Rhetorum collegii porcensis inclytae academiae lovaniensis orationes in tres partes secundum tria causarum seu orationum genera distributae. Sub Nicolao Vernulaeo collegii porcensis, & publico eloquentiæ professore. Accessit orationum sacrarum volume

발행: 1649년

분량: 857페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

Orationes. IQMareum Tullium, & Praestantissimum oratorem Proin ω esse, dc oratoribus omnibus imitandum Dii bonit Solum cierinquem urum aio i quin exclamo cum Silio Poeta: ronem imi-

Regia progenies, is Tullo sanguis ab alto. randum. Indole pro quanta iuvenis, quantumque δε-

turm. confirmatis.

Ausonia populis ventura insecula civem IEesuper Gangem super exaudiim Indos Ratio est m- Implebit terras voce, o furialia bella gium Cicero Fulmine compescet lingua nec deinde relin- Σ

Par delm eloquio euiquamsperare nepotum.

Ille est,' ut Fabius Quintilianus aitὶ qui dono - . . .. . quodam providenriae genitus est, in quo totas vi res as Eloquentia experiretur, clarus, suavis, iu-undus gravis : qui divina ingenii felicitate, quie-uid in omnibus aliis admirablIe, politum, inge-iosum , eximium reperitur, id suis in operibus totum essinxit. Ille est, in quo perfecta prorsus at- Lam1 fferaque absoluta dicendi ratio elucescit , in quovisDe- fecta Ela mosthenis, copia Platonis, iucunditas Isocratis u- quenti ni versa continetur. Subtilis est in probando, tem peratus in delectando, vehemens in flectendo :gravis, copiosus, ornatus. Iam vero si miraculum quoddam est Naturae In Cicerone II ARCUs T LIVS, in quem Eloquentia vim omnis virtu3luam transtulit universam, .la qui omnes omnium Eloquentiώ. virtutes est consecutus, ut de seipso testatur in o. rat re ; cur ad eius similitudinem eontentionet magna non se conformaret Orator 3 Desideratne quispiam certo aliquo in genere Orationis excellentiam adipisci Z Nullum est dicendi genus aut doctrinae tam abstrusum, tam reconditu, tam novum, cuius non aliqua sint in ipso vestigia non sane leviter exprem. Thesauri sunt omnino scien-tjar una eiusaim: & ut amplius dicam, nullum

222쪽

incidere thema potest, euius non exemplum apud summum illum civilium controversiarum discereptatorem prudentissimum reperiatur. Cicero est. de ovo loquor: Sc quantum hoe est nomen Non hominis est, sed Eloquentiae nomen Sed non ego par eius unquam 'laudi sum futuru , nisi quoque sim par ipsi: acproinde si recte Quintilianus pro decisse satis illum putat, cui Cicero placebit, omnino existimo atque ita sentio, Humanissimi IVV ENES, unicum Ciceronem maxime esse imitandum, cuius excellenti cogitatione conformatus unusquisque gloriae viam ingrediatur, aemulationeque & similitudine excitatus . in laudis theatrum pedem attollat, & in hominum oculis h bitare versarique discat. DIX l.

ORATIO VI. .

MARTINI BERCK MANS

Exordium a re ipsa seu

propositione sententia consirmatio.

Ratio I. adignitate aliorum.

dum esse negat.

Non ego diu vocem premam: in luctam .al quasi vocor :& in quos Z in eos scili et qui

Ciceronem non minus humeris su is sustentant, quam coelum Atlas. Quid est Si. Α- lexandrum admiror,' nihil Hannibal eritὶ nihil Pyrrhus, nihil Mythridates Θ si in pulvere Troiano vicit Hectorem Achilles, nihil erat Hector. praeclare sane, Μagnus est Marcus Tullius. Te-Alstor invidiam ipsam testem. Sed solus est imitandus 3 Repugno, an enim spurius Caeset 3 arnothus Quintilianus Z an illegitimus Salustii

223쪽

l . orationes. I sy

Nunquam Hero bus illis vir dignus indignissi-

mam calumniam .inusserit. Educ agedum iis tu'n a

eem Ciceronianos istos, Tullianas ist3s simia f lo' Ghb imoa. quantur in cathedris, disputent in scholis aut si placet, volumina scribant. Quid dabunt i sucum ἡῖ h.

oculis,& lenocinium ceteris artibus inspergent. Verbo dicam: non pectus implent ι sed linguam . Onerant: quam linguam; a qua dictio pene elinguis, manca, inanis, Pudeat certe aetatem in uno Abia sono. Authore ponere, ac ita vestigium unum premere, i ut nullamciviam absoluas, nedum saltum unum audeas tentare. Quid sunt homines illi se ire vulistis, Zc ego dicam eum Horatio: Imitatores & ni ritio m.

hil aliud quam Imitatores. Laudarem si assequi quod ini Apossent unquam di sed ille ad eloquentiae fastigium tabilissis li-

.conscendit,&scalam post se tra Sit . eeo. Reiast ut respiciamus tantum illum. Non ego' respicere suadeam, sed scalas alias ouaerere. Utinam me adesset Politianus, vir elegans&eloquens, qui nobis rursum occineret, longe honestiorem Compar. .

