Respublica, siue Status regni Poloniæ, Lituaniæ, Prussiæ, Livoniæ, etc.-fdiuersorum autorum

121쪽

,rdidum quaestum faciat arte mechais

ac , vel tenuiore, minutioribus aetasutas ac ponderibus latente merca- aram cauponatione. Est autem pari ignatione Polonica omnis nobilitas: e est ullum in ea patritiorum comi-umve discrimen , X. equata quodana empore omnium conditione. Nuper

deo paucis quibusdam parentum, vel psorum mel ana plitudine atque meriis, principum benefici, Comitum lecus denuo partum est. Ducum , qui

seculiares haberent dominatus vel ter

ritoriari nunquain aliud genus fuit ii pud Polonos, quam id, quod a Bolei a Trivolis o Principe propagaturu fuit, cum is principat una inter liberos livisisset. Verum id jam defecit. Rulli habuerunt antiquitus suos duces, habentque etiamnum i , qui dudum Lithuanicae ditionis fuere, aut sunt et iamnum, d Volynii. Neque enina sub actis, vel in deditionem acceptis ea praerogativa adenapta fuit. De Prusic rum muroniensium ducibus post at tingemus. Multae sunt autem nobilita tis Polonae gentes, de quasi tribus, non locis e regionibus , verum signis qui busdam gentilitiis, quae arma, insignia vocant, eorumque appellationibus distinctae, quae singulae rursus anul-

122쪽

o N CAEtas stirpes de familias cognominibus agnationibus distinctas complecturtur Verbi gratia, Leti vicorum gencujus signum est, nova luna superni Ilstellam inter cornua continens in cae testino scuto , Tarnoviam , Pilaciaret

Melsiniam , salias nonnullas horits asa: amplas familias comprehendit si Signa vero gentilitia, sive insignia, partim a rebus, quarum sunt notari quem l admodum opororum ab ascia, prati in ab eventu, ut elitiorum a viscer

bus transfixis, appellationem habens s Plurimorum ratio obscura est. Nil forte a primis conditoribus genti uir ie sumpta sunt. Neque enim olim, uniane ab arcibus, villis de pagis, quibudominabantur , denominabantur c

luites. Sed undelibet sumpta aut indi

ta nomina, ad longam posteritatem: amisso etiam vel commutato Patrimo Dio recte transmittebant. Qualia supersunt etiam nunc muli cum alibitum in Submontano riciriensi trahi tu , in Ruisi a. Vt sunt HerborthDuia in Iordan Gladis, Pleniani cusPia schaia,Cmita Farure ius, ilia eiusdem generis. Nunc malim plerique arcium, oppidorum sagorum notas inibus, deflexa paululum per denominationem in s filive voce, appes lari

123쪽

t Ea vero deflexio vel adjectio sylli

a latine loquentibus: scribentilbus

litis Omna Utatur, ita ut a Clio inaioins i, de pro ea Latine honius, asine rasitas i pro eo rasinius, i asco Las i appelletur Caeterum pro non ascius , sed Lascus dicitur. uod nos in historia securi sumus,pericultati orationis sexternorum a

diu in servientes. Idem veteres his o- os Graecos . Latinos in barbaris,minibus factitast animadvertimus. terdum autem sine hac deflexione adjectione, arcis vel oppidi, vel pa-men, unde itisque ortus, vel cu- dominus est, cum praepositione de, la, vesa , vel in cognominis loco tarpatur, a magnatibus praesertim dc irioribus ita ut verbi gratia, in en- , vel a Gorca, vel de Fellia inquis pelletur. Observaturque in his uia discrimen quoddam non ni agis a lonis, quam a Germanis Ioemii: ii itidem utuntur hujuscemodi ap-ssationibus. In enim praepositionem sere attribuunt, qui domitii sunt lo- ,rum caeteras etiam iis, qui in dedun-xat orti vel oriundi sunt, etiam si ibion habeant ubi pedem figant Genti- iorum autem signorum, quae Uim quaerendo investigare potuimus,

