Claudii Galeni Pergameni De compositione pharmacorum localium libri decem, Iano Cornario medico interprete. Nunc ad fidem variorum exemplarium perspecti & eorum recentissima collatione ab innumeris mendis emendati

561쪽

tincta manducetur. Et hoc similiter mite est Differunt liaec duo inter se in eo, quod oliuae muria conditae &adstringunt, &dia scutiunt: plurimam vero in se adstringendi vim habent. Portulaca vero cu melle imbecillius est pharmacu. Consequenter probe fecit quum ait, In pueris conuenire quae dicturus est medicamenta. Scribit vero de eis in liaec verba. Vbi puer aphthas habeat, Similaginem & medulla bubula,ac farinam, cocta in cibo exhibeto. Si vero sugere nequeat, liene bubuli; in vino coetu,ac tritu cum melle,in cibo dato. Hoc pharmacu su- peruacaneum est,& plus aequo curiosum. Deinceps recte scripsit. Abstinendiim circa distam,ab acribus,& falsis,& acidis tu eduliis, tum potibus. Deinde haud scio quomodo,in hanc sententia scribit. A tramentu sutorium ustum tritu cu melle illinito. Hoc enim medicamentu superius scribere oportuit cum a liis fortibus pharmacis. Q 9 Ar bigene scripsit ad cph:bas. Vadam ex bis quae Archigenes ad et phthas scri sit. eade sunt cu pra scriptis, Verum visum est mihi ex ordine omnem ipsius sermonem adscribere, ita ut nihil ex eo relinquam. Scribit igitur sic. Adaphthas collutiones faciunt, Folior ii oleae decόctum,aut foliorum myrti albae eodem

562쪽

modo. Aqua olivae colymbadis appellatae, hoc est muriae innatantis. Facit & amurca, ct marrubii succus aut lentis decoctum seu rubi aut cypri. Aut aeruginis vermicuuta:

obol. in vini cnidii quarta heminae parte dis lutas colluat. Illitiones autem faciunt pleraque ex descriptis stomaticis medicamentis:priuatim aut e congruunt haec. Aluminis scissi,ssorum rosarii, aequales parte S,

fructus myricae duplum , utere siccis. Aut thus & glycyrbieta iuccum aequis portioni bus, gallae,myrrha anili, singulorum parriquid, cum vino protropo illine. Aliud, Mannam de salem pari pondere sicca,perpennam adhibeto. Aliud, Fecem vini dulcis cum melle illinito. Aliud. Mi

& alumen & Rhoen cum melle aut chalci iidem cum oleo, per pennam illinito: vehementer bonum est Aut oleae foliacuo leo illinito. Postquam vero repurgatae fuerint, myricae fructum cum aqua mulsa aut vino illine. Aut ubi cum erui farina & melle exterseris, gallam cum melle adhibe. Aut.myricae semen & aluminis tertiam partem cum oleo illine. Hoc etia ad nomas facit. Aut adipem suillum aut anserianum manna inspersa illinito. Aut gallam tritam cum oleo. Aut liquidum alumen dilutum. Aut cypri folia manducent. Aut

563쪽

Aut lycii radicem aridam adhibe. Aut oleae germina trita ex melle. Aut galla cum sale. Si vero extendatur affectio,& serpedo putredinose depascat, collutionibus quidem& gargarismis utendum est ad aphthas descriptas fortioribus:priuatim autem muria frequentius colluenda est. Aut herba facta aqua aut vino incoctam colluenda aut gar garissandam dato. Illitionibus etiam adaphthas descriptis fortioribus utantur: priuatim vero cornu cerui tritum aEicaia Auratra metum sutorium tostu tritum cu mel

le . Aut aeruginem artis siue squama cumel le. Summe facit ad nomas, eniculi radicis ustae cinis. Haec ad aphthas Archigenes in primo de pharmacis scripsit, quae parum abest ut omnia. etiam aliis sint scripta Quid igitur operappretium duxi eade bis scribsre,quanuis cauerim ne hoc facerem 3 Quod sane& Archigenem, quem scimus maiore quam alios dignitate, etia communia cum propriis discriminibus scribere posse vide hamnunc ipsum in pluribus eiusmodi do ctrinae negligente. Nunc enim omnia confisi in proiicit auxilia,Vnacti hoc quod co-tinenter inter se scribendo commiscuitaenissima & acerrima. Quid enim simile habet aerugo ad lentis & rubi ac cypri dec