Tauri faelem vel Leonis, quam simiae videri, quae tamen homini similior .est. Idem vir doctus Ciceronianos istos nostros, psittacos, & picas appellai rei: Imo peram humeris iniiceret, ut stylum quasi panem frustulatim mendicarent,nec ex die so Ium viverent, sed dc in diem: quorum proinde sermo, male curatus, male pastus, non fermentatus uel in. Obie . .: gua vacillans, infirma. Superbiunt illi, & eeteros ita contemnunt: Non lapitis Ciceronem.

Non licet hiementiri: sed quid tum ὶ neque enim ipsi sunt Cicerones . seipsos tamen, de hoc fatis

exprimunt. An sceptrum geret, qui Rex non cinelu . est 3 Ridebitur, eiicietur. Cone ludo cum magno LIPSI O, iterum ad te Claris. Vir PUTEANE, non verba, sed pectus de vim mentis esse, quae di sertos facit Non ergo quisquarn oratores ad Ciceronem solum vocet : hune si eontriverint ει 2 m V si 'conc OAe Iin ad aliorum cibos appetitum appor. It 6

224쪽

Pro Rhet. Porcens. tent, vires denique suas universas periclitentur. Hoe indubitatum; non bene eurrere eum, qui pe dem in alieno tantum vestigio ponit. Sciendum etiam, infelieis prorsus esse ingenii, nihil a se promere, semper imitari. DIXI.

ORATIO VII.

Ani asserit, st)lum illum Oratoris

praestantismum 6se,qui adflum

CFeeronis propi in accesserat. Dixisti equidem . de adversus Μ ARCUMT V L LI U Μ. caeterorum Authorum mihi patrocinium suscepisse videris: sed ecee ut nunc tecum agam. in te pugnabo pro Μarco Tullio, nec eaeterorum tamen authoritatem vel verbo

probositio. ''Gid in hane igitur arenam apportasὶsi sequen-

Resistatio ad dus Cicero solus, spurii iacebunt caeteri. Non ea I. rationem. est Ciceronis nostri maiestas, ut nullius patiatur inluee dignitatem. Imo vero propter rerum Pul ω - cherrimarum cognitionem , propter foecundam LV ' ekemplo tum ubertatem, devotis animis erunt te

μή ς' p r μ' di , id tendi. perdistendi, Non sunt spurii,seddammmi e naturae partus.Non sunt in ut te. ' ' sed balbutientis quoque linguae lubricum liberali

orationis flexu eorrigunt. Non omnet Sed ut studiose legendi sunt omnes, sic tamen com non omnes in paranda elocutione sunt imitandi. Porun φ Quae enim per Deum immortalem, tanta bonIta Sue di. naturae, ec studii vehementia, quis tam inoffensus con Exoia um

adversarii.

225쪽

orationes. ITIeonatus esse potest, qui exprimere, & imitari pos

set omnes,eum adaequare nunquam aut Vi unum, cisis. possimus 3 An non omnes imitamur, cum Cice-Σl .f. ronem unum imitamur , qui persectione omnium mis., in se eonvertit universam ὶ Ec ut absurde ridicu-ε -- Ium est, eum habeas domi hortum, qui florum mnium herbarum, fructuum diffluat ubertate, omnia interim regionum loca peragrare, ut inde,

quod domi possides, asportes: ita insania propemodum est frustra in omni b. Authoribus inquirere, quod unius lectione Cieeronis possis adipisci. Sed fueum dant,inquis. Ciceroniani Eclenoci II rati nium ceteris artibus inspergunt. Ο Μarce Tut ham. ii, qui disciplinas omnes vel tradidisti vel illu' Eaeelamatio. strasti traditas a Graecis, illud audies Audies e. quidem . sed non feres; non serent Alumni tui , qui in publieo orbis universi consensu protestantur, nullam omnino scientiam esse, quae Venera--m. --tionem ab Eloquentia non desumat. Et nunquid tonem. Eloquentiae Cicero parensi possidet ille gloriam, famamque sempiternam perfectione quadam e- . Tuditionis rara, nee est tamen inimitabilis. qui se DR 'ipsum summa nobis facilitate proposuit imitan- Πφrs r ρ' .dum: &quanquam inimitabilis omnino latet , OUlamatist magnae Iamen esse gloriae debet, gloriam eius adumbrare & aemulari. Iacent igitur rationes illae Ratio a eomtuae: tisi a me rationem aliam exquiris, fateare muni iudici. ne eessum est mecum , in omni arte, laude praeci

