장음표시 사용
141쪽
quast. s. l. r.gae cona. ob tu p. at uer5 in simonia
vota ut turpitudo vitiusque ; & ideo reeipiens non tenet ut ad restatu dicitiem , quia in pari causam botest eonditio possidentis , i g. 3. 9 4. de
cond. ob ιur p. caus cap. in par; Liuio, de νChl.... tis. 6. Sed improbat ut , quia in vicit a Leit Esuccedit . uti iusque turpitudini ira esle ; quando enim quis suadet noti parato ad exercendas usu.tas, ut sibi mutuet sub usuris , uterque sane v rarius est , nee a restitutione excusatur a di in simonia saepe contingit turpitudinem esse ex una tantum parte . quando Praelatus liberalii et beti seium contulit simo maeci mentali. Rursus, quia
in eo casu ex parte vitiusque versatur turpitudo, licet quis non teneatur ἡanti restituere . tenet ut tamen pauperibus erogate . iuxta tegulam textus in cap. ctim tu , de diseri Florent in. a. p. th. 2. cap. 2. 1. l. Couart. in regni. Ieccatum , a. p. s. 2. m. p. inare item Nauari. m. . a . ex D. Tito.
rea aliam lationem assignat, videlicet quod testitutio quae iiii per simoniam est pretia eccle- fastica , 5e Eeeles a non potest ob actus interiores poenas constituere , cap. cognitionis , ride pernit. d. . i. sequitiit Ugolinus de Don. ta-lui. a. rram. 3. Sed improbatut , quia quando actus non remanet in terminis cognitionis , sed qualitercumque prodit solas , est in potestate Eccles, i d et Glossa ires. Eo ipso, Clem I. I. f. te-νum , d harmis. quam sequunt ut plurimi relati a
etsi W- - , iri initio num . Nee verum est , institutionem esse poenam Eeclesae , cum , principio impediat domitiij transsationem , ut supra diximus , de insta patebit. Secund4 quia nee
usurarius mentalis as restitiuionem teneret ut, contra textum iri a T. cap. e statis. Alitet P. Na. uarta d/ rasis. I b. 3. Op r. Aragon 2. a. q. l . ara. s. nee non Abbas Antiquus is dict. cap. con-
δε it , quem te seiunt Panormit. de Anania in praesenti , diserimen assignant , videlicet quod viata mentalis iure diuino prohibeatur . Ia cacap. 6. Multitim a res, nihil inι steranies. In simonia vetδ non sit prohibita spe, aliquid te-eipiendi , nee talis intentio ; quia tantum actualis simonia pio hibetur : Maii haei OP. I C. Gratis accepi is , gratis dare. Sed haee disserentiae ratio steti id reprehendit ut 1 loanne Andrea in 'κ- fuit , quia cum iure diuino , de natui ali sim nia prohibita si, etiam mentalis prohibita videtur , cum peccata oris , cordis, 5e operis eiundem speeiei snt, de eogem iure prohibeantur, ut post D. Thomam te alios probat Nauattus
iis m. ii , cap. a 3. 1 tim. ici. Nee etiam placet diserimini, talio assignata a Caietano a. a. quae i. i Vo. an. s. quem tequuntur Nauarius , de
alis relati is F. Emitianuele Rodiiqueet in f -
, a. p. cap. 66. dum docet simo maeum mentalem non teneti ad testitutionem , quia quod illi dat ut , sponte datur, animo videlicet eme di , vel vendendi , argumento legis nec . Mori Cod. a. ni. delis. usuratius autem mei talis tenetur ad restitutionem . quia quod i ii dati l . non sponte , sed ad redimendam pci us cxatione in datum censetur. Quam rationem impribant Sottis II. 9. 9e tisit. quas. s. aer t. l. aia c. instructolium eonscientiae i. I cap. cf. IV. 963. quia sinoniaeus etiam inuitus videtur date pretium , squidem mallet gratis bene seium , vel smile spirituale obtinete ; de quasi necessitate cogente pretium dat, quia aliter non spetat id
obtinete. Praeterea eum tecipientes pietium non
alia causa recipiant , di apud eos stet, quam ex causa emptionis spiti tualium , quae nulla est ipso iure, nullo modo possunt illud retinere , de per consequens tenetur ad restitutionem. Q a te his cmnibus semen iis reiectis , Panctum. Anania, di relinus in omenti, dixerunt Pontificem consulendum esse pro veta huiuη discriminis ratione. Vetlim iuxta sententiam sopia adductam ex suario, & Gibalino , facile disse ultas saee sedati pol est 1 squidem tam usurarius
mentalis , quam fmoniaeus, tenentur ad testitutionem , ii per usuram, vel simoniam violatur essentialii et iustitia r quod semper contingit in usura , non verδ in s monia, nam simonia in ingressia teligioni, , de qua in prasenti agit ut, nullam continet iniustitiam , sed tantum sacrilegiurn , de quo per pce nitentiam Creatori sati
sacere suffetet & Melesia scelus illud animo
retentum non punit , nee eius ratione ad aliquam restitutionem obligati si vero simoniamentalis ineludat iniustitiam , per eamque violetur iustitia commutatiua , smoniacus menta lis etiam ad testitutionem tenetur e atque ita illud diserimen vel satur iniet v sutam , de sit moniam mentalem , qudd usura mentalis semper eontinet iniustitiam , de violat iustitiam nam itativam ; simonia velli mentalis aliquando saetilegium continet, non vel δ iustitiam violat , ut in praesenti textu docuit Gibalinus in supra, conses. ia.
142쪽
De Praelatis, ne vices suas, vel Ecclesias, aliis sub annuo pretio Concedant.
CAPUT PRIMUM.' Alexand. III. in Concit. Lat.
RAETERE A quoniam quidam in quibusdam partibus sub pretio statuun
tur, qui h Decani vocantur , & pro certa pecuniae quantitate Episcopalem iurisdictionem exercent, praesenti decreto statuimus, ut qui id de caetero praeiumpserit, ossicio suo priuetur , & Episcopus conserendi hoc ossicium potesta
a a re ia/, I I IJ ira etiam legitur in pri- ma eollectione , b hoc tiιώι. cap. I. ubi additur pars capitis cura in viciis, ut agnoscamusis praesenti iesitti partem textus In cap. cum in .se de isam. & integra constitutio estat in Concilio Laier. celebrato sub Alexandro III. cap. I s. De quo Concilio egi in eap. - iri, δενυιν'tis. b Decani. J De quibus egi in c. ad lae , s. th. de oseis Archia. cap. cam Aposiam , de eo M.
