & elarorum hominum . ea saepe vulgi perperam. non falsa , ut & sua. Ultima sunt valde men- is Libero J Ut eum jubet Deus abstinere --θ eiu eertae arboris, eum patrem ivbet immolareli Melio is ιomportim J Ut Romana ante Ko . filium, eum iubet non parci septem populis iuv. c. annum, seu hellum Punteum tertium : Graeca Cananaeo devotis. hellum ante pelononnesaeum. II οὐ lih. 7, DO. tr Non pinnat J Nam Deus omnium arbiter Ia Proba Αρ l duo esseeerunt, ut alii hahe- summus . & ob id non pugnat eum parentur canonici . alii ameryphi. rentum. aut pracepto , non oecides, euia filium
ly Antiqu& ncois leti. J sie maluit quam immolare iubet patrem. antiqui. x novi Miseris . va testamenti : non II Deus per homines resq-tir J Ut mandatum enim sequitur quod nostri sere statuunt omnes. Abrahamo de filio mactando : Nehraeis de M. idem Matin gratiae fuisse semper. eandeinque le- gyptiis auro , & argento fraudandis. de septetuxem . cuius non nova capita tulit . sed vete- pupulis S rix Palestinae delendis , Iehu de totirem renovavit, declaravit magis, & purgavit ienda domo Aelia hi a Pharisaeorum pravia interpretationibus , S ad- 19 co Damium 4 Quae est sententia quom illam datamentis. Ambaptissarum.14 Iura Mimis 3 Iudaietantes. Bodinum im ao Muiora J Quin elariora potius , & euidei telligit. . tiora , ut volunt Ruformati. G R Ο-
102쪽
' 49. Ad percipiendam,autem librorum ad antiquum sedus pertinen- r itium sententiam, non parum conferre nobis possunt ii ax Hebraei seriptores ii maxime , ' qui & sermones , & mores patrios habuerunt percognita. so. ' Novo sedere in hoc utor, ut doceam, ' quod non aliunde Teso
dissei potest, ' quid Christianis liceat; ' quod ipsum tamen, contra, quam plerique faciunt, a jure naturae distinxit pro certo habens, in illa sanctissima lege *3 majorem nobis sanctimoniam praecipi, ' quam solum per se ius
naturae exigat. Neque tamen omisi notare, ' si qua sunt quae nobis com- mendanriar magis , quam praecipiuntur bb , ' ut a praeceptis declinare sciamus nefas , & poenae obnoxium , ad summa quaeque contendere generosi esse consilii, ' & sua non carituri s mercede.' s a. Synodici asi canones *7 ' qui recti sunt, collectiones sunt ex iis .... generalibus legis divinae pronuntiatis, ad ea, quae Occurrunt, aptatae; Mohi quoque aut monstram ' quod divina lex praecipit. ' aut ad id . quod Deus suadet, hortantur. ' Et hoc ruere δ' ecclesiae Christianae est ossicium, ea, quae sibi a Deo tradita sunt, tradere, & eo, quo tradita sunt modo.' Sed & mores apud Christianos illos veteres, & 30 qui tanti nominiS mensuram implebant, recepti, aut laudati, merito pro canonibus Valent. cc)'c' Secunda post hos auctoritas est eorum, qui suis quique temporibus picitatis, & doctrinae fama inter Christianos 3i floruerunt, y ' neque mavis si , moin. cujusquam erroris notati sunt ; nam & hi quae dicunt magna cum asseveratione, k quasi comperta, ' momentum non exiguum habere debent, ad interpretanda quae obscura videntur in sicris literis e coque maius, ' quo & V eous i plurium apparet consensus, & propius acceditur ad primae puritatis tempo-
eunita J Ferior niιοι Latinius dicendum, nam non praecedit duplex genus, & ob id nullus t
a a Majorem J Nisi iustitia vcstra sit supra iv. stitiam Pharisaeoriun. dicit Dominus. . et commendaηρυν J Qui theologi dieunt esse uagis tonsilii , quam praecepti, priori ad co-
as Meretae I Nempe ex Dei benignitate a non vas aliquid, nedum amplius , quam debent ,
ar cui recti δεκι J His monet, contilia posse
Is ad ea , quis Meti. rtini J Ad quotidianos
3o cui tanti no ninu mensuνam impla ant 3 i. e. qui se praestiterunt dignos christianorum magnifieo titulo. Imitatur o H. I, Pont. a. Maximo. qui tanιi mensuram nominia imples. 3t Furtiere 3 i. e. Patres, & seriptores e etesiastiei: ut sumsistis, Teeetillianus, Re.
3I MDe gravia J Non pro heretieis, aut his. matteis habiti. bb Vide quae monebimus in ra ad Lib. I.
ee ) Μultum a se . ut tantum subsidii .
quantum putat Auctor noster . ad hane diseipli nam excolendam, inde peti queat , paucis stendimu in Notis Carlieis. De Patri ι ει--i AE ex professo egimus in Pea ιione nostra ad Pup x Noo OuM De Iura Naa. U Gent. s. s. x ro. alterius Mitionis: & sorte aliquan. do opere singulari , quae ihi diximus, nos plenius expolitutos. ae vindieaturos ah insultibus monachi cuiusdam, cui nuperrimε Veterum il- Ioleni Doctorum per tas , & nesas , se inrtite ανι α professus erat , iam tum smiseabamus. quando recensionem hane operis Grotiani pri. mum edidimus. Nee vana suit promissio : quum exinde , anno arax. prodierit Liber , Gallie 3 seriptus , De Durifin Marari Pasitim, ubi suserem exsequuti sumu . I. B.
