장음표시 사용
91쪽
ostendunt 7 historiam ni scriptores. qui victoriam saepe huic cause praecipue adscribunt. Inde proverbia illa, frangi, & attolli vires 3s in milli te a causa ' raro cum sospitem redire , rr ' qui injusta arma silmserit: bonae ss causae spem nileisc comitem ; & alia in cuni sensum. Nec movere quemquam debent ' prosperi successus iniquarum molitionum : satis enim cituuod causae aequitas Iuam quandam , ' canaque magnam habet vim ad agendum ; quanquam ea vis , ' ut in rebus humanis accidit it , saepe aliarum 36 causarum oppositu ab effectu impeditur. 77 ' Etiam ad amicitias conciliandas , ' quibus ut sinsuli, ita S populi ad multas res opus habent, multum valet opinio de bello non temere, nec injuste suscepto, pieque gelio.' Nemo enim iis se facile adjungit, quibus jus, fas, fidem vilia putat. 28. Ego 38 cum ' ob eas, quas jam dixi, nationes compei illumum
haberem, ' cise aliquod inter populos jus commune, quod & ad bella,
hesiis spes optima est, ea ae im. Ibid. L. IV. p. 6 s. Iosephus XV. antiquae historiae : ino
stat im, ab eo Dem. cap. V. g. 3. pag. 7sῖ. Ediu. Ihias. Multa sunt apud Proretium in
hane sententiam : ut in oratione Bellisarii in itinere in Africam , ubi hoc inter caetera : τοά,λειον - αι - η μή -τὰ τοῦ Οικαίου τατ - ώ- ,' ι ictoriam Di Iiιtido daιtio non est . ait i,tisi iam haptas commilite ui Beli. Vand. L. I. e. II. I & in altera oratione ante pri lium non longe a Carthagine i Ihiil. c. 10. & in Longohardorum sermono ad Herulos . ubi haec,
ast . belli ea is initiem dabit debiι- titrisqtie pj lii existim. Beli. Gotth. I ih. II. e. I . Quod dictum euentus mox admirabilis comprohat. Sie & apud eundem scriptorem ad Goliathos Totilas Lib. III. c. g. ) ω γαε εθνο
inquam , teri, vi sui Golantia . δ' in itistitia ti tiniatur . dietis menando pariane . Ita protit mita enia tio es , ita ei obtingiι belli fortuna. Mox eapta iam Ruma alteram ha het orationem Totilas . Lib. III. e. al.) pertinentem eodem Aga-ιhia. vero libro II. ἀλα- να Aέοῦ αλε-
hitur. I ih. II. e. t.) probat id alibi Darii, Xerxis, & Atheniensium iii stellia illustribus ovemplis. Ibid. e. s. ) vide si libet. R Cris,ini orationem ad Aquileienses apud II es lia-ition vlII. e. s. λ apud rivio iam libro VII. Laeedaemonii clades ad Pylum & alibi aeceptas
suae eulpm acecptas serunt. quod iudieium provocati accipere recusassent Sed eum postea Athenienses multis editis improhis facinoribus iudicium desuetissent . si es init . meliorum sue
a, s , g, a. I9, I. ρε , 4. 26, 2.3s In milite a est is J Ovidii est. Immo Paci pgRTri . Lib. IV. Eleg. v I. si, set. G. Besoris . Eundem tamen errorem etiam erravit A latim . ut observatum ah ultimo , eodemque Eruditissimo Properaii I . terprete. I. B. 36 Uartim en tua sit, eum bonum lamentitit terram etiniectum fructum csseri nullum :cum utile per se remedium in . orho non impedit mortem , aut sanat moti una. Huc perti net nan ab effectu eicta notatula.
non . mi e snectat insumi opus. I. consilium avitiιris.
re ) Ita habet fragmentum ex EURIPIDI S.
92쪽
In bellIs valeret, cur de eo instituerem scriptionem, causas habui multas , MD Hac graves. Videbam per Christianum Orbem vel barbaris gentibus puden dam bellandi licentiam ; levibus, ' aut nullis de causis ad arma procurri, 'quibus semel sumtis nullam jam divini. nullam humani juris reverentiam, plane quasi uno ῖ' edicto ad omnia scelera cintilo furore.' 29. Cujus immanitatis conspectu' multi homines minime mali' eo venerunt, ut Christiano, ' cujus disciplina in omnibus hominibus o dili gendis praecipue consistit; ' omnia arma interdicerent : ' ad quos accede re interdum videntur & Joannes Ferus, R Erasmus Ru nostras , viri pseis, & Leelesiasticae, & civilis amantissimis sed eo, ut arbitror, . x consilio, quo solemus, a quae in unam partem exierunt, in alteram reflectere , ut in verum modum redeant. Verum hic ipse nimium contrant tendi cona tus saepe adeo non proficit, ' ut obsit etiam, quia deprehensum facile quod in his nimium est, etiam aliis ἡῖ dictis intra verum stantibus auctoritatein detrahit. ' Medicina ergo utrisque adhibenda fuit, tum ne nihil, tum ne omnia crederentur licere.' 3 o. Simul & jurisprudentiam, quam antehac in muneribus publicis Iuris,inquanta potui integritate exercui, nunc quod mihi ' indigne e patria tot meis laboribus ornata ejecto rellabat, privatae diligentia: itudio adjuvare VO- ditiminem tui. ' Artis formam ei imponere multi antehac destinacimt: perfecit nemo: pis ineo neque vero fieri potest, nisi, quod non satis curatum est hactenus, ' ea ,
quae ex confiituto veniunt, a naturalibus recte separentur 1, ' nam naturalia ψs cum semper eadem sint, sacile possunt Αο in artem colligi: ' illa au tem , quae ex constituto veniunt, ' cum & mutentur saepe, & alibi alia sint, extra artem posita sunt, ' ut aliae rerum singularium pereeptiones.