Quoniam in quibusdam partibus Decani quidam, vel b Archipresbyteri ad agendas vices Episcoporum , seu Archidiaconorum , dc terminandas causas ecclesiasticas sub annuo pretio statuuntur, quod ad sacerdotum gravamen , & ad subuersonem iudiciorum non est dubium redundare, id ulterius fieri prohibemus: quod si quis de caetero secerit, nostra auctoritate remoueatur a Ciero : Episcopus autem , qui in sua dioecesi hoc sustinuerit , de ecclesiastica iudicia sua patitur dissimulatione peruerta, canonica districtione percellatur.
NOTAE men ibi resertur, nee in Concit. Turon. reperitur. b in hine bicri. J De quibus egi iis cap. i. a m Vron. J Ita etiam legitur in pruna eolle- de σά. Arahi rib. I ctione , se h. e rit . cvi. de repetitue e ino --.J De quorum iuri ctione textus hie post Concit. Later. P. 2. cap. i. non ta- egi in cap. ad hae,de osc. -chiae
OVoniam enormis quaedam consuetudo in quibusdam locis contra Sanctorum Patrum institutiones inualuit , ut sub annuo pretio sacerdotes ad Ecclesiarum regimen statuantur , n d fiat, modis omnibus prohibemus, quia dum bsacerdotium sub huiusmodi mercede venale disponitur, ad aeternae retributionis praemium consideratio non habetur. N O T AE. N in ipso Concilio Turon. apud Coriolanum in1-ρ μ' , Ο, s. ita legitur: in fiscretiores Eccis
D m. J Alexander .ideliere III. in Concillo si Fulmen ob annis p etio non constituantur. De Turon. ut habetur in cap D iacta. in prima hoc Concit. Turon. nonnulla adduxi in v. m. Hectione , & post Concit. Later. para. a. cap.a. ioibus, aeras
143쪽
b Sienas tam J IJ est bene seium eciles isti eum,
ea iis conleg. 8 d. notauit P. G te orius i b. i. piarici. t r. 27. cap. t. vi apud Romanos lea si tu .
x hi, i ibui deeisonisiis sequens eommuni H ter de lueittit a senili: Ecclesia , dies Iahi His ecclesiastea , fas annua censu, seu pretio con Hi nari debet. Probant eam textus in cap. s Di o
per motura E soli , t ei A chidiaconis,asti, ha
August. in epit. i. s 1A. 6. t s. i'. facit praesens tu. brica , quae eam in ei piat a dictione negat tua , ha beatque orationem persectam, vim legis obtinet, ut probat ex aliis Olea is cos. iuri tis. i. Dist a. -M . s. illustralit vl: ra congestos a Barbosa in ha-smi , Cuillelmus Benedictus in cap. mynciniis .i λιι Dcias λίγη, filias, num s s. de ιε iam. Si rea
sed pio dubitandi ratione ita insurgo: In ma.
tetia limoniae correlati ira sunt pro spitii uali id pretium accipers, vel date . ut in eius delinii totidprobaui supt, In cap. i. sed pretium accipe te pro te ita, seu iurisdictione ecclesiastica exercenda, pio bibitum non est , imma valde frequens , cap.
cap. extispanda , L quia zoo , de prasenae cap. 3. Acieris. a rot. Et go pretium dare pro vicaria , vel tutisdictione eccletiastica exercenda , prohibitum non est. Augetur hie dissi euitas , nam in Curia Rotu an a quotidie vendunt at Clcrieatus , Came rae , 3e Auditoriatus , quibus ossiciis annexa Estiuiisdictio eeeles astica. igitur quia pro iuris si ctione spicituali exercenda pretium dari potest. Atini ut seeundo lire dubitandi ratio ex cap. qtia Dum l. iis . s. ubi resertur Episcopo solui an nuum ceti iam , possessore beneficii. Igitur quia
sub annuo eeti su Ecclesia concedi valet. Qui dubitandi ratione non obstante vera est praesens assertio , euius ratio prouenit ex eo , quia
in hoe eas i. etsi non gratia spiritualis , seu bene seium , saltem spiritualis potestas, de benes eii
administratio videtur pretio astitia. , ae per eonia sequena simoniae species quodammodo commit
titur , cap. Sila. Ire, nomine , i .quis. M iurisdictio enim. specialiter Episcoporum , sacerdotum , vel Diae notum, aut est omnino sicra , quae exercetur in elei leos, & continet causas prorsus ecesesi
meas; aut mixta. spiritualis scilicet Ze temporalis , veluti quae est ea deeimas, inattimonia , di sis
milia exercetur: neutra ex eis absque labe sim niae .endi , loeative potest. Ergo tectξ in pi es elui docetur, non polle pro iutis dictione eeeleliastiea exercenda pretium dati. Accedit, quia si iurisdictio ee lesiastica venalis esset, & se pretio vende. ritur, locaret utve , id in gravamen sacerdotum, subueisionemque iudieiotiim redundaret, & ii a subditi grauarentur, eum tales emptotes, leu l catores pecuniam praestitam cum quadrulo, &lius repetere velint in perniciem litigantium. Senera id. i. d. bene'. ibi : prouinιias spolia, ,
D. raeit quod de Alexandro Seueto refert Lamia pridius , cuius vel ba retuli in cap. ina catarari , Asmonia. Idem simat Iustin. nouella 8. V naico
tur pro pensitatione , censu, pactione, locatione, quae si eonventa mercede. Illustrant Puduintis ibi, Panci rota iis. 1. zariar. cap. 98. Faciunt alia , quae de prohibita venditione cis cictum congesserunt Politici in a G. cap. in tam tim, relati.