103쪽
ia, ' cum nec 33 dominatus adhuc , ' nec 3 coitio ulla primitivam verita tem adulterrare potuit.
s. rhola ' 2. Qui his Π successerunt ' Scholastici, ' quantum ingenio va stiri Πυ- leant, saepe ostendunt; ' sed ini infelicia. & artium bonarum ignara saecula inciderunt: quo minus mirum si inter multa laudanda, ' aliqua & con donanda sunt. ' Tamen ubi 37 in re morum consentiunt, vix cit ut cr-rent e quippe perspicaces admodum ad ca videnda, quae in aliorum dietis reprehendi possitiit; ' in quo ipso tamen 3 diversa tuendi studio laudabitale praebent modestiae exemplum, rationibus inter se certantes , non, qui mos nuper adeo literas inquinare coepit, convitiis, turpi foetu impotentis animi. v I. Itira ' s3. Juris Romani sesentiam profitentium tria sunt genera. Primum eorum est, quorum opera ' in εο Pandectr, ' Codicibus rheodosiano , &Justinianeo, ' & in Novellis conlii tutionibus apparent. Secundum eos lia het, qui ΑΤ Ιrnerio succelserunt, ' Accursium , ' Bariolum , A tot alia nomina, quos penes diu sori regnum fuit. Tertium eos complectitur, ' qui ,hus. humaniores literas cum legum itudio conjunxerunt. ' Primis 43 multum desero : ' nam & rationes saepe optimas suppeditant ad demonstrandunt id, quod juris eth naturae: ' & cidem juri, ' neque minus gentium juri testimonium I xpe praebent, sic tamen ut ipsi non minus, quam alii ' nomina haec saepe H misceant ; imo & jus gentium saepe vocent ' id . quod quorundam duiuax.it populorum est, ' nec tanquam ex condicto, ' .sed quod alii aliorum imitatione , aut fortuito receperunt. ' Sed & quae vere juris sunt gentium, saepe tractant promiscue, & indiscrete cum his, quae iuris sunt Romani, ' ut εο ex titulo de captivis, & postliminio apparet. ' Haec ergo xit discernerentur, laboraUimus. a. maii. ' . Secunda ' classis ' juris divini, & historiae veteris incuriosa . ' omnes regum, populoriimque controversias definire voluit ex legibus Romanis , ' assimatis interdum 'I canonibus. Sed his quoque temporum suorum infelicitas ' impedimento saepe fuit, quo minus recte leges illas intelligerent, ' satis Ibllertes alioqui ad indagandam aequi, bonique naturam: quo factum , ut ' saepe optimi sint condendi juris auctores, etiam tunc cum conditiGRO NOVI L. 33 Domini tus J Pontifieum Romanorum. sei LPapalis monarchia. quam nolebat offendere serti hens in Gallia.
bo, di inagistri seia letitiarum. condoni κ.ia J In quibus se. errarunt. J7 In re iuertini J In moralibus. quae lpectant mores, in ethicis.
Diversa tam ii J In utramque putem disputandi. V Modestia J Non convitiis certantes. o Pande te 4 Potiui , quam Plinacciis : vox enim Graeca noctooe v. i oneris 3 Quem jus elude Romanum Perharbara tempora abolitum in i sim revocasse . ae ducere erepisse . vulgo putatur , sub Philippo
a con=-xerunt J A ato, milis, cui olo. a Primis 3 Veteribus. anceaοι J Ut dicant esse iuris naturae , quod est juris gentium. ue Lae eondicio 3 velut ex Luitu consensu omnium , aut plurimorum , moratiorumque populo
. 9. I. alludit nil l. I9. pr. D. eo uti
104쪽
conditi juris mali sunt interpretes. Audiendi vexo tum maxime , ' cum εν tali consuetudini, quae noluorum temporiam jus gentium facit, testimonium perhibent.' ss. Tertii ' ordinis magistri, ' qui Romani juris finibus se inclit- dunt, & in jus illud commune aut nunquam, aut non nisi leviter exsp, trem. tiantur, vix ullum habent usum, qui nostri sit argumenti. ' Scholasticam subtilitatem cum legum, & canonum cognitione conjunxerunt, ' ita ut a latroVersiis etiam populorum, ac regum non abstinerent Hispani duo Co-varruvias, & Uasquius: ' hic s* magna libertate, ' modus ius alter, nec sine exacto quodam judicio. ' Historias nimis eidem legum studio inserere aggressi sunt Galli: quos inter magnum obtinent nomen Bodinus, & Ho ca M.tomaniis, ' ille perpetuo opere ' hic sparsis quaestionibus , quorum &s ' pronuntiata, & rationes ' sepe nobis inquirendi veri suppeditabunt
S 6. In s 3 toto opere tria maxime mihi proposui: 'ut definiendi ra VI . tiones redderem quam maxime evidentes, & ut quae erant tractanda, ' ω. ais ordine certo disponerem, ' & ut quae eadum inter se videri poterant, nec in misera erant, perspicue distinguerem.' s7. Temperavi me ab his, quae alterius sunt tractationis, ut quae ratio expia. docent ' quid sε ex usu sit facere: quia ista suam habent artem specialem politicam , ' quam recte ina solam tractat Arithoteles , ut alieni nihil admisceat ' conina, quam secit Bodinus, api id quem haec ars cum juris nostri arte confunditur. Nonnullis tamen locis ' ejus, quod utile cit, seci
mentionem; sed obiter , & ut id ipsum a justi quaestione apertius di itin
8. Injuriam mihi faciet, si quis me ' ad ullas nostri seculi contro
Versias, aut natas, aut quae nasciturae praevideri possunt, respexit se arbitratur. Uere enim profiteor, sicut mathematici s s ' figunas a corporibus sis motas contulerant, ita inc in jure tractando ab omni singulari facto abduxisse animum.' sy. Dicendi genus quod attinet, nolui ad rerum inactandarum mul- Diem lxe-titudinem adiungendo verborum copiam fastidium parere lectori, cuius uti- litatibuγ consiliebam. Itaque secutus sum quantum potui concisum. & docenti conveniens loquendi geniis : ut tanquam in uno conspectu habeant, qui negotia publica tractant, & quae incidere solent controversiarum geri na, & principia unde diiudicari polsunt ; quibus cognitis facile crit ad rem subjectam accommodare orationem, A quantum lubet extendere. - . Scriptorum veterum ipsa verba adduxi interdum, ubi talia erant, . 4.