' 3 i. Quod si qui ' verae justitiae sacerdotes naturalis, & perpetuae ju-lisprudentiae partes. tractandas susciperent, ' semotis iis, quae ε7 ex volun
3' Uno edicto J i. e. licentia , quasi ius datum fit laeteri. ut Lucania loquitur. Lib. I. vere a. o Dilitentis I Quippe qui unumquemque ho
minem debet proximum suum duecre.
t consilio J Non ut simplieiter omnia bella
tollerentis a sitae in unam parιem J Seipionem incurvatum in eontrarium recurvare . quo fiat rectus: sie hi quod non omnia bella damnarent, sed ne temere . ct tam facile susciperentur. Seneca I, ben. aa. si edam praecipiantω tium modum , ut d verum, EI Aum redeant.
3 Dictu intra Perum J Sie si qui aeteret in sorae, intentione sua plus complexus fuisset , G u. I.
quam ad eum pertineret , lausa eadebat. f. 33. Instit. de Oct. 44 Quae ex musmuto J i. e. quae homines temisporariis sepe eausis imi ut si constituerunt, stidentidem mutat dies, ah illis , quae recta in tio Actat. nee se patitur aliter habere. Instit. de jur. nai. mi. V eivit
43 Cum semper ea mJ f. II. Institi de I. M. G. V C. 46 In artem eos in J certis regulis, ct praeiseeptis includi , ae deserihi. 7 si in ex πα-tare libera J Quae non statim
inculcat recta ratio, simul abhorrens a contra riis, Re ea reiiciens s sed quae ex usu. SN pla etiato post experientiam aliorum , aut post delii er tionem , ct contentionem, examenque in ntiamiaque partem vergentium , admisit, & recepit. Non coacti iure. vel more gentium , in quibus licti sine iselere, aut peccato, in utramvis paris
uu Vide Viri magni Maria, ubi in hanerem fuse digreditur. dum exponit tritum illud: Diaee hellum inιxpertis. I. B. s
93쪽
tate libera ortum habent, ' alius quidem de legibus, ' alius de tributis .' alius de judicum ossicio , ' alius 48 de voluntatum conjectura , alius '' de saetorum facienda fide, ' posset deinde ex omnibus partibus collectis compus confici.' 32. Nos certe quam viam ineundam censeremus, re ipsa potius, quam verbis ostendimus in hoc opere, quod partem jurisprudentiae ' longe si nobilissimam continet. 33. Primo enim libro ' praefati de juris origine generalem examinavimus quaestionem, ' sine bellum aliquod iustum: deinde ad noscenda ἔδ' publici, privatique belli discrimina explicandam habuimus ' vim ipsam suinini imperii, ' qui eam populi, ' qui reges solidam,' qui expa te , ' qui cum alienandi jure, ' qui aliter habeant i ' deinde & ss de suta ditorum in superiores officio dicendum fuit. 3 . Liber secundus ' cum omnes causas, ex quibus bellum oriri potest, exponendas sumserit, ' quae so res communes sint, ' quN propriae,' quod 7 jus personis in personas, ' quae ex dominio nascatur s8 oblugatio , ' quae Sy succcssionum regiarum norma. ' quod jus vcniat εο ex pacto , aut contractu. ' quae foederum, ' quae jucisjurandi tum privati, tum publici vis, ' atque interpretatio, ' quid ex ε damno dato debeatur, 'quae legatorum 6 sanctimonia, ' quale jus humandi mortuos, ' quae psi
narum natura, late exsequitur.
3L Tertius liber ' primum subjectam sibi habens materiam, id, quod
in bello licet, ' cum id, εῖ quod impune fit, aut etiam apud popul OS c teros pro jure defenditur ab eo. οε quod vitio caret, distinxiliet, ' descet dit ad pacis genera, ' & omnes os bellicas conventiones.' 36. Eo βε autem majus visum est pretium operae , quod, ut dixi, - totum hoc argumentum tractavit nemo, ' & qui tractarunt partes, ita tractarunt, ' ut multum reliquerint alienae indui triae. Veterum philosopho ni nihil exstat hujus generis, neque Graecorum, quos inter Aristoteles librum
GRO No v II. 4 De molantalum J De testamentis , L obligationibus. V De Besorum I De probationibus, & praesumtionibus. so Nos Ue. J a. Partitio operis . sve partis
si Minusiniam J Seil. de iure publieo. sa ribuet J iniud gerit qui eum imperio est. Primari J cum armis depugnant, qui non
34 Vim ipsum Ammi imperii J Ius maiestati .ss D. Abdiu in J Parendi necessitatem an
omnem. Ω qnatenus omnem debeant. Res eo intinas 3 convenit eum liti instit. 4e perem dimisione.
