Claudii Galeni Pergameni De compositione pharmacorum localium libri decem, Iano Cornario medico interprete. Nunc ad fidem variorum exemplarium perspecti & eorum recentissima collatione ab innumeris mendis emendati

551쪽

Critonis Ibarmaci in hoc modo scriptum.

ad columellas.

Hoc pharmacum ad ipsam temporim

oportunitatem apparato. Ossium palmularum,nucum tenerarum immaturarum siccarum,utrorunque drach. quatuor,vr ito ac in puluillum terit O. Vtere arido admoto. Et in hoc pharmaco ossium palmularum vis satis discussoria est. Nam S in aliis. assectionibus eorum experientia habemus, quod eiusmodi viribus sint praedita. Nucu vero tenerarum siccarum cinis, discus ortyuim habet una cum adstringente. Sorani ad columellis. 3 ἰ

Vin & Soranus pharmacum indiscri

a minatim scripsit, non apponens in quibus priuatim faciat. Habent autem verba eius hoc modo. Radicem dulcem contundito, & me in dulcem aquam pari mensura affundito, deinde coquito, & succum gargarissandum praebeto Peccauit in hoc quod non adscrip sit, maxime mitigatorium hoc pharmacum esse, quod in vigore inflam mationu magnopere auxiliari potest, Huius usus commodus etiam est, ubi ex acer bis pharmacis immoderatius quis irritarit & exasperarit columellam inflammatamia Hanc enim lenit hoc pharmacum. De

552쪽

De pharmacis ad mlcera oris aphibas appellato. C A P. III LLceratioes insuperficie oris obortas aphthas appellat, habetes quippiam igneae caliditatis: filii

aute ut plurimu pueris lactentibus, quti aut vitiosum fuerit lac nutricis, aut no probe ipsum concoxerit infans. Curantur facile utpote quae ex moderate ad

stingentibus sedantur. Quandoque tamen diuturnae fiutac aegre solubiles,& progressu temporis putredinosum quid acquirunt, quod a Medicis Nome appellatur. Scripta itaq; sunt & ad ipsas medicameta moderata quide ad eas quae nihil maligni habent. Fortia vero ad eas quae iam quid putredinosum & serpedo depascens habent. Mentione facia eoru quae recetiores coacertiarunt,Nam ex his quae veteres coscripserui,

optima cum magna experientia ipsi elegerunt, quaeda eoru quae postea inueta sunt apposuertit inuenias aute post veteres,etia Mantiae & Heraclidae Tarentini plurima pharmaca scripta. Similiter & Menecrates libra optimorti pharmacorum inscripsit,ex

quibus plurima ipse inuenit, Queadmodu& eappadox Heras. Andromacho autem

duos,&tei liuin quo oculorum piaarmaca continentur. Plures aute libro x cop osuer ut

553쪽

Antonius Musa,&post eu Asclepiad duo,& post hos Crito. Vertim hi quidem tres

post Andromachum nati sunt,Heras autem ante Andromachum, & ante ipsum etiam Musa ac Menecrates. Longo Vero tempore etiam hos praecessit Heraclides, & pra ceptor eius Mantias. Vertim Mantias velut ab initio Herophili sectator fuit, ita etiam per omnia mansit. Heraclides autem mediacorum empiricorum secta elegit, optimus medicus tum circa alias artis partes factus, tum plurimorum pharmacorum expertus. Quum itaque aphthar, de his entiri sermo institutus estJmalignae evadunt, sortioriabus medieamentis egent,qualia etiam alias intonsillis ac ore assectiones sanant. Prata dicto igitur scopo compositionis eorum,

nihil amplius opus habeo de his dicere, sed

ad narrationem progrediar praecognitorii, initio sumpto ab his quae Andromachus scripsit,quemadmodum consueui ad verbuipsa transcribere.

Quae Andromachus fris sit ad aft5M. Non solu Andromachus,sed & alii multi duo pharmacorum genera ad apb-thas co scripserunt. Ad eas quidem quae nLhil maligni habent,moderata viribus pharmaca compone te . Ad malignas vero fortiora:adscribui autem in his ipsi aliquado, qu

554쪽

quod adaphthas & ulcera hoc pharmacum conuenit,aliquando quod aphthas putrediano fas, Quum vero simpliciter ad aphthas adscripserint, simplices indicant & nihil maligni habentes. Andromachus igitur ad malignas aphthas sic scripsit. Ad apthas in ore& ulcera. Aluminis scissi usti drach. duas, fructus ericae drac. una, oleo excipito,& per digitum locis apprimito. Alrild, Aeruginis drac. 1.a luminis scissi partes duas, gallae in puluillum redactae partem unam, teriisto & per linteolum cc cernito, deinde diglatum oleo madefacito,succumq; excipito,&tonsillis extergendis apprimito, item pala ton uuae. Disiparat pelliculas,& tollit asperitates circa ipium os,callos excoriat, & vLcera ad cicatricem perducit. Caeter um adaphthas in superficie haeretes sic scripsit. Adaphthas l3cium Indicii vino tritum circumlitu in facit,& ericae fructus tritus, aut rota siccae cum melle. Hec praefatus insert. Si vero nigrae sint& malignae, Vuae passae purae partes tres,anisi tantundem, trita cum melle illine, deinde collue.