Nee obstat dubitandi ratio supra adducta, nam
lie et Episeopus Dossit assignate cetiuin talarium eius vi eatio pro stipetidio , quia nemo debet militate propriis stipendiis , cap. hum fise a M. .l va 's alo . tamen e conue illi s quis non op c., si ui ''' ad spiritualem huiusmodi vicariam libeautrit, sed vicariatum ipsum , seu ius alienas vi et g tendi conduxerit . quia spiritualis potestatis aditi nistratio pretio aestimatur, simonia committitur. Nee obstat quod de clericatu , & de Audito latu ca merae dicebamus ; nam in his ossetis, di stili bus separati a est iurisdiato ecclesiastica . quae citaeo , de Auditori consertur, ab emolumento temporali illi coniuncto : iurisdictio nee venditur, nec loca tui. iii xta supt, iradita ; at vel 1 emo
lumentum ipsius ossi ei j per se vendi potest : qua te seut Pontifex etiam in beneficiis eccles asti ei, potest separare prouentus ipsos a beneficio, ita etiam & iti hi, ostietis distinguit eorum emoli mentum, quod vendi por est,ab ipsa iurisdictione.
linus esu. t A. qua l. io. m. T. Nec obstat ter tus in AELI. eap. questum ; nam ctim omnes Elci sae olim ad Episcopos pertinerent , cap. cmnes x s. qmst. 3. nonnunquam retenta certa penso ne Eeclesiam aliis conterebant, cap. pa ora mae donat. quod plerumque seri s.lebat cum alieuius Ecelesiae tegimen nouiter statuebatur . Ecbeneficium conserebatur, cap. si ienses, cap. t hiberetis, do cens ti ; non vero postea penso eon stitui poterat, cap. 'iasse s T. cap. Paterea a. c. p. signiseatiis is . decre ιυ . ubi notauimus.
Sed supi, traditae asset tioni primo opponi potest textus in cap. constisti m , de relis. ara . ubi apertἡ doeetur, Episcopum posse annua pensione sibi promissa a monae his , eis remittere iurisdi
ctionem dioecesinam , quam in eos exercebat. Tvs.DE u.
Quem textum ita expendo r Quoad simoniam Lin. - committendam patia sunt remittere , vel dare, cap. veniens , ae testilus, or erelam , cap. per tias , L suonia r sed in eo textu supponitur tui indictionem Episeopalem sub annuo censu remi
144쪽
rrum , priuilegiumque exemptionis monachis concedendo , pose annuum Gnsum sibi stipulati, quia similem pensitationem non exigit ut pretium iurisdictionis testissae . sed ad probationem subiectionis antiquae , & in argumentum subiectionis eoncessae, cap. recep mura tiriaitigiis. Alia pro ipsus textus expositione adduxi is cap. a ripae . seeundδ opponi potest textus in cap. machoc tiria. ubi ex prelse docet Alexander, Ecclesiam
locari posse certo pretio , imma & talem lorati
nem sactam ad septennium , eo tempore nondum elapso reuorari non posse. Pro cuius dissicultat lasolutione dicendum est eum Glossa ibi, quam se quuntur omnes repetentes, Alexandrum II l. lneo textu non agere de locatione Ecelesae proxibene fietum ecclesiasti eum est , sed de locatione luctuum ipsus Eeclesiae, seu beneseii, qui locari possunt, cap. h. ae locato , cap. 9. de rebus Ecet O.
Idem Exon. Episcopo.QVeratam magistri Uv. recepimus, quod cum Ecclesam de Fereleta a G. b per
sona eiusdem Ecclesiae ad annuum censum per c septennium tenendam susce-pulet, ipse sibi , antequam per spatium unius anni tenuisset, auserre praesumpsi, quamquam idem G. praestita fide firmauerit, quod usque ad constitutum η terminum nullam ex inde molestiam , vel gravamen ei in serret: ideo tibi per A. s. p. m. quati si tibi constiterit ita esse , ap. rem. districte compellas, ut praefatam Ecclesiam praefato G. V. restituat,& usque ad terminum constitutum inter eos, secundum quod inter se conuenerunt, eandem permittat pacisce' possidere.
a V X.Hosi. J Ita etiam legitur In prima eoin lectione, fas hoc titui. cap. Mai. & post
Concit. Later. n. 28. cap. I. De Exoniensi Ee-elesia nonnulla adduxi in cap. 6. de fliis pre 6-
b pos . J Id est Parochus , ut probaui in
tamen antea reuoeati poterat, ut probat D. Ioanne, de Lartea aecis 69. per totam.
e P. de .. J Sed eonductor rem ipsam non possidet , eum usus tantum ipsus rei voluntate locatoris ei permittatur. I. Aser si . s. loc Amos er ido, si a/ furiis. Quate dicitur, rem alii possidere , non sibi, I. i. c. communia de et seap. ι. a. c. de refcri'. 3α tel o. Nee eitca ipsam rem ullum proprium ius habet , sed mutuatum a Domino. cui possidet , de ministerium praestat,
uenii , L. ad MLb. I. ferivi a 6. A. dis pericati Ocommodo, L si quis io. s. r. i. qui bonafri r 9. I. interatim 1 i. g. thim. A. de acquis. 'Reg. i. non forum 3 3. f. θριὰ valeo , A ri et cap. t. a. s. a. f p . iariae, L in phi um i a. s. ego , Τ. quod thaut eram, I. a. s. denique , I de vi, O vi: ι. co- t. s.., ι γῶ a. si δε precari Quate Dominus per colonum ipsum possessionem retinet , I. ruuam 7 . A. d. rei et Misar. l. s tignas 37. A.
de pignorat. asi. I. scis io. g. διλ. cum I . se inti, I. ctim in plures co. s. r. fucari, t. s. s. cauritim i a. I.sia quia a s. s. r. i. qui se uoia fas 3. s. quod per colonum , A. d. acquiri posse . i. non iam 3 i. s.s fotiis, 1. de Uticap. I. I. I. quod se ais, A. de U O vi arm. t. t. te tr. Σ. d. iiivira , MI M. agitur in praesenti casu comductot nullam habebat possessionem. quam te tinete posset. Pio cuius dissicultati, solutione dicendum est, nonnullos esse easus, in quibus eonductor possidet. Primus est , si loeatio ad longum tempus celebrata sit , de qua accipiunt textus iui scisnaum i s. s. i. f. qui satis r. cM. LI. O ai. g si affer τι Tigal. I. cum Ap ix. s. invectigal. . de pubiiciana , i. 3. f. ego, A. δε noui operi nunc. l. I. quod ait praeror 3. s. ae super'.