94쪽
fecerat, cui nomen is λ- isti di ολ -, . neque eorum , qui Christianismo 8 recenti nomen dederunt, quod Valde optandum suerat: etiam ' Romanorum veterum libri de jure seciali nihil ad nos sui praeter nomen traii miserunt. Hi, qui summas fecerunt ' casuum , quos vocant conscientiae ,
ut de aliis rebus, ita & de bello, de promissis , de juramento , de repressaliis ' capita secerunt. 3 . Uidi & speciales libros de belli jure ' partim a theologis scriptos,' ut a Francisco Victoria , ' Henrico Gorichemo, b milhelmo Matthaei ;partim a doctoribus juris, ut ' Joanne Lupo, xx Francisco Aria, ' I anne de Lignano, ' Martino Laudensi : sed hi omnes de uberrimo argumento ' paucissima dixerunt, & ita plerique, ut sine ordine quae naturalis sunt juris, quae divini, quae gentium , quae civilis, quae ex 7 canonibus
Veniunt, permiscerent, atque confunderent
38. Quod his omnibus maxime defuit , ' historiarum lucem supplere aggressi sunt eruditissimus ' Faber in Semestrium capitibus nonnullis, sed pro instituti sui modo. & testimoniis tantum allatis; diffusius , ' & ut ad
7- definitiones aliquas exemplorum congeriem reserrcnt, ' Balthazar Ayala,
ct plus co ' Alberieus Gentilis : cujus diligentia sicut alios adjuvari posse scio, & me adjutum profiteor, ' ita quid in dicendi yy genere , ' quid tu ordine, ' quid in diffinguendis quael ionibus, ' jurisque diversi generi bus desiderari in eo possit, lectoribus judicium relinquo. ' Illud tantum dicam , solere cum saepe in controversiis definiendis sequi aut exempla pauca non semper probanda, aut etiam auctoritatem novorum jurisconsultorum in 73 responsis , quorum non pauca 7ε ad gratiam considentium, non ad aequi,
τὸ exstat apud AMMON iu M , Definilib. V
pop. Rom. perferipta es. Μeminit etiam lib. g ,Dme. eap. 29. Erant autem ferisDι. sacerdotes Dei Fidei, qui sidem publieam in primis eurahant. Itaque ad eos pertinebat eonsultatio, bellum aliquod jure gereretur . nee Me. Iidem l rati populi Rom. res repetebant , bella inmee hant, foedera feriebant. ι . I. I . Ω aa. lib.
3o, 4s. lib. 3I, 8. Vide infra, Lih. III. e. o De repressariis ) cum permittitur privatis.
jus suum apud alios populoa non obtinentibus ,. Blorum privatorum, qui de isto populo inter nos aut alibi agunt . aut quid sui hahent, hona imvadere . Ω iis ananum iniicere. De quihus Auctor agit inis. 3, a. 4. I canonibtis 3 Conciliorum ecclesiae. να o iιi es J Sententias , effata , posita axiomata , observationes . regulas, vel praeeepta generalia , l. 2 a. D. de ivg. Dr. De iιio om nis in jure periculosa es. 3 Responsi 3 i. e. Consiliis seriptis ad inei
4 Ad trusiam eonsumo tim J seripsit enim do
,ine maris in gratiam Britannia regis tum tem
poris in Britannia agens s... Genlitis. xκ In omnibus Editionibus hactenus legeia hatur Fri Aria : sed Auctor ille Hispanus Aria. Urieahatur. & hoc nomine editus est eius liber De Bel re ortis susilia , ii, T EACTAT trTa Ac TATuuM , Tom. XVI. G. Vmet. is 84. Ibidem reperiuntur IOANNES Lupus Sexobiensis , De Bosto , U Measoriam , IOANNas a LlGMANO B--iensis , D. Ehilo : Ω Μ ARTI Nus G A RATus Latitan de eodem argumento. Postremu1 . simul cum Ax ALA, De judi/, ου Ulaiis Ma eis . editus est etiam Lomamii, anu. I 648. I. B.c yy Ita reposuimus pro eo , quod erat ia
95쪽
aequi, bonique naturam sunt composita. Causas, unde bellum justu in , aut injustiam dicitur, ' Ayala non attigit: ' GentiliS sumina quaedam genera quo ipsi visum est modo, delineavit; ' multos vero & nobilium, & freta
quentium controversiarum locos ne attigit quidem.