pua dignissimum illum esse , qui ad illius magi-srum artis propius accedit. Quod eum omnino sit ita, cur in oratoria facultate non lauro dignum triumphali iudiearemus illum, qui triumphantem in orbis luce Ciceronem candidatae diis ctionis impetu assequi contendi ty Non amplius . urgeo, di hac una ratione, quod dixi , convinco. Audiant utinam, qui Oratoris nomen eximium amant, quod si decus inter astra luna refert , quia coetus luce sua,quam participata sole,propius ad Solem H a acce

226쪽

accedit: ita, qui a Cicerone mutuab ur oratio- . . nem, quia sese ad eius erigat imitationem , ut in

THENENSIS. Qui unum aliquem imitandum, is cum Cieeronem esse declarat. 'Non ego contentionem istam expectaveram. Egregii FVVENES , sed omnino fore Putabam,ut animi consensu principem aliquem str ter Vi)yi eloquentia sequendum esse decerneretis et sedonem si venit in dis rimen . s oestiis, ut video, nec eadem v riςt omnes subsellia tenuistis, dum aliqui vel nemine, sentent μμ' vel omnes imitandos esse censuerunt:alii vero Ciceronem unum proponendum oratori iudie Propositio. runt. Quid ego inter has vestras opiniones Nolite expectare deerutum ; non .iabo : sed dicam ta- ... . men aliquid. 6c illud inprimis approbabo , quod cρη iam , liqui nescio quam efficaci probatione animoc rηm meo impresserunt,omnino aliquem oratorii mi tandum esse. η ρη Non est animus noster cuiusquam misimum e p aeeibate, sed tamen si a quorundam parte rece- i noscendum orationi putent, qu aeom

i h pellor. Omnino Egregii IVVENES certo Autho- βμ '' f ii Est insistendum Nunquid Aut horis imi ali si ' semina quaedam in animo relinquit, quae per se EV r mi thsa postmodum eoalescant' nunquid omnis in iv μ' - iae ingenii libertate doctrina ex antecedenti e -- gnitione paratur* Philosophorum est illa veritas, sed est quoque naturae, quam experientia mani

227쪽

Orationer. I73 fessat in plantis, quae nunquam sine semine toni urgunt. Considerare, si hibet. eos. qui sine imi- m atione tui ingenia praesidUS nituntur, qu m nihil uitis δείω Roboris de virium in scribendo prae se ferunt λ - , Modo sordidi & inculti . modo splendidi &Ientes apparent & dum ex omnibus aliquid ra j 'pere sit nec ssum fit, ut ex toto genere unum in agrum iniunci mrna inter se semina spargant , fit

is quam . ut iam varia ciborum genera crudo pror-

sus & obruto stomacho male coquant Recte Pati b. is h. Ius Corte si v hominum istorum orationem HeDratorum sibi domum videri dixit , in qua pendeant oppignorata diversissimorum hominum bona, quae si reserat unusquisque, vacua maneat domus & inanis. Sed 1sensu populari non reeedam. Nunquid ralia νatio illi, qui peregrini sunt expertes sermonis , male simili. . possunt sine duee regiones alienas peragrare Z PNunquid Infantes ani disti non nisi in curriculo, in

aut nutrice praeeunte inambulant Prorsus est necessum ut dueamur,cum ire non valemus, aut viam ignoramus. Prorsus, di eo,necessum est, ut . , Ciceronis velut manum teneamus, qui ad Elo- R

quentiae fastigium properamus Quid di eo Ciee siti Tonis Vmam dixeram imitandum ; elapsum est se

hoc verbum mihi sed non est tamen revocandum. 'ort ην Erenim credite mihi. Eglegii Ivo NEs , ille est Π Cicero noster, euius oratione tanquam lactis tria *m t trimento educati sunt omnes eruditi. Ille est. 1se quem ex omnium doctorum aete Prineipem om-Gem nes abducunt, in quem omnium studia eonae mu - runtur. o nutriamur eius melle i inebriemurim opotius eius liquorei Ille est, euius non simiae RQ sino. esse debemus, ut deformitates imitemur , sed fi- ratio. lii, fiIii. inquam,qui Ciceronis, & parentis Cice- obiectis. Tronis vultum , & incessum, vocem ac formam re-μων praesentemus Amplectantur suum pectus alii so

228쪽

conetu . Cieeronis eum Cortesio esse malim, quam filius, Repe uis. & alumnus aliorum. Videtis quid eontendam vG tenιia. si a paucis reeedam,eonsentio cum multis. Ita cre damus omnes,gloriosius esse Ciceronem imitari, , quam in via multorum aberrare. Di XI.