Gm3 quid galla simile adipi anserino aut sui

564쪽

suillo 3 Acre enim & erodens sortiterq; r siccans pharmacum est aerugo. Rubus aute&cyprus & lens, paucissimam habent adstringendi facultatem. Sic etiam galla sortissime adstringens,contrariam vim habet

suillo ac anserino adipi. Quin & deinceps

ab eo scripta planeque omnia quoru mentionem facit,eande confusione perturbati ordinis habent. Praestabat aute velut semel alicubi in sermone apponendo dixit, Hoc etiam ad nomas facit eo de modo etia alia distinxisse ut adscripsis et videlicet , hoc quidem infantibus ac pueris conuenit, hoc vero perfectis: & hoc incipientibus aut m deratis aphssus, hoc autem vigentibus &fortibus. Maxime vero omnium , aut insamatis& calidis aut magis frigidioribus:&ex inflamatis, hoc quide rubicundioribus, hoc vero fauioribus. Aliae enim ex sanguia ne,aliae ex flaua bile inflammatione habet. Quemadmodum rursus non inflamat arpituitosae in totii existunt, quemadmodum aliquae ex inueteratis humoris atrae bilis, malignitatem acquirunt. Cognoscentur haromnes facile visu simul &tactu. Visu quide

ex coloribus, quemadmodu etiam nunc dictum est. Rubicundiores enim sanguineum humorem praeualere ostendunt: flauiores autem amaram bilem. Quemadmoda ru

565쪽

no D T COMPOSI. PH ARMA Com itus albescentes pituitosiorem, livescentes, & nigrescentes, atrςae bilis siccum. Qui enim haec rite discreverit, noueritque ana

plius singulorum simplicia pharmacorum facultatem, quemadmddu in libris de ipsis a me scriptum est, is in unaquaque aphthae specie,tum si inplicibus,tum compositis uti sciet, velut iam saepe est praedictu. Considerabit autem simul &corporu naturas,Num molles sint&humidae,velut in pueris, eu- ιnuchis & muIierculis,an durae & aridar, v lut in piscatoribus ac nautis, & venatoriabus atqueagricolis. Fortioribus enim cor- ..poribus sortiora adhibebis pharmam,debistioribiis mollitora. Ego porro infamissus qui adhuc a nutricibus aluntur,lentem cunimodico pane & medulla cerui, aut vituli Praebeo. Ammisceo etia cibis, ex malis co- neis, atque aliis quae adstringunt . velut Rom. ae cestiana appellata. Quin& ex piris addo, sor bisque ac mespitis,&cornis, Qua doq; etiam ue lactuca, & seride,ac so lan ,, ' portulaca in cibos permisceo, si aphtha fuerit inflammata. Quod si cibu adhuc acti sumere non queant, nutrice eiusmodi victitato,eique simul bona concoctione prospicio. Veriata me etia nifantes pharmacis illiano, siquidem subrubras videro aphthas, in principio quide his quae moderatisiime adstran

566쪽

stringunt ac frigefaciunt: deinde vero his

quae citra mordacitatem discutiunt. Si v ro subflauas , videro, iisdem quidem utor, sed magis refrigerantibus. Si vero pitustodiores,ad stringentibus. Si nigrescentes, diascussoriis generosioribus. Caeterii in maioribus pueris , eiusdem generis facultatibus pharmacorti utor,auctis tatu viribus ipsorum. Queadmodu sane etia inperfectis de duris corporibus, singulis relatis facultatibus fortissimis utor. buffecit autem mihi in his per omnia misyos usus cu vino adstrin gente, quod tu int edit, tu remittit vim sua, prout magis aut minus vinii fuerit adstringens,& prout crassius aut liquidius effici tur pharmacum ex misyos ac vini mixtura.

Quod si sordida appareat aphtha, Misi cavino mulso tero. His vero qui fortioribus quam misy est,pharmacis opus habet,Aerugo similiter cum vino & vino mulso utilis existit. Illinendae aute sunt ex his pharmacis affectae oris partes. Comodii est etia pha macum ad hac re,chalcitis oleo trita. Atq; haec quidem efficaciora, Moderata vero & maxime ad incipietesaffectiones,oniphacia ' cii vino & vino mulso. Similitereti a Rhus.. In pueris sufficit rosarum flos,& ipsae rosae siccet,&collutiones moderate adstringetes, pro aetatis di naturae eiusmodi corporu r