I ' 39. Nos ' ne quid tale indictum abiret, operam dedimus, ' indic tis etiam 7s dijudicationum sontibus, ' unde facile csset reiam si quid omis sum a nobis esset definire. 7 Superest ut quibus ego auxiliis, & qua cura hanc rem aggreisus sint, breviter exponam. Primum mihi cura haec fuit,
Ut eorum, quae ad jus naturae pertinent, ' probationes referrem ad 77 notio nes quasdam tam certas, Ut eas nemo negare possit, nisi sibi vim inferat
Fq. di: χχ . ' Principia enim ejus juris, si modo animum recte advertas, per se 'δ' patent , atqtie evidentia sunt, serme ad modum eorum, quae sensibus ex-' I res ternis percipimus: qui & ipsi ' bene consorinatis 73 sentiendi instrumentis, 627 , ' & si caetera necessaria adsint, non fallunt. Ideo in Phoen illis Euripides sic loquentem facit Polynicen, cujus aperte justain vult fuisse causam: ILec stivi profatus , mater, haud ambagibus Implicita , sed φιe re iis aequi, se' boni Si ulta ς ' rudibus parum , U doctis patent.' Statim addit chori constat is auteri ex 7' seminis, iisque barbaris, judicium , dicta approbantis.' 4O. in
nesciunt jura, rationem famen Oerilatis a massant. Nerese ιβ enim. ut quod is natura conceditur . submouente iterum eudem , suaviter audimur. Varis
s Diiudieationum fontibus J Summis opitibus , vel generalibus axiomatibus , vel pronunciatis , ex quibus de singularibus , quae identidem existunt, facile potest statui.
6 Superes J Iv. Articulus posterioris partis.
Subsidia. 77 Notiones tam eret J Inchoatas intelligeniatias, quae in animis imprimuntur similiter omnibus. Cie. I, de leg. dis S ne tradi infrumentis 2 Τοις αἰ- ρορίως υις ebriι- Diog. apud Stob um 388. Quibus externa perdipiuntur, oculis , Ruribus , naribus . lingua & quod vivum in omni corpore est adtactum toto corpore aequabiliter fusum, ut cica. de nat. 6. sentiendum , vel percipiendum.
9 Feminis, iisque barbaris I Tyriis. Phomissi .
Per eas species voluit innuere Euripides, etiam barbaros, & feminas idem dictum approbare. Quod argumentum est, etiam sequiorem sexum.& tum vita mitiore, tum liberali institutioue carentes ea facile assequi.
omnibus Edd. docendi genere. Nimirum non tun-gruit stylo Auctoris nostri , ad brevitatem maximam . si quis usquam , composito , ut ita idem his diceret, quum sequentia ad modum docendi pertineant, & hoc Primum caput ab aliis mantia festo distinguatur. Deinde non potuit non mutita improtare in tenere dicendi , quo usus est Ibericiis Gentilis : Ω ipse tacite videtur ei opponere illud , quo usum se profitetur , S. Sy. I. B. G R o T ι I. o Rudihm parater, es' doetis μιens J Idem ει- ripides Andromacham Hermioliae dicenti : vers
96쪽
' M. Usiis sum etiam ad juris hujuq probationem a testimoniis philosophorum , historicorum, poetarum, postremo & oratorum et non quod illis indiscrete credendum sit; ' solent enim secta, argumento , causae servire t sed quod ubi multi diversis temporibus , ac locis idem pro certo amrmant, ' id 33 ad causam universalem referri debeat; quae ' in uastris quaestionibus alia esse non potest, quam ' aut ηε recita illatio ' ex natura principiis procedens, ' aut communis aliquis consensus. ' s6 Illa ' jus na- indicat, 37' hic laus gentium: ' quorum discrimen non quidem ex virumque ipsis testimoniis , ' passim enim scriptores voces juris naturae , & gentium permiscent ' sed ex materiae qualitate intelligendum est. 33 Quod enim ex
certis principiis certa argumentatione sy deduci non potest, & tamen ubique servatum apparet, ' sequitur ut ex voluntate libera ortum habeat
' 4 I. Itaque ' haec duo non minus inter se, ' quam a jure civili dis- sic cernere semper unice laboravi: ' imo & in gentium jure discrevi id , γ quod vere, & ex omni parte jus est, R id , quod ' duntaxat effectum quendam 93 externum ' ad instar illius primitivi juris parit: ' nempe ne Vi resistere liceat, ' aut etiam ut ubique vi publica, ' utilitatis alicujus ausa, Vel ut incommoda gravia vitentur, defendi debeat: ' quae observatio quam sit necessaria ad res multas , in ipso operis contextu apparebit. Non minus sollicite separavimus ea, s ' quae juris sunt stricte, ac proprie dicti, ' unde restitutionis obligatio oritur, ' & ea , quae juris cile dicun- htur, 's quia aliter agere, cum alio aliquo rectae rationis dictato pugnat: de 'qua juris diversitate ' aliquid jam & supra diximus.' 42. Ii
Non vera semper , sed saepe verisimilia tantum dicere. dummodo profutura parti, cujus causam Drant, eoque & contraria interdum iis , quae alias dixerunt. Nobilis est Ineus in hanc rem cie. pro Cluent. e. so. eon. Ped. pro Corne- Iio p. I. esse maloria calliditatis, ut, eum opinsis , eisdem rebis ab utraque parte, vel a ζωιν-rris rituntur. Igitur hoe referendum erat, non
ad Philosophos. sed ad Oratores. I. B. II Anxumento J Ad poetas, ct historieos. sa Ca in J Ad oratores.