G Ro Nov I. 43 Tali consuetudini J Quum quod nune viis demus passi in ii surpari . & valere pro iure gemitum, iam tune usurpatum suiste. ostendunt. so Misena libera.ue J Ut altileat etiam qumdam regibus iniqua statuere. Insr. 2, 1. s. si Perpetuo vere a Libias de reptubliea. sa Prauxuriata I sententiae. sy In toto vere J Quintum. Ad ultimum membrum partis speii itis. Cura per omne opus.
105쪽
Hi aut cum auctoritate, aut cum venustate singulari dicta viderentur: quod& in griecis feci nonnunquam , sed maxime ubi aut brevis erat sententia , aut cujus gratiam sperare non audebam latino sermone me polye alsequi diquem tamen ubique adjunxi in eorum commodum. qui gGeza non didi
Laberiis 6 I. Quam vero ego in aliorum sentcntiis, ac scriptis dijudicandis mihi δ' sumsi libertatem l candein sibi in me sumant, omneS eos oro, atque obte- stor, quorum in manus ilia venient. Non illi promtius me monebunt c rantem , quam ego monentes sequar. Et jam nunc adeo . si quid hic pieta
ti , si quid bonis moribus, si quid sacris literis , si quid ecclesiae Christi
nae consensui, si quid ulli veritati dissent ineum a me dictum est, id nec dictum esto.
, Η Ψ e protegomena in septem paneso commode dividi possunt. is l. Grotius probaturus , dari aliquod νω , se quod inter populos, aut populorum rectoresis intercedit, Ilae vasura QO, quod vocatis πιι uatura sociale ,' res natura humana , M seu laxitu arat disinis eo titutum legi us , ,, quo relari iis divinum univiro e 3 Ilae,, moribus, N pacto tacito quod vocat με se gentium volu marium , intro n es,ri praemittit,A I. Neminem hactenu praedictum jus unio versum, ac ordine tractasse. f. r. f. 2 36. , , Addit , o a. Non deesse hodie, nec defuisse olim ,, qui existentiam juris eiusmodi universalisti negarent. f. 3 S. 4 His3. Advocatum dat Carneadem , qui I UεD NATURALE nullum esse , & homines,, demum pro varia utilitate jura constituisse , is statuit. S. s. At, , 4. Grotius probat, dari aliquid natura ,, justum I quia natura hominibus indidit
ν, e. communitatis tranquillae, S rationalis ,, cum his, qui sui sunt generis. Hinc con-ν, cludit, δε s. Homines obligari ad Cus Toni 2 γα,, DAM HANC SOCIETATEM quia ,, societas sine jure consistere nequit : adeo-
rique CUSTODIAM SOCIETATIS HUMANO INTELLECTUI CON-
,, VENI 1NTEM , esse sol lcm Justiso NATURAE proprie sic dicti. f. s. 7. 8., 6. praeter hoc JUS NATURAE s is C r ALE aliam adhuc existere speciem,. juris naturalis . ait, quod non ex appe- , . inu iaciali, sed ex malicio rem cinformatori deducit , vi cu us homo climare posis, , , qua milia , quae Noxia sunt ι conveniens se enim esse naturae humanae, putat, sequi ta-- le judicium. Quod igitur judicio tali plane
repugnat , Contra JUS HUMANAE NATUR AE esse, statuit: atque hoc ali- bilus NA Tu AE LAXIus vocat; ,, quo resert virtutes, S persectionum regu-- las l. 9. f. to. ,, 7. Utrumque hoc ius naturae ex principiis ,, interuis oriri, ast nimirum ex appetitua, societatis , S .Edicio recte conformato ) :
106쪽
R Grici de cocceii Commentarius G H. Grotii Proteg. g. I. 3I
M adeoque existere , etsi detur Deum non ,, era. f. 1 r. Caeterum adscribi quodammodori posse Deo , quia principia illa in nobis exi se itere voluit, i. ia, eaque legibus suis , magis conspicua fecit, j. iv Addit, si- oam scripturam quoque affectum illum so-
is cialem excitasse, dum ex ea nobis innotescit, se omnes ab uno stipite natos , eoque cogna-
tos esse f. 14. , Atque ex his sontibus Ius Civitia , quoque fluere, tradit; quia juris natur M lis est sta e pactis , adeoque & legibus ci- , , vitatis in. cui nostro conjensu nos subjeciis mus. f. I s.
