장음표시 사용
231쪽
laruaeelatus esset, si, quam , rationem homi nis oratione munivit. oc in eius ore sermonem et animi indicem ac interpretem e iunxit, nunquam homo simulatione fucare vultum , aut 'ultu simulato animum mentiri debet. Ita piorsus cum
ipso veritatis amore , veritatis dicendae libexx-- ὰIαγινιε- mortalibus omnibus innata videtur. Vndesne iac m ue enim aperiae reformidabo, quod libere pro teri contendo) cum orbis Christiani Reges ac
Imperatores in luest palam arma gestare , sum . maque vi bellorum haereti eos ad fidem hanc nostram impellere recordarer , quadamque iudicii censura examinandum arbitraret , subiit primo quidem turbatum animum non exigua formido, dc temeritatis propemodum impudentis es. - is, Principum tantorum arma eonatusque iudica Ie multoque magis eondemnare, existimabam creavit tamen animum bax quaedam veritatis orta, quae rationem ostendens potentius illum expugnavit, quam in oeulis posita Regum arma perterruerunt. Et hanc ego rationem hodierna α - . die B. AUDITORES, statui vobis repraesentare: ut ab hac, velut e face lucem veritatem accipia tis cuius eum amantissimi semper e sie velitis . cineiliario ' mihi quoque libertatem istam favore vestro eon. ia ulto-- cedetis, ut veritatem, quam exosculari ratio me 'cogit, manifestare non erubescam apud vos: si . - mul illud deprecor , vobis , ut non priuS teme- .ritatis mihi notam exulcerato quodam animo inuratis,qtiam me provinciam hane ita deposuiΩ 'se iudieetis, ut a suggestu non eiectus, sed sponte . . . discedam Ita enim νestrum illum favorem a testor, quod si non ostendero , Reipubl. Christia. nae dιgultatem omnino postulate , ut ad fidem nullis armis haereti ei compellantur mutabo men tem de aliorum quo rvincunque censura Opinionem hanc nostram rescindam. Credite tantum veritatis me partes, non reprehensionis aut quae-
232쪽
Primum adirelae suseepisse , Eeclesia unitam e celi filiam in omentum se,sine macula decoram. divina luce perfusam , Naismis . in Sione sedentem; euius non oculos erudelitas, non vultum truculentia , non manus furor altoI- niti M.M.aLI, sed in oris maiestate rideat benignitas, di in ' toto eorpore modestia quaedam elucescat, notius est universis, quam ut a me lucem aliquam Ora Probatio O tionis exspectare queat. Illa se ilicet calamitates a iiDatio & perseeutiones velut haereditatem siram habet ;- contraria illa in patientiae pulvere trophatum erigit, di in martyrum sanguine triumphat; illa Iaurum non pugnando, sed ferendo reportat. Et obsecro, quis Eeelesia magnoseat , si cruentis accincta gladiis, s crucibus armata, patibulis onusta, eaedes di iniscendia spirans . ita procedat , ut per sanguinem cadaverumque lucem duntaxat incedat 3 Non est, non est ille benignissimae parentis unitus , quem hortor exacerbat: non est illa lenitatis aura , quam sui oris trudelitatisque tempestas immu- conseqμ ηδε ist. Et adhue Principes ac Reges nostri, potentes illi Ecclesia filii eruentis manibus sanguinem quae-Probatis eo-Iere aliorum , non indignissimum arbitrarentur sequentis. Quasi vero caecus ille furor testis esse fidei posset , di religionis immaculatae signum esset maia. nus suas multo sanguine maculare. Quasi vero non amor potius ti charitas Prineipum animos Optatio. commendare deberent. Atque utinam ita quandoque caelum intueri cogitarent, ut exeitati ard re itistoeali Regem ae Alonarcham imitarentur non strepitum armorum , non splendentem gladiorum aetem ostentarent, sed ut Deus blandissi. bammori enae voeis sonum , di rationis lumen adferrent. Me ivina. Reeordamini parum si lubet, quomodo Paulum furentem audacia, ferrum Christianis illis novis
minitantem, cunctorum exitium anhelantem O.