3 ad causam universalem J Quae non singu-Ios. & in praesenti tantum negotio moveret , sed omnes. R in quavis materia similiter impeIleret. Ad principium innatum . quod in omni-hus est eommune quasi . R insitum.
4 Maa illatio 3 collectio , argumentatio ,hllogism s. ς Communis eo enim J Approbatio aliqua omnium quasi ex tacito pacto. g6 ID J Sc. illatio. g me I consensus communis. 88 Quod enim J Definitio iuris gentium , &
89 Dotaei non potest J Ut ius vatum. yo I olantate libera J Ex consensu gentium , etiamsi directo natura non dictet. 93 suod vere 3 Quod necessario . Ae semper
observandum. 9a Dtimtaxat es num J Quod aeque observatur more , licet non tanta ratio cogat. sic natura praecipit, ut adversus vim injustam me . &meos defendam. Sancit ergo bellum. Sed quemadmodum in hello me geram, tantumne Rrmis, Ω dolo hono utar, an etiam veneno . non definivit natura, sed ius gentium. De bello captis, teneamne , an relinquam, non praecipit qnidem jus gentium 3 sed si tenere velim , etiamsi pro mala causa militaverim. me tuetur, a delenis
dit. de pro justo poliatare habet. s 3 μυνκum J Ut scilieet aeque observetur , ae ipsum gentium ius. y Otia ,in is siraeis I Quae ad justitiam συν--
33 Quia aliter J Quae ad διανεμητικην.
97쪽
. Phila- ' 42. Inter philosophos merito principem obtinet locum' Aristoteles. τό, , ' sve tractandi ordinem, sive distinguendi acumen , sive rationum ponderat ut Diu. consideres. ' Utinam tantum principatus ille ab aliquot hinc sicculis noth in tyrannidem abiisset, ita ut veritas, cui Aristoteles fidelem navavit ope ram , nulla jam re magis opprimatur, quam Aristotelis nomine. Ego ct hic,& alibi veterum Christianorum sequor libertatem, ' qui in nullius phil sophorum sectam juraverant, ' non quod eis assentirentur qui 96 nihil per cipi posse dicebant, quo nihil est stultius ; ' sed quod nullam esse i sectain
putarent, quae omne verum viditiet, & nullam, quae non aliquid ex vero. Itaque e 97 vcritatem sparsam per singulos , per sectasque diffusam, in corpus colligere, γε ' id vero existimabant nihil elle aliud, quam vere Chri stiana in tradere disciplinain. , Repre- 43. Intcr caetera, ut hoc obiter a nostro instituto non alienum dicam,
F q non sine causa videntur mihi ab Aristotele discedere ' & aa Platonici nonnulli . f & Christiani veteres, in eo , ' quod ille naturam ipsam virtutis in mediocritate affectuum, actionumque posuerit : quod semel positum eo ipsum abduxit, ' ut & virtutes diversas, puta γ' liberalitatem, & pars mo
-m , poetariam, δ' historiae I ipformn. Eortim enim quisitio ah insita ratione ditisua θ id , quia
ea eo entaneum es . ex parιe Uidens , MIenus recte
dixis. Trertilitano , Seneca sepe miser, c Lib. ae Anima cap. dio. sed, ut idem nos monet, adiaversus Iudaeos cap. s. nulli hominum univer sitas spirituali uin documentorum eompetebat,
nisi in Christum Atiliniunι epistola cci I :
Mores idi , qtios Cicero , philosophique alii e mendant , in recisis toto orbe crescenti εω docentur, atqtie discunsiari vide . si vacat, hae superte eundem alitioinum de Platonicis . quos palm
est. I. B. )s D chriaiarii iesrem J Late hoe persequitur
Lactantini lihro VI. iiistitutionum . rapitibu Xv. XVI. XVII. casiodorus e non auectibua moveri , sed sectinatim eos moceri vitie. Mel n
tu e Morali , pag. - . c. Qitia quomodo intelligat, & probet , videre poteria ibi, & seqq. pag. I. B. G R O N o v I I.