in ipsa locatione eae pressὸ actum est inter eontrahentes , ut possessio rei locata in eonductorem transsitatur, argumento legis se Asenii 38. s. i. f. dae aequis. pustis locatio enim si diuetss respectibus, vel te spectu propinquitatis . aut v sussimctus , i. si quis domtim s. M i. g. locari, Partol. in s quis alludis, 18. m. 8. 1. de acquiri possessi vel tespectu possessioni, , didi. i. s γu aliquam, quando res ipsa loeatur: rusus autem e setur per missus, i. vi ν , c. iocari. Immo quando is qui locat, possessionem solam habet, ei qui rei dominus est , vsumtei, vel possessionis plastat, non ipsam possessionem , ut probat textus Obseruandus in s. si pi nis 3 . de pignoraritia action. docet P. Faber in I. nec pentis s. de R. I. C im vero
locatio fit respectu possessioni, ipsius , siue eam ossessio ipsa loeatur , nihil impedit dicere ponessionem per contractum locationis transferri, quoniam ii in statio possessionis non requirens titulum perpetuum minoti tute eontenta est , de suscit titulus temporarius , qualis est locatio, precarium, pignoris datio, si id agatur vi possesso in accipientem transeat , ut docet Battol. in L quod in eo nomine i s. de in I. s qnis aliquam 18. m. si hoc ritur. Vtilitas eonducendae possessionis maxima est, quia quamdiu durat conductio, posisessio ad eonductoiem pertinet: ergo si eam amittat , in rem agere poterit aduersus quem msur νdetentatorem , ut de serei sciatio dicitur in .
145쪽
a 3 o In Librum V. Decretalium,
es . eum sequentibus , δε νῶ tisaica . & geoeditore ιαι. s Iunias i 6.9. in Uniuear one, Τ. de planoν. licet antiquiores eum Battolo A. f. l. 18. dieant impli eate contradictionem , ut quisiit conductor , de simul possessot a nam Deilἡ non constat haee contradictio i si enim potest quis plecatio togate utrossideat, cur non poterit condocete ut possideat, ut consderat D. Ioseph. de Retes in riperita praelis. ad tis. ae acquis. ' ffeg. cap. 3. confect. a. qui ad id probandum expendit textum in L s quis ante io. g. vhim. A. is acquν. postfg. & se prasens textus accipi e
dus est quando locata suit possessio ipsa.
De Magistris , & ne aliquid exigatur pro
VOM 1 AM Eccles a Dei, de in iis , quae spectant ad subsidium corporis, & in iis, quae ad prosectum proueniunt animarum, indigentibus VM sicut pia mater prouidere tenetur, ne pauperibus , qui parentum Opibus iuuari non possunt, legendi, de proficiendi opportunitas subtrahatur , per unam quamque Cathedralem Ecclesiam . Magistro, qui clericos eiusdem Ecclesiae , & scholares pauperes grati, doceat, competens aliquod benescium praebeatur , quo docentis necessitas subleuetur , dc discentibus via pateat ad doctrinam. In aliis quoque restituatur Ecclesis, seu monasteriis , si retroactis temporibus aliquid in eis ex hoc suerit deputatum. Pro licentia vero docendi nullus omnino pretium exigat , vel sub obtentu alicuius consuetudinis ab eis , qui docent, aliquid quaerat, nec docere quemquam , qui si idoneus, expetita licentia interdicat. Qui vero contra hoc venire praesumpserit , ab eccles astico fiat beneficio alienus i dignum quippe e ite videtur, ut in Eccles a Dei fructum sui laboris non habeat, qui cupiditate animi dum vendit docendi licentiam, ecclesiasticum prosectum nititur impedire.
a π Aroau. I ita etiam legitur in prima coli L ctione , os Me iistis. cap. r. & in ipso
Concilio Lateran. cap. 18. repetitui textus hiervnde apparet, scholastitam , seu dignitatem in
iiiiii se holae in Eeelesiis Cathedralibus ecepisse
temporibus huius Coneiiij pet annos Christi ligo. quod de docuerunt Petrus Gregor. rari r s. ntu. cap. I9. Aror. a. pari. in h. lib. Dcap. 13. Escobat de poni; . -i . cap. s. n. ε .& cap. 3 o. s. i. & in Gallia hoc deere tum Concilii renouatum fuit anno lues s. & sancitum vi in singuli, Eeelesiis Cathedralibus, & Collegia tis , in quibus plures essent quam deeem Canoni- et , unius praebendae fluctus destinarentur viii, aut plutibus seliolarum Magistri, ab Episcopis approbandis ad instructionem puerorum , de iuuentutis , tam in litteris, qu ira in praereptis s dei catholieae. vi reserunt Chopinus lib. t. de seri
- a163. num. 59. & similiter in Cotieil. Colo Niensi anno a 336. p. ar. cap. 1, idem cautum suit.
b Magistro. J Magister a monendo, vel monstrando dimis est , i. etii praei a s r. f. de V. S.
Cassiodotus lib. r. iamiam ibi: Retierendum hono rem si ii quis is Magi ri nomen accepit, quia hoc locandum fὸmpis a preloia dimit , o in nomiae cognoscisin , qaia D d. Moritas as .m- . Et cuius ibet diseiplinae Praeeeptores Magistri dicuntur , ι. qualem 19. s. f d. g. ae recepi. Ouidius lib. 3. elu. 4. Illustiant Albetieus Gentil. in Ie- EA . I striti cap. 4. & ille, cui pia cipua cura rerum ineumbit, Magistet appellatur, dict. ι 3 . de in tit. C. δε Maris . se ναν. so Horum, mogi . militum, & smilibus. Hinc pecoris magistros pro his , ad quos pertinet cuia animalium , posuerunt
Varro lib. t. d. νe rastica, ibi: Malliso pecoris Ane ιδε οὐ idonem σου non pris , quoa oriane, δε- minicas pascuarias conficere nequaquam recte potes. Et magister dieitur qui ex numero creditotum praesectus est patrimonio aebitoris vendenJo , i. vli. g. de cinam. ianis dando, probat Brissonius do V. 5. Oerbo Magis,
146쪽
Alexander III. - inton. Episcopo.