mnipotentis benignitas Dei suam ad fidem ac ais morem concitarit. Nunquid caligine caeca caelum
obduxit nunquid fulminante manu iaculatus est
233쪽
heoeIo flammam nunquid ipsum tonitru eom. Eomplum Cullit, aut evibratis in eum armis sanguinem ejus D. Pavi, hausit N o i i te ii d opinari. Audito res 3 serenaru- conu sim vocem ab aere demisit, Saule, Saule, quid
me persequeris En fulgur Omnipotentis,
Iux est serena; fulmen eius, charitatis ardor 3 toni tru, vox blanda . non arma molitur, quia singuinem anhelat, quia amore salutis inflammatur : Et idem ille fuit elementissimus orbis universi creator, qui eum in omnes terras ablegarer, quos religionis columnas Et praecones elegerat, non armis illos, sed verbis voluit munitos: non inferre vim, sed ostendere virtutem. Quos certe si ut amare
Principes nostri, ita quoque debent imitari, civi tot arma, tot bella movent ut ad fidem haereticos Impellant An fortassis non divinae gratiae do num quoddam singulare fides erit, sed horribi- Iis armorum effectus An fortassis non hane Deus gratis animis infundit, sed inter arma strepi- tusque erestit Non ita: a Deo fides est deaustuI tatione verbi divini nascitur in nobis, dum illud 'uς
velut ardens flamma quaedam ita animos hominum affectu caelesti plenos accendit, ut e t tis in Exornatis . caelos attollantur Quid est enim aliud fides ipὸκυarias quem lumen. quo mentes hominum illustran. si aliud, turi quam calor, hominum corda succendens
quam Μagnes nos ad Deum attrahens, eum eoque .
conjungens ; Iam vero si id fieri non raro Vide - λώ. ιmus, ut potentissimo verbo suo Deus hominum . antinis fidem inserere non possit, quisqua ne a με -' 'seminaturum hane sese putabit, si aures strepitu armorum obtundat 3 Adhue tamen supersedebo, Transsio. di in Prineipum nostrorum subsellia migrabo, si Ternum a exemplo tueri possint . quem exercent severissi gummim 'mam authoritatem. Producant ergo sapientes dab exempM.
nunquid illi elangentibus tubis gladiisque districtis agunt, ut opinionem doctrinamque suam per suadere possint i rationibus. non enlibaa alter-H o cantur.
234쪽
eantur. Proflueant Iudaeos, quoniam illis seientiae verae lux olim affulsit: nunquid it Ii Nationes eae. eras impulerunt armis, ut religionem suam am plecterentur Nee audivimus unquam nee legi cont/αMεην. mus . cur id obsecro equia fides ab armis, religio
tumultu libera esse debet. Quid ergo dicentPlinei pes Christiani. nisi hoe ipsum, iure duntan Ut per xat suo, nullo maiorum exemplo, nulla mhori. conciolani. rate iseulorum, id arbitrari se rustum, quod iniustissimum omnis aetas repudiavit 3 Quanquam v leat authoritas illorum : nunquid tamen peraFma. per sanguinem, per ineendia, per tot clades. per urbium eversiones, domorum direptiones, provinciarum vastationes destrue nr fidem potiusquam indueent V hi erit tandem fides, si gravissi. - . mis deleti cladibus lateant homines Vbi teligio in ga tym manebit. si ineolis exhauste regiones solitudinem RNWΠi . in se defiete videantur 7 Vbi Deus recipietur, si manentes sanguine fluvii, albescentes ossibus agri, sepultae eineribus suis & ruinis urbes nihil aliud quam scelus furoremque tacitae elament Θ Vellem id permissum foret mihi, ut a Prineipibus Christianis intelligere possem, quo tandem animo armis induantur, eum ad cogendos haereticos insurgunt. Etenim si vi ami ei fidem apportant, cur violenti-- am ostendunt e sin vero ut inimici aete duritis cutra Rationu. tantum salutis alienae desiderium prae se ferunt ρAtque etiamsi ad permovendos hominum animos efficax sit & potens pei se ratio, cum explicata sermone lucet, nu . quid frustra, nee dicam iniuste gladius adhibetur Nee est quod rationes non au- . - ditas unquam in lucem educam experientia testi-- . monium addere causae pollit. Quemadmodum
Asmisit enim illi, qui in tenebris aliquem de obseuro Io eo dedueunt,non in caput coni ieiunt ipsi lueerna, Dd pta serre laborant , ita qui fidei lueem adserte eontendunt, non armis uti, sed praelucere debent.