- 8 bi aeter haec jura naturalia, Tertium ,, jω in resule existere docet, quod non ex is principiis intervis, sed ex mera Dei comae- , , tale fluit. 6. Ir. S. I a. Si enim jus alia is quod apud omnes gentes obtinet, neque
, , tamen ratio naturalis intrinseca apparet ;ri inde concludit , nullam aliam rationem
, huius juris dari posse, quam voluntatem
,, Dei, t. a. c. s. f. I I. u. I. Idque vocato J υ s D IvlNUM UNIVEO L. Prol. S. I 1. 6. 2. 9. 2Πartum πιι universiae Crotius vocatis j v s Ga NTIUM UULUNTARIUM. , quod gentes ex mutua necessitate inter se ,, constituerunt. f. 17.., io. Denique dubia, quae Carneades
se ita existentiam juris naturalis proposuit, is resolvit. f. I 6 . Gque ad F. 28. ,, II. Causas Grotius recenset . quae ipsum , ad conscribendum hoc opus moverunt. f. - 28. Nimirum, ut probet, dari ius aliquod is commune , quod Si ad bellum, de ino bellis valeret , simiaque effrenem illamis licentiam inter hostes reprimeret, S. 28. ,, g. 29 : & ut juris prudentiam adjuvaret , , , ac jus Romanum in artem redigeret. f. Io. , , lli. Ordinem operis explicat: dc primois consilium dat , ut singulae portes juria nais turalis tractandae suscipiantur, S eX omni, bus partibus collectis corpus conficiatur; is addens . se nobilissimam eius partim hoc , , opere illustrasse. 6. 3 i. g. 32. g. II. S. I 4 o f. ἶς.
o lv. Recenset, quibus subsidiis usus sit, is ubi repetit, quod ab initio allegavit, ne-
is minem hactenus totum hoc argumentumis tractasse. Dolet veterum scriptorum hac in is re inopiam , g. 36 ; Sc recentiorum scri-
,, ptorum libros examinat, naevosque eorum
is notat. S 37. S. 38. Curam suam commem, , dat, tum circa definiendi rationes , s. ,, 39. F. 6. addendo, se eorrum , quae
, , ad jus naturae pertinent, probationes quas-- dam tam certas retulime, ut eas nemo n
,, gare possit, nisi sibi vim inserat : tumri circa Ordinem , S. s6. tum circa distinistiori nes eorum , quae eadem inter se videri po- , , terant, nec erant, s. 4 I. g. s6. Et tan- dem Auctores recenset , quorum auxiliori usus est , S. 4o. usque ad i. Ubi Alisto.
is telis sententiam, quod omnis virtus in me- ,, dio contillat , resutat S. 42. rasitie ad
o v. Exponit cautiones . quas adhibuisse se , ait , nihil alieni ab hac disciplina it ,, ctando, & a sui seculi controversiis abstra-- hendo. f. s7. S. 68. , , Vl. Refert . quo dicendi genere usus sit, is conciso , nimirum : addo , ct Letio & eleo ganti. Sed & veterum scriptorum vel is ipsa se interdum adduxisse , ait. 9 S9.
- vll. Permittit aliis eandem judicandi . o & monendi libertatem , quam ipse sibi
is sumst; Sc tandem cavet, quod si quine,, dam sacris, vel veritati contrarientur, ea ,, pro non dictis habere velit. S. 6 . g. 6 l.
An I. I. Ius cisio Ue. J I. e. Ius statutarium cujusque populi.
Auditis., , Vox iuris Civilis generalis est, eaque in , genete designatur ius cuique civitati pro- is prium. f. a. Ius. de I. LV. G. V C. Unde is leges Solonis, & Draconis vocantur jusis civile Atheniensium ; & jus , quo popu-- lus Romanus utitur, jus civile Roman
is rum. S. 4. I. eod. Romani imperatores auri lcm, S Jcti, quoties nomen civitatis nonis addunt, per itis civile solum jus Romanum
, intelligunt. dict. 3 4. IH .
Atit illi h are commentariis J A Quo pertio nent immensa illa opera Battolli, Baldi. Saliceti, da nis, & ex recentioribus Fa. , , bri, Brunnemanni, &c. Aut contracti ob oculos pouere I se Ex-- stant infinita ejusmodi compendia , in
is quorum numero praecipua sunt. Siluvii,
, Lautet bachii, ct liet neccii Systentata. At jiu illud , quod iter poptilas p tires imtercedit J - ui scilicet communem superimo rem non habent, adeoque qui nulla invia o cem obligantur lege civili.