PRohibeas attentilis, ne in parochia tua pro licentia docendi ab aliquo aliquid
Nigatur , aut etiam promittatur. Si quid verb post prohibitionem tuam fuerit solutum, vel promissi im 1 promissum remitti, Glutum facias appellatione cessante restitui, sciens, quod scriptum est : Gratis accepistis, gratis date. Sane si aliquis Occasione huius prohibitionis distulerit Magi stros in locis congruis instituere, liceat tibi de concessione nostra omni contradictione, & appellatione postposita ibidem viros prinvidos, ta discretos aliorum instructioni praescere. NOTAE. lectione, sub Me tituti cap. 1. ubi additur
capitu Nanc os , ut cognoscamus , in praesen a T TIMUM. 4 lta etiam legitur post Conei l. ti reserti patiem textus in capis. nuncios . de ἡ V Latet . para. 1. cap. 37. & in prima eo - cimv.
Vantb Gallicana Eccles a maiorum personarum scientia, & honestate praesul - .. yet. &eo cautius nititur curare, quae confundere videantur ecclesiasticam ho neitatem , tanto vehementiori dignos animaduersione eos censemus , qui nomen Magistri scholarum,&dignitatem assumunt in Ecclesiis vestris, & sine certo pretio ecclesiasticis viris docendi alios licentiam non impediunt. Cum autem haec praoa,& enormis consuetudo a cupiditatis radice procedat, dc decorem admodum ecclesiasticae unitatis confundat, prouidendum vobis est , & summopere satagendum, ut consuetudo ipsa de Ecclesiis vestris extirpetur, clim vobis praecipue ,& specialiter adscribatur, si quid in Ecclesiis eisdem laude dignum inueniatur, vel reprehensione notandum. Sub anathematis ergo interminatione curetis, ne cui dignitatem, si dignitas dici potest , fingentes , pro praestanda licentia docendi alios, ab aliquo amodo exigere aliquid praesumant, sed eis districte praecipiatis , ut quicumque viri idonei, M litterati volunt regere studia litterarum, eos sine molestia , dc exactione qualicumque scholas regere patiantur: si vero nostrae prohibitionis, vel praecepti extiterint transgrestares, eos nostra auctoritate, & vestra, officiis, & dignitatibus spolietis. Porro si iuxta mandatum nostrum corrigere neglexeritis, negligentiam vestram grauem habebimus, & molestam , & ad eam corrigendam manum extendere compellemur, ita quod si velint in huiusmodi rapacitatis proposito persistere, non valebunt.
TDem. J Ita etiam legitur in ptima collectio-Ine. sub hoc titia. capis. 3. & post Concit.
Later. Para. a. capis. 13. Ex Vineentio tamen re. seri Anton. Augustia. is notis ad hune textum constitutionem hanc emanasse contra Cancellarium Parisiensem , qui 1 quolibet publie d
cente marcham unam argenteam exigebat.
Idem in eodem. QVia nonnullis propter inopiam,&legendi studium, opportunitas proficiendi sub
trahitur, in Lateran. Concilio pia fuit constitutione prouisum , ut per unamquamque Cathedralem Ecclesiam Magistro , qui clericos eiusdem Ecclesiae , aliosique scholares pauperes gratis instrueret , aliquod competens beneficium praeberetur, quo dc docentis releuaretur necessitas, dc via pateret discentibus ad doctrinam. Verum quoniam in multis Ecclesiis minime obseruatur, nos praedictum roborantes statutum
147쪽
statutum adiicimus , ut non solum in qualibet Callied tali Ecclesia , s ed etiam in aliis, quorum sussicere potuerint facultates, constititatur magister idoneus, a Praelato cu riCapitulo , seu maiori, dc saniori parte Capituli eligendus, qui clericos Ecclesia ruiti ipsarum , de aliarum gratis in Grammatica facultate , ac aliis instruat iuxta polle. Sane Metropol. Ecclesia Theologum nihilominus habeat, qui sacci dotes , & alios in sacra Pagina doceat , dc in his praesertim informet, quae ad curam animarum spoctare noscuntur. Assignetur autem cuilibet magistrorum a Capitulo unius praebendae prouentus, dc a Metropolitano tantumdem ι non quὁd propter hoc ciliciatur Canonicus, sed tamdiu redditus illos percipiat, quamdiu perstiterit in docendo. Quod si fori E de duobus Metropol. Ecclesia gravetur , Theologo iuxta modum praea: ctum ipsa prouideat, Grammatico vero in alia Ecclesia suae ciuitatis , siue dicu e. quae sufficere valeat, faciat prouideri. NOTAE.a rari. J Lateranensi vi felicet. sub lnn Oeentio III. celebrato , ubi P. I i. reperitur textus hic , ne non in qiruria eollectione , sub hoe filia, cap. et c.
IN huq inuor constitutionibus una, eademque
prasericia tua debeat depulari. duaciscia ne in ta etiam decora . qua re Aa sunt , seri Udeavit in , sper nostram , ct E is vomum instoriam non fariam
obsona a , tua farrentiati mandanam , quatenus au
Sed pro dubitandi ratione in praesentem asse tionem ita insurgo. gi i copi ptoptium ossicium est populum in Ecclesia docete, ut probat Balbo sa ae mesar. Et Psopi pari. I. iis . h. itis. io.