235쪽
orationis. Prae lueere diem non armis uilis Qui enim fiet ob- LuinismiseIo, ut amnis eogamur. qui Nee arma, nec impe argumen.
Ita eurant Distringe gladios.& intenta moriem, tum a dum nullus haeretieos mortis timor invadit, & superio- citi. res fatis ipsis animos girunt. Ostende leges dc . Prine1pum mandatst; i tridens. dc sine Principe legibusque libertatem ainane. Commovς gnum h=,batost a universum Regumque vires ἱ Provincia um m ebriditisne Ies opponent&foedus armalum. Credite mihiν haraiis να- nonuna elades auh fulmen unu Gigantes illOF .. expugnabit; labore opus est di sudore, quem annis non pavet. sed plures; non vires aliquae modica sed ingens potentia sustentent. Et sicut peIcutis . .
sed frustra potest aer, ita vexari sed frustra possvns L '
Maeretici. Iam vero ut quod esse potui siet oratio. 'nis initium, fit exitus ae terminus ejusdem, Uan. m σν
vum est istud, quod hominum ita libera fit volun in η- vas, ut nullis armrs impelli possit 3 Audi quisquiς Nw- voles Theodosium Imperatorem, qui prudenter 'ae vere eontestarus fuis, non rerrenorum Regum
Reptris hominum animos subesse non, impelli 'μναν aut sonitu tympanorum, sed doctrina fidem tradi. Consule Lactantium gravissimum prudentissi- μ υ 'mumque doctorem, an non tantae sunt hominum δρος βιον anim, lihertatis, ut eos nequaquam cogere quiτpossit, ut illud non i redant quod eredere volunt, M. auth aut existiment e redibile, quod ineredibile judi-νitate L eant Et adhue quisquam esset, qui levissimam o ctam . rem arbitraretur haereti eos armis impellere. quo a non difficile tantum sed propemodum impossibi ci Ie hominum ipsorum natura testatur Cogitem' ego potiuγ Prine ipes nostri, non decere mitissimam matrem Eeclesiam purpuratas singuine m3 Perstratis. 2nus ostentare Deo, non obliviscantur a Deo fi Repinti . , dem esse, non ab armis i & si nulIo exemplo sua Confirmaris- bella tueri possint. sitis arbitrentur a Mellis ab . ni. Nisaestinere, nes amplius exstirpare conentur armis, o veri
236쪽
1ri Rhet. Portens., quod aliquando mutato tempore fides requiret. Illud etiam non parum perpendant, durum esse
contra mortis ae legum contemptores mover
. bellum ; imo vero frustra bellum intentari, ubi Explieatis voluntas invicta resistit. Quae eum ita sint, verissistat tia. ma, utar solita dicendi libertate, & audebo dicere nunquam haereticos ad fidem armis cogi , aut posse, aut debere. Illud tantum a vobis peto Benevoli AUDITORES , ut hane in me dicendi liis missario bertatem, non fastum aliquem aut arrogantia o Ioris. putetis : Testor enim Deum opt. Max me nee superbiae gloriam aliquam hae ratione quaesivisse, nee haereti eorum favorem eollegisse. Veritatem hane esse quam dixi videbam ; Ec hane provinciam assumens idcirco dicendi libertate sum usus. DIXI.
. Hareticos hvim temporis ad fidem suscipiendam cogi posse ct debere.
-- , , Ixum est ac propemodum obstupesten. .