107쪽
pa mirici de Cocceii Commentarius
Aut popularum rectorre J Qui reptassentant
populum. uitio.., Quod enim jus obtinet cum populo,ri idem quoque obtinet cum ejus Rectore , , . Utpote in quem populus omne jus suum is contulit: uti igitur plures populi inter se ,, alio, quam naturae jure, non Obliganturis ita nec eorum Rectores. Sive is ipsa natura projectum , aut tri. JM Auctor igitur tria jura , quibus populi in-
,, ter se obligantur, supponit: i. Jus natu- , rae , tum sociale, tum laxius. 2. Jus d vinum voluntarium . divinis constitutumri legibus. 3. Jus gentium voluntarium, mo- , , ribus, & pacto tacito gentium introductum :is de quibus infra S r. 8. 9, ct 14. Egetur. Atis divinis con sumtim legibus J Intelligit Auctor hic jus divinum morale nam de legibus Hebraeorum civilibus , scirensibus, nimirum , ct ceremonialibus , ei qualito non est) adeoque minus curate id distinguit adure naturae.
Additi o Grotius non intelligit jus morale, seu n
turale, nec jus fore in se , aut ceremoniale:
, , sed ius aliquod universale distinctum a jure,, natu ae. Nam I . Jus morale , seu naturale,, Auctori est . quod ex affectu sociali, vel
,, natura humana fluit, proleg f. T. f. 8. g. 9.,, Add. Lib. I. C I. g. , . iunci. S. I. eis. M μι divinum vomutaritim autem ei est , se quod Deus citra societatis . aut humanae ,, naturae respectum, inter homines obtinereri voluit. Vid. 1 r. f. ia. Lib. I. C. I S. M Is. 2'. Illud exstiturum , ait, etsi detur,ri Deum non esse , Od. in f - f. II, U L. L,, C. I. L Io. Noe a mera. & libera volunta- ,, te Dei dependere, adeoque sine Deo conis
is cipi non posse, statuit d. Lis. I. C. LM Os , Pr prolet. Ir. 3 . Illud a Deo,, mutari non posse ob intrinsecam bonitatem , ,, hoc posse, ait proleg. f. ia , U L. L C. L,, S. Io. n. q. 4φ. Illud omnes homines ut pO.
,, te cives magnae illius universitatis. Obliga-- re existimat ; hoc tantum eos , quibus reis se velatum est. L. I. C. I. S. I s. - Certimimum ergo est, Auctorem per iras,, divinum vomutarium non intelligere jus naturae; quod vel ex capitibus juris. quae se ad illud iuris genus relati, apparet. Sane,
,, Circumcisonis, usurarum , decimarum,
,, Sabbathi, &c. leges quas ex jure divino
se Grotius derivat non sunt ex morali jure. M Praeterea leges naturae de singuine non coisse medendo , de concubinatu, incestu , Rio. is non ex jure naturae . sed ex tute divinori deducit et certissimo indicio , ita diurnum, , volumiarium Auctori non idem esse , quod , , ms morale , scit naturale. is Ceterum ius tale divinum voluntarium se non existere, alibi probatum dedi. Via. se Disiret. Prooem. III.
Moribtis , pacto tacito I Haec est descriptio jutis gentium secundarii: quod , nimirum, gentes inter se ex mutua utilitate , ct necessitate constituerunt. g. r. Inst. de iure
πα. Gem. Hoc enim jus itidem est jus aliquod universale. Auditio. Grotii S stema de jure Gentium exhibui is mus in Dissent. Pro rui. IV ubi simul de. , monstravimus, tale jus Gentium non dari,
, , nec unquam exstitisse. Vid. v r. II.
istigeri ut purici J Nam Ayala ilispanus 9 Albeticus Gentilis , scripsere quidem de i re Belli; sed rationibus ex jure civili plerumque de lunatis utuntur. Petrinus Bellus causas , quae in bello Neapuli tum , cuatis officia lis urat , Obvenerunt, partim ex jure Civit, decidit, & aliquando ex aequit ite naturali temperavit: principia autem nullibi explic vit. Amesius , nlulina , &c. casus conscienistiae decidunt, rationes autem ex sacro codice , de jure Canonico desumunt. Multis., , Quid pauci illi praestiterint, Grotius reisia fert infra f. 36. seq.
iversem, ac certo ordine, tractavit nemo J AIisera res est, homines ignorare ius, cujus causa conditi sunt. Equidem Jcti R mani periti fuere hujus juris, & ex eo dein sumtum esse jus Romanum , patet ex L. 6. n. iiij . V jur. At nec universim , nec ceF-to ordine id tractaverunt. Auditio.
Alibi diximus, m trux Lx UIM de , , principiis iuris ante Grotium scripsisse , a
is que universum ius naturae certo ordine ex- ,, posuisse. Idem quoque Hemmingius ten-
, , lavit. Via. Differt. proam. XI. Cum tamen tu feri interst inmini generis 3 is Rationes cur intersit generis humani , jussi illud , quod inter populos obtinet. nota ,, e posuimus in Di . p cm. XII. I b. I. ,, C. I. Uti autem de iure natura id facile , , concedimus. ita de jure, quod moribus,
, , O tacuo pacto introductum esse fingit, id
is nexamus ; quia tale jus inter gentes nori
108쪽
mirandum quoque non est, illud a nemineri hactenus univertim, ac certo Ordine tra. ctatum esse.