Qidie Crito ossa sibi refripsit. CRito vero sica daphthas scripsit. Potatulacam in melle tinctam manducet, aut oleae foliis in vino coctis os colluat,aut foliorum myrti albae decocto ex vino, aut

555쪽

aeruginis vermiculatae bbol. tres,in vini h minae parte quarta tritos colluat. Quin Sc sie xet. galla in acri aceto teratur,ac illinatur. Inrod. Pueris autem tedas minutim cocisas, & me id illam bovinam coquito. Faciunt & amygdalae amarae cum melle. Nigrefactas auteaphthas, uua passa exacinata & aniso tritis cum melle illine. Tarentinus autem Her clides, ubi exterseris ait farina erui cu mel- - le, gallam cum melle adhibe. Conuenit &Rhus obsoniorum cum mentae ramulis. Sit

autem Rilois copia quatum tribus digitis

prehendi potest,mentae vero ramuli tres,&' rotarunγfolia septem,&nuces pineae septo. His omnibus cu melle tritis utitor, aut lycio ex aqua. Conuenit &fex vini dulcis it lita cum melle. Aut alumen,& malicorium punici dulcis,aequis portionibus eterito, &adipe anserino mixta illinito, atque aquana calidam frequentius colluendam praebeto, ampliusq; adipem anserinum admoueto. Aliud Musae. Fructus myricae drach. x, aluminis scissi drach. duas, oleo excepta admoue. Aliud maxime in pueris. Rhoenrubrum tritum melle mixtum illine, aut adipem suillum & mel liquefacta. Praebeto. eis etiam gargarissandum Iac asininum. Quod si multa faliua feratur, gallam & ranum aceto diluta gargarissare facito, aut o

556쪽

violas albas siccas cum melle tritas illinito. Haec quum scripserit Crito , merito quis eis succenseat, velut etiam alios semper reprehendo, qui ex ordine indiscriminatim

auxilia recensent, non apponentes an incipiente affectione,aut progrediente, aut de

cedente,aut Vagente, aut decrescente, conueniant,& Nurn parua existente assectione& mansueta, aut adeo maligna ut iam putredinosum quid habeat. Ex his enumquc scripsit aliqua simplicissima sunt in pueris maxime conuenientia nullam assedito

rem babentibus. Velut quum adipem sui Llum & mel liquefacta assumit,& multd ma. gis quum asininum lac colluere praecipit. Simp licissimum pharmacum est & portulaca nielle tincta & manducata,& collutio ex foliis oleae, similiter ex myrto alba. For. tissimu verd quod ex aerugine & vino constat, quemadmodum etiam galla acri aceto trita illita. Ualde enim serte hoc pharmacum,velut etia id quod ex aerugine constat. Verdinin illo paucissima est aerugo, obolos enim tres dixit in vini quarta heminae parte terendos e ne ac collue s) debilisq: fit,copia mixturae vini exoluta, Galla vero aceto acri trita ut crassa fiat,& illitationi apta, valde vehemens est pharmacum: Quemadmodum etiam quod ex alumine

557쪽

& malicorio punici dulcis coponitur, quod nisi ad adipem anserinum ammixtum esset, ad putrefactiones fortes congruens esset. Forte est & quod ex myricae fructu ac alumine constat sed non adeo velut id quod ex galla & aceto. Semel porr5 tantum recte fecit apponendo in verborum serie sic. Quod si multa saliua seratur, gallam & so lanum aceto diluta gargarissare facito. Multam enim saliuam ferri, maiorem affectionem esse significat. Praestabilius autem

fuisset statim dixisse. Quod si pascendo

proserpat affectio,aut ulcera profunda fiat, aut eiusmodi quippiam adscripsisse.