ORATIO IX.

CARO Ll de MARES CHAL

niones nostras in ardua difficultate , vidisti ais IIc e. conatua in axena nobili. Quid dicam,aue quid agam Numerabone partes , di subsiellia e mutare iubebo Non est illud uri eris mei, eum de nostra Rhetoriea eapit: non estimo nostrumgabmittis decernere hae in re quiequam, ubi vocem no macia. bis tuam audire concessum. Agedum ergo iudieia nostra tibi submittimus, ut iudices: conatus praesentamus,ut probes Ivoluntatem Ostendimus, ut animes. Tuum est,Vir Μagne, quem Belgium Laudat ab Eloquentiae praefidem admiratur & eolit Professo- officio ro 'rem suum di interpretem Magni PRINCIPES h semione. norant Magistrum Iuventutis auscultat: tuum est, inquam, aut horitate tua disticultatem hane no-sram aperire, di in hae conatus egregii contenti ne, in hae de Eloquentia ae styli disputatione ius dicere, ponereq; nobis legem. Melamatis o fortunata Rhetorica nostra id nos potius for- in Dium. lunati Rhetores, si in hac iam nobis umbra detur publicam illam tuam vocem audire, qua tot a I

mni B O N AE MENTIS PALAESTRA recreatur

Duiligi

229쪽

. Oratio/us. . II sdi eruditur ' sed erit, erit aliquando tempus, eum in illa BONAE. MENTIS adyta tuo favore producemur, & triumphalem ill uin tuae Famae currum candidati lauretique Clientes eum applausu pro-' la= D sequemur. Nunc tantum fave conatibus nostris; νον-- imo quia jam favisti, de elatissimum decus tuum O reliqu- Rhetorica nostraeonelusit, ec ce quem possumus φραμως. referimus animum, & tibi ΜAGNO RHETORI Rhetores affectum, stylumque consecramus. DIXI.

DECISIO CONTROVERSIAE.

quia sententiam rogatin, eam in eodem loco δε-

pro sit, qua quia extemporalis fuit, haberi, quamadmodum facundissime dicta est, non posuit Summa vero hae fuit: primam scribentis

russitate Ciceronis univi imitatione expugnan- . laam : deinceps plures, imo omnes cultioris aut Scriptores voluendos esse, ut oratio perfectionem suam maiestatis , pond- aceipiat. ἐμ illustravit variis rationibin, inter quas dua similitu- dines,ab apibus 9 puero lactante. Luemadmo dum enim infans uno nutritur lacte ue puer deinde vario cibo alitur, donec in virum ado eatesie primo unim Ciseroniana Suada lac, velut optima nutrieu imbibendum deinde alios aliosque melioris nota Authores tanquam robustiores cibos, esse adiabendos. Permisit autem hammarietatem, quia non omnes homines eiusdem

230쪽

, Exordiam

per in mationem a Laiadatione, .. rum quiveritatem

ubique pro Mentur. Simili ac Ilaris.

I 6 Rhet. Porcens.

CONSULTATIO, Vtrum hnim temporis haeretici armis adsidem Fusiripiendam cogi possint P

ORAT io, L, DISSUASO RIA.

MARTINI BERCK MANSLO VANIENSIS .

Haereticos huius temporis armis ad fidem seuscipiendam eogi nec possσ

nες debe e. TAn xu 3 olim veritatis amor hominum an mos iustissimos quodam inflammavit ardore, B AUDITOR ES, ut singulari digni

laude judicarentur, di inter caeteros virtutα sua decori conspieerentur, qui trepidanti commotaque multitudine ita stantem N impertert, tum animum servabant, ut eos a veritatis consesesio ne nec tempus a m locus ullus avocareri ne mentis perturbario deterreret: verum, quem a modum Ac aere serenato Be eodem nubibus impedito sol. ille lustrator orbis, luee sua per funis dit universum ita illi pericu Iis omnibus maiores. 8c in prosperitare nequaquam simulari, quovis tempore veritatem profiterentur. Etenim si olani potens moderator orbis ua vultum humanum efformavit, ut apertus ac nudus nul laque, larua

SEARCH

MENU NAVIGATION