An f. 2.C 1 c E R o J Is enim in Oratione prori Basso e. 6. laudat Pompeium , quod ini, cognitione hujus juris excelluerit. Cete- rum de praestantia , utilitate , & digni- , , late juris naturalis, egimus in allegata ui s.
D foederibus J ., Quando , nimirum, duo is populi inter se mutuam amicitiam , ct au- ,, xilia promittunt. Vide in ira lib. a. c. II. g. I. M. l. 3. c. I9. Useq.
Pa ωimio J - Quando duo populi fidemia dant de aliis rebus praeter laedera , L. 2. Iq. f. I. seq. muci. c. I S. S. I.
Iu Omni denique belli jure , V pacis 3 Duo
sunt tempora, ad quae omnes controversia cor una, quos nulla iuris civilis tenet communio, pertinent, belli nimirum, & p cis. μα. l. I. c. I. f. I. Atque hinc dustinianus Gubernationem Imperii hella , & pace absolvi, recte statuit tu procrast. Iudi . pr. Scientia igitur juris belli, & pacis, complectitur universum jus naturae; quia status inter bellum , ct pacem , medius non datur. ID. L. Gror. l. 3. c. al. f. I. u. a. Additis.,, De duplici hoc tempore vide auctorit se tes, quas more suo inditiincte nimi. cumulatia Tmnorus tu not. h. Add. Di . E. Inae se , tis De iure belli in amicos c. I. S. I. Ei Luripides hanc mentiam , rerum diis nari ι , icit stimauinum cogi tiouiprapor u JD H eu. v. 8a9. Auctor verum Euripidissensum allecutus non est : is enim scientiam
belli , & pacis, non praeponit cognitioni rerum divinarum, & humanarum ; sed potius illam hujus partem esse , at principalem, statuit: & ideo Helena Theonoen virginem satidicam arguit, quod cum in genere divinarum rerum notitiam profiteatur , turpe sit principalem eius partem , iustitiam scilicet, ignorare. Nam iustitiam quoque ad cognitiorem rerum divinarum pertinere, patet ex ipsa definitione juri prudentiae in s. i. DVi. G L ῆς I. Cous Cic. l. a. sis. C. s. A Ditis... Notum est, scientiam rerum divinarum,
. . & humanarum , Omnes scientias, adeoque
, , ita describi solet. Vid. Ge. Lib. a. de VP.,, c. s. Iuris prudentia speciatim dicitur ditiis -
ri definitur regina omnium rerum humavim-
rmae, id divinarum. L. 2. Legro. Justinus is cum Josephum, tanquam Doctissimum vi- , , rum, delignare voluit, nihil ipsi liri u ,ri vel humarii incogititurn suis. , alti Justu.
retineu J Male quaedam editiones ha bent Theori neutim, qui erat frater The A noes , uterque Protei liberi. Grou. h.
G R o T r.u s hoc f. affert auctoritates Gemtilium , qui existentiam juris naturae negaverunt. Quibus respondet infra g. I 6. Qque ad 9 28. Ne vero interim scrupulus haereat, piae mittimus , non loqui allegata loca de jure naturae, sed de legibus civilibus, quae omnino in bello civili silent. I taeterea paucorum Philosophorum opinio juri naturae , quod certis , & indubitatis principiis constat , priniudici L m facere nequit. Multis. ri Eupug Mus, ACHILLES, &M AM TIGONUs, a Grotio allegati, om-M nino de eo, quod natura justum est , imoquuntur, utque tale non dari, contem
sedunt. Sed & alii sunt, qui justitiam natuis talem dari, negant. Inter Graecos AO ,, s T i P Pus statuit. nihil natura justum .is honestumque, aut inhonestum este; sed , , lege, & consuetudine. VM. Laert. lib. II. - cop. 93, U94 Virum bonum ob immi se nentia damna nihil perperam acturum , ad se evitandas opiniones sinistras I atque eumn demum esse sapientem. UM. Prudentiamo bonum esse non propter se ipsum, appe- , tendum tamen, sed eorum causa , quae n o bis ex illa proveniunt. Laert. d. l. c. 9 T. THEODORus ATH Rus diserte statuit, furto quoque , ct sacrilegio, &is adulterio, sapientem . si necessitas postu- , , let, Operam daturum ; nihil quippe limri rum natura turpe esse , si vulgaris de hisceri opinio tollatur, quae stultorum Continen- dorum causa concinnata sit. Laert. II. 96.: ,, A CHELAUM docuisse, justum , &,, turpe non natura , sed lege feri, testi; estis Laert. II. c. I 6. Plui. de Plac. NU. I. I .