De his Aflepiades ad apbibas scripsis. RE te igitur fecit Asclepiades tametsi

non multa pharmaca ad aphthas co scripsit. Verii tamen in duobus quae in primcipio tradidit sic. Ad aphthas citra nomen serpendo depascente. Deinde post duo rursus adscribens. Ad aphthas depascentes. Lenia enim sunt duo pharmaca,alierum quide prius in quo ait, Medullam bubulam melle

mixtam ac tepefactam illinito. Maxime vero pueris infantibus e st commodum. Alterum vero est, Adipe suillo melli ammixto utitor. Caeterum ad depascentes aphthas, gallarum decocti cyath. I.ac mellis tantundem miscere iubet,& feruefacto uti. Verri

558쪽

ego tum hocpharmacum tum alia tria post ipsum tradita, paulo ante in pharmacis ad nomas praescripsi:neque enim referre puto, siue ex aphtha siue ex alio quopiam trans

tio ad nomen continzat.

in ab Apollonio anaphthis scriptasunt. APollonius autem Herophili sectator

in primo parabilium pharnaacorii sic scripsit ad verbum. Ad aphthas albas. Chalcitidem oleo tritam pena illinito, hoc euestigio sedat. Postquam vero pura facta

fuerit, Myricae fructu tritum,& aqua mulsa aut vino dilutum illinito, maxime infantibus. Deinceps autem aliud scribit,& m xime ad nigras aptithas. Vua passam exactnatam & anisum trita cum melle illinito. Et rursus aliud, Atramento sutorio trito cum melle utitor. Videtur sane in malia

gnis,eiusmodi pharmacis iubere uti. ALscripsit itaque ad primum, Ad aphthas aLbas. Ad secundum, Ad nigras, oste dens per id colorem praeter naturam, de magnitudinem affectionis. Consequenter adscribit & collutiones ad aphthas, hae verborum serie. Uino nigro austero &subadstringente colluito. Oleae foliis in vino coctis colluit o. Myrti albae foliorum decocto cum 'inb similiter utere. Hae cotitutiones citra discrimen scriptae nullia in

559쪽

detrimentum inserunt. Na & in moderatis,& in maioribus, & in maximis affectioni bus conueniunt. Recte ver5 deinceps allud valde efficax scripsit. Aeruginis vermiculatae oboloss. in vini quarta heminae pam te gargarissandos praebe. Deinde etia vinum colluendum praebe. Hoc enim in fortioribus conuenit, quemadmod hi etia quod consequenter sic scriptu est. Muriam oliuarum & acetum pari mensura mixta colluen i, ruta da dato,indeque vino colluito,postea etiavis vetu. aqua mulsa, & deinde aqua In omnibus d. autem oleum colluendum praebe. Post haec,

duo pliarmaca scribit diuersis formis ac speciebus aphtharum congrua. Hyssopum enim tritum ad calidas & erosas asse Aiones,itemque puras maxime cotrarium est:

congruit autem sordidis & inflammatis aphthis. Omphacium vero eum vino aptuest pueris & mordacitatem sentientibus acerosis. Iubet autem omphacium cum vino tritum collui,hysopum vero cum vino aut

aqua mulsa. Validum valde est quod ab his

sequitur pharmacum, ut iam pascendo prO- serpentibu s aphthis conueniat,qu od ipsum componit, myricae fructum coquens cum aceto. Ualidum est & quod deinceps ab eo scriptum est, in quo ait, Gallam tritam in acri aceto colluendam praebe . Hqc veris

quod

560쪽

quod postea sequitur,in quo ait, succo sit phii diluto similiter utitor,& postea oleum coluendum dato:etiam ipsum acre & mordax est ac discus rium non adstringens. Non recth itaque adstringentia & acerba ac repulsoria, discussoriis ammixta sunt ac acribus , atque hoc nullo discrimine adie cto. Quod vero sequitur ex aceto apparata generosum est: qud dati te non apposuit ad acetum,acre, in hoc deliquit,& quod per semen lini moderatius reddi tacuir , adiecit autem ipsi etiam lolium, pharmacum multu discus rium,atque propterea ipsum ac linguae tumores conuenire ait Verdm adscribam omnem ipsius dictionem. Semen lini, ac Iolium, aequis partibus aceto trita col-Juito. Hoc itidem ad linguae tumores facit. Longe lenius his omnibus pharmacum deinceps scripsit hoc modo, Folia pruni con- tu ia ac lacte permixta colluito. Quu enim adiecerit sermoni,colluito, manifestum est

quod fisulto lacti pauca folia ammiscet. Nasi folia cum lacte trita pro pharmaco inui ctili efferussisset,palam utique esset, quod

multa folia,paucum verbiac esse iussisset: Peinceps porro etiam quae mansa aphthas iuuent annectit. Mandendae simi olivae muria conditae. Manifestu est lenissimu hoc eharmacum esse. Et rursus. Portulaca mei te titti