Herillo . R sinistihus . de quibus cisera a. omc e. & Diu. Luere. qui dia hi tabant de omnibus. Vide vitam Pyrrhonis in Diogene Laertio. 9 Veritarem esparsam J Argumentum veterum erat christianorum. Omnia moralia , quae docuit Christus, etiam veteres philosophos praetepisse. 9s II mera existinabant 3 viile Peιrtim Atiniam tim de studio philosophieo , cap. a. num. 9. 99 Liberuditatem . V parsimoniam J num. I. Liberalita nis desnit inis rates , mestorei, ateirca pertini- : ejus praecipua eantio est . quam& cicero ab de ome. is. ei adhihet : dandum
98쪽
uiam, Ill unam compingeret; & ' veritati daret opposita minime ex aequo respondentia, jactantiam , & dissimulationem ;' & quibusdam rebus Vitii nomen imponeret, quae aut non existimi, aut vitia per se non sunt, ut contemtum voluptatis , & honorum, & 3 irae adversus homines ut
44. Non recte autem universaliter positum ' hoc fundamentum , ' vel u* ex justitia apparet, ' cui oppositum nimium, & parum, ' cum in asse- .itium hactibus, & sequentibus eos actionibus invenire non posset, ' in rebus ipsis , -ς ' sirca quas justitia versatur utrumque quaesivit: ' quod ipsum primum eli
fugaruatem dixer/. Atque hine patet f NIL nitas helli una , in aliis previnus stupor. Talis ratem non esse speciem a Iu rati atὸ diversam . Timon ille fuit remordiis Aristophanis tradu- sed alteram eius partem , vel ossietum . quem. ctus tanquam osor genetis humani. Et eius imi- admodum altera pars est lenisvitis. sive tem tatione M. Antonius post hellum Actiacum. Talestivus sumtus. Liberalis est qui non plus dat. les quoque iratis Diis genitos, & malevolentequam sanit frugalitas; non minus . quam eomi- genio natos . dieebant veteres , qui nihil indultas Praecipit, sive henignitas. Libreoti est me- gere genio possent, etiamsi liceret . Sc eopiam .dium inter prodigalitatem , a qua revorat illam haberent. frugalitas . sive parsimonia r ς aiakDiam , a a contemtum F Orum J Num. 4. Immo con qua retrahit eam benignitas. Vir Doctissimus, temtum sui potius . Ω α,, ι, 't dicebant& heic , R in sequenti hu . prae nimio erga ue- G ei, per quam quis honore se indignum praeterem Philosophum adfectu illum quaqua ra stat. Non enim malum eontemnere honores atione defendere conatur, aduersus Alictoris sed ita eontemnere. ut inhonestus fias , Pullo nostri. At vero ipsi haud felieiter eessisse eonaia rem ς famam hominum nihili facias , in sertum. ostendimus fuse in Notis nostris Gallieis, didissimum vitru genus deseendas eum Dionysio ubi id specimen dedimus. qu m Iaro seges eius. Syracusano apud Itisin. ai, s. non eo lentus mmodi adnotatiuirit in nobis naseeretur, si hae age- publieo magari , seu μιανε, nee eonoici in popis
remus. I. B. J nis , t misi, De . Id e, is diebas is sidere , Im Vertiati daret opposta J Num. a. Visi is eum perditus o quoetae d/ minimis retas discepta Aristoteli Α, ethie. ra. ipsis es. qtia qtiis pesae. re, pannosus . V Avariatis incedere. fνι verbis, εν factis id. qtiod δὶ ε' 6se d/bea. 3 metiuaιem ijae J Num. s. Non quae oritur Qua qui utebantur, candide. Ω simplieiter age- ex mansuetudine , ae lenitate animi , sed stupore dicebantur. Exemplum est apud Home=- re lentitudine . ostenditurque stupida quadam achilles , apud Sophoclem filius eius Neoptoleia omnium indignissimorum . quae nemo bonus is mus. Et in excessit obiicit arrogari iam . qua quis Ierare debet. tolerantia: qualem in parastis .amPlius praeseri, quam est r eujusmodi lunt glo- Ω mimis, os contumeris praebere suetis , e hi riosi milites apud comteos. In desectu , diss- hent scenae. lutionem, qua quis minus praefert, quam est: 4 μ issilia . rei oppestum nimium, νη- non per modestam propriae laudis detrectationem, νum in Viatis 3 Num. c. Medium duplex est .
sed per pravam eonsuetudinem , ae voluptatem Ni , sive arithmetiatim , quod utrimque tantun- iurulenili. ae frustrandi : eujus exemplum vni dem distat ab extremis, Deut Gntrum aequaliter sum est Tiberius, qui eum teterrimus esset do ex omnibus partibus disiunctum a circumferen Minorum , dicebat se S. P. Q. R. servire ἶ & tia : & rationis , sive geomerelatim , quod alteri Domitianus, eum innoxios Oeeideret , praelati extremorum interdum est vicinius, ab altero re- solitus de elementia. Tales sunt ii deseristi motius , & tamen medium ratione ponderis . Theophruso. Tales, de quibus Πραιώι in He- loes , temporis . personae. Illud paribus nume-autunt. Nec tu illum saris no eris . ure ae iri: ris utrinque abest, ut quaternarius inter duo . hocque sit , ubi non ine insistim Tu tatim istin & sex : novem inter lex . R duodecim et hoc quom ostendim quanii Madori. Me ιibi illa est non quidem numeris . sed tamen paribus pol credere nussim quod aequum es φαινi. Hue perti deribus , parique ratione alterius extremi ad mmnet histrionia, quam tortim Osthriti Gree-ε dixit illum, & vitissim medii ad alterum extremum Petronius. utrimque distat. st medium habetur : ut quem a contemium τοἰ fatis 3 Num. a. Invidiosa admodum se habent tres ad sex , ita sex ait τόθc non enim contemtum voluptatum , sed duodecim; nam illa horum dimidium sunt. Qua feram & barbaram aversationem muse, pul- tuor S a duobus , & a sex distant binario : atri alitudinis, aliarumque rerum elegantium , D non sex ut a tribus ternario : ita etiam a duo iucundarum, quas modice sumendas comparavit decim distant, hae est diviso non generis an