124쪽

Abram sive Ualdoris Amadet Bial in Biberi ein Bodulia Bohoria Tollet

125쪽

::E: Treashi: Tram by: Varnia Uienia- relle Vierussova Venrili Vada Viei Einhouvari abavvari adorare Plom ien: Zagrobia. Duorum nomi- non tenemus. Ea sunt albae aquilae, terior pars dimidia capite cauda tes erecta, cu duabus stellis a tergo:&inque rosae alba in quincuncem col- atae. Vnde simul ex gente Iastretemeia ego maternum genus duc, Pa- vero meus e Pii Echalia, O aro-i Nihil autem vetat his nostru quoq; ungere, quo me una cum fratribusia dc omni posteritate nostra opti ias rex Sigismundus Augustus ornat, dimidiam aquilam pectore tenus turali colore, extensis alis, laurea m Illa circum collii in redimitam in ru-o scuto impartitus. Cui Ferdinandus om. Imp. electus immortali memoriaegnii simus, cuna legatione apud eum usdem regis nomine in septi in umanum fungerer, genti litium Austriacaena iliae suae stemma, rubram in albo uto t. eniam per transversum ductam

bdidit, Quo nigrae Iniperialis aqui

capita galeae coronatae superposuit. ur autem minus liceat cuipia nata a seuo , qua ab aliis relicto, secore gau-

126쪽

cderea Et hactenus quid de nominib

gentium Polonae nobilitatis nobictum sit. Signa, origines, fana ilias', scribere, longum: operosum esset, dicam infinitum Anticluitus spathnobilitas in agris habitat, in suam ii villa,vel castello, vel arce, rem famili operis Claboribus adscriptitiorusuorum vel mercenariorum curans, Iagricultura gregum armentorum,

apiariorum fructu, item g venatione aucupio, no modo sustentans sese cudomesticis suis familiis , verumetia honestas divitias comparans, vende iis quiae supersunt usui domestico, qua desunt, inde vicissim comparandis. tres autem familias, iuellas nobillaniscium, linia,canabum Ue, repecuariam tractantes, non dedecet ve ere ea, quae ex huiusmodi re famili et, fructibus ejus supersunt usui dorestico . Qis in de culinae curam eae geriai exceptis illustrioribus , senatoriis, ii haec pleraque dedignantur, aut pedis quarum opera peragunt. Iter facienti foeminae quidem carpentis, vehicla

aut curribus vehuntur Mares vero

iisdem vel equis potius Pedestrem mdere per viam, longiorem piae sertii minus honorificum vulgo habetur,r paupertas necessiuaten imponat u

127쪽

sitem lautioies 3 elegantiores dei si ita te in urbib domicilia figere villis rusticis praediis relictis iaci tui. Promtiantem in publicuia n. bilem virum icta ac foeminam asseclis maribus, se inam vero etiam puellis pediti equis pari honorificum habetur. Et in eum hin alit quisq domi tuae falarii litium s o modo facultatum inde a simili fi- ara e colore vestium, no sine sumptu luxu vestir usitatum est Alunturo lui complures Equitantem enim aut ehentem herum famuli honoratiores ton nisi per orbem, vel ad suburbana, edes res assectantur. Ac Senatores Uietem primarii, pedestres juxta ac eque res medii fere inter asseclas mares in-

edunt, honoratioribus antecedetibus, aetera vero turba cum pueris sub se et uente. In aetera nobilitate assecla o-anes heros subseqtrut Ur. Matrona Sau-en d puellas nobiles mares quid an-ecedunt, foemin. e subseqUuntUr, preterilias, quae in filiaria loco habemur, rebro re puellas, quae secundu antea im )ulones proxime matrem vel sororem raecedunt. Spectatur autem in amulis

pepedissequi cum usus ad ministeria, cum statura, forma, elegantia. genus, Nec deest copia equestrita ac nobilium juvenum, qui vel studio civilitatis prudentiae