567쪽

tione. Et in summa, Moderatae aphthar maxime in teneris corporibus,moderatis pharmacis opus habent. Fortes vero & maxime in duris corporibus,a fortioribus curatur. Fortia pharmaca dico, tum que sortiteradstringunt, tu quae mordent, sicuti moderata quae cuiuscunq; morsus expertia sunt ac

parum adstringunt. Fiunt porro etiam in his, velut in aliis prius dic tam est assem nibus,composita medicameta,& saepe etiam ex contrariis, quale est quod ex oleo &chalcitide constat. Ipsum equide oleum per se infestissimum est aphthae affectui, velut etiam chalcitis. Quandoquide alterii quideliumectat & sor di du facit. Mordet autem

vehemeter chalcitis. Verum mixtura ipso rum ubi fuerit moderata, optimum pha macum essicit. Quemad modἄ igitur ex ce- . rato & aerugine, incarnans emci pharin eum ostensum est, quia tamen ambo inca nationi contraria existat. Eaderatione ex oleo & chalcitide apta medicamentia ess, citur.Si vero in putredinem aphtha veri tur Sc exulcerationes facit,neque aphtham . amplius assectionem nominare conuenit, neque pharmaca eiusmodi affectiones cu- rantia, inter ea quae aphthis commoda sunt

connumerare. Quemadmodum nrq; inter

erysipelata sanantia,recte c5numerantur ea quae

568쪽

quae praeclare discutiunt liuidas & duras partes,ex frigidorum medicamelorum adhibitione tales factas,& iam ad induratam in schirrum affectionena,ex erysipelate delapsas. Profecto enim qui eiusmodi scripturarii indiscriminata incertitudine decepti, erysipelatis calida & discussoria medica meta,aphthis aure ea quae putrefactis cotieniunt,adhibet,no papii detrimeti inducuti

C PI TM SEPTIMIL I B R Amassectionibus circa partes restirationi contingentibus. Cap. I. De Arteriacis ab ndromacho descript . Cap. II. C fetaones ad iusta ab Mndromacho libro.II. le consentionibus interius co scriptae. CV. III. De reiectatio sanguisu. Cap. IIII. cinfectiones dolorem sedantes,tubescent bus C sani em reiectantibus commodae,item salijs Dibusdam accommodatae,praeterquam colicis. Cap. De Orthopnoea. Cap. VI.

569쪽

LENI PERGAMEN I

DE COMPos ITIONE pharmacorum secundum locos, Liberseptimus, Iano Comnario medico n-De a1 salonibus circa partes restira linis contingentibus. C A P. I. OS est recetioribus m dicis arteriae pharmaca Arteriacas appellare, non apponentibus num antia

dotos dicat,an iuxta aliud significatum. Quida vero electa nominant ipsa, no apponentespha maea,& quidam penitus nullum discrimen ipsis adscripserunt,aliqui vero raro addiderunt,alii ad voce intercepta,alii adhuc g neralius ad vocem .laesam. Sunt qui & ad Exasperatam arteriam, & ad exulceratam scripserunt: adeo ut rationabile sit,eos qui arteriacis appellatis pharm. indiscrimia

570쪽

S E c , No v M T O C O s, v I v- ν r I. usmatim utuntur, aliquando feliciter eis uti, aliquando ver5 nihil penitus aegros iuuare, sed maxime ludere. Palaest autem quod a peram arteriam in hu tu seio d i assectioni- . scriminantur. Quondam igitur quando Mondum eas quae similiter vi cor pulsant arterias, sic nominabant, in solam ea quae ex pulmone in laryngem emergit arteriam, ipsum arteriae nomen inferebant , Venas appellantes in totum,velut alias quae non pu Isant,sic etia pulsantes. Postea vero consuetudine obtinente arteriae appellationem in pulsantibus dici, propter aequivocati nem asperae nomen apponentes, eam quae ex lar ge in pulmonem descendit arteriam,asperam arteriam appellauer unt, macum hoc quod ipsam etiam bronchum Vocant , quandoquidem cartilaginosa corpuscula,qua plurima eius pars sunt, bronchia appellant. Ambit autem ipsam arteriam ii trinsecus crassa pellicula,quam ob crastit dinem aliqui tunicam vocant. Quum igiatur affectio aliqua aut circa hanc, aut circalaryngis qui sultima arteriae pars enmusculos contingit, arteriacas appellant curantes ipsam,no apponentes,velut dixi,antidotos. Dissimiles aute facultatibus sunt ab ipsis descriptae,& ob id contingit uten

tes ipsis absq; discrimine,iiscopo aberrare.