109쪽
D DEMOCRIT Us postquam omnia ab ,, aeterno, ct necessario atomorum motu , , creata esse , dixit; addit, hanc necessita- , , tem fatum esse. & iustitiam, & providen- ,, tiam. Sc. Stoba. phm. e. 8. Hinc Deos , , quidem statuit; sed per eos intelligit ima- ,, gines, quae hominibus adveniunt . qua- , rum aliae Prosunt, aliae nocent; seu simula- , , cra ratione praedita , ct interitui obnoxia. , , Sext. Empir. -υ. Mara. p. 3II. C. Sed , , ct mortalem esse animam , ct cum corporeis perire , Irim. Pgae. Phil. IV ; ac men
dacia esse quae de terroribus post mortem ,, finguntur, Stobae. Servi. 98. p. m. s 3, fist, , se . III. p. so I. His principiis positis.,i quam , quaeso , ideam de justitia naturali ,, habere potuit Θ, , P Y R RHo nihil vel honestum esse dice- ,, bat, vel inhonestum ; justum, vel m- ,, justum: pariterque in reliquis esse, statue- ,, bat; nihil, scilicet, horum reapse tale esse,
,, legem vero, & consuetudinem sequentes,, omnia ista facere mortales; neque in qua- ,, piam re hoc magis, vel illud esse. Laert. IX. 6 I. ,, Dro GENES C uictis plus naturae , quam Iegi tribuit, libertate omnibus aliis rebus prauata. Laert. VII. T. Hinc communionem uxorum, manu stuprationem ,
,, Sc. pro rebus licitis habuit. Stante, Phia. M Uet. p. ni. Sao, V p. s I 4. Cultum Deorum ,, pauci eum habuisse, vel exinde apparet, quod mulierem coram Diis prostratam ita ,, allocutus fuerit: iamr uon vereris, O .mia, ,, ne forte laute a tergo Deo , 61ω enim --,, ina plena Ium. decore minus coram eo reis,, teginis. Laert. VI. 3 7. ,, EPICURUs ait, injustitiam per se, ,, & sua natura, non esse malum , sed metu ,, suspicionis, ne fortasse non lateant talium ,, facinorum vindices , atque exactores :,, Grae'. in uot. ad Sem ep. 97. n. I a. Sene , , Ca ait, iliis disentia Bras enm Epictiro . tisi ,, dicit , uibri 16imn esse natura , crimi ,, vitanda esse , quia vitreri metras nou musit.,, Seu. ep. 97. Systema Epicuri late exposuit se Gassendus cut Liaerit. X. Is 27. Cons. St.- ,,lei. Nisi vet. PHI. p. m. Iovi. M Disert. Pros . VIII. c. I. GLAUCO originem justitiae explicat ,s rus , ait: Natura quidem distini, in uriam ,, facere bonum esse. iniuria antem offici ni ., tum Uc. iudeque semiues convenise , mis neque inferri , neque accipi posis injuria: is atque Da originem habitise leges, placita.
Henrici de Coccisi tammeusarius
que ipsarum, set uommata esse praee ais legum sequima , atque Ilia. dict. dissertis probem. VIII. c. r. - , , Inter Romanos ΗΘ RATI Us Lib. I. Sat. jura non a natura esse , sed ex , , pactis hominum , statuit. Atque ipsa utilitas is in prope mater ,-arqui. m.
Iura inventa metu missii , sat re uecessio est. es Nee natura potest sum fremere iniqutim.
B u T v s non in re , sed in verbo esseis virtutem, dixit. Deque eo inter philos ., phos disputatum suisse, ex Cicerone appa- , ret. idque H ERc zM quoque asseis, , ruisse , sertur : de quo infra. ,, Inter Christianos quoque inveniuntur,ri qui iura non a natura statuta esse , sed ex se consensu hominum Originem duxisse. tra- dunt. Hos B Estus natura jus omnium, , esse, ait, in omnia; nihil igitur natura in ter homines iniustum esse , sed utrumque ,, jure facere, & qui laedit , ct qui laeden ,, tem repellit; adeoque bellum perpetuum ,, esse inter homines: quos demum ob inu- , , tuum metum in civitatem coirista. eiusqueo legibus se subjecisse , autumat. Quod Sy- ,, stema late exposui in Dissert. prouem. VIII.
, , Atque in eundem censum referri merenia tur, qui cum Lupis LM io, aliisque . contendunt, inter privatos saltem ius ob- , , tinere, civile scilicet : inter plincipes, , autem nihil injustum esse. Via. μα. prol. , , f. h. ie g. 2I. Atque huc quoque pertu, , net allocutio AN Ax ARCHi ad Alexan--dHim: an ignoras, jus, & fas Jovi assideis re, ut quicquid rex agat, id fas, justum- ,, que pulsitur ' Pitit. ad prisc. iussi pag. 78 I. - Opeium Tom. II. Ed. mech. , , Alii non quidem absolute negant, dari se jus naturae; sed de eius existentia in utram- que partem disputant: uti A D I M A N T U S apud Platonem de Re M. diaI. I , Se' et rM CARNEAn Es, & alii. Vid. t r. S. q. - At opinio paucorum philosophorum , ple-
, , Iumque atheorum, eXittentiam juris natur
,, lis labefactare nequit, inprimis cum omnes,, Gentes agnoscant. I. dari jus aliquod natu, rae. II. Jus illud non nisi ex rationei humana ,. probari. III. Deum ejus juris esse auctorem ,, IV. Illud consistere in necessitate agendi . , , vel non agendi. V. Necessitatem illami, consistere in iti estio cuique trilitieudo. VI., , Violantes illud jus poenas debere Deo. , , duae singula jam plenius demonstrabimus. l. Ne-
110쪽
., I. Negari nequit, plerosque Graecorum M philosophos statuisse, natura dari aliquid ., ius una, aliquid infusum ι idque differte
si asserit ARISTOTELES Moria. l. 1.,, c. II. & in Reth. LI. e. 4. Idem c. I 3. ,, p. ur. 4. Omnes conVenire . ait, aliquod
si naturaliter esse commune iustum , & inju-- stum: etsi nulla sit inter haec communio , vel consensio. Aractor Paraphraseos Mores.