128쪽

vel praesidii contra vim potentiorui sibi suisque comparandi causa , ne modo in magnatum lapiscoporus sacerdotumque ac doctorum cliena ilas, verum etiam in parium, ac tenui rum inferiorumque nonnunquam, sirum praesertim , qui magistratus Imrunt, aut aliquo sunt numero in ab

Principis, aut opibus, industria, erucii tione gratiave populari valent, affect Ilionem c ministerium, parva,velix la mercede, parentibus. propiuq a traduntur, vel ipsi sese addicunt Daratque ea servitus, quoad utrique i iro, inquam, servo sive clienti placita, Multi etiam de ditioribus necessiariarum hamicorum liberos pio quodab honesto juventutis educanda studii ultro sibi in familiaritatem taminis rium adsciscunt. Ad eundem modo foeminae sceminis famulantur sedendum aut dedecori asine estius hoc servitutis, sed liberale de soc bile Nec rara est in eo vicissitudo, ut eum quis habeat in ministerio,cujrarentibus ipse servi verit Honesta a habetur haec juventutis equestris edcandae rati, aequabilitatem quanda

etiam in inaequalibus ortunis coh

129쪽

nc Et multos ex humili loco acu fortuna, non modo ad mediocres,

umetiam ad summos nonnun- . lam honores amplissimasque facul-ec opes, ipsorum virtus herorum

beneficentia provehit idque ma- ne conciliandis luculentis conjugiis iit sacer clotiis Honestatis magna semi a nobilitate ratio habita est. Fraum iacere, promisium fallare , pejera et mentiri probrosum ansam sena-r habitum est, atque etiam nunc ha- a tur quamvis in majore, quam olim,

bendi studio, licentia. Quod si bid ejus emodi in probri loco cui-

am obiiciatur,praesertim ab eiusdem et dinis viro non tam legibus tam agi- Tatuum judicio de auctoritate, quam cro manuque vindicatur. Dissimula- quidem probrosum habetur. Loci tmen ratio ducitur. Plebeiis minor estili a dignitatis, atque pom posse ambi- nis, exceptis urbanis foeminis, quae ipsae bene cultas una aut altera: equa comitatae incedere student: iit autem laboriosior e solicitior, in mulierum, quam virorum , nullo I re sexus discrimine nisi quod foemia opificia non exercent, neque vectuum, neque negotiandi gratia peregr- ntur. Vicina tante oppida intra

130쪽

D1 CAEfines regni adeunt, domique negoriartur. In judicio standi us non habent. iplebe autem nun ierantur, quicunq; nobilas sive equites non sunt, sive sit agricoliae, O litores apiarii ci pecuarii, mve opifices operarii, sive caupone propolae, vectores,d mercatores A si

in agris, quena admodum superius at simus, pagis atque vicis vitam degar a sive in oppidis, ut bibus. Ac urbes dei oppida a mercatoribus, Opi cib propolis habitantur. Vici aute gi d suburbana praedia ab aratoribuo litoribus, pecuariis Lapiariis Causne vero molitores, operarii, vectore tui Dentoriaque locatores, utrobiq; surci

sunt aute aliquando meliores liberi re conditione urbani in oppidani, agrestes A censum quidem annuuutrique dominis suis pensuant: veria agrestes, vicani pleriq; omnes, Ope P .ae erea gratuitas ad colendos eoru agros, o alios usus domesticos, non sit in antrarias verum etiam cum mentis, ipsit, per se, vel per mercenari d operarios suos praestat. Nec alio, quam commigrare incosulto domi licet ita ut videantur est glebae adiciptitit, nec muliti a servis disserant, prsertim ut nunc sunt tempora. mi e sevcmetone vulgo vocantur. His a