Deus in solatium vita. Ea hi filiis est imma- species , sed homonymi in silvifieata. Quo
99쪽
desilii e de genere in genus alterum, quod in aliis merito culpat: deindes minus suo accipere, potest quidem adventitium habere vitium, ex eo, quod quis pro rerum circumstantiis sibi, ac suis debeat ; ' at certe cum
justitia pugnare non potest, ' quae tota in alieni abstinentia posita est. Cui hallucinationi similis illa est, ' quod adulterium ex libidine , tacdem ex
ira proprie ad injustitiam pertinere non vult; cum tamen injustitia non aliam naturam habeat, ' quam alieni 7 usurpationem; nec reserat, ex avaritia illa, ' an ex libidine, an ex ira, an ex imprudente misericordia proveniat ,
i 'itur peecavit Ari uteier, si dixit virtutem omianem eonsistere in medio : sed in exteris virtutibus est. meatum ratimis , sive geometricum ein justitia partim medium geometricum , sive rationis, partim arithmeticum . sive rei 3 Non hie video vir κῶασιν iἰe α ν γ, sed tantum e plieitionem . Ω di istinctionem terminiarum. s Minus suo accipere J Num. p. cavillatur et neque enim aristoteles. Se ejus sectatores illud minus suo aecipiunt de bonis , sed de oneribus , S malis. Iustitia ex mente Ariuotelis est virtus, quae tam in praemioriam , Ω onerum distrinbiitione , quam in commutatione rerum, & conistractihus . st omnibus, in quibus alicui injuria fieri potest . ita se gerere nominem docet . ut
nec de externis bonis, puta pecuniis, honoribus , R id genus aliis plus sibi vindicet, minus relinquat alteri ι nec rursus de malis , id est oneribus. Ω paenis minus tibi . at plus alteri . quam par est, ae jure debetur , imponat.
iustitiam J Num. g. Primum aristotelas non ne gat , adulterium qualecunque. st caedem quamvis pertinere ad iustitiam universalem. Nam eam omnes virtutes complecti, & leges velle ,
ut nulla non virtus observetur, nullum non vitium vitetur, diserte scribit haeret in hoe loeo Aristotelis etiam Baebinius ad S. I. Inst. de jusit. V iura nec a particulari quidem t justitia πο
λι-ως adulterium . aut ullam caedis speciem exeipit: nam eum jultitiae partieularis duar speetes partes edidisset. τὸ is ταῖς διανα-κῖς νὼ r. is νεις
συναμαγμασι διαψωτικον , alteram , quae distribuenda praemia, ct onera , alteram . quae coatractus ordinat, inter συναλλαγαxra xκα x , scut outractus involuntarios , palam ponit surrata δολοῖο dare. Haec lib. s. ethic. cap. Φ. At
initio eius eapitis , Ω subtiliter esse
quandam justitiam . quae noci contineat omnem .rtutem . sed partis locum obtineat, deminis strat exemplis iniust tia : else enim qui injustea ni , qui tamen nou eupiaut . nec usurpent alienum , ut qui in acie clypeum abjieit. dum ignavus est miledicus, dum male aus e per a. v ritiam destitue ut amicum , dum illiberalis : nemo horiam . aut similiter peteratium . iiiiii tragit cupiditate alieni. Et tamen cupilitas alie-ui peccatum est , ct improbatur , tan atram in iustitia. Est ergo aliqua iniustitia ab aliis vitiis distincta , & separata : & sie in eontrarium justitia. Inter haec genera iniustitiae universalis u χειρία, vocat mentionem facit adulterii .
ponens duos adulteros : alter ob lucrum minis
chatur. & accipit, aut esuriret ni moechare ur: alter ob lihidinem, ς ultro doliat ; hie posterior quod peccat habet uomen inter vitia univerIali justitiae opposita. est enim intemperans : at ille prior, quod Deit, nullum nomen inter ista vitia invenit, & tamen injustus est: ergo iniustilatia particulari : ergo ia est aliqua iniustitia particularis . quae non possit referri ad illa vitia ethica, sed sui generis vitium est : ου ro- μ, δε
dicit , πλασέκρον omnino non else , sed magis αἰκόλασαν , quam πλε κω' dein non dicit . puniri ex legibus non posse ut xλu,Iκρον , sed di
tili judieio ethico, quod fit ex intentione agentis , non ex damno patientis. At qui lucri, iapecuniae aeeipiemiae eausa adulterat, is α,κγ.ακολατρο δ' . , quod comparate intelligendum ex superioribus, quasi esset αθικγ μα-αν οῦ ἀ- κελας , magis iniustus , quam intemperans. Nam ακολασια quidem praestat et mi isterium ,
sed quae potitsimiun agit, & issa utitur, est πMο- νιξια , sive turpis egestas. Quomodo isitur is diceret , adulterium ex libidine non esse iniustitiam . qui hoe ipsum hue exemplum injustitiae adhibet 3 urpationem J Confundit Gratius universalem , Se partieularem justitiam. 8 Nee referat J Num. 9. Nihil refert, quod ad poetiam . iudicio civili ι sed rescit judicio
morali. Mnester fuit Pantomimus, quem eum Μessalina non posset ad libidinem pellicere, aciaculavit eum apud Claudium maritum tanquam contumaeem . effecit lite ut Imperator iuberet eum Auetula parere. Itaque cum ea concubuit. Tacit. XI. ann. 36. Is esit quidem, & ακαλα-ς κ . st κοίκως , nete e valit poenam ἔ judieio ta- mea morali nee xkκγ. nee ακίλαςΘ init.