Ergo non desideratur ut in Eceles is Cathedrali bu, magistet eligatur , aut constituatur ad docendum. Aecedit, nam etsi in aeti stet institui debeat, vi publice doceat sacram Theologiam, vel si et canones, tamen Grammaticae doctrina non deeriCan reum: unde D. Gregorius retariis in cap -- has, s . d. . cap. c. his , 36. . p. obiurgatruendam Episcopum .eo quod Grammaticam protet ei ut: ergo pto Grammatica docenda non debet clerieus magister in Ecclesia Cathedrali tristi tui. Secunda etiam pars asseitionis gisse ili 1 iecidi- tui gum in ea doeetui, non posse recipi pretium pro eoneedenda licentia docendi i nam pio a cendo, vel non, impune pecunia recipitur, etsi de facta Theologia agatur ; quia licet ieientie sintres spirituales, stoeedunt tamen ab spiti tu ereato, laboreque aequituntur, ut plobant Bin1seldiu, in , Dic. δε simonia. Gibalinus eod. react. qnas. 6.conse J. . Accedit usus maiorum Academiatum, in quibus pro gladibus concedendis in omnibus Faeultatibus pecunia exigitur, quem usum probat, di d)sendit i Mendo lis i. cap. ii. de line ac rimico , per totum. Igitur quia pio doctrina ipsa , & pro licentia docetidi impune pecunia extigitur. Qua dubitandi ratione non obstante , veta est praesens a sertio . pio cuius expositione seiendum est, litteratum cognitionem, liberaliumque attiuiti diseiplinam, quibus iuuenius in publicis Gymna sis eruditur , magnam Reipub'icae utilitatem a s set te, ut test tur Potarchus de in No no libris , ibi e Pin hane enim, inque hac adstit ite nosse licet. quid honestum , quia turpe, Did Asiam , quia λέ- quum, Letii qtita experrerim, quia fugiendum cluemadmodum erga Dess , quemadmotam erga parentes , qtis erga maiores ratu , qu; erga reges , qu; aduersias Mugi ratus , qtis aduersu. alienos , γοῦ H-xersis amicos, θώ aduersis omiues , qu adaesus
rento te veneremur , maiores nata eta retiae eam ,
148쪽
asse δε; neque is voluptaribus Isiamtis , nec is Da exarasarem , mel esse res A s. ideo in omnibus Rebuspublieis bene motatis plima euta fuit se ho latum publieatum, ut essent magistri, qui publice
Grammatteam , caeterasque artes prosterentur ,&docerent , publico illis stipendio constituto. De Republiea Hebraeorum , ubi erant schola Pro phetarum , & Scribarum , latὸ agit Hallicitus d
Getis hierarch. I s. i. cap. ' h. & de veteribus collegiis puerorum, ubi pueri eludiebautur . plura adducit Vivat. ad Flauium Dextra amo 33s. apud Romanos Hadtianum eae satem magno laudum praeconio commendat Lampridius , qud dacademias instituisset , & eotum studiosus esset, qui libetales artes plostebantur. Et Alexius Com. neniis se holam instituit . qua pupilli , paupcrumque liberi doeerentur, victumque ,& alimenta, tam docentibus , quam distentibus assignauit , teste Zonara tora. s. pag. i 2'. & stipendia non vulgaria esse pro sotibus eua totum assignanda, docetur in I. it. Cod. de puciiij liber i ibus , i. mis cos, 6 al. cod. de Pros ori ct Meiacis , lib. I r. I. a. Inoa s. eouem ιiti plura Theophilus Raynati . rami 1. in Threnia a Ni listeriaria, se . 17. quin & Atlinuri eut Reet senatui Romano de stipendiis professotibus soluendi, ita scribit apud Cassiodotum iis. s. e p. xl. V Artim cati as iura iaci pinxtim cognoscimo remi e personas . velis A isto tim prouectu debeant e hare , qu umiri res sudia Romam postre M. Neque rinatim es , t Inti mys minas .sse filicitos, .
modorum arat menta moneant. Aima enim Gram-
bus sequentibus , Episcopis praecipitur , & iniungitur , ut priuatim . publicἡque presb)teros, ae clerieos suos , tam de sacramento tum admisnistratione, quain aliis sacris stinctionibus eiu- idiant, atque in sinant. . Et de publicis scholi, instituendis expressius i a censuerunt PP. Con vilii Paris. ι . 3. cap. tr. Similiter antae , crs pristio is a Glpiu is furao; ntis, ut morem paronum sequentes , saltem in tribus congruenissamii Im ,3 et Uri ι schola possica ex is, ais Maro farit, it lato Patris te i , cr mesis per Metiri as ut faciuncia non δε
s p. io AH, saeuiaris , arq e o laetari Coi cis . Lingo . cuius eationes resecti, & consuti ti fuerunt tu Synodo apud Saronarias in Gallia . c.in. io. idem in Hispania tepetitis canonibus eautum legimus in Concit. Emerit. Ora i S. Tolet. a. can. I. Tolet. 4. can. 14. quae , & alia vetetis iuris testimonia reserunt Alit. August. &Hallieitus ubi supta & varias Ecele satum fel, la, i seit Aliessero Le, de Id. a. iusserti cap. I. Nee solo min Eeelesiis. & Episeopiis olim scholae habebantur , verum de in nicinasteriis scholae erant. Ehhardus Io. ad cas monast. sancti GaI cap. 6. ibi ni a siplina loci, ut fere ν , Orum suere, non modo in ita tis , sed ct in stiluemeritis. Ex Concilio Mogunt. lupra relato r de varias monasteriorum scholas ie fert Cibalinus is eratisin. νQQ. disquisit. r. cap. a. s. a i. & plura de his scholi, in monastet iis olim vittatis eon gesserimi Lanta metet. lib. 1. de veto. Monath. cap. ro . pilesacus in cap. is. ψ. 3. δε esse. Ordinia Bosqueius in notis au Innoc. III. l l. 3. Rege ν. I epis. O . sh et logus tom. 3. in Camisa, et e g. 3s. p. a. s.ct.:Hc. qui salinati licensem nostiam Aca demiam debilis extollii laudibus. Nee contrarium
iobat canon s. Concit. A qui satan. in illis ver
i, i Vis bora in monastes a non hararam, nisi eorum qui oblisi M. Nam pro huius canonis expostionasciendum est , platet scholas proxime relatas,
149쪽
suisse alia, priuata, intra claustra , in quibus , qui cletieati, aut monachali ossicio destinabantur, , monaelio sibi praeposto erudiebantur. Concit
Tolet. 2. cari. I. Tolet. 4. cari. 2D ubi constituitur,
ut qui in Clero puberes, aut adolescentes exi stunt, omnes in uno eonclaui atrii commotentur, re in disciplinis e celesiasti eis agant deputa. ti probatissi raci seniori, quem de magistrum dinciplinae , & testem vitae habeant. Conei L Tu-xon. I. cari. Aquilatan. can. I s. Erant ergo
in monasteriis seliolae exteriotes . ubi latet etiam et a lieoantur: & interivites . ubi monae hi . de pueri oblati elueabantur : eonstat ex Ehkardo. I. cap. s. se eap. 1 o. ibi: Cum apud sanctum Iam dissas florus t/nriet , nemo 'et' pMμ-nes quiquam acieri , xis ut ne, ausus es pνou-D . Nee in eis selioli, alii ad miti bantur praeterquam oblati , de cletiei iuniores probatae vitae. Unde Theodulphus Alii elianensis ad pr stylo se . i'. nepotibus sacerdotum concessit, ut etiam
se solas interiores monastetit possent adire, ibi Si quis ex pres reris toluerit neporem Dura misisDV. ad scholam in Ecessa sancta C eis, adit mo naseris fa mani, fanlii Benedini , ait f A. L fa,A , istit in carciis de his carnos A , qua nobis au 1 Codram coucosa sunt , ei licentiam δε- εί- I tu comes retis. Vnde textus in avi. can. s. aecipieti aus est de his se holis priuatis intra mo.