ad Nic m. L. V. c. IO. p. 223. ait: Licet se apud homines concedamus nititari omina ,
is apud Deos tameu aliquod trecesse of ius es. is immutabile. Ex quo ipso sequerettir, uatim , , rate aliquia ius esse : ungre vero etiam inter, , homines, qui recte, V ut oportet, Im, , pirant, immobile aliquod iras est , quod nais turide dicitur. ZRNO naturalem legem divinam esse
se censet, eamque vim obtinere recta impe- rantem , prohibentemque contraria. Apud se Cic. de uat. Deor. I. I. p. ni. I 89. CH R Y- , , s I P P U S legem naturae describens, ait, , , Legem Ge omnium rerum divinarum, aitque minauarma reginam oportexe atitem eam ef-
is qua natura civilia Iit ut . auimautitim , , , praceptricem quidem faciendorum, probi. is futricem autem nou su Dudorum. L. a. f.
se Lexib. - Idem CHRYsippus alibi docet, qΠωὐ viam ea uatura esst hominis . ni cum g is uere mano quas Civile ius intercederet ι qui id conservaret, eum ius/tin , qui viis ageret, eum inrisum fore. civ. desu. l. 3. Ap vi. D8. Et apud Uaertium in ovoueris Lib. Vll. 88. naturam inquit, Iequi, , oportere, ussit eυrum jaciendo, qua Derat , is atque abica commuiris uti lex , i. e. rectari ratio per Onauia pervianem , qua ipsa effi in , Ime hoc , principe , est rectore Omnium, is qua sint. STot Cr in genere aiunt, se alienum esse a insitia . ad quam nati ess,, t talea nur, detrahere quid de aliquo quod IL,, bi assumat citc. Itis enim , quia ita dici, , , appellarique must, id esse naturam. Ge. , de sis. ι 3. p. t 39. ANTIGONUS ei, , , qui omnia regibus licere asserebat. responis
o dit, regibus barbaris id proprium Hsὸ ι sibi se autem uihil Misum esse, πνι quod sua nati,
ra tale est. Perat. tu a papht. p. 38z. , , SOPHOCLES Antigonem, quae spreta, lege Creontis regis fratrem sepeliverat, ita, regi id indignanti respondentem inducit:
x alant ό ef nulitii Ioit unde Misae stit in ,, Pax sllus licentiam recipiendi exules is deducit ex jure hominum communi. --
is piaritus is excerpt. legas. v. et s. Idem se citis Astis T DES apud Grol. I. I. c. go. S. I. u. I.
- c t C a R O nos ad justitiam natos : ne. is que opinione, sed natura ius constitutum esse, ait L. T. Legio. p. m. 428; & alibi, is legem bonam a mala , nulla alia , nisi na- , , turali norma dividi posse, tradit dict. Me. Ap. 4 l. idem p. 429. jus in natura posi- ,, tum esse, statuit. Ita oratione 38 pro Mi-- laue p. m. 772. Legem naturae describit:
is quam uou didicinam, legimus , accepim- ς,, verum a Matura ipsa arripuimus quam
, , non docti , seu facti s non mylittiti . sed
, , imbuti Irmuti. Et in libro s. d. Lexiptis c. s. ait: spatefas cuius muueris releudiri causa uati Us iu lucem editi junitis, qua fit coniiunctis bonituram . qua naturalis so-,i cietas 1nter ipsu, his explicatis fontes lexum. - iuris ius misi. Porro in lib. 3. Gog ,, c. II. p. m. 338. ait: me qua nam via is deo , propter vepraυιutouem coujuremtinis , , , neque =HOre turpe hiseri, neqne aut lex san-- ciri , arat iure civili ; uattira tamen legeosancitum es. Denique is fue dra. c. II., , concludit 2 ex ou Metelligitur, quoui , , iuris uatura Dur At, hoc ecunda m natu- ,, m ese, neminem id agere , ut ex est ri νωι pr fletur inscie itia. o S g M E C A ex societate jus aliquod con se mune humani generis , S mundi deducit. ep. 49. Cum quo conveniunt Cicero . Arru
prorent. I. c. I. F. T. Idem Seneca ait: uatura nos coguatos edidit, Uc. illa aequum,
is Izyium e composuit ex illius consituri se ne n Peritu es uocere, quam ladi. Semis ep. ys. Et alibi ad jus commune animai H tium provocat. De Clem. l. 1. c. 18.- Jurisconsulti Romani ius Gentium, i. C. naturae , definiunt, quod ratio naturalisis inter omnes homines Constituit, De. 9.is de Ius. U jur. Quod divina providentia
se inter homines conititutum est, S. I 3. Ins. Iur. uus. Quod cum humano genere origiari nem cepit, Leg. I. pr. A. Acin. R. D. . Unde omnes populi partim suo proprio , o Paltim communi omnium hominum jure