Sic & Gyges euna iinperio Candaulis audam vidit Ly.liae reginam. De eaede ex ira haud scio , nisi sorte ex lib. V. ethie. eap. Io. quod si est, iniuste se earpsi Te hoe . demon strat lib. 3. de iuriber N pie. cap. II. n. 4. ubi late eum locum allegit, & merito praedicat.
100쪽
11 at, an ex cupiditate excellendi, unde maximae injuriae nasci solent. Nam qualiacunque incitamenta contemnere hac tantum de causa, ne societas humana violetur, ' hoc vero justitiae proprium est. 4s. Ut redeam unde veneram, verum quidem est, virtutibus nonnullis accidere , ut affectus modorentur: ' sed hoc non ideo , quod id sit vi tuti omni proprium , atque perpetuum; sed ' quia recta ratio, quam vi tus ubique sequitur, S in quibusdam modum sequendum dictat, in quibusdam ad summa incitat. Nam ' Deum nimium colere non possumus ' Ω- perstitio enim non eo peccat, quod Deum nimium colat, sed quod perverse: neque aeterna bona nimium possumus appetere, neque aeterna mala nimium formidare t neque peccata nimium odiise. ' Uere igitur a Gellio dictuni, elle quaedam, quorum amplitudines nullis finibus cohibeantur, &qu. quanto majona, auctioraque lint, etiam tanto laudatiora fuit. Lactan
eoie,. Eae animi moribtis illi omnino , inepties ter 'cie arripi di, in quibus id , qtiod officio eonvenit , elixique diantim est, purum reperitur , aru tie incertim. Al qtistis aeridie, tit is in motam vereant , atque declinent, Ais non omnimodi meen in . seu quatentis renatieunt. Prudentia ho- nam est morum . incorruptiam . quod nemo negaverit. In ira id , quod aesti stim , Iatidabile :quod iniatim excedit, vitandum , M damniam ad
Gao Nova I. I Deum nimium eri Ve u a polisinius we. J Num. o. primum AE isto est ienostenilum . si inter vi tutes murale nnii posuit religi nem . quemail- me .sum εe spem. Hilaritatem . fillem, sidix christia υς ex revelatione eognitis. Nam illi . ut veteri hi et omnihus extra eeelesiam , eultu Deorum siti, magniseentia ponitur 4. ethie. q. cni
Lycurgus interrogatus. cur - έ tυ minaιe Θυ-erixe , modica , Ω vilia lacrificia constituisset . retiumuit , ne unquam venerari Deum cessemus Platareh. Lacon. p. 228. Colere Deum nimium non pialuinu . eultu recto. R quo ille se eoli praecepit. Sed hic non est excessus : quantum eumque enim hoc extollas, S: si saetas toto
corde , tota anima , totis viribus , tamen manet in medio. Sic nullam virtutem nimium exercere possumus 2 nam quamdiu virtus est , qu utque extendas , medium tenebis. Sed actio illa humana, per quam exercetur Virtus. quamque virtus temperat, potest excedere extra medium , Ω tum degenerat in excellum. sie stofficia , per quae exserimus pietatem nostram , Ω quibus nos colere Deum testamur, patiuntur vitium , ς possisu in id exeedere, ut dicat Dominus t sitio mihi inuisitudinem victramarum v Itrarum eferatis ultra farrisium frustra Incensim abominatio est mrbi Esaiae cap. I. c lere Deum nimium non possumtis . nempe cultu animi, & proposito vivendi ad justa eius. Si e propolito animi nemo neqne sortis nimium. neque temperans, neque iustus esse potest. Selhomo de homine iudicat ex actionibus externis. Vera virtute utrum quis sit prae litus , an imaginem tantum ejus . & umbram habeat. Iimiistes migrando in super clium . aestimandum est. ex opere cuivis virtuti proprio. Quomodo igiatur religiosos nos demonstramus 3 nempe templa adeundo . orando in genibus , aperto capi te, supinis manibus , eleemosynis, Κ erogando iti sumtum sacrorum . scrias eorundem sacroruin causa habendo . legendo libros sacros , Ω in sensus eorum inquirendo. abstinendo, Ω pro opibus prohibendo . in quibus nefas, aut piaculum versari videtur. In his vero modum excedi posse , Ω amplius fieri. quam Deu priecipit,st ratio recta poscit, quis ignorat 3 Itaque omnino quoque religio medium suerit inter superiastitioni u excessium , S desectam impietatis . siue atheismi.