: .. T. Ivldum, B, AUDITORES, ita homines nonis
imis aν. Rullos in hac luce versari divinumque ρν.h.hanh. mqnxi suae, ut arbitrantur, subtilitatem admira-ado Garii. I R DP-λ, it quan rumvis orbem universum, ' ae in eo tot hominum eruditissimorum coetus vi deant a sententia sua diserepare, nihilominus usque adeo cerebrum suum fortassis helleboro re. pug
237쪽
Purgatum. sequantur, ut se solos Socrates quos dana sapientissimos aut Apollines admirentur ἔcaeteros vero tanquam noctis quosdam Scio bliuionis alumnos. tenebris ignorantiaque nutriri arbitrentur. Ac tum profecto gradus quosdam haec insolentia sibi sumit, cum illam rerum omnium Reginam Eloquentiam adiunctam habet, quia . tum ipsi hominum animos perturbare , forum di Curias implere . elamoribus omnia permiscere consueuerunt. Quod tamen serendum adhue Accedit adforet,nisi eorum curiositas vana potius quam se. prν tom. Pientia, eo usque se efferret, ut Eeelesiam univer- po trophesam , quae errare nunquam potest, in errore gra- invect vo mvissimo versari proclamaret. Settieet tu solus ita G Persari. Vives, ut sapientissimus habearis 3 tot Antistites ita Eeesesiam moderabuntur, ut stultissimi reli- ciantur Z Seilicet tu hodie hae aetate tua tantam . . , prudentiam collegisti , ut ad mentis tuae iudicium homines omnes inflectas tot Principes γ tot iam is culis in gubernaculis positi. Regno Ium nondum erunt sequendi i Sed huie ergo sa- Propositio.
pientiae tuae vanae obuiam ibo hodierna die: ae proponeην ne te victoriam aliquam hoc in congressu per uturam ora suasis auditorum animis reportasse fortassis o-γtionis estra. pineris, respondebo rationibus istis tuis, ae tum ri4refur demum ita totam hane arenam instituam . ut ri'nem, argumentorum pondere facile eonvincam iure merito Principes Christianos ad fidem su- scipiendam vim inferre haereti eis illis, quorum hodie patrocinium suscepisse videris. Erigite P μ υρvestros animos , & ad hane veritatis disputatio- Muintis nem mentes vestras excitare , Benevoli Α V-DITORES , dabo operam . ut omnem . quaestionis huius errorem in luce palam veri tas evincat , 8c longioris temporis importu- . num a Iiquando fastidium brevitas tollat oratio- Resuratio,
nis. Ac inprimis illud a te requiro, quandoqui- - dem certare praesumis , quisquamne unquam ita
238쪽
- peinen a sua vexatus, Ec errore perturbatus in D . quo fuit, ut haereticos ad fidem reducere copati
P aut iniustum, aut indignum esse iudiearet i Haerendum est in hoe gradu tibi; sed rursum illud inquiro . nunquid Prancrpes de Reges, quorum fidei potestatique s dirorum eum missa salus Selaeundum. fortuna est , subditos suos voluntati subiicere
suae , &ao imperium revocare cogereq; possunt lIam ad scopulum te novum adegi, ut ad nostrum. te Ilitus transire sit necessum. Quanquam iacta sint ista orationis nostrae fundamenta 3 vide nun
qum iniusta querela proclames . indignum esse lacessere bellis haereticos, tu ad fidem revertantur Ratio: Ha- Nunquid Ecelesiae Psine ipuq; nostrorum imperiis
retirarum ita subiecti vivunt haeretie, , ut quanquam iugum Pro Dinc β detrectent, provincias tamen invadant & oce pri MCH i- pent alienas 3 Circumspice. Ee hane nostram Euanorum s - ropam eogitatione perlustra. Germaniam ex Mur. Parie magna haereri eorum dominatus habet; athaee Aquilae Caesareae prius dominium agnon bat. Ilii toto orbe divisi Britani religionis Be fide nunc ab ea rursum per haresim separari. Hot. Iandiam Frisiam Zelandiam , Hispanorum falces iub Eeelesiae sacro imperio eontine banu; at nunc nascentes in dies haereses in Eeelesiae perniciem' 'armarid. Nullam ipti aut in mari insulam , aut in terris regionem adulterina potestate fraenant , Pνοbatis quam legitima Christianorum purpura Regum exornatio m non oecuparit. Ita exorsus si deturbare possessi mili. nem iniustum legesae iura permittunt, aequissi' ' - mo iure manus armant in haereti eos nostri Reges . ut aut rursum subii elant illos, aut suas illis terras eripiendo cultoribus fidei nostrae permittant. Ita si rebellantem sibi servum iure suo pa- ω;.ει, ζῶ 'innuis punire potest .animadvertere possunt Re ori si . Σςgςβ' u's , quos suo ab imperio diseessisse
239쪽
ων, sed tamen meminisse te vellere, hane matIum enitatem esse, ut si verbis filios aberrantes non possint, dura tandem animadversione redueant.