nasteria existentibus , ut docuerunt Bosquetus audite. AEA. epi . ii 4. Hallierius dict. art. s. Yepcs
ad Vstim canonem. Abelsetta lib. s. di οι. cap. . - . His ita animaduersis , & aliis suppositi, , quae Y ibi: pio studiorum necessitate, & utilitate congissi xv, mus in cap. licet , de prasma. ratio praesenti, ac
vi o naetia sertionis prouenit ex eo , nam eum Ecelesae PRagnouissient, ita necessarium esse stuatum litterarum in pueris, di in adultis, statuerunt, ut in Ecclesii, Calli talibus essent clerici, qui Grammaticam doeetent , de in Eeeles is Metropolitanis publiee Theologiam legerem, & magna eum ratione , s attendamus pet sonam magistri , de loci, ubi seientiae doceri iubemur. Persona dicentis est clericus, euius propitum est erudire pueros , te ignaros. synodus Nicina celebrata anno I 87. eam. io. ibi: Non ιket cloicis curas fatu. I es, ct is tinam potinentes fuscipe . . ut salsis a ean siti, 'ohibiti hoc facera e potitis amem ad doeenuos purios , o seruos accedans, tiremes eis ditimas soripturas e M hoc etiam Derido seriai fum. Concit. Tolet. 1. eo. i. ibit Lectines in do
deo inter Cellotium , te Hallietium , an ossicium docendi spectet ad Eeelesiae hierare hiam. Ratio- De etiam loci, ubi doceti iubetur in praesenti, etiam valde consona est disciplinae Eeelesiae praesens asscrtio; eum , ut supra retuli , scholae olimstequentiri essent in Ecclesiis, monasteriis , aut
prope ea r euius moris ratio traditur in oratione
Rhetoris ad V. P. Praesdem Galliae sub Constantino Imperatore, his vel bis i Mare e ct eportes, ct ercere i restitis inrisia, Mi tam propinqua sunt ni mna amica disse, M. tibi ex proximoitiuat mens na sis emiam Et quondam apud veteres Bibliotheeae. vel in ipss Deo tum templis,vel vieinis aedibus colloeatae erant, ut Tertii l. in .vm LI. eap. s. resert: quiti & Ceatenus in lustino
Curopolare, dum narrat histotiam pueri Iudai 1 patre in elibanum aidentem coniecti ob sumptas iactae Eucharistiae reliquias una cum sodalibus Christiani, , se ibit seliolam unde pueri illi redibant , Eeelesae vieinam fuisse. Ree Fergo eou-stitutum suit in Concilio Lateran. in pia senti relato , , t in qualibet Ecelesia esset unus magis et, qui pullos , clericosque dociret. Et licet scholas hae , tam puerorum . quani clerico Ium, omnino exeleeri desie titit, quia in omnibus seleprouincii, sunt generalia studia iti maioribus urbibus ; tamen in Edeles is remanserunt pta n-dae Theologales , quae Theologo assignantur . de scholastria r qui Canonietis appellatur scholauiciis in cap. γ i. , hoe frui. Magistet scholae , seu
scholarum in es 4. de psal. 'alat. cap. s. de re gul. in s. eos l. pilinicetius in cap. constitisu a 3.
A appestat. Ee in plerisque Ecelesti, nomen hoc Magiati seliciti m asst,ue mansi: in aliis vero in loeum Seholastici successit Cancellatius uniuerstatum , qui sublato Seholastici nomine, dignitatem retinet, de s mul est Cancellatius geri ratis Studii, cui Apostolica auctolitate competitius coneedendi Gradus , ut supponitur in cap. iuncta in seriptione , sed ars tris , cap. M.to I non conte'. 5e obseruatur in nostra Academia sal
manticens , ubi blagister scholae , qui praebendam eum dignitate in peelesia Cathedrali habit, est simul Cancellai tu, Vniuei statis. De cuius iii-tisdictione , de dignitate late agunt Escobar , de P. Mendo a. Aliquando felicitasti eus , de . Cancellatius idem non est . ut in eap. constituri o. is an Ias. Et licet olim inter D D. quxstici excitaretur , an Magistet scholae dignitatem haberet , vi constat ex tragitis a paeiano de 'obar. lib. 1. cap 2 . a xum. ier. iam tamen hodie ex statutis Ecelestatum se holastria una est e ptincipaliabus dignitatibus , ut plobat Petrus Ctegor. ιib. I.