Μitissima mater Eeelesia doctrinam suam haere- 'pli 4
icis exponit,illi rei ieiunt ό blanda voce velut ad uin tio, a re M lando rursum invitat, aspernantur invitantem , g nri . obtestatur& urget, preees irrident, eonaturiuu dunt. Quid ergo restat 3 prosecto ut quem ad modum horti cultor eum diu rigavit arborem, serrum addit & putat illam, mox etiam, si fructuearear, rescindit: ita quos ad salinatem, reducere με m ςρη . . mentis non potest,&in pernielem erescete videt versi P ε ualiorum, exffirpet. Neque tantopere fuid opus. Aut oratione phalerata vocem Omnipotentis, qua Ν Gentium Doctoris saueiavit affectum, ad serres, Exemptata
magna illa benignitas fuit omnipotentis : sed divina. hane non ille semper ostendit, & in iustissimas non nunquam iras assurgit. Sensit illas Pharao, sensit Anti Rhus, sensit Iulianus Apostata Quanquam quid hic est, quosadmireris Non evara-
vit, fulmen Deus, sed Paulum tamen excaecavit. prostris in medullitus sauciavit ut L vulnere, sed Aamabili, respirans suspiraret: Domine quid me vis Ad 2.argu farere Sedamplius urges&ictum novum inten- mentum Reistas. A Deo fidem esse, de per auscultationem, θοοφρον divini verbi nasti illam in nobis affrmas. Imo rance ovvero ieeum amrmo, Prinei pes quoque nostri te nem. cum amrmant, nee armis promulgane illam. sed conelona torum voce diserta persuadent. Per sua edent ιVtinam quidem , sed erro; non admittunt, ς' N. non audiunt, reiiciunt haeretiei. An vero hie Prin- reipibus obmutestendum Et haerendum putas Cer Symilitudo. res agri eolae Drrum.adhibent ut terram ad suscipiendum semen cogant, quia ilIa spem illorsi elu Gasi aliodit, nisi cogant cur haereticos non armi Principes Moissarii urgerent, cum pravisere Iibus corroborati &Qb-- postreis
stinatis indurati animis fidei semen no admittum h.is.
240쪽
Tu ipse tantae rei eoniecturam, ab exemplo tuo sume, si lubditos haberes, quorum depravata CO ditio talis, ut imperium tuum ae voluntatem omnem recusarent, tibi eversionem machinarentur, in exitium sponte sua praeeipites abirenti anfortassis imperasse satis haberes an non etiam Od Drtium vim eam adhiberes, qua obstinatos rursum suhareumenia mitteres, dc a sua calamitate deterreres Iudaei' stum resonis nunquam arma pro fide sumpserunt, ais. Cur G. obsecro sumpsissent, qui nationes exteras impe- d quaν- τιο suo nunquam, subie eerunte Ademit illis mam. tempus naum jus ad arma, Prineipibus nostris mearum νε. tempus nostrum concedit. Quid obstabit ergo concessis. mansitio.
ma res'. An quia fidem introdueere nefa est per ea. quae adem evertunt, Concedo tamen illud, non ne
fas esse illos extirpare , qui non modo non p1ο desse, sed nocere contendunt. Si ab haereticis emolumentum exspectas, eequod illud Si dintri mectium inquiras, ecquod non erit odium in nos maximum, invidia pernitiosissima, contagio pestifera, direptionem favorum . incendia
urbium, eaedes bonorum omnium. Quanquam me ei reum venisti, ut arbitraris, Ec ancipitem
gladium ostentans effugium sustuIisti. Quid est
Nee amicos Prine ipes nostros nee inimicos h Di mutatio reticorum audebo dieerep quocunque me ver- , tam , in aciem tuae rationis ineurram et quid a gam Eva si tamen . tolleta istas insidias tuas in luce palam illud di eo. & oee ullis dolis tuis Inidet illud veritatem apertam oppono. Amiei sunt haereti simile. eorum Principes nostri. & eorum hinc salutem - - - anhelant. Domini sunt Haereticorum Principes nostri, Ze eos hine cogere, eontendunt armis. ι Nunquid ancipitem dilemmatis ictum elusi illum vero de lucerna jocum tuum, cur ni ioco. - quoque Lepellam sed in veritate, nee lusum R. Iam ' nee risum .' illud aeeipe . lucernam non