Nee obstat dubitatidi ratio suri, adducta ri nam 6 lices Episcopi proprium osseium si populum 'in Eeeles a doeete ; tamen etiam alios esse dc re in Eecles a Dei Doctores .eotistat ex D. Paulo ad Yto D M-Ephsos cap. 4. 3e ex illis eationibus, ubi docetur et Nol. Doctotis nomen tibi assumere neminem posse , nis qui id illud munus electus est.Concit. Caesarai gust. e . . ibi : Itim intim es, ne cras Doctorii sibi nomen se martiato has peiovi A lm concessam
copia Aiatim sol te .Et ita licet Episeopus rationeo is ei j teneat ut in ei inmuni populum docete, tamen speciales magistri constitui debent ad Gramiamaticam pueros docen rim , ut in praesenti constitui tui. Nee Obstat augmentum ipsus dissecitatis,
su reprehenditur a D. Gregorio Episcopus , qui omnino deditus erat studio Crammaticae Ee humanarum litterarum , Theologiam omittendo, &negligendo , ut doeuit Ramite2 de Piado ia
di m. num. 3. & notauimus in cap.f. de viare, O quialit . ubi exposuimus quatenus lieeat clericis, de
Eeel si minisses, lectio librorum. Gentilium. Nee obstat alia dissicultas , nam in praesenti non prohibetur exactio meuniae per Magistium adistipulis pio doctrina scientiarum , siti erudiendis ipsis a nam eertum est , in huiusmodi pretii exactione nullam eon mitti s moniam , etsi Theologia doceatut , aut si Aguocatus Gns-stium vendat in causa spirituali , eq. non
150쪽
Leet, II. Fol. eap. non sane I . quas. s. quia huiusmodi scientiae ploeedunt a labo te naturali, vi defendunt Gibalinii, , de Binsfeldius et biforis,
de stipendia, & salaria Pr eceptorum iure ei uili
approbata suerunt. Quare Paulus , Ee lulianus docuerunt in I. ctim talom I a. s. 3. f. de ad Ani,v. in . I. . r. is; p putas e lacini , pro dignitate natalium pupilli tutores posse constituere mercedem piaeeepto tibus t de in I. δεο 7 i. f. pro foris, resertur duos societatem coisse, ut Grammaticam docerent certo stipendio oe salario connittito. pro quorum illustratione aditi possunt Rcitardus ita. a. conues. cap. Io. O is. Rodulf Fornelius in noris is cassau. Ita. . e s. i. suarta de Mendoeta aia legem AEail. lib. a. cap. 3.fM. 6. ea num. 16. Metillus lib. s. priori os m. cap. I. II. Cuiae. Ita. 1 8. Patitu ad ea A. in ι .eti tutor . Et salaria hae e plerunque appellabantur mercedes. Mareus Tullius in maj. is quavita mereri Helori es talis , a Ste , arua re Parres Comscripti. Auctor de Clari, Grammatieis , de Laelio
Praeconino : Aetiis Grammatico iam senta , mre
lustrat Sauarus au Sidoniam ι . s. esses. I. fol. 33 . Illud notandum . tetributionem prosecsorum Iuris , de Philosophia , non apyellati me cedem . sed honorem , uis. l. i. g. an Phaos His, A. is tariis, ct eaerea ain. Rhetores vero, de Grammaticos stipendium , Ee mercedem a cipere , dict. i. tia . Quoa stipendium dicebatur Mineritate. Notauit Retes is donarionibas. 3. M. I 2. Et diseipulos Magistros suos munifieeniatiis ditare debere . deducit ut eae l. Aquilius , A. deisonat. Ae Sabinum 4 suis selio latibus suisse sustentatum . refertur is i. a. ad em , f. de orii itimis de ideo utilitet a negotiorum gestore sunt expensae pro mercibus magistrorum , ιγ νοοπο , cod. de ne e. Iesis. Imπ3 praeceptores, quibus promi sum stipendium non soluitur, extra ordinein audiri docetur in Li. s. a. f. de extras A. cunis.& probarunt Culicius in I trie. ad destiuis, illo. Id. ii. Giphanius ad Et hic. Ar M. lib. 9. cap. I. Reuardus lib. I. con M. cap. t O. Φbi exponit Iuue. nalem υν. io. in illis verbis rLioquium, aut famam Demosthenis, aal Cke,
Incipii optara, ct istis Quinquatribus optar uisquis ariae et, partam colit adse Mi
suem sequitur tu si angusta vernula ea a. si veto Masti stet bene fetum, aut publicum stipendium sumetens habeat, pretium aliquod di Dcipulis existere non valet, cap. I. iuxta veram lectionem , hoe. tistit. sponte tamen oblata eo easa
1 diseipuli, recipere non prohibetur, cap. Hi eis io. γυ. 3. cap.de Glutis i8. Ap. cap.quidquid, c p. placuis i. quas. i. Prohibetur ergo in piaesenti pro licentia docendi concedenda pretium exige re; non quia id sinonia si, ut vulgδ creditum is est , sed quia ad simoniae erimen accedit . qui auara eupiditate pro licentia docendi aliquid temporale extorquet a doctis vitis , qui ad scienti rum , bonatumque litteratum cognitionem aditum patefaciunt , de muniunt , quos decet potius precibus . de muneribus ad docendum inuitari. Nee obstat quod expendebamus de usu in academiis recepto exigendi pretium pro gradibus Ba halaureatus , Magistetit , de Doctoi tus; nam talis pecunia non exigitur pro licentia docendi , sed pro honoribus, de emolumentis temporalibus , quibus similes eraduati perfruuntur. Quae omnia sunt naturalia, de pretio aestimabilis. Vnde qud eel ebliotes Academiae sunt, Ee maiora eommoda graduati assequuntur . maiora solent moendia , vulgδ propia, , per solui , ut probat P. Mendo de iura Macien-.lis. a. qtias ion. II. per totam. Hinc exponen diis erat cition. t. synodi sextae: sed eius interpretationem dedimus in cap. s. d. UM h nes. claris.
SV per specula. Et infra : Cum itaque de singulis prouinciis puellae speciosae , ac
virgines pro Rege Assuero , qui Beatitudo dicitur , per ancillas quaeri rebeanrια adduci ad arcem de moenia ciuitatis, de per manum Aggei mundum muliebrem accipere , necessariorum videlicet fulcimenta : volumus de mandamus , ut statutum in
Concilio ii generali de Magistris Theologis per singulas Metropoles statuendis in uiolabiliter observetur, decernentes insuper de consilio fratrum nostrorum , ac districte praecipiendo mandantes , ut quia super hoc propter raritatem magistrorum se possent forsitan aliqui excusare , ab Ecclesiarum Praelatis , dc Capitulis ad Theologiae professionis studium aliqui docibiles destinentur , qui cum docti fuerint , in Dei Ecclesia velut splendor fulgeant firmamenti , ex quibus postmodum copia possit haberi Doctorum , qui velut stellae in perpetuas aeternitates mansuri , ad iustitiam valeant plurimos erudire e quibus si proprij prouentus Ecclesiae non susticiunt , praedicti necessaria subministrent docentes vero in Theologica Facultate , dum in scholis docuerint , de studentes in ipsa integre per ' annos quinque percipiant de licentia Sedis Apostolicae prouentus
praebendarum , dc beneficiorum suorum , non obstante aliqua contraria consue D. D. -m Decreιal. TOm. Y. M 1 tudine